Μπάμπης Συριόπουλος
Η σύνοδος κορυφής στο Καζάν με την παρουσία ηγετών χωρών και του ΓΓ του ΟΗΕ ήταν ένα σημαντικό βήμα στη διαμόρφωση ενός αντίπαλου συνασπισμού απέναντι σε ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ. Πίσω από τις διακηρύξεις όμως κρύβεται η πάλη για την παγκόσμια καπιταλιστική ηγεμονία.
Ολοκληρώθηκε η τριήμερη σύνοδος κορυφής των BRICS (22-24 Οκτωβρίου) στο Καζάν της Ρωσίας. Στη σύνοδο κορυφής στο Καζάν, μεγάλη διπλωματική νίκη της -υποτίθεται απομονωμένης- Ρωσίας, συμμετείχαν εκτός από τον ίδιο τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ηγέτες όπως οι Σι Τζινπίνγκ (Κίνα), Ναρέντρα Μόντι (Ινδία), Ταγίπ Ερντογάν, Μασούντ Πεζεσκιάν (Ιράν) κ.ά. καθώς και η Ντίλμα Ρούσεφ (πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας). Παρουσίες ιδιαίτερης σημασίας ήταν ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς και ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.
Σχεδόν ταυτόχρονα με τη σύνοδο των BRICS γινόταν στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας συνάντηση των υπουργών Οικονομικών των G7. Από τη μια οι πιο αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες του πλανήτη (ΗΠΑ, Γερμανία, Ιαπωνία, Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Καναδάς) με την ηγεμονία των ΗΠΑ και του δολαρίου και από την άλλη οι αναδυόμενες δυνάμεις με αρχικό πυρήνα Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Ν. Αφρική και πλήρη μέλη πλέον Αίγυπτο, Αιθιοπία, Ιράν και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Οι συγκρίσεις και οι συνειρμοί είναι αναπόφευκτοι.
Ήδη ο αρχικός πυρήνας των πέντε χωρών των BRICS συγκεντρώνει το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού (G7 10%). Όπως τόνισε ο Πούτιν συγκρίνοντας την αγοραστική δύναμη «το 1992 το μερίδιο του G7 στο παγκόσμιο ΑΕΠ ήταν 45,5% και των χωρών BRICS 16,7%. Το 2023 στην ένωσή μας αναλογούσε το 37,4% και στο G7 το 29,3% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Το χάσμα διευρύνεται και θα διευρυνθεί, είναι αναπόφευκτο».
Οι αναδυόμενες αστικές τάξεις πάντα εμφανίζονται ως απελευθερωτές από τα «παλιά αφεντικά»
Η σύνοδος στο Καζάν μίλησε στο όνομα του «Παγκόσμιου Νότου» και της «Ανατολής» και διαπνεόταν από την επιδίωξη του τερματισμού της κυριαρχίας της «Δύσης» και της ηγεμονίας των ΗΠΑ. Στον τίτλο της συνόδου διακηρύσσεται η «Πολυμέρεια» και η «Ισότιμη Παγκόσμια Ανάπτυξη και Ασφάλεια». Χαρακτηριστικό του σύγχρονου ολοκληρωτικού καπιταλισμού είναι η «έξαρση των πολύμορφων καπιταλιστικών-ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών (που πάντα παροξύνονται όταν το περιθώριο κέρδους δεν είναι σημαντικό) τόσο στο εσωτερικό των χωρών, μεταξύ διαφορετικών τμημάτων του κεφαλαίου της ίδιας χώρας, όσο και διεθνώς, με τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς να αποκτούν αυξημένη βαρύτητα. Η έξαρση αυτή αποτυπώνεται στην ταχύτατα αναπτυσσόμενη αμφισβήτηση της οικονομικής ηγεμονίας της καπιταλιστικής Δύσης (ΗΠΑ, ΕΕ, κ.ά.)» (Θέσεις και προγραμματικές αρχές της Πρωτοβουλίας για ένα Σύγχρονο Κομμουνιστικό Πρόγραμμα και Κόμμα). Στην κατεύθυνση της αμφισβήτησης του ευρωνατοϊκού Δυτικού μπλοκ εντάσσονται και οι πρωτοβουλίες για την «αποδολαριοποίηση» της παγκόσμιας οικονομίας, οι προσπάθειες δημιουργίας εναλλακτικού συστήματος διατραπεζικών συναλλαγών όπως και η ύπαρξη της Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας (NDB).
Οι κομμουνιστές και η αριστερά δεν είναι δυνατό να θρηνούν για τον κλονισμό των «νόμιμων ιδιοκτητών» του πλανήτη και να στηρίζουν την αποκλειστική εκμετάλλευση και καταπίεση των λαών του κόσμου από τις ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ κτλ. Παλεύουν για την ήττα τους από τις εργατικές τάξεις και τους λαούς, με την πάλη πρώτα απ’ όλα στο εσωτερικό της κάθε χώρας με ισχυρό διεθνιστικό προσανατολισμό. Η σύνοδος του Καζάν διακήρυξε την «πολυμέρεια», την ανάγκη «για πιο ενεργή συμμετοχή των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών, ιδίως από την Αφρική, στις παγκόσμιες διαδικασίες», την ανάγκη για την ενίσχυση της αντιπροσωπευτικότητάς του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, καταδίκασε τις τελευταίες επιθέσεις του Ισραήλ στη Γάζα και γενικά την εθνοκάθαρση στην Παλαιστίνη και υποστήριξε την αποδοχή της Παλαιστίνης ως πλήρες μέλος του ΟΗΕ.
Οι διακηρύξεις αυτές κρύβουν την ουσία, την ανάδειξη νέων καπιταλιστικών χωρών και κέντρων και -παρά τις διακηρύξεις τους για πολυπολικό κόσμο- στον αγώνα για επικράτηση στο παγκόσμιο πλέγμα του κεφαλαίου στο τέλος υπάρχει θέση μόνο για έναν «ηγεμόνα». Σ’ αυτό τον αγώνα οι αναδυόμενες αστικές τάξεις απογειώνουν την καπιταλιστική εκμετάλλευση και πολιτική καταπίεση στο εσωτερικό τους, καταγγέλλουν το αποικιοκρατικό παρελθόν των ανταγωνιστών τους προς όφελος των δικών επενδυτικών και πολεμικών εκστρατειών. Εμφανίζονται ως απελευθερωτές από τα «παλιά αφεντικά». Δεν είναι η πρώτη φορά, οι ΗΠΑ στο τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στην αυγή της εισόδου τους στην παγκόσμια αρένα -μέσω του προέδρου Γ. Ουίλσον- υποστήριζαν την ιδέα του «εθνικού αυτοπροσδιορισμού» για να υπονομεύσουν τις παλιές αυτοκρατορίες, η Ιαπωνία πριν και κατά τη αιματοβαμμένη εξόρμησή της στην Κίνα και στη ΝΑ Ασία κραύγαζε «Η Ασία στους Ασιάτες». Η κομμουνιστική αριστερά διαφυλάσσοντας την ανεξαρτησία της εργατικής πολιτικής δεν μπαίνει κάτω από ξένες σημαίες, έχει τη δική της, την απελευθέρωση απ’ όλους τους δυνάστες, παλιούς και νέους.