Ανάλυση
Γιώργος Παυλόπουλος
Σήμερα, η Ακροδεξιά είναι εταίρος στις κυβερνήσεις τεσσάρων χωρών της ΕΕ (Ιταλία, Αυστρία, Δανία και Φινλανδία) και τα συγγενή της κόμματα σε τουλάχιστον δύο ακόμη (Πολωνία και Ουγγαρία). Στις πολιτικές θέσεις των Σαλβίνι, Λεπέν και σία ενόψει ευρωεκλογών δεν υπάρχει πλέον αίτημα εξόδου από την ΕΕ ή διάλυσής της, αλλά της προώθησης «ριζικών αλλαγών» από τα πάνω, με αντιλαϊκό-αντιδραστικό πρόσημο.
Όλοι λένε «ναι» στην Ε Ε που δεν τους αρέσει…
Στο Ευρωβαρόμετρο που δημοσιεύτηκε το φθινόπωρο του 2018, το 48% των ερωτηθέντων στις 28 χώρες-μέλη απάντησαν ότι δεν εμπιστεύονται την ΕΕ, έναντι 42% που επιχαν αντίθετη άποψη. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι η διαφορά υπέρ των αρνητικών γνωμών ήταν σαφώς μεγαλύτερη στη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία, με το ποσοστό τους να διαμορφώνεται στο 57%, το 55% και το 54% αντιστοίχως (το ρεκόρ εξακολουθεί να έχει η Ελλάδα, με 70%), ξεπερνώντας ακόμη και το 53% που καταγράφηκε για τη Βρετανία.
Την ίδια στιγμή, βεβαίως, σε έκτακτη δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε το ίδιο σχεδόν διάστημα αναφορικά με το μέλλον της Ευρώπης, το 78% των ερωτηθέντων δήλωσε πως συμφωνεί με την εκτίμηση ότι η ΕΕ αντιπροσωπεύει σήμερα «έναν χώρο σταθερότητας, μέσα σε ένα ταραγμένο κόσμο». Σε αυτή την έρευνα, μάλιστα, Γάλλοι, Ιταλοί και Ισπανοί εμφανίζονται να συμφωνούν με τον μέσο όρο των Ευρωπαίων.
Η αντίθεση που αποτυπώνεται στα παραπάνω ποσοστά (παρά την δικαιολογημένη… καχυποψία απέναντι στις δημοσκοπήσεις) είναι ασφαλώς υπαρκτή και μπορεί να διατυπωθεί με τον εξής απλό τρόπο: Μάλλον δεν μας κάνει η ΕΕ, αλλά τι να κάνουμε που εκεί έξω γίνεται χαμός και θα κινδυνεύσουμε να πάθουμε ακόμη χειρότερα! Εκφράζεται δε και στις πολιτικές εξελίξεις στις περισσότερες χώρες και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Εκεί όπου τόσο η εθνικιστική, ξενοφοβική «ευρωσκεπτικιστική» Ακροδεξιά όσο και η ευρωλάγνα – πατριδοκάπηλη και μη – Αριστερά προσπαθούν, η καθεμία από τη δική της πλευρά, να ακουμπήσουν στο πλειοψηφικό ρεύμα κοινωνικής δυσαρέσκειας απέναντι στην ΕΕ, χωρίς όμως να αμφισβητήσουν την ίδια την ΕΕ.
Η Ακροδεξιά των σαλονιών και της κυβέρνησης
«Για πολλούς η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σήμερα περισσότερο ένας εφιάλτης παρά ένα όνειρο. Επιδιώκουμε να μετασχηματίσουμε την ΕΕ και το Ευρωκοινοβούλιο, χωρίς να τα καταστρέψουμε. Θέλουμε να φέρουμε ριζοσπαστικές αλλαγές». Αυτά δήλωσε στο Μιλάνο την περασμένη Δευτέρα ο Ματέο Σαλβίνι, στην επίσημη πρεμιέρα της εκστρατείας του ενόψει των επερχόμενων ευρωεκλογών. Έτσι, με τους επικεφαλής των ακροδεξιών κομμάτων Εναλλακτική για τη Γερμανία, Κόμμα των Φινλανδών και Κόμμα του Λαού της Δανίας (τα δύο τελευταία συμμετέχουν και στις κυβερνήσεις των χωρών τους…) στο πλευρό του, ο ηγέτης της Λίγκας του Βορρά και πραγματικός πρωθυπουργός της Ιταλίας πιστοποίησε για μια ακόμη φορά τη πίστη του στην ΕΕ. Ανακοινώνοντας, παράλληλα, τη συγκρότηση μιας νέας ομάδας στην επόμενη Ευρωβουλή, με την ονομασία Ευρωπαϊκή Συμμαχία για τους Λαούς και τα Έθνη, που θα αναλάβει να την αλλάξει, διεκδικώντας τα ηνία της διακυβέρνησης από τον παραδοσιακό και κουρασμένο δικομματισμό.
Φιλοδοξία του είναι να στεγάσει σε αυτήν το σύνολο των όμορων πολιτικών και κομμάτων στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης φυσικά της Μαρίν Λεπέν. Μπορεί, άλλωστε, η πρόεδρος του Εθνικού Συναγερμού της Γαλλίας να μην ήταν παρούσα στο Μιλάνο, όμως είχε συναντηθεί με τον Σαλβίνι στο Παρίσι τρεις ημέρες νωρίτερα και είχαν δώσει ουσιαστικά τα χέρια για να συντονίσουν την πολιτική τους παρέμβαση σε επίπεδο ΕΕ. «Είμαστε σε φόρμα και έτοιμοι να κερδίσουμε τις ευρωεκλογές με τον Ματέο Σαλβίνι», έγραψε η ίδια στο Τουίτερ, διαψεύδοντας όσους βλέπουν ρήγμα στις μεταξύ τους σχέσεις. Μάλιστα, υπήρξε καταρχήν συμφωνία για κλείσιμο της προεκλογικής περιόδου με κοινή δημόσια εμφάνιση των δύο, περίπου μία εβδομάδα πριν ανοίξουν οι κάλπες.
Μαζί τους θα βρίσκεται, όπως όλα δείχνουν, το πάνθεον της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς των σαλονιών, η οποία δείχνει να έχει κατανοήσει την αναγκαιότητα να αφήσει κατά μέρος τις έριδες και αντιθέσεις που υπάρχουν στους κόλπους της. Με προφανή στόχο, φυσικά, τη διασφάλιση όσο το δυνατόν περισσότερων εδρών στη νέα Ευρωβουλή και με κρυφή ελπίδα να απειλήσουν τους Σοσιαλιστές, που βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση, έτσι ώστε να βρεθούν σε καλύτερη θέση στο παζάρι κορυφής που θα ακολουθήσει με το αποκαλούμενο «δημοκρατικό τόξο». Οι πιθανότητές τους δε να το καταφέρουν, έστω και ατύπως, αυξάνονται εάν συνυπολογίσει κανείς τα κυβερνώντα κόμματα μιας σειράς χωρών, όπως της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, που ναι μεν τυπικά δεν ανήκουν στο στρατόπεδο του Σαλβίνι (ο Όρμπαν παραμένει τυπικά μέλος του ΕΛΚ, αν και υπό αναστολή), όμως υπάρχει πλήρης ταύτιση θέσεων σε πολλά καίρια ζητήματα και ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας και στενής συνεργασίας.