του Γιώργου Δελαστίκ
Φρίττει κανείς διαβάζοντας την κοινή δήλωση ΕΕ-Τουρκίας της 18ης Μαρτίου 2016 και αναρωτιέται αν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και οι περί αυτόν έχουν πραγματικά συναίσθηση τι υπογράφουν, όταν συμφωνούν με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ηγέτες. Έχουν δηλαδή πλήρη συναίσθηση της ζημιάς που θα προκαλέσουν στην Κύπρο με την παράγραφο 8 της δήλωσης αυτής; Όχι ότι η ζημιά θα είναι μικρότερη, αν το υπέγραφαν λόγω ανικανότητας και ασχετοσύνης, αλλά αν έχουν πλήρη συναίσθηση του τι υπέγραψαν πρέπει να αντιμετωπιστούν αλλιώς.
Λέει επί λέξει το σημείο 8 της δήλωσης αυτής: «Η ΕΕ και η Τουρκία επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να επανενεργοποιήσουν την ενταξιακή διαδικασία, όπως τέθηκε στην κοινή τους δήλωση της 29ης Νοεμβρίου 2015. Καλωσόρισαν το άνοιγμα του Κεφαλαίου 17 στις 14 Δεκεμβρίου 2015 και αποφάσισαν ως επόμενο βήμα να ανοίξουν το Κεφάλαιο 33 κατά τη διάρκεια της ολλανδικής προεδρίας (σ.σ. η προεδρία της Ολλανδίας είναι η τρέχουσα και θα λήξει στις 30 Ιουνίου 2016). Καλωσόρισαν ότι η Κομισιόν θα παρουσιάσει πρόταση προς αυτό το στόχο τον Απρίλιο». Μέχρις εδώ, το πρόβλημα είναι ότι αν ρωτήσει κανείς τους Έλληνες, ελάχιστοι θα απαντήσουν ότι γνωρίζουν πως στις 14 Δεκεμβρίου, πριν από τρεις μήνες δηλαδή, ξεκίνησαν εκ νέου οι διαδικασίες ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, άρχισαν δηλαδή πάλι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Σε παλιότερες εποχές θα είχε προκληθεί πολιτικός σεισμός, τώρα όμως άκρα του τάφου σιωπή από όλα τα μέσα ενημέρωσης. Δεν είναι όμως αυτό το χειρότερο. Το σημείο 8 της δήλωσης έχει ακόμη μια πρόταση πριν ολοκληρωθεί: «Προπαρασκευαστική εργασία για το άνοιγμα άλλων κεφαλαίων θα συνεχιστεί με επιταχυμένο ρυθμό χωρίς προκαταλήψεις για τις θέσεις κρατών – μελών σύμφωνα με τους υφιστάμενους κανόνες». Εδώ χρειάζεται πολλή συζήτηση γιατί η έκφραση που έχει χρησιμοποιηθεί στα αγγλικά προκαλεί συγχύσεις.
Ο όρος «without prejudice» σημαίνει «χωρίς προκαταλήψεις», αλλά στη νομική ορολογία σημαίνει «με επιφύλαξη» και αναφέρεται στα δικαιώματα κάποιου. Όταν δηλαδή η Κύπρος λέει (ή έλεγε με προηγούμενους προέδρους της) ότι θα αρνηθεί κατηγορηματικά να «ξεπαγώσει» πέντε κεφάλαια που έχει μπλοκάρει, αν δεν λυθεί πρώτα το Κυπριακό και αναιρεθεί έτσι η κατοχή του 37% του κυπριακού εδάφους από την Τουρκία, αυτό θα κριθεί ως «προκατάληψη» ή ως «επιφύλαξη» νομίμων δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας; Προσωπική μας άποψη είναι ότι κανένας δεν μπορεί να απαντήσει τώρα για τον απλούστατο λόγο ότι οι Ευρωπαίοι θα το συναρτήσουν με τις ανάγκες που θα έχουν, όταν το θέμα θα τεθεί επί τάπητος. Θα έχουν ανάγκη την Τουρκία ή όχι; Αν όχι, η Κύπρος, θα αποφανθούν, κάνει χρήση «επιφυλάξεων» νομίμων δικαιωμάτων της. Αν έχουν όμως ανάγκη την Τουρκία για κάποιο λόγο, τότε οι Ευρωπαίοι θα αποφασίσουν και θα κατηγορήσουν τη Λευκωσία – τη Λευκωσία, όχι την Άγκυρα! – ότι διακατέχεται από «προκαταλήψεις» εναντίον της Τουρκίας και ίσως γενικότερα εναντίον του μουσουλμανικού στοιχείου!
Γνωρίζουμε ότι η ευρωπαϊκή Δεξιά και πρωτίστως η γερμανική Δεξιά σιχαίνεται και αποστρέφεται τους Τούρκους. Γνωρίζουμε ότι προσπαθεί να καλοπιάσει τους Τούρκους με παραχωρήσεις σημαντικές για την Άγκυρα, που όμως δεν συμπεριλαμβάνουν την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Ως τέτοιες παραχωρήσεις θεωρούμε τη στάση της Γερμανίας και της ΕΕ στο θέμα της κατοχύρωσης της κατοχής της μισής Κύπρου, την παραχώρηση αν ήταν δυνατόν όχι του μισού, αλλά και ολόκληρου του Αιγαίου στην Τουρκία – και φυσικά το κουρδικό. Το σημείο 9 της δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας της 18ης Μαρτίου του 2016, της περασμένης εβδομάδας δηλαδή, είναι κυριολεκτικά εξωφρενικό: «Η ΕΕ και τα κράτη – μέλη της θα εργαστούν με την Τουρκία σε οποιαδήποτε κοινή προσπάθεια να βελτιώσουν τις ανθρωπιστικές συνθήκες μέσα στη Συρία, ειδικά σε μερικές περιοχές κοντά στα τουρκικά σύνορα, το οποίο θα επέτρεπε στον τοπικό πληθυσμό και τους πρόσφυγες να ζουν σε περιοχές που θα είναι πιο ασφαλείς» αναφέρεται επί λέξει. «Μέσα στη Συρία» και «ειδικά σε κάποιες περιοχές κοντά στα τουρκικά σύνορα»! Το ερώτημα τίθεται ωμά: Δίνουν οι Γερμανοί την άδεια εισβολής στη Συρία στα τουρκικά στρατεύματα – δίνει δηλαδή το Βερολίνο στην Άγκυρα αυτό που αρνήθηκαν να κάνουν ο Ομπάμα και οι ΗΠΑ όταν ξεκαθάρισαν στον Ερντογάν πως αν θέλει να εισβάλει στη Συρία, θα το κάνει μόνος του, χωρίς την παραμικρή βοήθεια από το ΝΑΤΟ, αντιμετωπίζοντας μόνος ο Ερντογάν τους Ρώσους;
Και για να επανέλθουμε στο αρχικό ερώτημα. Από τη στιγμή που η Γερμανία και η ΕΕ χρησιμοποιούν τέτοιες διατυπώσεις που θεωρητικά τουλάχιστον, επιτρέπουν στην Τουρκία ακόμη και να εισβάλει στη Συρία για να «βελτιώσει τις ανθρωπιστικές συνθήκες», πόσες παραχωρήσεις άραγε είναι διατεθειμένο να κάνει το Βερολίνο αναφορικά με την κατοχή επί σαράντα και πλέον χρόνια του βόρειου τμήματος της Κύπρου που η Άγκυρα έχει μετατρέψει σε αμιγώς τουρκικό; Ο Τσίπρας δεν καταλάβαινε τι υπέγραφε;