Δημήτρης Παυλόπουλος
Προς σχηματισμό κυβέρνησης υπό τον ακροδεξιό Βίλντερς
Μορφή χιονοστιβάδας έχουν πάρει στην Ολλανδία οι κινητοποιήσεις φοιτητών και πανεπιστημιακών ενάντια στη γενοκτονία του παλαιστινιακού λαού. Κατασκηνώσεις διαμαρτυρίας στήθηκαν μπροστά στα κτήρια των πανεπιστημίων του Άμστερνταμ, της Ουτρέχτης, του Χρόνιγκεν, του Νάιμεχεν και του Μάαστριχτ, ενώ μαζικές διαδηλώσεις γίνονται τακτικά σε πολλές πόλεις. Οι κινητοποιήσεις είναι εξαιρετικά μαζικές και επίμονες για τα ολλανδικά δεδομένα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η βίαιη καταστολή στο Άμστερνταμ και στην Ουτρέχτη δεν πτόησε τους φοιτητές, που επανέρχονται συνεχώς.
Οι φοιτητές και εργαζόμενοι στα πανεπιστήμια συμπαραστέκονται στον παλαιστινιακό λαό αλλά και απαιτούν από τις διοικήσεις τους να διακόψουν τη συνεργασία με τα αντίστοιχα ισραηλινά ιδρύματα. Η πίεση εντείνεται συνεχώς, καθώς αποκαλύπτονται τα προγράμματα συνεργασίας των ολλανδικών και ισραηλινών πανεπιστημίων, που πολλές φορές σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την πολεμική μηχανή και τις δυνάμεις καταστολής του ισραηλινού κράτους.
Αν και οι κινητοποιήσεις στα ολλανδικά πανεπιστήμια δεν έχουν αποκτήσει τη μαζικότητα εκείνων στα αντίστοιχα αμερικανικά, έχουν αρχίσει να προκαλούν ρήγματα στο εσωτερικό των ιδρυμάτων. Η γενοκτονία στη Γάζα αλλά και η βίαιη καταστολή αποτελούν θέμα συζήτησης σε κάθε αίθουσα διδασκαλίας ή συνάντηση εργαζομένων. Οι περισσότερες διοικήσεις (από τα τμήματα μέχρι τις πρυτανείες) αντιμετωπίζουν συνεχείς πιέσεις από αυθόρμητες πρωτοβουλίες φοιτητών και πανεπιστημιακών. Νέες συλλογικότητες συγκροτούνται γύρω από το θέμα και αναλαμβάνουν συνεχώς καινούριες πρωτοβουλίες διαμαρτυρίας και ενημέρωσης.
Προς το παρόν, βεβαίως, τα αποτελέσματα των δράσεων είναι περιορισμένα, καθώς οι διοικήσεις ευθυγραμμίζονται με κάθε κόστος με την κυβερνητική πολιτική της –φιλικής προς το Ισραήλ– «ουδετερότητας». Η συνέχιση των κινητοποιήσεων όμως, έχει τη δυνατότητα να μεταβάλλει την κατάσταση. Η Βασιλική Ακαδημία των Τεχνών είναι το πρώτο ίδρυμα ανώτατης εκπαίδευσης στην Ολλανδία που αποφάσισε επίσημα να διακόψει τη συνεργασία της με ισραηλινά ιδρύματα.
Η στάση του ολλανδικού κράτους, των μηχανισμών του αλλά και του πολιτικού συστήματος είναι εξαιρετικά εχθρική προς το κίνημα. Από την πρώτη στιγμή των κινητοποιήσεων, οι πανεπιστημιακές διοικήσεις και οι δήμοι έστειλαν την αστυνομία να τις καταστείλει βίαια. Με το πρόσχημα της διατήρησης της τάξης και της προστασίας της περιουσίας των πανεπιστημίων, οι ειδικές δυνάμεις εισέβαλαν στο πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ δύο φορές μέσα σε μία εβδομάδα. Η βία που χρησιμοποιήθηκε ενάντια σε φοιτητές και πανεπιστημιακούς που συμμετείχαν σε απόλυτα ειρηνικές κινητοποιήσεις είναι πρωτόγνωρη για τη χώρα.
Οι διοικήσεις προσπαθούν να εδραιώσουν την καταστολή επιβάλλοντας ένα μόνιμο πλαίσιο περιορισμού της ελεύθερης δράσης στην ανώτατη εκπαίδευση. Χρησιμοποιώντας ως δικαιολογία τις καταστροφές που προκλήθηκαν στο πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ από ομάδα αγνώστων η οποία εισήλθε στο κτίριο μετά τη λήξη της τελευταίας συγκέντρωσης, οι διοικήσεις όλων των πανεπιστημίων επέβαλαν ταχύτατα περιορισμούς στις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας στα κτίρια των πανεπιστημίων. Ακόμα και οι ακαδημαϊκού χαρακτήρα εκδηλώσεις για την Παλαιστίνη αντιμετωπίζονται πλέον με εχθρότητα από τις διοικήσεις, που προσπαθούν με κάθε τρόπο να τις υπονομεύσουν και να τις ακυρώσουν. Το πολιτικό σύστημα στέκεται επίσης εχθρικά απέναντι σε κάθε εκδήλωση συμπαράστασης στον παλαιστινιακό λαό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κινητοποιήσεις έλαβαν χώρα τις μέρες που οριστικοποιούνταν η συγκρότηση (ακρο)δεξιάς κυβέρνησης με σκληρό αντιμεταναστευτικό πρόσωπο. Μια ενδεχόμενη φοιτητική «άνοιξη» δεν χωρά σε αυτό το πολιτικό σκηνικό. Ο νικητής των εκλογών, ο ακροδεξιός και φιλοϊσραηλινός Γκερτ Βίλντερς, δήλωσε μετά την πρώτη επέμβαση των ΜΑΤ στο πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ ότι η αστυνομία πρέπει να επεμβαίνει ακόμα πιο άμεσα και πιο σκληρά. Ο δε απερχόμενος «φιλελεύθερος» πρωθυπουργός Ρούτε κατηγόρησε τους φοιτητές για αντισημιτισμό και ξεκίνησε πολιτική πρωτοβουλία για την αντιμετώπισή του.
Η συναίνεση του πολιτικού κόσμου ενάντια στο κίνημα συμπαράστασης στον παλαιστινιακό λαό δεν περιορίζεται στη Δεξιά και στην Ακροδεξιά. Η Αριστερά του Εργατικού Κόμματος και των Πράσινων-Αριστερών ουσιαστικά δεν αποκλίνει από την επίσημη θέση του ολλανδικού κράτους. Δεν είναι τυχαίο ότι η δήμαρχος του Άμστερνταμ και πρώην ηγέτης του κόμματος των τελευταίων, Φέμκε Χάλσεμα, είναι στο στόχαστρο των φοιτητών, καθώς η βίαιη καταστολή των συγκεντρώσεων στο πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ δεν θα γινόταν χωρίς τη συγκατάθεσή της.
Τέλος, οι διοικήσεις των εργατικών συνομοσπονδιών (κυρίως το FNV που ελέγχεται από την αριστερά) τηρούν σιγή ιχθύος, αποφεύγοντας συστηματικά να πάρουν θέση.