Τα κινήματα που δεν ενσωματώθηκαν έθεσαν αιτήματα που δεν χώραγαν στο κυρίαρχο πλαίσιο!
Νίκος Σακαλής
Η μεγάλη απεργία της 28ης Φλεβάρη ταρακούνησε την ήδη ταραγμένη κυβέρνηση, η οποία προσπάθησε να επιστρατεύσει κάθε μέσο για να ελέγξει την αντίδραση του κόσμου, που όσο περισσότερες αποκαλύψεις έρχονται στο φως (βλ. πόρισμα ΕΟΔΑΣΑΑΜ), γεμίζει οργή για το έγκλημα στα Τέμπη. Ένα ζήτημα που ανοίγει από πολλές πλευρές είναι αν -και με τι τρόπο- ενισχύεται στον κόσμο μια αντισυστημική τάση; Σίγουρα η απάντηση σε αυτό δεν είναι ένα απλό «ναι» ή «όχι», αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι μαζικά, αν όχι πλειοψηφικά, με όσα έγιναν στα Τέμπη, υπάρχει καθαρός κλονισμός της εμπιστοσύνης όχι μόνο απέναντι στην κυβέρνηση ή σε πρόσωπα, αλλά σε πλευρές του κράτους και ειδικά της Δικαιοσύνης. Όπως σε κάθε κοινωνική διεργασία, ειδικά σε μία τόσο μαζική, δεν είναι ενιαίος ο τρόπος που κινητοποιείται/πολιτικοποιείται η κοινωνία. Το μόνο σίγουρο είναι ότι όλοι/ες απαιτούν δικαιοσύνη για το έγκλημα και συγκρούονται ευθέως με την κυβέρνηση που έτρεξε να το «κουκουλώσει».
Την ίδια στιγμή βέβαια, από τα χείλη όλων ακούγεται το αίτημα «να μην επαναληφθεί». Και εκεί είναι που οξύνεται (και ορθά) η ευρύτερη πολιτική αντιπαράθεση. Πως θα διασφαλίσουμε το δίκαιο αυτό αίτημα; Πρέπει και μπορεί ο λαός να εγγυηθεί την ασφάλεια των δημόσιων μεταφορών, ή πρέπει απλώς να ζητήσει μία άλλη κυβέρνηση ώστε εκείνη να την εγγυηθεί; Το ζήτημα των ιδιωτικοποιήσεων, που στο βωμό του κέρδους μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων θυσιάζονται ανθρώπινες ζωές, μπαίνει φυσικά εμφατικά στο προσκήνιο. Ο ρόλος της ΕΕ και όλων των κυβερνήσεων που τα τελευταία χρόνια έχουν ξεπουλήσει κάθε δημόσια δομή στο ιδιωτικό κεφάλαιο, δήθεν ως εξυγίανση, με κατάληξη την απομάκρυνσή τους από την κοινωνική πλειοψηφία ή την παροχή λειψών υπηρεσιών, επίσης. Κατ ’επέκταση, αναμετρούμαστε με τον ευτελισμό της ζωής των απλών ανθρώπων μπροστά στους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και τα ιδιωτικά κέρδη. Οι αντικειμενικοί όροι, μέρος του υπό διαμόρφωση κινήματος να θέσει αυτά τα ζητήματα στο προσκήνιο, υπάρχουν! Είναι όμως κάτι που θα γίνει «αυτόματα» ή κάτι που το θέλουν όλα τα πολιτικά σχέδια που επιδρούν στη κοινωνική διεργασία αυτή;
Θα μπορούσαμε να πούμε -με μία μικρή γενίκευση- ότι το όσα ζούμε σήμερα, σε κάποιο βαθμό, συγγενεύουν με κοινωνικές διαμαρτυρίες προηγούμενων ετών σε άλλες χώρες. Τις τελευταίες δεκαετίες έχουμε γίνει παρατηρητές διεθνών εξεγέρσεων, που ξεκινούν από φαινομενικά «μεμονωμένα» ή «τυχαία» συμβάντα, αλλά καταλήγουν σε πλημμυρισμένους δρόμους που δείχνουν ότι ο λαός δεν έχει οξυγόνο. Τα κινήματα αυτά, έβγαλαν στην επιφάνεια ευρύτερες κοινωνικές ανισότητες και ανέδειξαν τη συνολικότερη αγανάκτηση του κόσμου (είτε σε μεγαλύτερο είτε σε μικρότερο βαθμό). Μελετώντας αυτά, ένα από τα βασικά συμπεράσματα που πρέπει να κρατήσουμε είναι το εξής: Μόνο όταν εκείνα έθεσαν ένα πολιτικό πλαίσιο με αιτήματα που δεν μπορούσαν να ενσωματωθούν από το κράτος, κατάφεραν να αποκτήσουν διάρκεια και μαχητικότητα που πραγματικά κλόνισαν την εικόνα παντοκρατορίας του συστήματος.
Έτσι, δεν πρέπει να υποτιμήσουμε τη σημερινή προσπάθεια διαφόρων συστημικών κέντρων να κοντύνουν την προοπτική ριζοσπαστικοποίησης του κόσμου και να αναδείξουν δυνάμεις που όχι απλά δεν είναι επικίνδυνες για το σύστημα, αλλά είναι καθαρά συστημικές. Βασικός και ιστορικός πυλώνας σε αυτή την προσπάθεια, είναι η ακροδεξιά. Λατινοπούλου και Βελόπουλος παρουσιάζονται ως φωνή αντιπολίτευσης στον Μητσοτάκη, που βρίσκεται βεβαίως στον αντίποδα των θέσεων της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς που φωνάζει «Για να αναπνεύσουμε, να τους Ανατρέψουμε». Αντίθετα, εντέχνως αποκρύπτουν, ότι σε όλα τα κρίσιμα ζητήματα στηρίζουν τις επιλογές του κεφαλαίου με τον πιο ακραίο και φασίζοντα τρόπο. Από άλλο δρόμο, η Ζωή Κωνσταντοπούλου, δεν αρθρώνει λόγο για την άρση των ιδιωτικοποιήσεων, για τον κλονισμό της πολιτικής της ΕΕ που επιβάλει όλα τα παραπάνω, ενώ δεν κάνει -σχεδόν- καμία αναφορά στη λέξη «απεργία».
Η «αντισυστημικότητα», λοιπόν, δεν είναι ούτε αυτοπροσδιορισμός ούτε ένας τίτλος που χαρίζεται από τα μίντια. Αντισυστημικός δεν είναι ο/η πολιτικός, που εχθρεύεται τον τωρινό διαχειριστή του συστήματος ή ασκεί σκληρή κριτική στον έναν ή στον άλλο αρμό της εξουσίας, με στόχο να τον βελτιώσει. Αντισυστημικός δεν είναι εκείνος που φωνάζει «όλοι οι Έλληνες ενωμένοι κόντρα στη διαφθορά», ούτε εκείνος που αρνείται να δει «δεξιά» ή «αριστερά». Τέλος, αντισυστημικός δεν είναι αυτός που δεν ονομάζει το σύστημα με το όνομα του. Δηλαδή καπιταλισμό, είτε γιατί δεν έχει θέμα με αυτόν είτε γιατί -υποτίθεται- το θεωρεί «ξύλινη γλώσσα».
Η Αριστερά δεν μασάει τα λόγια της, όταν βροντοφωνάζει πως κόμματα στα δεξιά της ΝΔ είναι κάλπικα αντισυστημικά και αυτό θα συνεχίσει να κάνει, περιθωριοποιώντας κάθε ακροδεξιό μόρφωμα από τις λαϊκές συγκεντρώσεις. Όμως, ταυτόχρονα, δεν μπορεί να κλείσει τα μάτια της σε έναν «από τα αριστερά» (;), επίσης κάλπικο, αντισυστημισμό, στο όνομα της «ενότητας». Το θέμα δεν είναι το κέρδος σε ψήφους… Ο μόνος στόχος είναι να ηγεμονεύσουν πλατιά στην κοινωνία, αιτήματα που δεν θα ξεχαστούν στη πάροδο του χρόνου, ούτε θα ενσωματωθούν μέσω μίας πιρουέτας των αρμών του συστήματος. Πιο συγκεκριμένα για τα Τέμπη, πραγματική δικαίωση για τις αδικοχαμένες 57 ψυχές είναι η απόδοση πολιτικών, ποινικών ευθυνών σε όλες τις κυβερνήσεις που οδήγησαν στην αποψίλωση του ΟΣΕ και η κρατικοποίηση του ΟΣΕ με εργατικό/λαϊκό έλεγχο.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν στο φύλλο 1-2 Μαρτίου