Στη μεγάλη συγκέντρωση της Τετάρτης 7 Νοεμβρίου στο Σύνταγμα, τη δεύτερη μέρα της 48ωρης απεργίας, αναδείχτηκαν καθαρά δύο διαφορετικοί τρόποι αντιμετώπισης της αστυνομικής καταστολής. Μερικές εκατοντάδες με την έναρξη της επίθεσης της αστυνομίας, ξεχώρισαν από το σώμα της συγκέντρωσης και ακολούθησαν την τακτική της οδομαχίας. Αντίθετα ο μεγαλύτερος όγκος των συγκεντρωμένων, δεκάδες χιλιάδες, δεν έφυγαν, δεν πτοήθηκαν, παρά τα δακρυγόνα, τις ρίψεις νερού και τις διαρκείς επιθέσεις των ΜΑΤ. Παρέμειναν σε σχηματισμό διαδήλωσης, υποχωρούσαν συντεταγμένα και ανασυντάσσονταν χωρίς να παραχωρήσουν το πεδίο στον αντίπαλο. Αυτή τη φορά το κλίμα δεν σήκωνε διασπαστικά παιχνίδια και προβοκάτσιες. Όλα ήταν πιο συνειδητά από ποτέ.
του Παναγιώτη Φραντζή
Η πρώτη τακτική, αν δεχτούμε ότι αποτελεί επιλογή αγωνιστών του κινήματος, έχει δοκιμαστεί πολλές φορές σε ημέρες μεγάλων απεργιακών συγκεντρώσεων καταφέρνοντας να φοβίσει και να διώξει τον περισσότερο κόσμο. Είναι μια τακτική που εκθέτει σε κινδύνους τους διαδηλωτές και δεν αποτρέπει το σχέδιο καταστολής· ίσα ίσα το επιβεβαιώνει. Η δεύτερη δεν είχε δοκιμαστεί ποτέ τα τελευταία χρόνια σε τέτοια κλίμακα, κυρίως γιατί οι πιο εξασκημένοι σε αυτήν απέφευγαν να κινηθούν ενωτικά προς τους υπόλοιπους διαδηλωτές. Κι όμως, όπως φάνηκε στην πράξη, άψογα εφαρμοσμένη χάρη στη μαζική και μαχητική παρουσία εκείνων που άλλοτε έλειπαν, είναι μια τακτική που καταφέρνει να προστατεύσει τους διαδηλωτές και να διατηρήσει ακέραιο το σώμα της διαδήλωσης.
Εκτός από το επίπεδο της πράξης, οι δύο αυτές τακτικές έχουν προεκτάσεις και σε ιδεολογικό – συμβολικό επίπεδο. Η πρώτη τακτική, της οδομαχίας, όπως εφαρμόζεται στις μέρες μας, είναι μία «ναρκισσιστική τακτική» στην οποία ξεχωρίζει η ατομική επίδοση. Πρωταγωνιστεί η φιγούρα του μεμονωμένου πολεμιστή, ένα ξεκομμένο από το πλήθος σώμα σε εγρήγορση. Είναι ένα θέαμα ερεθιστικό, γεμάτο από την ομορφιά της έξαψης – κατάλληλο για πρωτοσέλιδα εφημερίδων αλλά και για τοίχους στο facebook. Γι’ αυτό οι φωτορεπόρτερ τρέχουν μαζί με τους βίαιους διαδηλωτές στα σημεία των συγκρούσεων, σε βαθμό που δυσκολεύεσαι να τους ξεχωρίσεις, κυνηγώντας ένα χαρακτηριστικό στιγμιότυπο.
Η δεύτερη τακτική αναδεικνύει την ομορφιά του συνολικού αποτελέσματος, το συλλογικό στοιχείο, την οργάνωση και τη συνειδητή πειθαρχία – και για όλη την περίοδο που το κίνημα είναι ακόμα αδύναμο να δώσει λύση εξουσίας φροντίζει για τη συσπείρωση ακόμα περισσότερων δυνάμεων. Το νέο ποιοτικό στοιχείο στη συγκέντρωση της Τετάρτης ήταν η καταλυτική αποδοχή αυτής της τακτικής από τον τεράστιο όγκο του πλήθους. Οι θετικές αναφορές για την επιστροφή του ΠΑΜΕ στην πλατεία Συντάγματος, που γέμισαν τα social media από την Τετάρτη το βράδυ και συνεχίστηκαν και τις επόμενες μέρες, εκφράζουν τη θέληση πολλών νέων να δώσουν τη μάχη συντεταγμένα, στοχεύοντας σε συγκεκριμένα πολιτικά αποτελέσματα (να μην περάσουν τα μέτρα) και σε προοπτική χειραφέτησης (έξω από την Ε.Ε. και τον καπιταλισμό – ΚΚΕ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ) και όχι σε μια ατομική μαχητικότητα χωρίς καμία ιδέα για το μετά.