Δημήτρης Τζιαντζής
Το στελεχικό δυναμικό που απέμεινε στον ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Αριστερά επιμένουν σε λογικές για «προοδευτικό άθροισμα» με το ΠΑΣΟΚ, έστω και έχοντας συμπληρωματικό ρόλο.
Παραμύθι με άσχημο τέλος θυμίζει η απότομη άνοδος και πτώση του Στέφανου Κασσελάκη στο ελληνικό πολιτικό στερέωμα. Το ίδιο βέβαια ισχύει σε ένα βαθμό και για τον προκάτοχό του Αλέξη Τσίπρα, καθώς και για τον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο η δική τους πορεία συνδέεται με αντικειμενικές αιτίες, όπως η «θεραπεία του σοκ» που επιβλήθηκε στον ελληνικό λαό. Αντίθετα, η «παρένθεση Κασσελάκη» θυμίζει τη φάρσα που έρχεται μετά την τραγωδία. Έχει πολλές αναλογίες με τη δημοφιλή ξένη σειρά Τεντ Λάσο όπου ένας άγνωστος Αμερικανός προπονητής ράγκμπι προσλαμβάνεται από μια μεγάλη αγγλική ομάδα ποδοσφαίρου, χωρίς ο ίδιος να έχει ιδέα από το συγκεκριμένο άθλημα. Η ιδιοκτήτρια τον προσλαμβάνει με τη σιγουριά ότι το «άσχετο αμερικανάκι» θα αποτύχει με πραγματικό της στόχο να θάψει την ομάδα για να εκδικηθεί τον πρώην σύζυγό της και πρώην ιδιοκτήτη της ομάδας ο οποίος της κατέστρεψε τη ζωή! Ο Στέφανος Κασσελάκης μπορεί τελικά να μην ήταν «φυτευτός», όπως πολλοί έσπευσαν να υποστηρίξουν, αλλά σίγουρα ήταν καταδικασμένος να αποτύχει. Ήρθε ως ο «ουρανοκατέβατος Μεσσίας» που θα κατατρόπωνε τον Μητσοτάκη και φεύγει ως ψευδοπροφήτης, αποτυχημένος και πικραμένος. Ο Στέφανος Κασσελάκης εκλέχτηκε εκμεταλλευόμενος κυρίως τη δομική στρατηγική ανεπάρκεια του ΣΥΡΙΖΑ και την ανυποληψία των στελεχών του ουσιαστικά μετά τη μνημονιακή προσαρμογή του 2015 (βλ. 8-9).
Με το καλημέρα της εκλογής του ο Στέφανος Κασσελάκης οδήγησε τον ΣΥΡΙΖΑ στη δεύτερη μεγαλύτερη διάσπαση μετά το 2015, με την αποχώρηση όλων των έτερων διεκδικητών της ηγεσίας – πλην του Νίκου Παππά.
Η Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ της προηγούμενης Κυριακής αποτέλεσε την τελευταία πράξη αυτού του δράματος. Ο –έκπτωτος– σήμερα πρόεδρος αποδείχτηκε γι’ άλλη μια φορά ανεπαρκής και πολύ κακός τακτικιστής. Στην αίθουσα της συνεδρίασης της ΚΕ φοβήθηκε να σηκώσει το γάντι και να δρομολογήσει ο ίδιος εκλογές θεωρώντας λαθεμένα ότι διατηρεί ακόμα την πλειοψηφία, έστω και οριακά, της Κεντρικής Επιτροπής. Αυτό που δεν είδαν όμως ο ίδιος και η ομάδα του ήταν ότι οι συσχετισμοί ήταν ρευστοί και το κλίμα αμφισβήτησης εναντίον του ήταν πολύ ισχυρό. Έτσι, μετά την πρώτη ήττα επί της διαδικασίας, στήθηκαν τρεις κάλπες. Συνολικά, 163 ψήφισαν υπέρ της πρότασης μομφής και 120 κατά ενώ υπήρξαν και τρία άκυρα-λευκά. Ούτε οι πρώην «87» δεν περίμεναν ότι θα έπαιρναν τα ηνία του κόμματος τόσο εύκολα – έστω και με τη βοήθεια του Πολάκη.
Στην ψηφοφορία καθαίρεσης συμμετείχαν 286 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, τα 210 στην κάλπη και τα 76 τηλεφωνικά (αυτό που λέμε «μυστική ψηφοφορία» α λα καρτ). Την Πέμπτη η Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ επιβεβαίωσε σε τεταμένο κλίμα ότι ο τέως πρόεδρος του κόμματος Στέφανος Κασσελάκης είναι πλέον έκπτωτος. Στις 1-3 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ και στις 24/11 η εκλογή νέου αρχηγού. Πόσους πλέον αφορά και ενδιαφέρει μια τέτοια διαδικασία –με ή χωρίς τον Κασσελάκη– μένει να φανεί. Το δρόμο στην κατεύθυνση ενός συμπληρωματικού ρόλου απέναντι στο ΠΑΣΟΚ δείχνει και η «συγγνώμη» που ζήτησε ο Γιάννη Ραγκούσης από τα μέλη και τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ για τις απαξιωτικές αναφορές του Κασσελάκη στη «σημιτική διαπλοκή».
Είναι ειρωνικό το γεγονός ότι ο Στέφανος Κασσελάκης, στην τελευταία του ομιλία ως αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ, επικαλέστηκε την περίφημη φράση του Γκράμσι «για τον παλιό κόσμο που πεθαίνει και το νέο που δεν έχει ακόμα γεννηθεί» παραλείποντας την αναφορά στην «εποχή των τεράτων».
Το «νέο» που έρχεται εξακολουθεί να είναι το επίδικο αλλά κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος τι καινούργιες «τερατογενέσεις» θα δούμε στο αστικό πολιτικό σκηνικό, τι ρόλο μπορεί να έχει ο ακέφαλος σήμερα ΣΥΡΙΖΑ που σε κάθε περίπτωση βυθίζεται στην ανυποληψία (πέμπτο κόμμα δημοσκοπικά) όποιος και αν είναι ο επόμενος αρχηγός.
Η ελπίδα είναι αλλού, ούτε πράσινη ούτε μαύρη
Το ΠΑΣΟΚ δηλώνει ότι μετά τη διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ όπως τον ξέραμε αποτελεί –ντε φάκτο– την άμεση εναλλακτική λύση του συστήματος έστω και αν αυτό το κόμμα βρίσκεται σε εσωκομματική διαδικασία εκλογής αρχηγού. Τον Ιανουάριο το ΠΑΣΟΚ κλείνει μια δεκαετία που βρίσκεται εκτός κυβερνητικού νυμφώνος και ήδη αρκετοί προσπαθούν να μας πείσουν ότι «άλλαξε» και δεν είναι το ίδιο κόμμα που μέχρι το 2015 συγκυβερνούσε με τη ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά με υπουργούς τον Άδωνι, τον Βορίδη και τον Μητσοτάκη (και λίγο πριν με το ΛΑΟΣ του Καρατζαφέρη). Με το βλέμμα στραμμένο στις εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, κινείται ως συμπλήρωμα το κόμμα της «Νέας Αριστεράς». Ο Νάσος Ηλιόπουλος χαρακτήρισε απαραίτητη τη «συμμαχία με άλλες προοδευτικές δυνάμεις» και συμπλήρωσε πως η Νέα Αριστερά θα αγωνιστεί γι’ αυτές τις τομές. Ο δε Νίκος Μπίστης, σαν έτοιμος από καιρό, δήλωσε ότι «προφανώς μας αφορούν» οι εξελίξεις σε ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ και ζήτησε συνεργασία στο πλαίσιο μιας ευρύτερης σύγκλισης των δυνάμεων του προοδευτικού χώρου, της αριστεράς και της κεντροαριστεράς.
Από το αστικό στρατόπεδο σημειώνεται πως το κενό μιας συστημικής αλλά μαχητικής αντιπολίτευσης ανοίγει αναπόφευκτα το δρόμο για δημιουργία μιας απρόβλεπτης κατάστασης με τη λαϊκή αγανάκτηση –ειδικά των νέων– να μην μπορεί να καλυφθεί εντός κοινοβουλευτικού πλαισίου οπότε θα διοχετευτεί αναπόφευκτα στους δρόμους και αλλού. Το σίγουρο είναι ότι το νέο δεν φτιάχνεται με τα παλιά υλικά και το μέλλον μας δεν μπορεί να είναι η ολική επαναφορά με ακόμα χειρότερους όρους του ΠΑΣΟΚ και των εκβιαστικών διλημμάτων των δεκαετιών του 1990 και του 2000. Απάντηση πολύ περισσότερο δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποτελέσει και η ακροδεξιά που ετοιμάζεται και στην Ελλάδα να σηκώσει κεφάλι και να διεκδικήσει αναβαθμισμένο ρόλο.