Το 2023 βρίσκει το κοινωνικό συμβόλαιο της Ολλανδίας να αντιμετωπίζει σοβαρούς τριγμούς. Η τέταρτη περίοδος δεξιάς διακυβέρνησης του φιλελεύθερου Ρούτε ξεκίνησε πριν ένα χρόνο, με στόχο την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο πολιτικό σύστημα μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου της πολυετούς και συστηματικής εξαπάτησης δεκάδων χιλιάδων φτωχών πολιτών που κλήθηκαν να επιστρέψουν υπέρογκα ποσά από επιδόματα για ασήμαντους λόγους. Πριν καταφέρει να προχωρήσει τους στόχους της, η κυβέρνηση βρέθηκε αντιμέτωπη με την ενεργειακή κρίση. Η επιμονή της στην προστασία της λειτουργίας της ελεύθερης οικονομίας έχει φέρει σε απόγνωση εκατοντάδες χιλιάδες φτωχούς πολίτες. Υπολογίζεται ότι περίπου 400.000 πολίτες αδυνατούν να εξασφαλίσουν επαρκή τροφή, ενώ περίπου 750.000 νοικοκυριά αδυνατούν να πληρώσουν τους υπέρογκους λογαριασμούς ενέργειας.
Τα κυβερνητικά μέτρα (επιβολή πλαφόν στις τιμές της ενέργειας) περιορίζουν την έκταση του προβλήματος όμως αποτελούν ουσιαστικά δώρο στους παρόχους ενέργειας. Οι τρεις εταιρείες που ελέγχουν περίπου το 80% της αγοράς κάνουν το παν για να αυξήσουν κι άλλο τα ήδη δυσθεώρητα κέρδη τους. Έτσι, αυξάνουν περαιτέρω τις τιμές (ή τις διατηρούν σε πολύ υψηλά επίπεδα) για την κατανάλωση που υπερβαίνει το πλαφόν. Τα θύματα αυτής της πρακτικής είναι φυσικά οι φτωχές οικογένειες που αδυνατούν να επενδύσουν στην ενεργειακή βελτίωση των σπιτιών τους ώστε να μειώσουν την κατανάλωση. Ο πληθωρισμός τρέχει με 9.9% όμως τα φτωχά οικονομικά στρώματα πλήττονται δυσανάλογα. Προς το παρόν, η κρίση δημιουργεί δυσαρέσκεια, όμως το 2023 θα φέρει αναπόφευκτα διαμαρτυρία και ίσως σύγκρουση.
Δημήτρης Παυλόπουλος
