Δημήτρης Σταμούλης
▸ Εκτός χιλιάδες εργαζόμενοι σε τηλεργασία, με κυβερνητική ευθύνη
Οχι μόνο δεν βάζει τέλος στις απλήρωτες υπερωρίες η ψηφιακή κάρτα εργασίας, που ξεκίνησε από 1η Ιουλίου να εφαρμόζεται σε τράπεζες και μεγάλα σούπερ μάρκετ, αλλά σηματοδοτεί την αρχή ενός νέου γύρου εργοδοτικών εκβιασμών, απειλών και καταπάτησης δικαιωμάτων, όπως προκύπτει από καταγγελίες σωματείων και εργαζομένων των δύο κλάδων.
Η κυβέρνηση με την αρωγή της ΓΣΕΕ παρουσίασε το νέο μέτρο ως… πολύφερνη νύφη. «Επανάσταση στην αγορά εργασίας […] μεταρρύθμιση με έντονο κοινωνικό πρόσημο», διαλάλησε ο Κ. Χατζηδάκης, ενώ ο Κ. Μητσοτάκης μίλησε για «σημαντική κατάκτηση για τους εργαζόμενους». Γιατί μια κυβέρνηση που έχει διαλύσει ό,τι είχε απομείνει από το εργατικό δίκαιο και τα εργασιακά δικαιώματα σπεύδει δήθεν να εφαρμόσει ένα τόσο… φιλεργατικό μέτρο; Γιατί οι εργοδότες δύο κλαδών που θεωρούνται από τους πιο σκληρούς, όπως οι τράπεζες και τα σούπερ μάρκετ, δεν διαμαρτυρήθηκαν διόλου για το επίμαχο μέτρο; Πίσω από τις κυβερνητικές φανφάρες, η αλήθεια είναι ότι η εργοδοσία έχει στήσει ένα νέο πάρτι καταπάτησης δικαιωμάτων των εργαζομένων, με τα τερτίπια που η ίδια ξέρει να σκαρφίζεται και να εφαρμόζει στην πράξη, παρακάμπτοντας το σύστημα που έχει στήσει το υπουργείο Εργασίας.
Ανάμεσα στις καταγγελίες της εργατικής πλευράς, ξεχώρισε αυτή του Συλλόγου Εμποροϋπαλλήλων Αθηνών, που ξεσκέπασε ορισμένα από τα εργοδοτικά κόλπα που χρησιμοποιούνται στον χώρο του εμπορίου. Εργαζόμενοι που πιάνουν στις 5 το πρωί εξαναγκάζονται να χτυπάνε την κάρτα τους στις 6 π.μ., ώστε να μην φανεί η μία ώρα νυχτερινής απασχόλησης. Ταμίες σούπερ μάρκετ εξαναγκάζονται από προϊσταμένους να χτυπούν την κάρτα τους ακριβώς στις 9 το βράδυ, ώρα που επισήμως τυπικά λήγει το ωράριο εργασίας τους, κι ας παραμένουν ακόμα στο πόστο τους εξυπηρετώντας πελάτες. Ωρομίσθιοι (4ωροι) εργαζόμενοι που εξαναγκάζονται σε 8ωρη απασχόληση, υποχρεώνονται να χτυπήσουν κάρτα στο 4ωρο. Υπάλληλοι ηλεκτρονικών παραγγελιών χτυπάνε κάρτα, ενώ συνεχίζουν να εργάζονται καταχωρώντας νέες παραγγελίες πελατών. Οδηγοί δεν χτυπάνε καθόλου κάρτα, αφού βρίσκονταν εκτός καταστήματος. Ακόμα και εξαναγκασμός εργαζομένων να δουλέψουν σε ημέρα ρεπό αλλά με οδηγία να μην «χτυπήσουν» κάρτα.
Ανάλογες αντεργατικές πρακτικές καταγράφονται και στις τράπεζες. Ακόμα και η ίδια η ΟΤΟΕ έσπευσε να καταγγείλει προβλήματα ορθής καταγραφής του πραγματικού χρόνου εργασίας των εργαζομένων με φυσική παρουσία αλλά και χρήσης κριτηρίων για τον χαρακτηρισμό των «διευθυνόντων υπαλλήλων» κατά την απογραφική διαδικασία σε κάθε τράπεζα, με συνέπεια, όπως επισήμανε, να εμφανίζεται καταχρηστικά ασυνήθιστα υψηλός αριθμός «διευθυνόντων υπαλλήλων», οι οποίοι θεωρούνται «ελεύθεροι ωραρίου» και άρα εξαιρούνται του μέτρου! Μια άλλη κρίσιμη «μέριμνα» της ψηφιακής κάρτας είναι ότι εξαιρεί την τηλεργασία με ευθύνη της κυβέρνησης προς όφελος των τραπεζιτών. Όχι τυχαία, δεκάδες εργαζόμενοι κατήγγειλαν στο Σωματείο Εργαζομένων στο Χρηματοπιστωτικό Σύστημα ότι δέχτηκαν πίεση να εργαστούν από το σπίτι ή άλλοι να χτυπήσουν κάρτα, ενώ δεν είχαν προλάβει να τελειώσουν τη δουλειά τους. Καταγγελίες υπάρχουν ειδικότερα για την Alpha Bank, για πρακτική εξαναγκασμού εργαζομένων να χτυπήσουν κάρτα και να συνεχίσουν να δουλεύουν, προτρέποντας μάλιστα κάποιους που δουλεύουν σε διευθύνσεις να δουλέψουν από το σπίτι.
Απέναντι στις σημαντικές αυτές καταγγελίες, το υπουργείο Εργασίας το μόνο που έσπευσε να απαντήσει υποκριτικά είναι ότι «η κάρτα είναι το πλέον αποτελεσματικό εργαλείο για την πρόληψη, τον έλεγχο και την αντιμετώπιση ακριβώς αυτών των φαινομένων», ενώ επιβεβαίωσε το καθεστώς εξαίρεσης για την τηλεργασία, που φέρνει εκτός κάρτας πάνω από το 10% των εργαζομένων στις τράπεζες.
Το μέτρο της ψηφιακής κάρτας εργασίας από το ερχόμενο φθινόπωρο θα επεκταθεί και σε άλλους κλάδους με προοπτική την καθολική εφαρμογή της σε βάθος δωδεκαμήνου σε όλες τις επιχειρήσεις. Στους επόμενους κλάδους της λίστας του υπουργείου είναι η βιομηχανία, ενώ έως του χρόνου θα εφαρμόζεται σε τουρισμό και εστίαση, όπου βέβαια ως ανέκδοτο ακούγεται ότι οι αδίστακτοι εργοδότες θα σταματήσουν τα 12ωρα και τα απλήρωτα ρεπό για χιλιάδες εργαζόμενους, οι οποίοι πρακτικά δεν έχουν καμιά δικλείδα ασφαλείας απέναντι στον εργοδότη και τους εκβιασμούς του για το πότε και εάν θα χτυπάει κάρτα. Ενώ η Επιθεώρηση Εργασίας είναι εντελώς αποδυναμωμένη και αποψιλωμένη από προσωπικό…