Το εμβληματικό έργο Εντολή της Διδώς Σωτηρίου με κεντρικό θέμα τη σύλληψη, τις δύο δίκες και την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη διασκευάζεται και ανεβαίνει για πρώτη φορά θεατρικά σε σκηνοθεσία και διασκευή της Νάντιας Δαλκυριάδου. Με αφορμή την πρεμιέρα της παράστασης στις 2 Νοεμβρίου στο θέατρο Noūs-Creative Space συνομιλούμε με την ηθοποιό Ξένια Αλεξίου που κρατά το ρόλο της αφηγήτριας της παράστασης. Το Πριν είναι χορηγός επικοινωνίας.
Συνέντευξη στον Κυριάκο Νασόπουλο
▶ Ας ξεκινήσουμε με το προφανές, γιατί σήμερα η ιστορία του Μπελογιάννη;
Ο Νίκος Μπελογιάννης είναι κομμάτι της ιστορικής μας μνήμης, η δίκη και η εκτέλεσή του αποτέλεσε σημαντικότατο γεγονός παγκοσμίως. Για τον ίδιο και τους συντρόφους του, ήταν η τελευταία τους μάχη, δεν εκτελέστηκαν, επέλεξαν την εκτέλεσή τους, μένοντας πιστοί στις ιδέες και τα ιδανικά τους. Απαρνήθηκαν τη ζωή επειδή ακριβώς πίστευαν ότι μετά το θάνατό τους, οι επόμενες γενιές θα έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν σ’ έναν καλύτερο κόσμο, όμορφο, δίκαιο, ελεύθερο. Ο Μπελογιάννης αλλά και τόσοι άλλοι άνθρωποι της εποχής του είναι φωτεινά παραδείγματα περάσματος από τη ζωή, εμπνέουν θάρρος και δύναμη.
▶ Συναντάμε και σήμερα ανθρώπους «αλύγιστους και ανυποχώρητους» ακόμα και όταν «η ήττα φαίνεται σίγουρη»;
Βέβαια και συναντάμε, στη βάση τους δεν άλλαξαν και τόσο πολύ τα πράγματα. Όσο υπάρχει αδικία, ανισότητα, εκμετάλλευση, ανελευθερία, ο κόσμος αυτός θα γεννάει και αγωνιστές. «Κι ας μην νικήσουμε ποτέ, θα πολεμάμε πάντα».
▶ Ποια ήταν τα στοιχεία που σας τράβηξαν στον ρόλο και την παράσταση;
Αρχικά να πω ότι διανύω τον έκτο χρόνο συνεργασίας με τη Νάντια Δαλκυριάδου, και την τρίτη σε σειρά παραγωγή, και αυτό γιατί την εκτιμώ και την εμπιστεύομαι. Απολαμβάνω να δουλεύω τόσο με την ίδια όσο και με τους συνεργάτες της και αυτοί είναι οι σημαντικότεροι λόγοι για την απόφαση αυτή. Από εκεί και πέρα, λάτρεψα την ιδέα της πολυπρόσωπης αφήγησης από έναν χορό ηθοποιών, είναι κάτι που δεν το έχω ξανακάνει και μου φάνηκε φρέσκο και προκλητικό. Αν προσθέσουμε και το θέμα της παράστασης που απ’ ότι φαίνεται είναι αιχμηρό, άρα και καίριο, συμπληρώθηκε το μίγμα για μένα.
Ο Μπελογιάννης είναι φωτεινό παράδειγμα περάσματος από τη ζωή, εμπνέει θάρρος και δύναμη.
▶ Τι διαφοροποιεί την Εντολή της Διδώς Σωτηρίου από άλλα βιβλία ή έργα που έχουν υπάρξει για την υπόθεση Μπελογιάννη;
Η Εντολή έχει μυθιστορηματική ροή με αυτοβιογραφικά στοιχεία της συγγραφέως στο πρώτο μέρος, ενώ στο δεύτερο μεταμορφώνεται σε ντοκουμέντο της πολύκροτης αυτής δίκης Μπελογιάννη, Παππά και συντρόφων, όπου η Διδώ Σωτηρίου καλύπτει με τη δημοσιογραφική της πια ιδιότητα. Η Διδώ Σωτηρίου διανύει μια πολύ μεγάλη προσωπική διαδρομή με το έργο αυτό. Ξεδιπλώνει πτυχές τις προσωπικής και πολιτικής ζωής της, καταθέτοντας ένα μεγάλο κομμάτι του εαυτού της, της ψυχής και της σκέψης της, των συντρόφων της, ενώ παράλληλα δίνει και μια σαφή εικόνα για τα πρώτα χρόνια της μετεμφυλιακής Ελλάδας και του Ψυχρού Πολέμου.
▶ Τι δυσκολίες είχε ο ρόλος για μια παράσταση που διασκευάζεται για πρώτη φορά στη σκηνή;
Στην παράσταση αυτή εγώ κρατάω το ρόλο της Κατερίνας, της Διδώς Σωτηρίου δηλαδή, που είναι και η αφηγήτρια, τον οποίο μοιράζομαι όμως με όλο τον χορό. Αυτό, από μόνο του, δημιουργεί ένα υπέροχο μπλέξιμο! Η πραγματική δυσκολία όμως για μένα έγκειται στην πολυπλοκότητα των ρόλων που η ίδια η Διδώ ενσωματώνει μέσα στην ιστορία της, είναι αδερφή, από αίμα και ιδεολογία, μέλος του ΚΚΕ, σύντροφος, ιδεολόγος, φίλη, φροντίστρια, δημοσιογράφος, στήριγμα και πάσχον πρόσωπο. Αποτελεί ένα περίπλοκο μωσαϊκό συναισθημάτων, σκέψεων, συμπεριφορών, μέσα σε μια γρήγορη και έντονη αφήγηση.
▶ Τι σας άφησε η καταβύθιση σε εκείνη τη σκληρή εποχή; Θα χαρακτηρίζατε σκληρή, ασφαλώς με διαφορετικούς τρόπους, και την εποχή στην οποία ζούμε σήμερα;
Εν πρώτοις, συμπεραίνω ότι η μελέτη της εποχής αυτής έχει υπάρξει μεγάλη πηγή γνώσης και μάθησης για μένα, με βοήθησε να αποσαφηνίσω γεγονότα, μου πρόσφερε διαύγεια σκέψης. Αντιλαμβάνομαι πόσο η Ιστορία έχει «πειραχτεί» μέσα στα χρόνια, πολλά αποσιωπήθηκαν, διαστρεβλώθηκαν, το αφήγημα φαίνεται παραβιασμένο. Κρατάω έντονα τη ζεστασιά της συντροφικότητας που ξεπηδάει από τους συλλογικούς αγώνες, ακόμη και όταν αυτοί γίνονται με τα όπλα στα χέρια, στην αγριότητα του πολέμου ή μιας επανάστασης. Το θάρρος που σου δίνει η προσηλωμένη ματιά στο μέλλον παραμερίζει το ατομικό συμφέρον και εμπνέει τον αλτρουισμό και την αυτοθυσία. Αδιαμφισβήτητα μια πολύ σκληρή εποχή, πολύ κυνηγητό, παρανομία, αμφισβήτηση, συλλήψεις και εκτελέσεις πολιτικών κρατουμένων και επιπρόσθετα φτώχεια, εγκλωβισμός, ασάφεια και αστάθεια. Σήμερα, επίσης μια πολύ σκληρή εποχή που μοιράζεται πολλά κοινά χαρακτηριστικά με εκείνη την εποχή, με τη διαφορά ότι δεν είναι όλα τόσο εμφανή, τόσο ξεκάθαρα, έχουμε και τις βολές μας, δεν μας κυνηγάνε αδιάκοπα. Συνεχίζουμε να φοβόμαστε και τη σκιά μας μόνο που η σκιά άλλαξε μορφή, αλλά όχι περιεχόμενο.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν (02.11.24)
