H «σκεπτόμενη» ταινία κινουμένων σχεδίων της Pixar, λειτουργεί σε δύο επίπεδα καθώς εκτός από το να ψυχαγωγεί αποτελεί ταυτόχρονα μια ανάλαφρη «ψυχοθεραπευτική περιπέτεια» στο πως να αντιμετωπίζουν τα παιδιά -και οι γονείς- τους φόβους τους
Θριαμβευτική πορεία στα ελληνικά θερινά σινεμά έχει η ταινία Τα Μυαλά που Κουβαλάς 2 (Inside Out) που μέσα σε μόλις δύο εβδομάδες ξεπέρασε τις 300.000 εισιτήρια και βάζει πλώρη για να γίνει η εμπορικότερη ταινία της σεζόν 2023-24 ξεπερνώντας και τον οσκαρικό Οπενχάιμερ. Είναι το σίκουελ της ευρηματικής «ψυχοαναλυτικής» ταινίας που κυκλοφόρησε το 2015, αγαπήθηκε όσο λίγες από παιδιά και γονείς και ήδη θεωρείται «κλασική» στο είδος της.
Στη συνέχεια που παρακολουθούμε έχουν περάσει μόλις δύο χρόνια και η νεαρή πρωταγωνίστρια Ράιλι, που γνωρίσαμε στο πρώτο μέρος έχει, καταφέρει να αποδεχθεί και να έρθει σε ισορροπία με τα κυρίαρχα συναισθήματά της όπως η Χαρά, η Λύπη, ο Θυμός, ο Φόβος και η Αηδία που ελέγχουν τη συναισθηματική της κατάσταση. Τα συναισθήματα ζουν στο μυαλό, το «κέντρο ελέγχου» της Ράιλι όπου τη συμβουλεύουν καθημερινά.
Ωστόσο, η 13χρονη πλέον πρωταγωνίστρια έρχεται αντιμέτωπη με τα βάσανα και τις αυξημένες προκλήσεις της εφηβείας κι ένα καινούργιο ισχυρό συναίσθημα που εμφανίζεται και κυριεύει τον εσωτερικό της κόσμο. Είναι η ανησυχία, το οποίο, όμως, φέρνει μαζί του και παρέα, όπως τη ζήλια, τη ντροπή και τη «βαρεμάρα».
Η αρχική σεναριακή ιδέα επεκτείνεται με τις νέες ψυχολογικές παρορμήσεις της πρωταγωνίστριας. Το φιλμ με ανάλαφρο και διασκεδαστικό τρόπο αγγίζει σοβαρά ζητήματα που έχουν να κάνουν με την πνευματική υγεία των παιδιών και εφήβων αλλά και θέματα όπως η αυτοεκτίμηση, η ανθρώπινη επικοινωνία και οι αυξημένες ευθύνες και προσδοκίες που έχουμε από αυτά σε ένα διαρκώς πιο απαιτητικό και ανταγωνιστικό κοινωνικό περιβάλλον με πολλαπλά ερεθίσματα.
«Δεν ξέρω πως να σταματήσω την ανησυχία» παραδέχεται σε κάποιο σημείο το συναίσθημα της χαράς, «ίσως αυτό συμβαίνει όταν μεγαλώνεις, νιώθεις λιγότερη χαρά».
Είναι φανερό ότι η ταινία ενώ κινείται σε ένα συγκεκριμένο προβλέψιμο πλαίσιο είναι προσεγμένη στην κάθε της λεπτομέρεια και στη συγγραφή του σεναρίου έχει συνδράμει μια «στρατιά» από παιδοψυχολόγους και συμβούλους ώστε να διατηρεί τις απαραίτητες ισορροπίες. Ωστόσο πάνω από όλα είναι μια ψυχαγωγική ταινία «για όλη την οικογένεια» η οποία πατάει πάνω στο αρχικό σεναριακό εύρημα ενώ δεν ξεφεύγει από την παγίδα της υπεραπλούστευσης πολύ σύνθετων καταστάσεων. Και όπως θα περίμενε κανείς από μια ταινία της Disney φυσικά και δεν αγγίζει καθόλου άλλα ζητήματα που επηρεάζουν τη συναισθηματική κατάσταση και τη συμπεριφορά των εφήβων όπως η σεξουαλικότητα.
Η ταινία πάντως δεν απευθύνεται μόνο σε παιδιά, καθώς η ανησυχία είναι κάτι που κάθε ενήλικας αναγνωρίζει και διαχειρίζεται όλη του τη ζωή ώστε να μην φωλιάσουν μέσα του ακόμα πιο αρνητικά συναισθήματα, όπως η κατάθλιψη. Σε μια εποχή που στα προβλήματα της εφηβείας προστίθενται σύνθετοι παράγοντες, όπως ο σχολικός εκφοβισμός, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η κοινωνική ανασφάλεια και οι προκαταλήψεις είναι σημαντικό το μήνυμα για την αξία της επικοινωνίας και της αποδοχής. Ειδικά στον πραγματικό κόσμο όπου το εκπαιδευτικό σύστημα είναι ανεπαρκές και ταξικό, είναι σημαντικό τα παιδιά να ανοίγονται και να μη φοβούνται να συζητούν με τους γονείς και τους φίλους τους για τα συναισθήματά τους και τις ανησυχίες τους.