Θέσεις και Προγραμματικές Αρχές
Στο κείμενο των Θέσεων και Προγραμματικών Αρχών, που διαμόρφωσε η γραμματεία της Πρωτοβουλίας για σύγχρονο κομμουνιστικό πρόγραμμα και κόμμα ως βάση συζήτησης για το ιδρυτικό συνέδριο της νέας κομμουνιστικής οργάνωσης στις 14-16 Φλεβάρη, περιλαμβάνεται και μια πρόταση για το πρόγραμμα της εργατικής εξουσίας-δημοκρατίας μετά την επανάσταση. Το πρόγραμμα αυτό ανοίγει τους στρατηγικούς ορίζοντες του εγχειρήματος, δίνει επαναστατικές απαντήσεις στα οξύτατα κοινωνικά προβλήματα και δρομολογεί την τάση κομμουνιστικού μετασχηματισμού. Το Πριν δημοσιεύει σήμερα το πολύ ενδιαφέρον αυτό απόσπασμα.
Οι στοχεύσεις της επαναστατικής μετάβασης στον κομμουνισμό, πέραν του ότι κάνουν πιο χειροπιαστά και κατανοητά τα βασικά γενικά γνωρίσματα της κομμουνιστικής κοινωνίας, είναι και η απάντησή μας στο ερώτημα όλων των κομμουνιστικών πρωτοποριών, όλων των ριζοσπαστικών τμημάτων των εργαζομένων και της νεολαίας, ιδιαίτερα μετά το «Σοκ και Δέος» της κατάρρευσης των γραφειοκρατικών, ιδιότυπα εκμεταλλευτικών καθεστώτων της Ανατολικής Ευρώπης που βαραίνει ακόμα στις συνειδήσεις και την εμπειρία των δυσμενέστατων συσχετισμών δύναμης στα πλαίσια του ολοκληρωτικού καπιταλισμού: Τι θα έπρεπε και τι θα μπορούσε να προτείνει το Κόμμα Κομμουνιστικής Απελευθέρωσης, αν η εργατική τάξη και οι σύμμαχοί της έπαιρναν την εξουσία αύριο, όχι στις ιδεατές συνθήκες ενός κόσμου αγγέλων, αλλά στη σκληρή πραγματικότητα μιας κοινωνίας με τη βαριά κληρονομιά του ολοκληρωτικού καπιταλισμού και την εχθρική περικύκλωση του διεθνούς καπιταλισμού. Με άλλα λόγια μετά την Επανάσταση τι;
Πρώτα και κύρια, το πρόγραμμα της εργατικής εξουσίας εκπληρώνει τα ανικανοποίητα αιτήματα του τακτικού αντικαπιταλιστικού πλαισίου πάλης του εργατικού κινήματος, του κινήματος της νεολαίας και όλων των κινημάτων και αγώνων. Ταυτόχρονα, η εργατική εξουσία εξαγγέλλει τη «Διακήρυξη των δικαιωμάτων του εργαζόμενου και εκμεταλλευόμενου λαού».
Βασικοί άξονες αυτού του προγράμματος είναι οι εξής:
Κατάργηση της ιδιωτικής ιδιοκτησίας των βασικών μέσων παραγωγής στρατηγικής σημασίας. Κρατικοποίηση τους με εργατικό έλεγχο στην προοπτική της πλήρους κοινωνικοποίησης τους
- Κατάργηση της ιδιωτικής ιδιοκτησίας των βασικών μέσων παραγωγής στρατηγικής σημασίας: ενέργεια, καύσιμα, μεταλλεία, φαρμακοβιομηχανίες, μεταφορές (λιμάνια, αεροδρόμια, τραίνα κ.α.), του νερού, των τηλεπικοινωνιών, κ.α. Κρατικοποίηση τους με εργατικό έλεγχο στην προοπτική της πλήρους κοινωνικοποίησης τους. Επανασχεδιασμός της παραγωγής με κεντρικό σχεδιασμό βασισμένο στις ανάγκες της εργατικής τάξης και της κοινωνίας. Θεσπίζεται ο εργατικός έλεγχος σε όλες τις επιχειρήσεις.
- Κατάργηση της ιδιωτικής ιδιοκτησίας στο τραπεζικό σύστημα και δημιουργία κεντρικής Λαϊκής Τράπεζας. Έξοδος από Ευρώ/Ευρωπαϊκή Ένωση και υιοθέτηση εθνικού νομίσματος.
- Άμεση απαλλοτρίωση, χωρίς αποζημίωση, όλης της μεγάλης αγροτικής και κτηνοτροφικής ιδιοκτησίας. Ολόπλευρη κρατική ενίσχυση για τη δημιουργία δημοκρατικών πρωτοβάθμιων παραγωγικών συνεταιρισμών της φτωχής αγροτιάς. Δημόσια Αγροτική Τράπεζα και Δημόσιος Φορέας παραγωγής και επεξεργασίας τροφίμων για κάλυψη των διατροφικών αναγκών της χώρας με φθηνό και ποιοτικό τρόπο, με κεντρικό σχεδιασμό και με εργατικό-λαϊκό έλεγχο. Πλήρης ισοτιμία οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων στους εργάτες γης, μετανάστες και ντόπιους, μόνιμους και εποχικούς. Δημόσιος τομέας παραγωγής σπόρων, λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων με εργατικό και λαϊκό έλεγχο. Περιορισμός της βιομηχανικής γεωργίας, κτηνοτροφίας και ιχθυοκαλλιέργειας. Κατάργηση της εκτροφής ζώων σε κλουβιά. Αρμονική συμβίωση του ανθρώπου και των λοιπών έμβιων όντων.
- Όλες οι εξουσίες όχι μόνο πηγάζουν από τον λαό αλλά ασκούνται απευθείας από τον λαό. Η ψυχή της εργατικής εξουσίας είναι η σοσιαλιστική αυτοκυβέρνηση του λαού. Όλη η εξουσία (νομοθετική, δικαστική, εκτελεστική) ασκείται από τον λαό με εναλλαγή και πληρωμή με τον ενιαίο εργατικό μισθό. Δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι στα 16 χρόνια σε όλους τους πολίτες, στους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Πάγιο εκλογικό σύστημα η καθαρή αναλογική σε όλες τις εκλογικές διαδικασίες.
- Κατάργηση του κληρονομικού δικαίου και δωρεάν απονομή της δικαιοσύνης. Το νομοθετικό πλαίσιο αναδιαμορφώνεται ριζικά με βάση τις νέες ανάγκες. Η εργατική εξουσία ξεκινά τη διαδικασία ψήφισης Συντάγματος της Εργατικής Δημοκρατίας των Συμβουλίων (στη θέση της Αστικής Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας) μέσα από μια διαδικασία μαζικής, ουσιαστικής, πραγματικής συμμετοχής της εργατικής τάξης και των συμμάχων της.
- Πραγματοποιείται αποχώρηση από ΕΕ και ΝΑΤΟ και όλες τις σχετικές συμφωνίες. Η εργατική εξουσία από θέση αρχής είναι ενάντια σε κάθε πόλεμο του κεφαλαίου και δεν εντάσσεται σε καμία πλευρά των ενδοϊμπεριαλιστικών/ενδοαστικών ανταγωνισμών. Γίνεται άμεση απόσυρση όλων των στρατευμάτων από το εξωτερικό και κλείσιμο όλων των βάσεων του ΝΑΤΟ εντός της χώρας, καθώς και ακύρωση όλων των ληστρικών εξοπλιστικών προγραμμάτων. Η εργατική εξουσία κάνει αμέσως πρόταση ειρήνης και σταδιακής μείωσης των δυσβάσταχτων εξοπλισμών σε όλους τους λαούς της περιοχής, πρόταση ειρηνικής και μέσω διαλόγου επίλυσης των διαφορών τους (π.χ. ΑΟΖ).
- Το εργατικό κράτος υπερασπίζεται την επανάσταση, την εξουσία της και την εδαφική του ακεραιότητα, σεβόμενο το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των λαών και συμπαραστεκόμενο με διεθνιστική λογική σε κάθε λαό που διεκδικεί την απελευθέρωση του. Θεσπίζεται η επαναστατική αντικατάσταση των ένοπλων αστικών οργάνων με τον μαζικό εξοπλισμό της εργατικής τάξης, με τη συγκρότηση του «ένοπλου λαού» ανεξαρτήτως φύλου/καταγωγής. Συγκροτείται τακτικός λαϊκός στρατός υπό τον έλεγχο της εργατικής εξουσίας, με αξιοποίηση όλων των σύγχρονων τεχνολογικών μέσων.
- Διεκδικείται μετάβαση σε καθεστώτος ουδετερότητας της χώρας, με διακοπή συμμετοχής σε ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς και πολεμικούς άξονες, καθώς και διακοπή των διακρατικών σχέσεων με χώρες όπου επικρατούν φασιστικά καθεστώτα ή ο σιωνισμός. Αναπτύσσονται επωφελείς διμερείς σχέσεις με όλες τις υπόλοιπες χώρες, στη βάση της ισοτιμίας και της μη στρατιωτικής επίθεσης. Με βάση την αρχή της διεθνιστικής αλληλεγγύης στηρίζονται αποφασιστικά τα ριζοσπαστικά και επαναστατικά κινήματα στις υπόλοιπες χώρες με στόχο την εξάπλωση της επανάστασης.
- Δεν αναγνωρίζονται και καταγγέλλονται οι αποικιακού τύπου συμβάσεις δανεισμού που έχουν συναφθεί από αστικές κυβερνήσεις και γίνεται στάση πληρωμών προς τους «δανειστές», καθώς και άμεση και μονομερής διαγραφή όλου του δημόσιου χρέους. Διαγραφή των ιδιωτικών χρεών των λαϊκών οικογενειών προς το δημόσιο και τις τράπεζες.
- Καταργούνται όλοι οι έμμεσοι φόροι. Καταργούνται όλοι οι φόροι εκτός από τον άμεσο φόρο εισοδήματος που αντιστοιχεί σε αναγκαία κονδύλια για τις ανάγκες του εργατικού κράτους.
- Διαμορφώνεται καθολικός εργατικός μισθός που θα διασφαλίζει την κάλυψη των αναγκών για αξιοβίωτη ζωή, με σταδιακή μείωση της μισθολογικής διαφοροποίησης, η οποία στο καπιταλιστικό πλαίσιο «δικαιολογείται» κατά το δοκούν στο όνομα διαφορετικής υπευθυνότητας, αξιολόγησης ή ειδίκευσης. Στον καθολικό εργατικό μισθό γίνονται προσαυξήσεις με βάση την οικογενειακή κατάσταση, τα χρόνια εργασίας, κ.α. κοινωνικά κριτήρια. Οι συνθήκες εργασίας παραμένουν σταθερές με βάση τη νομοθεσία του εργατικού κράτους και δεν μεταβάλλονται αρνητικά για τον εργαζόμενο. Σε ειδικές περιπτώσεις που είναι τεχνικά απαραίτητο ή απαιτείται για τις ανάγκες του εργατικού κράτους, σχετικές αποκλίσεις (π.χ. υπερεργασία ή νυκτερινή εργασία) πρέπει να εγκρίνονται από τις εργατικές οργανώσεις. Απαγορεύεται ρητά η εργασία των ανηλίκων.
- Καθιερώνεται ως τη λήξη της μεταβατικής περιόδου: 6ωρο-πενθήμερο στην προοπτική περαιτέρω μείωσης τους, και οι υπόλοιπες ώρες για κοινωνική και πολιτική δραστηριότητα, πολιτιστική-επιστημονική ανάπτυξη, ανάπαυση και απόλαυση. Διασφάλιση της δυνατότητας συνεχούς κατάκτησης του ελεύθερου χρόνου και μετατροπής του σε βασικό μέτρο του κοινωνικού πλούτου. Επιδίωξη για συνολική ενοποίηση του χρόνου εργασίας, εκπαίδευσης, κοινωνικής δραστηριότητας, πολιτισμού και αυτοανάπτυξης.
- H Εκκλησία χωρίζεται από το Κράτος και η εκπαίδευση από την Εκκλησία. Αναγνωρίζεται σε όλους τους πολίτες η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης, της άσκησης των καθηκόντων τους και της διάδοσης των ιδεών τους. Οι ιερείς όλων των ομολογιών παύουν να μισθοδοτούνται από το κράτος, μπορούν να μισθοδοτούνται από τις εθελοντικές εισφορές της κοινότητας των πιστών τους. Το εργατικό κράτος είναι κράτος ανεξιθρησκίας, ωστόσο υποστηρίζει και προωθεί την αθεΐα. Η περιουσία της εκκλησίας δημεύεται για τις ανάγκες της εργατικής εξουσίας.
- Συντρίβεται ο ταξικός εκπαιδευτικός μηχανισμός του κεφαλαίου και αντικαθίσταται με ένα ριζικά διαφορετικό εκπαιδευτικό σύστημα. Καθιερώνεται δωρεάν, υποχρεωτική, ενιαία γενική εκπαίδευση, για όλα τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 18 χρόνων. Πριν τον κύκλο αυτό προηγείται η προσχολική βαθμίδα και μετά τον πρώτο κύκλο της γενικής εκπαίδευσης ακολουθεί η ελεύθερη για όλους ενιαία πανεπιστημιακή εκπαίδευση, εντός της οποίας αναπτύσσεται η επιστημονική έρευνα, η ολόπλευρη ενασχόληση με τα γνωστικά αντικείμενα, διαμορφώνεται η επαγγελματική εξέλιξη των αποφοίτων και καλλιεργείται η αναζήτηση σε όλα τα πεδία του ανθρώπινου πολιτισμού. Η εργατική εξουσία στοχεύει σε μια απελευθερωτική παιδεία που με το περιεχόμενο, τη δομή, τη μεθοδολογία, τη διδακτική και τις μορφές συμμετοχής των υποκειμένων της, θα καλλιεργεί ισόρροπη γνωστική, καλλιτεχνική, ηθική και σωματική ανάπτυξη, την κριτική και δημιουργική σκέψη, την κατανόηση του κόσμου και τα ιδανικά της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης. Που θα συνδυάζει τη γενική παιδεία, την φιλοσοφία και την ευρεία ανθρωπιστική μόρφωση με τις θετικές επιστήμες και τις τεχνολογικές εφαρμογές. Σε κάθε μεσαίο και μεγάλο τόπο παραγωγής δημιουργούνται εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις και εργαστήρια τα οποία θα υποδέχονται για ορισμένο χρονικό διάστημα μαθητές, φοιτητές και εκπαιδευόμενους για την εξοικείωσή τους και την απόκτηση γνώσης όλων των τομέων της παραγωγής. Προωθείται η ανάπτυξη της έρευνας και της επιστήμης προς όφελος των κοινωνικών αναγκών και η ανεμπόδιστη πρόσβαση όλης της κοινωνίας στα αποτελέσματα της έρευνας και της επιστήμης με κατάργηση των πατεντών. Όλα τα παραπάνω υποστηρίζονται υλικά σε όλα τα επίπεδα από το εργατικό κράτος.
- Αποκλειστικό δημόσιο-δωρεάν σύστημα υγείας με ενίσχυση της κρατικής χρηματοδότησης και μαζικές προσλήψεις γιατρών, νοσηλευτών και λοιπών υγειονομικών. Κατάργηση κάθε εμπορευματικής-επιχειρηματικής δράσης στον χώρο της υγείας. Πλήρης και δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε όλους χωρίς προϋποθέσεις με βάση τις σύγχρονες ανάγκες και τις κατακτήσεις της επιστήμης και σε όλα τα επίπεδα (πρόληψη, πρωτοβάθμια υγεία, νοσοκομειακή περίθαλψη, ψυχιατρικές δομές, δομές απεξάρτησης, κ.α.). Πέρασμα όλων των μεγάλων ιδιωτικών ιατρικών ομίλων στο εργατικό κράτος χωρίς αποζημίωση. Ενίσχυση των μεγάλων νοσοκομειακών μονάδων και αποσυμφόρηση τους με δημιουργία Κέντρων Υγείας στις πόλεις και στους δήμους, με 24ωρη λειτουργία και παροχή δωρεάν Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με προσανατολισμό την πρόληψη. Ενιαίος, κρατικός φορέας έρευνας, παραγωγής, εισαγωγής και διάθεσης φαρμάκων, υγειονομικού υλικού & βιοϊατρικής τεχνολογίας. Κατάργηση των ασφαλιστικών εισφορών από τους εργαζόμενους.
- Θέσπιση κομμούνων ανά γειτονιά/συνοικία που θα αναλαμβάνουν τις οικιακές εργασίες, ως έμπρακτη υπόσκαψη της παλιάς οικογενειακής δομής και της ανισότητας των γυναικών. Οι κομμούνες αυτές θα προσφέρουν υπηρεσίες παρασκευής φαγητού, καθαρισμού, φροντίδας ηλικιωμένων και δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, σε όσους το επιθυμούν, με άρση των έμφυλων καταμερισμών για την παροχή τους.
- Ισότιμη αναγνώριση (ουσιαστική και θεσμική-τυπική), και άλλων μορφών οικογένειας πέραν της κυρίαρχης ετεροφυλόφιλης, όπως είναι η μονογονεϊκή οικογένεια, η ομόφυλη οικογένεια με ισότιμα δικαιώματα στην τεκνοθεσία. Προστασία της μητρότητας με εφαρμογή ειδικών μέτρων για τις εργαζόμενες εγκύους, λεχώνες και θηλάζουσες (άδειες, επιδόματα κ.λπ.), μαζί με μέτρα ισότητας μεταξύ των φύλων σε ότι αφορά την ανάληψη ευθυνών σε κάθε τύπο οικογένειας (γονεϊκές άδειες κ.λπ.).
- Η στέγαση του πληθυσμού θεωρείται κοινωνικό αγαθό και δικαίωμα το οποίο ικανοποιείται με ένα δημόσιο πρόγραμμα κατασκευής κοινωνικών κατοικιών, αξιοποίησης των άδειων σπιτιών και απαλλοτρίωσης των πολυτελών κατοικιών. Προστασία και ανάπτυξη των ελεύθερων δημόσιων χώρων πρασίνου στις πόλεις. Αναπτύσσονται οι δημόσιες συγκοινωνίες όλων των τύπων, τόσο στις πόλεις, αλλά και με ειδική μέριμνα για τις απομακρυσμένες περιοχές και τα νησιά. Στα πλαίσια της προσέγγισης μιας άλλης αξιοβίωτης σχέσης πόλης/υπαίθρου – γειτονιάς/πόλης, θα ακολουθηθεί μια πολιτική σταδιακής μείωσης του μεγέθους των μεγαλουπόλεων, με ενίσχυση των κωμοπόλεων της υπαίθρου και των χωριών της.
- Κατοχυρώνεται η κατάργηση – σε κάθε διάσταση, πολιτική, οικονομική, εργασιακή, αλλά και στο επίπεδο των καθημερινών πρακτικών – κάθε διάκρισης ή ανισοτιμίας που σχετίζεται με την εθνική καταγωγή, το φύλο, το θρήσκευμα, την πολιτισμική ή εθιμική ιδιαιτερότητα, τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Στήριξη, συμπερίληψη και προσβασιμότητα σε όλους τους τομείς της κοινωνίας για τα άτομα με αναπηρία.
- Κατοχυρώνεται το δικαίωμα της κριτικής και της αντιπαράθεσης απέναντι στην εργατική εξουσία στον βαθμό που δεν εκπροσωπεί ένοπλη απειλή απέναντί της και δεν δρα υπέρ φασιστικών, εθνικιστικών, ρατσιστικών απόψεων.
- Με επιδίωξη μια αρμονική σχέση ανθρώπου-φύσης, το εργατικό κράτος θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία και αναβάθμιση των δασών, των θαλασσών και όλων των φυσικών πόρων. Θα πάρθουν μέτρα για μια σταθερή πορεία μείωσης της ενεργοβόρας κατανάλωσης, απομάκρυνσης από τα ορυκτά καύσιμα και την πυρηνική ενέργεια, με στροφή σε πραγματικά ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ζητούμενο την καθολική κάλυψη των ενεργειακών αναγκών. Στο επίκεντρο του κεντρικού σχεδιασμού θα τεθεί η επεξεργασία ενός άλλου μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης, με στόχο την επίτευξη μιας αξιοβίωτης ζωής για όλους, και την αναγωγή της οικολογικής ισορροπίας ως θεμελιώδη αξία της κοινωνίας.
- Για να εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις για την ελεύθερη άνθηση της καλλιτεχνικής δραστηριότητας και δημιουργίας, καταργείται κάθε ταξικός φραγμός σε κάθε επίπεδο πολιτιστικής και καλλιτεχνικής δραστηριότητας. Ιδρύονται δημόσιες και δωρεάν καλλιτεχνικές σχολές. Εξασφαλίζονται δημόσιοι πόροι για την απρόσκοπτη καλλιτεχνική δραστηριότητα όλων των πολιτών.
- Ο αθλητισμός για την εργατική εξουσία αποτελεί βασικό μέσο κοινωνικοποίησης, διαπαιδαγώγησης στις αξίες της συλλογικότητας και της συνεργασίας, βασικό μέσο άθλησης και εξάσκησης για μια υγιή ζωή. Εξασφαλίζονται όλα τα απαραίτητα μέσα και υποδομές για την δωρεάν ενασχόληση όλων, ανάλογα με τις κλίσεις και τις δεξιότητες τους, με τον αθλητισμό. Στήριξη των ερασιτεχνικών αθλητικών συλλόγων και σταδιακή κατάργηση κάθε εμπορευματικής αθλητικής δραστηριότητας, με παράλληλη απορρόφηση των μέχρι πρότινος επαγγελματιών αθλητών στις υποδομές του λαϊκού αθλητισμού.
Όλες οι εξουσίες όχι μόνο πηγάζουν από τον λαό αλλά ασκούνται απευθείας από αυτόν. Η ψυχή της εργατικής εξουσίας είναι η σοσιαλιστική αυτοκυβέρνηση του λαού
Αυτό το περίγραμμα προγράμματος της εργατικής εξουσίας, που φυσικά πρέπει να αναπτυχθεί και να ολοκληρωθεί στην πορεία ανάπτυξης του ίδιου του εργατικού κινήματος και της πρωτοπορίας του, περιγράφει και τις βασικές συντεταγμένες της ίδιας της εργατικής εξουσίας-δημοκρατίας. Μιας κοινωνίας μεταβατικής προς τον κομμουνισμό. Γιατί κομμουνισμός δεν σημαίνει κρατική ιδιοκτησία και δικτατορικές εξουσίες μιας γραφειοκρατίας, όπως συχνά λοιδορείται. Αντίθετα, κομμουνισμός σημαίνει μια κοινωνία των ελεύθερα συνεταιριζόμενων παραγωγών που αυτοδιοικούνται μέσω των συλλογικών τους οργάνων. Η βασική κοινωνική δραστηριότητα είναι η διαρκής εκπαίδευση και η επιστημονική καλλιτεχνική αναζήτηση στην προοπτική της διαρκούς αυτοανάπτυξης του κοινωνικού ανθρώπου.
