Γιάννης Ελαφρός
Τις ημέρες αυτές ένα από τα θέματα που απασχολεί την ελληνική πολιτική ζωή και τα κυρίαρχα ΜΜΕ είναι εάν θα επιβληθούν κυρώσεις στην Τουρκία στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 10-11 Δεκεμβρίου. Ας το ξεκαθαρίσουμε: κυρώσεις στη σύνοδο δεν πρόκειται να αποφασιστούν.
Ακόμα κι αν ανέβουν οι τόνοι κατά της Άγκυρας και μπουν νέες προθεσμίες και όρια, η ευρωπαϊκή πίεση προς την Τουρκία θα κινηθεί μέσω του διαλόγου. Αυτό εξέφρασε προχθές η Άγκελα Μέρκελ, που από την μια μίλησε για ενέργειες της Άγκυρας με «προκλητικό χαρακτήρα» στο πεδίο των εξορύξεων, χαρακτήρισε «καλό σημάδι» την απόσυρση του Όρουτς Ρέις και ζήτησε «σεβασμό» στην Τουρκία για το θέμα των προσφύγων!
Η στάση αυτή της Γερμανίας δεν οφείλεται βέβαια στους ελιγμούς του Ερντογάν, ο οποίος εσχάτως ανακάλυψε ξανά την ευρωπαϊκή προοπτική. Αναμφίβολα το προσφυγικό παίζει πολύ μεγάλο ρόλο, καθώς Βερολίνο και Βρυξέλες έχουν δώσει ρόλο αντιπροσφυγικού προμαχώνα στην Τουρκία. Σημαντική πλευρά είναι η οικονομική, καθώς το ευρωπαϊκό κεφάλαιο έχει μεγάλες επενδύσεις στην Τουρκία, ενώ ισπανικές και ιταλικές τράπεζες έχουν μεγάλα δανειοδοτικά ανοίγματα, και δεν θα ήθελαν να δουν την τουρκική οικονομία να κλυδωνίζεται.
Η εκλογή Μπάιντεν στις ΗΠΑ ενισχύει, σε αυτή τη φάση τουλάχιστον, την τάση «πίεση στην Τουρκία μέσω διαλόγου» και όχι μέσω κυρώσεων, που μπορούν να σπρώξουν τον Ερντογάν περισσότερο προς τη Ρωσία. Η εικόνα συνεννόησης με την ΕΕ που εκπέμπει το επιτελείο Μπάιντεν οδηγεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εισηγείται συνεξέταση με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση μιας σειράς θεμάτων, όπως της Τουρκίας.
Αυτό δεν σημαίνει όμως πως πάμε για ήρεμα νερά. Τα ελληνικά ΜΜΕ ανέδειξαν την έντονη κριτική στην Τουρκία του απερχόμενου αμερικανού ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο στην υπουργική σύνοδο του ΝΑΤΟ, στηριζόμενα βέβαια σε ελληνικές διαρροές. Ο Πομπέο κατηγόρησε την Άγκυρα πως σπάει τη συνοχή του ΝΑΤΟ με την αγορά των S400. Το νομοσχέδιο για τον «αμυντικό» προϋπολογισμό των ΗΠΑ για το 2021 αναφέρεται σε κυρώσεις στην Τουρκία για τον ίδιο λόγο. Το πιο σημαντικό όμως δεν είναι αυτό.
Το σχέδιο «ΝΑΤΟ 2030» στοχοποιεί Ρωσία και Κίνα και καλεί σε συνοχή απέναντί τους, πρόθυμη η ελληνική ολιγαρχία για να προωθήσει τα συμφέροντά της
Στην ίδια συνεδρίαση παρουσιάστηκε στους υπουργούς Εξωτερικών το σχέδιο «ΝΑΤΟ 2030», που θα καταληχτεί στη Σύνοδο Κορυφής της συμμαχίας το 2021. Πρόκειται για ένα σχέδιο επιθετικής ανασυγκρότησης του ΝΑΤΟ, έτσι ώστε «να καλύψει τις ανάγκες ενός πιο απαιτητικού στρατηγικού περιβάλλοντος, που χαρακτηρίζεται από την επιστροφή της συστημικής αντιπαλότητας, την επίμονα επιθετική Ρωσία, την άνοδο της Κίνας». Αναδεικνύεται ως πολύ κρίσιμο ζήτημα η συνοχή του ΝΑΤΟ απέναντι σε Ρωσία και Κίνα, που προκλητικά μπαίνουν στο στόχαστρο. Το Σχέδιο προτείνει περιφερειακές συμμαχίες, ενώ σημειώνει πως πρέπει «η πολιτική του ΝΑΤΟ για τη Ρωσία να επικαιροποιηθεί, για να συμπεριλάβει και μια μεσογειακή συνιστώσα».
Σε αυτό το πολύ επικίνδυνο πλαίσιο έρχεται να κινηθεί η ελληνική αστική τάξη, η οποία αξιοποιώντας το γεγονός πως η Τουρκία με τους ελιγμούς της πλήττει τη συνοχή του ΝΑΤΟ, θέλει να προωθήσει τα συμφέροντά της, εμφανιζόμενη ως ο ακλόνητος σύμμαχος. Συνεχίζοντας την πολιτική της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, η ΝΔ στήνει επικίνδυνες συμμαχίες στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, που έχουν διπλό χαρακτήρα: και υλοποιούν την αμερικάνικη ΝΑΤΟϊκή γραμμή (ή άλλων συμμάχων όπως η Γαλλία) για περιφερειακούς επιθετικούς άξονες, με κύρια τοπική αιχμή κατά του Ιράν, και προωθούν τα αυτοτελή συμφέροντα του ελληνικού κεφαλαίου, στον ανταγωνισμό του με τον τουρκικό. Αύριο ολοκληρώνεται μετά από μια βδομάδα η διακλαδική άσκηση Μέδουσα, στα ανοικτά της Κύπρου, με συμμετοχή Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου, Γαλλίας και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, του νέου αντιδραστικού συμμάχου της ελληνικής ολιγαρχίας. Η κυβέρνηση της ΝΔ επιδιώκει ανάλογη εξέλιξη με το σκοταδιστικό δολοφονικό καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας (μαζί με τα ΗΑΕ αποτελούν βασικούς συμμάχους του Ισραήλ), ενώ αναθερμαίνεται το σενάριο αποστολής ελληνικής μοίρας Πάτριοτ στη ΣΑ. Ακόμα και στο Μάλι σχεδιάζεται να φτάσει η δόξα των ελληνικών όπλων, στο πλευρό της Γαλλίας (που δεν ξεχνά το αποικιοκρατικό της παρελθόν), με αποστολή ειδικών δυνάμεων!