Πάνος Κοσμάς
Φάκελος / Εκλογική νίκη ΣΥΡΙΖΑ
Το «πρώτη φορά Αριστερά» έγινε, έστω και για πολύ λίγο, συνώνυμο των ελπίδων του κόσμου που στήριξε τον μαζικό αντιμνημονιακό αγώνα – πριν γίνει, 6 μήνες αργότερα, «ανέκδοτο» και αντικείμενο χλεύης προς την Αριστερά. Το «Εμείς ή αυτοί» του 2011, η μαζική στράτευση της πλατιάς πρωτοπορίας του αγώνα στον στόχο για πολιτική ανατροπή στις διπλές εκλογές του 2012, ήταν οι σταθμοί μιας πολιτικής ωρίμανσης που βασιζόταν στη μαζική πολιτική αίσθηση ότι πρώτον χωρίς πολιτική ανατροπή δεν υπήρχε καμία δυνατότητα να καταργηθούν όχι τα μνημόνια αλλά ούτε ένας αστερίσκος τους, και δεύτερον ότι η παρουσία στον δρόμο εκατοντάδων χιλιάδων και εκατομμυρίων σε πυκνές και πανελλαδικού χαρακτήρα κινητοποιήσεις, σε συνδυασμό με την κρίση του αστικού-μνημονιακού πολιτικού συστήματος, άνοιγαν ένα «παράθυρο» ή μια «κερκόπορτα» στο φρούριο της αστικής εξουσίας ώστε να εισβάλουν οι λαϊκές διαθέσεις και να εκκινήσει μια διαδικασία ανατροπών που θα ανοίξει στην πράξη το «ζήτημα της εξουσίας».
Επειδή ο χώρος είναι ασφυκτικός για τόσο μεγάλο θέμα, μερικές «αφοριστικές» σκέψεις σε σημεία:
- Αν η συγκυρία του αντιμνημονιακού αγώνα ενείχε τη δυνατότητα-διακύβευση να τεθεί το «ζήτημα της εξουσίας» (όχι βεβαίως με όρους εργατικής εξουσίας αλλά με όρους πυροδότησης πολιτικών και κοινωνικών ανατροπών που θα μπορούσαν να συμβάλουν στο να μετατραπεί η συγκυρία σε επαναστατική), τότε όλη η Αριστερά, κι ακόμη περισσότερο η επαναστατική, όφειλε να έχει συγκεκριμένη πρόταση και παρέμβαση γι’ αυτό. Το γεγονός ότι καμία εκδοχή της Αριστεράς δεν είχε συγκεκριμένη πρόταση γι’ αυτό, εξηγεί γιατί η μόνη συγκεκριμένη πρόταση που κατατέθηκε («κυβέρνηση της Αριστεράς», από τον ΣΥΡΙΖΑ) αναδείχθηκε σε πολιτικό εκπρόσωπο των αντιμνημονιακών αγωνιστικών διαθέσεων.
- Ποιά θα μπορούσε να είναι συγκεκριμένη πρόταση στον αντίποδα της ρεφορμιστικής πρότασης «κυβέρνηση της Αριστεράς»; Στην επαναστατική παράδοση έχει τιτλοφορηθεί ως «εργατική κυβέρνηση». Δεν είναι παιχνίδι με τις λέξεις, αλλά στρατηγικό ρήγμα: όταν η κατάσταση δεν είναι άμεσα επαναστατική αλλά «μυρίζει μπαρούτι» και μπορεί να εξελιχτεί σε τέτοια -κι εδώ η πολιτική τακτική παίζει αποφασιστικό ρόλο-, όταν αρχίσει να ισχύει το «οι απάνω δεν μπορούν να κυβερνούν όπως πριν και οι από κάτω δεν θέλουν να κυβερνώνται όπως πριν», όταν δεν είναι ακόμη ώριμος ο σχηματισμός σοβιέτ αλλά η στάθμη της λαϊκής αυτενέργειας και ο πυρετός του αγώνα ανεβαίνουν, όταν παράγεται μαζικά η συνείδηση του «Εμείς ή αυτοί» -συνώνυμη μαζικών διαθέσεων ανατροπής-, τότε το «εργατική κυβέρνηση» ή «κυβέρνηση των εργαζομένων» είναι η απάντηση από τη σκοπιά της επαναστατικής στρατηγικής.
- Στις διπλές εκλογές του Μαΐου – Ιουνίου 2012 δεν ανέβηκαν απλώς τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ· ο ΣΥΡΙΖΑ κατέκτησε τη θέση του μαζικού πολιτικού εκπροσώπου του κινήματος αντίστασης στα μνημόνια. Στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τις εκλογές από τη θέση του αδιαμφισβήτητου πολιτικού εκπροσώπου του αντιμνημονιακού κινήματος που είχε κερδίσει από το 2012.
- Το γεγονός αυτό είναι η άλλη όψη μιας διπλής αποτυχίας: Πρώτα, των δυνάμεων της επαναστατικής αριστεράς μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ, που δεν αντιπαρέβαλαν στη ρεφορμιστική πρόταση της ηγεσίας Τσίπρα για «κυβέρνηση της Αριστεράς» την πρόταση της «εργατικής κυβέρνησης» σαν στρατηγικά ανταγωνιστικής εκδοχής, μιλώντας και αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες δημόσια, μέσα κι έξω από τον ΣΥΡΙΖΑ, για την ουσία της διαφοράς τους και για τις καταστροφικές υποθήκες της ρεφορμιστικής πρότασης.
Ύστερα, της εκτός ΣΥΡΙΖΑ αντικαπιταλιστικής-επαναστατικής αριστεράς (ΑΝΤΑΡΣΥΑ κ. ά.), που με τη γενικόλογη και αφηρημένη (και παντός καιρού) πρόταση της «αντικαπιταλιστικής ανατροπής», αποξενώθηκαν από τις πολιτικές ανάγκες της μαζικής πρωτοπορίας για συγκεκριμένο σχέδιο και τακτική μάχης για το «ζήτημα της εξουσίας».
- Δεν περιλαμβάνω ασφαλώς το ΚΚΕ στην επαναστατική αριστερά. Η γραμμή του, που κηρύσσει συνειδητή αποχή από τη μάχη για την εξουσία μέχρι να πέσει σαν ώριμο φρούτο από τον ουρανό η επαναστατική κατάσταση, είναι συντηρητική κι όχι ριζοσπαστική. Η «δικαίωση» που διεκδικεί εκ των υστέρων, επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ πρόδωσε και στη συνέχεια κατέρρευσε μέσα στη χλεύη, ισοδυναμεί με ένα βαθιά συντηρητικό μήνυμα προς τον κόσμο που αγωνίστηκε: κακώς «παραμυθιαστήκατε», κακώς ελπίσατε ότι υπήρχαν δυνατότητες να δοθεί η μάχη για την ανατροπή – και μην ξανακάνετε ποτέ αυτό το τραγικό λάθος…
- Έτσι φτάσαμε τον Ιανουάριο του 2015 στην εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ με την εντός και εκτός ΣΥΡΙΖΑ αριστερά -και επαναστατική αριστερά ειδικότερα- σε πλήρη αδυναμία να κάνουν οποιαδήποτε ουσιαστική παρέμβαση. Η ρεφορμιστική ηγεσία Τσίπρα την είχε νικήσει κατά κράτος. Σε συνθήκες τέτοιας αδυναμίας τη βρήκε η προδοσία του Ιουλίου. Ήταν η σειρά του Τσίπρα να νικηθεί κατά κράτος -και μέχρι ταπείνωσης- από την αστική τάξη και τους δανειστές. Οι συνέπειες αυτής της διπλής ήττας μάς κατατρύχουν μέχρι και σήμερα – και δυστυχώς δεν έχουμε συζητήσει καν ουσιαστικά για τα αίτιά της…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν στο φύλλο 25-26 Ιανουαρίου