του Κώστα Μάρκου
Η παλιά θεωρία των ευρωκομμουνιστών για τη δυνατότητα να αλλάξει «από τα μέσα» και προς τα αριστερά η Ευρωπαϊκή Ένωση, μεταμορφώθηκε επί ΣΥΡΙΖΑ στην ελπίδα ότι η άνοδός του στην κυβέρνηση μπορούσε να ωθήσει σε μια αλλαγή συσχετισμών και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η αλλαγή συσχετισμών υποτίθεται πως θα βοηθούσε τον ελληνικό λαό και την «αριστερή» του κυβέρνηση, αν όχι να αποτινάξει, τουλάχιστον να μειώσει δραστικά «το μεγαλύτερο μέρος του χρέους». Αυτός ήταν ο δρόμος για να μπει η χώρα σε έναν «ενάρετο κύκλο», όπως είπε ο Τσίπρας πέρυσι.
Τον Ιανουάριο του 2015, με τον σχηματισμό της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, οι ελπίδες αυτές φάνηκαν να επιβεβαιώνονται: οι Ποδέμος βάδιζαν προς την εξουσία στην Ισπανία και σημαντικά τμήματα των εργαζόμενων σε όλες τις χώρες έβλεπαν τουλάχιστον με συμπάθεια τη «ριζοσπαστική Αριστερά» στην Ελλάδα.
Μετά την οπισθοχώρηση των Ποδέμος, οι ελπίδες του ΣΥΡΙΖΑ στράφηκαν στον υποψήφιο των γερμανών σοσιαλδημοκρατών. Η αρχική δημοσκοπική έκρηξη του Σουλτς ξαναζέστανε τις ελπίδες. Το αποτέλεσμα των εκλογών της περασμένης Κυριακής γκρέμισε τόσο το νεόκοπο σχέδιο όσο και την παλιά θεωρία, Εξανέμισε κάθε ελπίδα. Αντί για έναν κυβερνητικό συνασπισμό σοσιαλδημοκρατών, αριστερών και πρασίνων, που θα ελάφρυνε το χρέος, έρχεται ένας συνασπισμός των δεξιών χριστιανοδημοκρατών με τους ακραία νεοφιλελεύθερους του FDP, με τσόντα τους πράσινους, πιθανόν, όμως και με αποχωρήσαντες από το ακροδεξιό, νεοφασιστικό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία».
Στο Βερολίνο ετοιμάζεται το «νέο σχέδιο για την Ευρώπη», μαζί με το Παρίσι. Η Μέρκελ χαιρέτισε το «όραμα Μακρόν», το οποίο παρουσίασε πριν λίγες ημέρες στη Σορβόνη. Ποιο είναι αυτό;
Οι γερμανικές και γαλλικές πολυεθνικές ετοιμάζουν έναν στενό, σχετικά ενοποιημένο κύκλο χωρών του ευρώ, με παρόμοια παραγωγικότητα, με κοινό προϋπολογισμό σε βασικά σημεία, με κοινό στρατό και κοινά σύνορα, σε συνδυασμό με τη δημιουργία ενός «ευρωπαϊκού ΔΝΤ». Το σχέδιο προβλέπει τον εξοβελισμό αδύναμων χωρών από το ευρώ και το πέταγμά τους σε μια «δεύτερη ταχύτητα» της κόλασης: σε μια ζώνη κάτω από τον έλεγχο του «ευρωπαϊκού ΔΝΤ», με συνεχή «εποπτεία» και «μνημόνια διαρκείας» μέχρι να αποπληρώσουν το 75% του χρέους τους. Πρόκειται για μια διαρκή εργασιακή, κοινωνική και ιδιωτικοποιημένη κόλαση, για μια κατάσταση μόνιμης υποτέλειας των αδύναμων εθνών προς τα ηγεμονικά.
Το κοινό σχέδιο Μέρκελ – Μακρόν – πολυεθνικών θα είναι το πρόγραμμα της νέας γερμανικής κυβέρνησης, όποια και αν είναι η σύνθεσή της. Το παλιό όνειρο του ΣΥΡΙΖΑ και άλλων για απομάκρυνση του «δαίμονα» Σόιμπλε, μετατρέπεται σε εφιάλτη: η ευγενής καρατόμησή του, με τον υποβιβασμό του σε πρόεδρο της Βουλής, δεν απομακρύνει, αλλά βάζει πάνω στο τραπέζι το γνωστό σχέδιό του για ένα γερμανικό και καταστροφικό για τον ελληνικό λαό, Grexit.
Ήδη, ο Κρίστιαν Λίντνερ, ηγέτης του FDP, δήλωσε ότι «θα πρέπει τώρα να ξεκινήσει το Grexit, ώστε να απελευθερωθεί η χώρα από το ευρώ και από τα χρέη της, παραμένοντας όμως στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Η συμπρόεδρος του ακροδεξιού νεοφασιστικού κόμματος AfD, Αλίς Βάιγκελ, έχει ήδη ταχθεί υπέρ της εξόδου, όχι μόνον της Ελλάδας αλλά και της Πορτογαλίας και της Ισπανίας από το ευρώ. Ας σημειωθεί εδώ, κάτι που δεν έχει τύχει της αναγκαίας προσοχής: η Βάιγκελ ήταν στέλεχος της Γκόλντμαν Σαξ και σύμβουλος επιχειρήσεων, πριν αναρριχηθεί στην ηγεσία του κόμματος αυτού, στρέφοντάς το σε ένα είδος «επιχειρηματικού φασισμού».
Το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών δεν είναι μόνον ένα Βατερλό των δυο πτερύγων του νεοφιλελευθερισμού, της δεξιάς και της σοσιαλφιλελεύθερης. Είναι ένα Βατερλό και για εκείνη την Αριστερά που πίστεψε στην «αντικειμενική προοδευτικότητα» της ΕΕ. Για εκείνη την Αριστερά που αντί να συγκρουστεί μαζί της, συμβιβάστηκε περιμένοντας την «αριστερή ευρωπαϊκή αλλαγή».
Αλλά είναι και ένα μήνυμα για τη μαχόμενη αντι-ΕΕ Αριστερά, στην Ελλάδα και σε όλη την Ευρώπη: Δεν υπάρχει «ενάρετος κύκλος» χωρίς μνημόνια, ούτε μέσα στο ευρώ, ούτε έξω από το ευρώ και μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο δρόμος πρέπει να πηγαίνει μέχρι το τέλος. Όποιος υποτιμά την πάλη είτε για έξοδο από το ευρώ, είτε για έξοδο από την ΕΕ, όποιος υποτιμά, τελικά, την επαναστατική προοπτική, κινδυνεύει να βρεθεί στο ένα από τα δυο καζάνια της ευρωπαϊκής κόλασης.