Γιώργος Μιχαηλίδης
Οταν, το 1995, ο τότε περιφερειάρχης Λομβαρδίας περνούσε ένα πακέτο μέτρων με το οποίο ενισχυόταν ο ιδιωτικός τομέας υγείας, τίποτα δεν προμηνυόταν ανησυχητικό για τον μέσο κάτοικο μίας εκ των πλουσιότερων περιοχών της Ιταλίας. Άλλωστε, στα μέσα της δεκαετίας του ’90, η αισιοδοξία στα αναπτυγμένα καπιταλιστικά κράτη περίσσευε και η οποιαδήποτε υπόμνηση περί της χρησιμότητας των δημόσιων αγαθών λοιδορούνταν ως αναχρονισμός και μιζέρια. Μέσα στις επόμενες δεκαετίες, σταδιακά ολοένα και περισσότερες πλευρές της πρωτοβάθμιας νοσοκομειακής περίθαλψης περνούσαν στον ιδιωτικό τομέα.
Στις αρχές του 2020, λοιπόν, τα δημόσια νοσοκομεία της Λομβαρδίας διέθεταν μεν άρτιο εξοπλισμό για την αντιμετώπιση εξαιρετικά δύσκολων κλινικά περιπτώσεων. Τους έλειπε, όμως, κάτι βασικό: Οι υποδομές για την αντιμετώπιση μίας πανδημίας που θα αφορούσε εκτεταμένα τμήματα του πληθυσμού. Έτσι, το πρώτο κύμα της πανδημίας του κορονοϊού σάρωσε τη Λομβαρδία, γονάτισε τα δημόσια νοσοκομεία της και οδήγησε σε μαζικούς θανάτους νοσούντων για τους οποίους δεν υπήρχαν κλίνες και προσωπικό να τους περιθάλψει.
Ωστόσο, το κλειδί δεν βρισκόταν καν εκεί. Με βασικό γνώμονα τη μείωση και τον «εξορθολογισμό» των δαπανών, οι αρχές είχαν δημιουργήσει ένα σύστημα υγείας που διαχειρίζεται όλα ουσιαστικά τα περιστατικά στο νοσοκομείο, ακόμη και απλά προβλήματα τα οποία θα μπορούσε να χειριστεί ένας γιατρός σε κάποιο δημοτικό ή περιφερειακό ιατρείο. Αυτό σταδιακά κατέστησε την περίθαλψη μια λιγότερο καθημερινή και οικεία υπόθεση για τον κόσμο. Η μετάβαση σε ένα κεντρικό νοσοκομείο αποτελεί, άλλωστε, μια πιο χρονοβόρα και απρόσωπη διαδικασία, με αποτέλεσμα αρκετοί να μην την προτιμούν. Το αποτέλεσμα ήταν λιγότερες εξετάσεις, λιγότερη πρόληψη, λιγότερες προσωποποιημένες σχέσεις γιατρού-ασθενή. Επιπλέον, όταν ξέσπασε η πανδημία, το σύστημα αυτό αδυνατούσε να διαχωρίσει στην πράξη τους ασθενείς με Covid από τους υπόλοιπους, αφού τους υποδεχόταν όλους κεντρικά.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, οι ιδιωτικές εταιρείες στις οποίες είχαν εκχωρηθεί τμήματα της λειτουργίας των νοσοκομείων (γεύματα, καθαριότητα κ.α.) αρνούνταν να μειώσουν τις βάρδιες του προσωπικού τους προκειμένου να αποφεύγεται ο συνωστισμός. Ο λόγος ήταν πως τα συμβόλαιά τους προέβλεπαν την παροχή συγκεκριμένων υπηρεσιών για συγκεκριμένες αμοιβές και τα οποία κινδύνευαν να χάσουν.
Η συνέχεια είναι αναμενόμενη και η Λομβαρδία έχει τη θλιβερή πρωτιά σε νεκρούς. Όχι, όμως, λόγω ατομικής ευθύνης…