ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
Ελένη Μαυρούλη, Ελένη Παγκαλιά
Τις επόμενες μέρες θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις ΚΨΜ ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο, με τίτλο Να πεις την Ιστορία μου: Η κατοχή της Παλαιστίνης και ο διαρκής πόλεμος «αυτοάμυνας» του Ισραήλ, των Ελένη Μαυρούλη και Ελένη Παγκαλιά. Το βιβλίο προλογίζει ο ισραηλινός ιστορικός, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Έξετερ Ιλάν Παπέ, ενώ το επίμετρο έχει γράψει ο καθηγητής στον Λίβανο Νικόλας Κοσματόπουλος. Το Πριν προχωρά σε προδημοσίευση από τη σημαντική αυτή έκδοση.
Το βιβλίο στοχεύει στην αποκατάσταση της ροής των γεγονότων που οδήγησαν στην 7η Οκτωβρίου, και στη σημασία που η ημερομηνία αυτή έχει ώστε να γίνει κατανοητό ότι οι λαοί της περιοχής θα αντιστέκονται για όσο χρειαστεί απέναντι στις κατοχικές, επεκτατικές, γενοκτονικές βλέψεις ενός κράτους που θεωρείται το προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης. Στο Πρώτο Μέρος περιγράφεται η καθημερινότητα της κατοχής όλα τα προηγούμενα χρόνια, μέσα από στοιχεία διεθνών οργανισμών και ΜΜΕ, καθώς και μαρτυρίες Ισραηλινών. Στο Δεύτερο Μέρος, παρουσιάζονται κι αντικρούονται ένα-ένα τα βασικά επιχειρήματα των ισραηλινών ηγεσιών, και καταδεικνύεται πώς χρησιμοποιούνται επισταμένα για να αποτραπεί η ειρήνη στην περιοχή και να επιβληθεί η ισραηλινή κατοχή με ολοένα πιο καταπιεστικό τρόπο. Ακολουθεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο όπου περιγράφεται συνοπτικά τι έχει συμβεί μέσα στον επόμενο χρόνο από τις 7 Οκτωβρίου 2023. Είναι περισσότερο μια κυνική υπενθύμιση του ότι η κατοχή αποκτηνώνει τον κατακτητή και ότι το περιεχόμενο εννοιών όπως το «διεθνές δίκαιο» ή «τα εγκλήματα πολέμου» καθορίζονται από την ισορροπία δυνάμεων.
Προδημοσίευση
Οι ορισμοί που προσφέρονται από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως η Διεθνής Αμνηστία για το Ισραήλ ως κράτος απαρτχάιντ θα εξακολουθούν να ισχύουν, όπως και αν εξελιχθούν τα γεγονότα στη Λωρίδα της Γάζας και πέραν αυτής. Και οι Παλαιστίνιοι δεν θα εξαφανιστούν και θα συνεχίσουν τον αγώνα τους για απελευθέρωση, με πολλές κοινωνίες πολιτών στον κόσμο να τάσσονται στο πλευρό τους, ενώ οι κυβερνήσεις τους θα συνεχίσουν να στηρίζουν το Ισραήλ και να του παρέχουν μια εξαίρετη ασυλία.
(από τον πρόλογο του Ιλάν Παπέ)
«Θυμάμαι καθημερινά περιστατικά στα σημεία ελέγχου, να καθυστερούμε ασθενοφόρα με έγκυες γυναίκες που τους λέγαμε να γυρίσουν πίσω. Έρχονταν να περάσουν και τους λέγαμε “όχι από εδώ, να κάνετε το γύρο”, και έφταναν στο επόμενο σημείο ελέγχου, και τους γύρναγαν πίσω σε εμάς. Και αυτό μπορεί να γινόταν πολλές φορές. […] Θυμάμαι να βγάζουμε τους άντρες από το αυτοκίνητο ενώ μέσα ήταν η γυναίκα και τα παιδιά τους. Και μπροστά τους, να τους χαστουκίζουμε, να τους κολλάμε το όπλο στον κρόταφο.[..] Θυμάμαι συγκεκριμένα έναν στρατιώτη να βγάζει έξω από το αυτοκίνητο έναν ηλικιωμένο, να παίζει μαζί του, να τον απειλεί, να τον παρενοχλεί άγρια, να τον χαστουκίζει, να τον απειλεί με το όπλο, να τον εξευτελίζει μπροστά σε όλη του την οικογένεια […] αυτά γίνονταν σε καθημερινή βάση και μπορεί να κρατούσαν για ώρες..» (Απόσπασμα μαρτυρίας Ισραηλινού λοχία που υπηρέτησε στην ταξιαρχία Haruv στην περιοχή της Νάμπλους το 2002 και καταγράφεται με τον κωδικό 713518 από την οργάνωση Breaking the Silence).
Ο Avichai Sharon, βετεράνος των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) και μέλος του Breaking the Silence, αναφέρει ότι κάθε μέρα μπορεί να βρίσκονταν και σε άλλο μέρος, όπου έπρεπε να μπουκάρουν μέσα σε σπίτια, να πετάνε ανθρώπους έξω, να τους συλλαμβάνουν, να παίρνουν τα σπίτια και μετά να φεύγουν. Και να πηγαίνουν σε μια άλλη πόλη, χιλιόμετρα μακριά, να ξανακάνουν τα ίδια, με έναν διαρκή και επαναλαμβανόμενο τρόπο που δεν τους επέτρεπε ούτε να σκεφτούν. «Δεν μιλάω», λέει, «μόνο για τις ακρότητες που έκανε ο στρατός…. απλά σκεφτείτε και μόνο ότι εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες δεν μπορούσαν να έχουν ούτε ένα ήσυχο βράδυ ύπνου… Ποιος θα μπορούσε να ζήσει έτσι στην Αμερική ή το Ισραήλ ή αλλού, χωρίς να ξέρει αν το επόμενο βράδυ, στις 2 το πρωί, θα μπουν 20 στρατιώτες να τους πάρουν το σπίτι για μια εβδομάδα, χωρίς να ξέρει αν εκεί που κάθεται στο σαλόνι του, ξαφνικά θα σπάσει ο τοίχος τού σπιτιού και είκοσι στρατιώτες θα έρθουν ξαφνικά ‘’επίσκεψη’’. Για μένα αυτό ήταν καθημερινή ρουτίνα».
Ένα από τα βασικά και επαναλαμβανόμενα επιχειρήματα της ισραηλινής προπαγάνδας είναι αυτό περί κοσμικού και δημοκρατικού κράτους του Ισραήλ, το οποίο αναπαράγεται επί δεκαετίες από επίσημα πολιτικά χείλη και ΜΜΕ, κυρίως της Δύσης, πολύ περισσότερο, δε, τους τελευταίους μήνες, χωρίς κανέναν εις βάθος έλεγχο ή διασταύρωση για το κατά πόσο ισχύει…
Το «δημοκρατικό κράτος» του Ισραήλ δεν διαθέτει Σύνταγμα και ορίζεται ως κράτος των εβραίων
Tο «προκεχωρημένο φυλάκιο του δυτικού πολιτισμού» στη Μέση Ανατολή, όπως αποκαλείται συχνά το Ισραήλ, ΔΕΝ έχει γραπτό Σύνταγμα. Αν και η θέσπιση Συντάγματος αναφερόταν τόσο στην απόφαση ίδρυσής του όσο και στη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας του, και μάλιστα είχε τεθεί ως χρονικό όριο η 1η Οκτωβρίου 1948, ο τότε πρωθυπουργός Νταβίντ Μπεν-Γκουριόν υποστήριξε ότι υπήρχαν πιο σημαντικά πράγματα να γίνουν. Έκτοτε έχουν περάσει ήδη 77 χρόνια, και πάντα υπάρχουν πιο επείγοντα πράγματα να γίνουν από το να θεσπιστεί Σύνταγμα. Αντί για Σύνταγμα, το Ισραήλ έχει μια σειρά από Βασικούς Νόμους. Η καθυστέρηση, αρχικώς, προκλήθηκε από την εσωτερική διαμάχη για το κατά πόσο το Σύνταγμα θα έπρεπε να είναι κοσμικό ή να βασίζεται στην halacha, δηλαδή τον εβραϊκό θρησκευτικό νόμο, και με την πάροδο των χρόνων οι διαφωνίες επεκτάθηκαν σε μια σειρά από πτυχές[1]. Το σημαντικό, πάντως, είναι ότι το «προκεχωρημένο φυλάκιο του δυτικού πολιτισμού» στη Μέση Ανατολή δεν διαθέτει Σύνταγμα με τους όρους που θέτει η αστική δημοκρατία.
Το 2018, μετά από χρόνια έντονης συζήτησης, με κυβερνητική πλειοψηφία υιοθετήθηκε, υπό τη μορφή ενός ακόμη Βασικού Νόμου, ο ορισμός του Ισραήλ ως κράτους των εβραίων[2], γεγονός που πυροδότησε σφοδρές αντιδράσεις εντός και εκτός χώρας, ακόμη και από την εβραϊκή διασπορά. Για πολλούς κοσμικούς εβραίους και για την αντιπολίτευση πρόκειται για έναν νόμο που θέτει σε προτεραιότητα το θρησκευτικό έναντι του δημοκρατικού στοιχείου, υποσκάπτοντας βασικές αρχές της αστικής δημοκρατίας. Κατά την άποψη αυτή, περιθωριοποιείται οριστικά το 1/5 του πληθυσμού που είναι Ισραηλινοί πολίτες μεν, Άραβες δε (μουσουλμάνοι, αλλά και πάρα πολλοί χριστιανοί, στη συντριπτική τους πλειονότητα Παλαιστίνιοι, αλλά και Δρούζοι και άλλες εθνότητες), αποξενώνεται η εβραϊκή διασπορά, καθώς πρακτικά καταργείται το δικαίωμά της να εκφράζει άποψη για ζητήματα θρησκευτικών διακρίσεων και σεβασμού μειονοτήτων, και ασκείται ιδιαίτερη πίεση σε πλήθος κοσμικών Ισραηλινών πολιτών που δεν είναι θρησκευόμενοι και δεν θέλουν η ταυτότητά τους ως πολιτών να ορίζεται από τη θρησκεία τους.
Σε αυτήν ακριβώς την έλλειψη γραπτού Συντάγματος οφείλεται το ότι δεν αναφέρεται πουθενά, έστω και τυπικά, η διάκριση των τριών εξουσιών (νομοθετικής, εκτελεστικής, και δικαστικής), γεγονός που διευκόλυνε και τις «μεταρρυθμίσεις» Νετανιάχου στη δικαιοσύνη (υιοθετήθηκε νόμος που, μεταξύ άλλων, στερεί από το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας αλλά και από τα υπόλοιπα δικαστήρια τη δυνατότητα να ακυρώνουν αποφάσεις της εκάστοτε κυβέρνησης που θεωρούνται «εξαιρετικά παράλογες»). Οι «μεταρρυθμίσεις» προκάλεσαν τεράστιο ρήγμα στην ισραηλινή κοινωνία με διαρκείς κινητοποιήσεις και βίαια καταστολή τους κατά τη διάρκεια του 2023 (μέχρι την 7η Οκτωβρίου). Ένα ρήγμα που ήρθε να προστεθεί στον εσωτερικό διχασμό που προκάλεσε ο Βασικός Νόμος περί «εβραϊκού κράτους».
[1] Jewish Virtual Library, Israel Government & Politics: Constitution, https://www.jewish
virtuallibrary.org/constitution-of-israel
[2] Feuchs, Chelsea, “Law matters to all Jews”, Reform Judaism.org, 23 Ιουλίου 2018, https://reformjudaism.org/blog/why-israels-controversial-new-nation-state-law-matters-all-jews
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν στο φύλλο 7-8 Ιουνίου
