Γιώργος Μιχαηλίδης
Σάλο έχει προκαλέσει η καταγγελία μίας πρώην αναλύτριας δεδομένων της facebook, ονόματι Σόφι Ζανγκ ότι η εταιρεία ολιγωρεί –αν δεν τις παραβλέπει– σε περιπτώσεις κατάχρησης της πλατφόρμας, όταν πρόκειται για τη στήριξη συγκεκριμένων πολιτικών σε μία σειρά χώρες. Όπως κατήγγειλε η Ζανγκ, κυβερνήσεις και πολιτικοί υποψήφιοι από την Ονδούρα μέχρι το Αζερμπαϊτζάν, την Ουκρανία και την Ισπανία αξιοποίησαν «τρύπες» και δημιουργώντας έναν στρατό από fake λογαριασμούς επηρέασαν καταλυτικά τη μιντιακή εικόνα τους, αλλά και αυτή των αντιπάλων τους. Η ουσία της καταγγελίας σχετίζεται με τον ισχυρισμό πως η facebook γνωρίζει αλλά αδιαφορεί, ρίχνοντας το βάρος της είτε σε συγκεκριμένες χώρες είτε σε συγκεκριμένα ζητήματα διασποράς ψευδών ειδήσεων ή δημιουργίας ψεύτικων λογαριασμών.
Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος των παρατυπιών σε μία μόνο περίπτωση, μία αντιπολιτευτική σελίδα που ασκούσε κριτική στην κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν έβλεπε χιλιάδες υποτιθέμενους χρήστες της facebook να σχολιάζουν αρνητικά τις αναρτήσεις της. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία αυτοί οι λογαριασμοί ήταν ψεύτικοι, δημιουργώντας μία εσφαλμένη εντύπωση. Αντίστοιχα, ψεύτικοι λογαριασμοί και σελίδες αυξάνουν σημαντικά τα like και τις κοινοποιήσεις κομμάτων και πολιτικών, επηρεάζοντας τον αλγόριθμο που χρησιμοποιεί η πλατφόρμα, προκειμένου να διαδώσει περαιτέρω ή όχι την εκάστοτε ανάρτηση. Με αυτόν τον τρόπο, συγκεκριμένες απόψεις φτάνουν παντού, ενώ άλλες περιορίζονται σε ένα μικρό κοινό. Οι επιπτώσεις στον επηρεασμό της κοινής γνώμης είναι προφανείς.
Η άλλη πτυχή του σκανδάλου έχει να κάνει με τις προτεραιότητες των υπηρεσιών εντοπισμού και διαγραφής των ψεύτικων λογαριασμών της πλατφόρμας. Ανάλογες κατηγορίες που αντιμετωπίζονταν μέσα σε λίγες εβδομάδες σε χώρες όπως η Πολωνία, η Ουκρανία και η Νότια Κορέα, καθυστερούσαν να διευθετηθούν για μήνες ή και χρόνια, όταν αφορούσαν κράτη στη Λατινική Αμερική, το Αφγανιστάν ή το Αζερμπαϊτζάν. Μάλιστα, στην περίπτωση της Αλβανίας, το δίκτυο ψεύτικων λογαριασμών στην υπηρεσία της κυβέρνησης δεν αγγίχτηκε ποτέ.
Τα συμπεράσματα της Σόφι Ζανγκ είναι σαφή. Η facebook είναι απρόθυμη να θίξει ισχυρούς και διεφθαρμένους πολιτικούς. Όταν αναγκάζεται να το πράξει, οι ποινές είναι ιδιαίτερα επιεικείς. Χρειάζεται να γίνει η σύγκριση για το τι συμβαίνει, όταν μία κυβέρνηση ενοχληθεί από μαζικές αναρτήσεις και σχόλια πραγματικών χρηστών; Στην Ελλάδα κάποια παραδείγματα παραείναι φρέσκα για να χρειαζόμαστε υπενθύμιση…