του Διονύση Ελευθεράτου
Η φωτογραφία των πνιγμένων προσφυγόπουλων κι ένας λυγμός…
Δεν είναι συνηθισμένο να βλέπεις μια κοπέλα να ξεσπάει σε λυγμούς στο Μετρό επειδή το μάτι της «έπιασε» μια φωτογραφία στο «τάμπλετ». Δεν ήταν όμως «κάποια», μια οποιαδήποτε φωτογραφία. Επρόκειτο για εκείνη που απεικόνιζε μαζεμένα, άψυχα κορμιά των προσφυγόπαιδων, έπειτα από τον εμβολισμό και τη βύθιση του αλιευτικού σκάφους στα ανοιχτά της Λαμπεντούζα. Θαρρείς πως κοιμούνταν ήρεμα, σαν σε ακατάστατη κατασκήνωση. Αλλά δεν κοιμούνταν.
Ίσως η φωτογραφία αυτή να χρησιμεύσει στο μέλλον ως τμήμα της «μαύρης» ταυτότητας του 21ου αιώνα, περίπου έτσι όπως όρισαν την αντίστοιχη του 20ού τα σκελετωμένα πτώματα των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης, τα παιδιά της Μπιάφρας, το κοριτσάκι στο Βιετνάμ που έτρεχε κλαίγοντας ολόγυμνο την ώρα που πίσω «έσκαγαν» οι ναπάλμ, ανάμεσα σε άλλα πανικόβλητα παιδιά – και τόσες ακόμη. Αλλά πάλι, τρέμεις στη σκέψη ότι η συγκλονιστική, παραλυτική για το νου και τη γλώσσα φωτογραφία των νεκρών προσφυγόπουλων μπορεί στο μέλλον να μην αντιπροσωπεύει κάποια τόσο ξεχωριστή «μαυρίλα». Ότι μπορεί να μοιάζει με τη στενόχωρη πτυχή μιας μεσογειακής ρουτίνας, που απλώς υπενθυμίζει «πόσο σκληρός είναι ο κόσμος», προτού εκβάλλει στο «τι να κάνουμε, η ζωή συνεχίζεται». Για όσους φυσικά παραμένουν ζωντανοί.
Τι; Να φταίνε άραγε μόνο «οι συντηρητικές δυνάμεις της Ευρώπης» ή ευρύτερα της Δύσης, γι’ αυτό το αίσχος; Κάντε μας τη χάρη… Η Κεντροαριστερά, η αηδιαστική ιταλική Κεντροαριστερά κυβερνούσε το 1993, όταν το ναυτικό της χώρας έστειλε τόσους ανθρώπους στο βυθό της Αδριατικής. Επί Κεντροαριστεράς συνέβη πάλι προσφάτως. Λες και η ιστορία φροντίζει να μην αφήσει δικαιολογίες, ούτε βολικές παραπομπές σε επιμέρους ενόχους.
Η Ευρώπη των σύγχρονων οικονομικών και γεωπολιτικών «σταυροφοριών» πρώτα εκδράμει και τα κάνει όλα γης Μαδιάμ στις χώρες των «παρακατιανών», ή τουλάχιστον πολλαπλασιάζει τον όλεθρο, και κατόπιν διακηρύττει το δικαίωμά της να μετατραπεί σε «ασφαλές φρούριο»!
Διάβολε, τουλάχιστον στο αμιγές οικονομικό πεδίο, εκεί όπου η διεθνής τάξη πραγμάτων έκανε κανόνα την εκμετάλλευση πλουτοπαραγωγικών πηγών και φθηνής εργασίας στις χώρες των «παρακατιανών», εκεί όπου διαλύει ολόκληρους παραγωγικούς ιστούς διασφαλίζοντας το ελεύθερο των μεν να διεισδύουν και την αδυναμία των δε να αμυνθούν (ούτε καν με εμβρυώδη, σκιώδη «προστατευτισμό»), εκεί λοιπόν απαιτούνται και δυο-τρεις σκέψεις έως ότου εξαχθούν ορισμένα συμπεράσματα.
Χρειάζεται άλλωστε και στοιχειώδης ενημέρωση. Εάν κάποιος δεν έμαθε ποτέ, π.χ. πόση καταστροφή έχει προκαλέσει στην αλιεία της Σομαλίας -εδώ και πολλά χρόνια- η ετσιθελική, παράνομη δράση δυτικών σκαφών, αλλά και η ρίψη τοξικών αποβλήτων στην περιοχή, μπορεί ευκολότερα να διαμαρτύρεται όταν «έρχονται απρόσκλητοι» Σομαλοί στη χώρα του. Το ίδιο κατά περίπτωση συμβαίνει δυνητικά με όσους δεν έμαθαν ποτέ λόγου χάρη ποια πετρελαϊκά δυτικά συμφέροντα έβαζαν το χεράκι τους και τον… παρά τους, όταν γινόταν «χαμός» με το κατ’ ευφημισμόν αντάρτικο στην Αγκόλα, στην επαρχία Καμπίντια. Και ούτω κάθ’ εξής.
Στην περίπτωση των «καθαρών» πολέμων όμως τι μπορεί να μην είναι ξεκάθαρο; Το «πραγματολογικό» ή το ηθικό μέρος της υπόθεσης; «Συμμαχίες προθύμων» στο Ιράκ, στην επέμβαση του ενός εκατομμυρίου νεκρών και των 2,2 εκατομμυρίων προσφύγων. Επιδρομείς σε Λιβύη και Συρία, τροφοδότες τζιχαντιστών, υπαίτιοι «λαθών» που ξεκληρίζουν χωριά στο Αφγανιστάν. Χειροκροτητές του Ισραήλ που στραγγαλίζει τη Δυτική Όχθη. Πόσο θράσος, πόση υποκρισία χρειάζεται η Ευρώπη των ενόχων για να παραστήσει την εμβρόντητη;
Κι όταν δεν παριστάνει την… αθώα, υποδύεται τη θλιμμένη. Οι πρόσφυγες πνίγονται στη Μεσόγειο, οι Ερινύες άραγε πνίγονται στα κροκοδείλια δάκρυα ή μήπως επιπλέουν; Προδιαγεγραμμένη η σειρά: λίγη «θλίψη» και κατόπιν το «διά ταύτα». Περισσότερη δράση για να μη φθάνουν οι απεγνωσμένοι μέχρι τα πλοιάρια. Η «ανθρωπιστική», «πολιτισμένη» θεώρηση των πραγμάτων καταλήγει στο συμπέρασμα πως είναι καλύτερα για τους ίδιους να κινδυνεύουν στις πατρίδες τους κι όχι στη θάλασσα.
Όλοι το ζητούν αυτό. Το ζητά η Ιταλία της θανατηφόρας «κεντροαριστερής» ακτοφυλακής, αλλά και των παραδόσεων του Μπερλουσκόνι, ο οποίος πρώτα δήλωσε συμμετοχή στην ισοπέδωση του Ιράκ και κατόπιν ποινικοποίησε την απροθυμία στο «κάρφωμα» μεταναστών και προσφύγων (οι Ιρακινοί, εξ όσων γνωρίζουμε, δεν εξαιρέθηκαν).
Το ζητάει η Γαλλία του Σαρκοζί και του Ολάντ. Των ηγετών που επειδή απέτυχαν να βγάλουν τη γαλλική ελίτ από την ταπεινωτική θέση του πεκινουά του Βερολίνου, της «προσέφεραν» το όραμα της αναβίωσης ένδοξων μιλιταριστικών στιγμών στη Β. Αφρική και τη Μ. Ανατολή.
Ευγενικά σας το ζητάει η Ευρώπη: Καθίστε στις πατρίδες σας. Στη χειρότερη περίπτωση θα σκοτωθείτε εκεί, αλλά τουλάχιστον δεν θα έχετε πληρώσει τους δουλεμπόρους. Παραμείνετε στις χώρες σας. Εκεί κατά κανόνα πεθαίνετε αθέατοι – από εμάς. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να δει τα νεκρά παιδιά σας άλλη ευρωπαία κοπέλα σε τάμπλετ και να βάλει τα κλάματα.
Υπάρχει άραγε κάτι πιο κτηνώδες από το σύγχρονο «ευρωπαϊκό ιδεώδες»;
