Δημήτρης Σταμούλης
Ξεπούλημα
Ένα από τα πλέον κλασικά και χιλιοειπωμένα νεοφιλελεύθερα «αφηγήματα» που αφορούν τις πρώην δημόσιες εταιρείες όπως π.χ. ο ΟΤΕ, ο ΟΣΕ και οι άλλες ΔΕΚΟ, είναι ότι με την ιδιωτικοποίησή τους, θα «απελευθερωθούν» από την «γραφειοκρατία του Δημοσίου», θα φέρουν «επενδύσεις» και «ανάπτυξη», θα βελτιώσουν τις υπηρεσίες προς τους πολίτες-πελάτες τους και θα κάνουν τους εργαζόμενους πιο «αποδοτικούς». Βέβαια, η ιστορία στην Ελλάδα με την ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ και του ΟΣΕ, που εστιάζει το παρόν φύλλο του Πριν, καταρρίπτει όλους αυτούς τους μύθους και αποδεικνύει το ποιους εξυπηρετεί η πολιτική της ιδιωτικοποίησης της δημόσιας περιουσίας που ακολουθούν πιστά τόσο οι πρότερες κυβερνήσεις όσο και η νυν των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, υπό τις ευλογίες του εγχώριου και πολυεθνικού κεφαλαίου που νέμονται τα «ασημικά» της χώρας, αλλά και των ΕΕ-ΔΝΤ, που πρωτοστατούν σε αυτή την πολιτική.
Στον μεν ΟΤΕ, οι υπηρεσίες πωλούνται πανάκριβα, πολλές θυγατρικές στα Βαλκάνια ξεπουλήθηκαν αλλού, η ελαστική εργασία γενικεύεται, με τις εργολαβικές εταιρείες να κάνουν πάρτι. Στον ΟΣΕ, η ιδιωτικοποίηση, μόλις ένα χρόνο μετά, έχει δημιουργήσει ένα περιβάλλον υποβαθμισμένων υπηρεσιών, άγρια εκμεταλλευτικών εργασιακών σχέσεων και μια παρασιτική κερδοφορία του νέου ιδιοκτήτη, που δε θα επηρεάσει απλά τις μεταφορές και τις μετακινήσεις της κοινωνικής πλειοψηφίας, αλλά ένα σύνολο κοινωνικών συνηθειών και αναγκών.
Από αυτή την άποψη, η μάχη ενάντια στην ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρόμων και την τηλεπικοινωνιών, και συνολικά η μάχη για την υπεράσπιση της δημόσιας περιουσίας, δεν αποτελεί έναν στενό συνδικαλιστικό αγώνα των εργαζόμενων αυτών των επιχειρήσεων, αλλά μια πρώτης κλίμακας αναμέτρηση για το σύνολο των εργαζομένων. Στόχος δεν είναι η επαναφορά ή η αγιοποίηση του προϋπάρχοντος καθεστώτος ασυδοσίας και κυριαρχίας του συλλογικού κράτους-καπιταλιστή «ΑΕ» και των κρατικοδίαιτων εργολάβων-παρασίτων. Αλλά η δημιουργία δημόσιων φθηνών για το λαό, και αξιόπιστων υπηρεσιών όπως οι τηλεπικοινωνίες και οι σιδηροδρομικές μετακινήσεις, υπό κοινωνικό και εργατικό έλεγχο, που θα καλύπτουν τις κοινωνικές ανάγκες.
Κερδοφορία με μεγάλη μείωση των σταθερών σχέσεων εργασίας
Σήμερα, 8 χρόνια μετά την ιδιωτικοποίηση-παραχώρηση του δημόσιου ΟΤΕ στην γερμανικών κρατικών συμφερόντων Deutsche Telekom (DT), ο απολογισμός της πορείας του αναδεικνύει ορισμένα σοβαρά συμπεράσματα. Η πολύφερνη ανάπτυξη και οι ζητούμενες επενδύσεις που υποσχέθηκαν οι θιασώτες του ξεπουλήματος και οι γερμανοί νέοι ιδιοκτήτες, εκ των αποτελεσμάτων είναι …άφαντες. Αντί γι’ αυτές απέσυραν τον ΟΤΕ από την ΠΓΔΜ πουλώντας την Cosmofon και την Germanos Telecom για 190 εκατ. ευρώ. Το ίδιο έγινε και στη Σερβία με το ξεπούλημα της Telekom Serbia για 380 εκατ. ευρώ, καθώς και στη Βουλγαρία, με το ξεπούλημα της Germanos Telecom και της Globul για 717 εκατ. ευρώ. Από τη μανία ξεπουλήματος δεν γλίτωσε ούτε ο μοναδικός ελληνικός δορυφόρος της Hellas-sat, με τίμημα 208 εκατ. ευρώ. Το σύνολο των …αποεπενδύσεων ανέρχεται σε 1,5 δισ. ευρώ!
Η μόνη ανάπτυξη που γνωρίζει τεράστια άνθηση είναι αυτή της κερδοφορίας του ΟΤΕ. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά η Αγωνιστική Συσπείρωση Εργαζομένων-ΑΣΕ-ΟΤΕ, ο όμιλος έχει καθαρή κερδοφορία σε ημερήσια βάση 1 εκατ. ευρώ. Παρά αυτή την τεράστια κερδοφορία του, ωστόσο, αντί να μειώσει τα τιμολόγια και να κάνει κοινωνική πολιτική δίνοντας δωρεάν ίντερνετ στους φοιτητές, οικονομικά τιμολόγια στα νοικοκυριά κ.α. -με το πρόσχημα της ΕΕΤΤ- αυτά συνεχίζουν και παραμένουν υψηλά, γιατί έχει δημιουργηθεί τραστ μεταξύ των εταιρειών που λυμαίνονται την εγχώρια αγορά τηλεπικοινωνιών. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι τα κέρδη της DT που παράγονται στην Ελλάδα δεν παραμένουν στο τραπεζικό της σύστημα, αλλά διοχετεύονται όλα στο Βερολίνο και σε εξωχώριους φορολογικούς παραδείσους.
Από την υπόθεση ξεπουλήματος του δημόσιου ΟΤΕ στην DT, έχουν πληγεί φυσικά και οι ίδιοι οι εργαζόμενοί του και τα δικαιώματά τους. Αντί να ανοίξουν χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας και να μειωθεί η ανεργία, μέσω διαφόρων προγράμματα «εθελούσιων απολύσεων» -που του ενέκριναν όλες οι κυβερνήσεις- ο ΟΤΕ μείωσε πάνω από 7.000 τις σταθερές θέσεις εργασίας, ανατρέποντας επί το ελαστικότερο τις εργασιακές σχέσεις, μειώνοντας μισθούς, βάζοντας στο παιχνίδι εργολαβικές εταιρείες και φορτώνοντας ταυτόχρονα με νέα βάρη τα ασφαλιστικά ταμεία. Η δραματική μείωση του εξειδικευμένου προσωπικού, έχει πολλαπλασιάσει τα εργοδοτικά εγκλήματα λόγω της εντατικοποίησης της εργασίας και της έλλειψης μέτρων υγιεινής και ασφάλειας. Είναι αποκαλυπτικό το στοιχείο ότι τα εργατικά «ατυχήματα» έχουν αυξηθεί κατά 200%, ενώ μόνο για το 2017 δηλώθηκαν επισήμως από τον ίδιο τον ΟΤΕ, 87 ατυχήματα!
Από την άλλη, αξιοποιώντας την πλήρως εργοδοτική και ξεπουλημένη ομοσπονδία ΟΜΕ-ΟΤΕ, έχει διασπάσει ουσιαστικά τους παλιούς και τους νεοπροσλαμβανόμενους εργαζόμενους. Με την τελευταία ΣΣΕ που υπογράφηκε τον περασμένο Μάρτιο, ο εισαγωγικός μισθός του νέου εργαζόμενου (πρόσληψη από 01/01/2015) διαμορφώνεται στα 793 ευρώ μεικτά για το 2019, με αύξηση μόλις 2% το 2018 και επιπλέον 3% το 2019, όταν τα καθαρά κέρδη ήταν 192,7 εκατ. ευρώ το 2017. Και αυτή η ΣΣΕ αφήνει εκτός περίπου 5.500 εργαζόμενους του ομίλου. Περίπου 2.000 από Cosmote e-Value, ΟΤΕplus και Γερμανός και περίπου 3.500 ενοικιαζόμενους από τρίτες εταιρίες (Μanpower, Project Solutions, Mellon, IST).
Το νέο πρόγραμμα «εθελούσιας» μόνο εθελούσιες αποχωρήσεις δεν περιλαμβάνει. Ο ΟΤΕ επιδιώκει να ξεφορτωθεί άλλους 1000 περίπου εργαζόμενους που διατηρούν ακόμη κάποια στοιχειώδη εργασιακά δικαιώματα. Για να επιτύχει το σκοπό του, ασκεί αφόρητες πιέσεις στους «υποψήφιους» προς αποχώρηση προκειμένου να αναγκαστούν να υπογράψουν την παραίτησή τους. Αυτό το όργιο εκβιασμών οδηγεί σε απίστευτες καταστάσεις. Πρόσφατα, εργαζόμενη από την Κοζάνη με 33 χρόνια υπηρεσίας, μετά από συνεχείς πιέσεις της εργοδοσίας προκειμένου να υπογράψει την απόλυσή της, και μετά από ένα ακόμα απειλητικό τηλεφώνημα προϊστάμενου της, κατέρρευσε μέσα στο κτίριο του ΟΤΕ και διακομίστηκε με ασθενοφόρο στο νοσοκομείο με σοβαρό πρόβλημα υγείας.
Η άλλη όψη αυτής της ιστορίας είναι οι χιλιάδες νέες θέσεις μαύρης και ελαστικής εργασίας που επεκτείνονται στην εταιρεία. Το γεγονός ότι το μισθολογικό κόστος το 2011 ήταν 658 εκατ. ευρώ, και το 2016, έπεσε στα 308 εκατ. ευρώ, φανερώνει πώς ο ΟΤΕ έχει ρίξει το εργατικό κόστος πάνω από 50% σε μια πενταετία! Για παράδειγμα, χιλιάδες τεχνικοί που προσλήφθηκαν μετά την παράδοση του ΟΤΕ στην DT έχουν πραγματική μείωση μισθού πάνω από 20%. Εργαζόμενοι με πτυχία, τεχνικές γνώσεις και καθημερινό τρέξιμο για να ανταποκριθεί στη συνεχώς μεταβαλλόμενη τεχνολογία και την εξελισσόμενη αγορά, έχει αποδοχές 700 ευρώ.
Συνήθης πρακτική της εταιρείας είναι οι σταθερές θέσεις εργασίας που μειώνονται να αντικαθίστανται με outsoursing, «μαύρη» και ανασφάλιστη εργασία και ενοικιασμένους εργαζόμενους από διάφορες «δουλεμπορικές» εταιρείες. Συνολικά στις εταιρείες επινοικίασης Cosmote Ε-value, Mellon, Manpower κ.α απασχολούνται πάνω από 5.000 εργαζόμενοι, οι οποίοι αμείβονται με γλίσχρους μισθούς των 255 ως 560 ευρώ. Επίσης, οι χιλιάδες τεχνικοί του ασφαλίζονται στο ΙΚΑ ως υπάλληλοι γραφείου. Η μανία τoυ ΟΤΕ-DT να παραδίδουν τα πάντα σε «εργολάβους» έχει οδηγήσει σε ένα πρόγραμμα («consolidation») όπου σχεδόν όλο το τεχνικό έργο έχει μεταφερθεί σε 4 εργολαβικές εταιρείες, με αποτέλεσμα να υπάρχει ανεξέλεγκτη δράση των εργολάβων στο δίκτυο με ό,τι αυτό συνεπάγεται σχετικά με τη διαφύλαξη και διασφάλιση του απορρήτου των επικοινωνιών.
Από την άλλη, ο ΟΤΕ έχει γεμίσει «γκόλντεν μπόις» με προκλητικούς μισθούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον δημόσιο ΟΤΕ υπήρχαν μόλις τέσσερις γενικοί διευθυντές, ενώ σήμερα έχουν αυξηθεί σε είκοσι! Συνολικά υπάρχουν 2.000 διευθυντές, υποδιευθυντές και προϊστάμενοι σε σύνολο 10.000 εργαζόμενους του ΟΤΕ και της COSMOTE. Δηλαδή ανά 5 εργαζόμενους έχουμε και έναν προϊστάμενο! Και όλοι αυτοί, με το αζημίωτο αφού ο μόνος δείκτης που «ευημερεί» είναι οι αποδοχές των διευθυντικών στελεχών. Ο μισθός και τα μπόνους του διευθύνοντος συμβούλου Μ. Τσαμάζ είναι 1.414.707 ευρώ, 17,5 φορές μεγαλύτερος και από τον ελληνικό πρωθυπουργικό μισθό και 6 φορές μεγαλύτερος από τον μισθό της Μέρκελ! Να σημειωθεί εδώ ότι αρκετοί, ενώ αποχωρούν και εισπράττουν την αποζημίωση της «εθελουσίας», παραμένουν στις προηγούμενες θέσεις τους εισπράττοντας τους ίδιους φαραωνικούς μισθούς γιατί θεωρούνται αναντικατάστατοι! Παρόμοια φαινόμενα παρατηρούνται και σε συστημικούς συνδικαλιστές. Επίσης λεφτά υπάρχουν και για πλήθος διαφημιστικών πακέτων. Ο ΟΤΕ ξοδεύει 113,6 εκατ. ευρώ ετησίως για αυτό το σκοπό. Σύμφωνα με την Αγωνιστική Συσπείρωση Εργαζομένων-ΑΣΕ-ΟΤΕ, αν το ποσό αυτό περιοριζόταν στο μισό, θα μπορούσαν να ανοίξουν τουλάχιστον 5.000 νέες θέσεις εργασίας στον όμιλο!
