Κωστής Ζαχαρόπουλος
Νέα αντικαπιταλιστική συλλογικότητα στα πανεπιστήμια
Μία σημαντική πρωτοβουλία έρχεται να «ταράξει τα νερά» στα πανεπιστήμια. Πάνω από 40 σχήματα εντός – εκτός ΕΑΑΚ, όπως και πρωτοβουλίες για τη συγκρότηση νέων σχημάτων, συμμετείχαν το Σαββατοκύριακο 23-24/3 στην ιδρυτική διαδικασία της ATTACK. Της νέας αντικαπιταλιστικής συλλογικότητας στα πανεπιστήμια. Από πλευράς οργανωμένων αντιλήψεων, χαιρετισμό απεύθυναν η νΚΑ, το ΣΕΚ και η ΟΚΔΕ-Σπάρτακος. Σε τοποθετήσεις προχώρησαν και συμμετείχαν εργατικά σχήματα – σωματεία, όπως και συνέλευση γειτονιάς.
Με τον αριθμό των συμμετεχόντων να υπερβαίνει τους/τις 300 αγωνιστές/στριες –μεγάλο μέρος αυτών ανέντακτοι/ες– αποδεικνύεται πως υπάρχει εκείνο το αγωνιστικό δυναμικό που αρνείται να «συνθηκολογήσει» ενώπιον των δυσμενών πολιτικών συσχετισμών και επιδιώκει τρόπους ώστε τα κινήματα και οι αγώνες να μπορέσουν να κατακτήσουν νίκες στο σήμερα.
Κοινή συνισταμένη των σχημάτων από όλη την Ελλάδα που τοποθετήθηκαν ήταν πως για την ριζική ανασυγκρότηση του κινήματος, απαιτείται πρώτα η σκιαγράφηση μίας άλλης Αριστεράς. Μίας Αριστεράς που θα συνεχίσει να κουβαλάει τις θετικές παρακαταθήκες του παρελθόντος αλλά δεν θα διστάσει να αποτινάξει αντιλήψεις και φυσιογνωμίες που λειτούργησαν ως «βαρίδι» στην προσπάθεια ανάπτυξης των αγώνων. Μίας Αριστεράς ανεξάρτητης από αστικές ή ρεφορμιστικές λογικές, που δεν θα χρησιμοποιεί το φοιτητικό κίνημα ως εκλογικό ακροατήριο αλλά θα μπορεί να διαβλέπει τις πραγματικές διαθέσεις και δυνατότητές του.
Θέτοντας ως διττό στόχο την αυτοτελή έκφραση της αντικαπιταλιστικής λογικής στα πανεπιστήμια και την κατάκτηση μίας ανώτερης φυσιογνωμίας και συγκρότησης, η ATTACK ιδρύθηκε για να ριχτεί στη μάχη των καθημερινών αγώνων, μικρότερων και μεγαλύτερων, εντός και εκτός πανεπιστημίου. Σημαντικός κόμβος οι επερχόμενες φοιτητικές εκλογές, όπου η ATTACK αναμένεται να καταρτίσει πάνω από 50 ψηφοδέλτια πανελλαδικά.
H ATTACK επιχειρεί να κάνει το «μεγάλο άλμα»
«Ας φανταστούμε για μια στιγμή, ότι μπορούμε στα αλήθεια να αλλάξουμε τον κόσμο. Να ζήσουμε σε έναν κόσμο πραγματικής ελευθερίας, ισότητας, δημιουργικότητας, σε έναν κόσμο που δεν θα υπάρχει φτώχεια, εκμετάλλευση, καταπίεση. Τι σχέση έχει αυτός ο κόσμος με τον κόσμο μας;». Με το ερώτημα αυτό ξεκινάει η ιδρυτική διακήρυξη της ATTACK, της νέας φοιτητικής συλλογικότητας που ιδρύθηκε το περασμένο σαββατοκύριακο.
Σε ένα κατάμεστο αμφιθέατρο της Νομικής Αθηνών, δεκάδες σχήματα και πάνω από 300 αγωνιστ(ρι)ες από όλη την Ελλάδα συναντήθηκαν σε κλίμα πολιτικής ανησυχίας αλλά και δημιουργικής αισιοδοξίας, προκειμένου να συζητήσουν για το αύριο του φοιτητικού-νεολαιίστικου κινήματος αλλά και της πρωτοπορίας που παρεμβαίνει εντός του.
Όπως ήταν αναμενόμενο, την κουβέντα απασχόλησε σε μεγάλο βαθμό η πολιτική αποτίμηση του κινήματος των τελευταίων τριών μηνών ενάντια στον νόμο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Κοινή ομολογία των τοποθετήσεων ήταν πως οι χιλιάδες νέοι/ες που διαδήλωσαν για δέκα σερί εβδομάδες, οι μαζικές συνελεύσεις που επανήλθαν στην ημερήσια ατζέντα, η πολιτική αναβάθμιση (έστω και μερική) των αιτημάτων –από το «Κάτω ο νόμος» στο «Απαιτούμε αποκλειστικά Δημόσια και Δωρεάν Παιδεία» –αποτελούν πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη του εκπαιδευτικού κινήματος.
Όμως, όπως ειπώθηκε ξανά και ξανά, δεν αρκούν τα ευχολόγια! Ο πρόσφατος αγώνας γέννησε σημαντικές δυνατότητες αλλά, ταυτόχρονα, και αμείλικτα ερωτήματα: Γιατί δεν κατάφεραν τα Συντονιστικά Γενικών Συνελεύσεων και Καταλήψεων ανά την Ελλάδα να αποτελέσουν το κεντρικό και ανώτατο όργανο του αγώνα, αλλά αντίθετα συχνά ευτελίστηκαν εξαιτίας μικροκομματικών αντιπαραθέσεων; Γιατί το πανεκπαιδευτικό μέτωπο δεν κατάφερε να συμπαραταχθεί οργανικά με τους αγρότες και τους εργαζομένους παρά μόνο σε ειδικές περιστάσεις, όπως η πανελλαδική απεργία στις 28/2 και η κάθοδος των αγροτών στην Αθήνα; Γιατί κόμματι της πολιτικής πρωτοπορίας απέσυρε –επί της ουσίας– το αγωνιστικό της σχέδιο με το που ψηφίστηκε ο νόμος;
Τα παραπάνω ερωτήματα κλήθηκαν να απαντήσουν τα σχήματα και οι αγωνιστές της ATTACK, όχι υπεκφεύγοντας τις δικές τους ευθύνες και ανεπάρκειες, αλλά επιχειρώντας να τονώσουν τη συζήτηση εντός και εκτός σχολών αναφορικά με το πώς τα κινήματα θα κατακτούν νίκες στο σήμερα και δεν θα επαναπαύονται σε αγώνες με ημερομηνία λήξης.
Σημαντικός κόμβος σε αυτή την κατεύθυνση, εκτιμήθηκε πως ήταν η δημιουργία μίας νέας, αντικαπιταλιστικής συλλογικότητας, η οποία –αποδεσμευμένη από λογικές αγώνων «χαμηλών πτήσεων»–θα αποτελέσει κεντρικό πολιτικό πόλο εντός του εκπαιδευτικού κινήματος. Η παραπάνω απόφαση δεν λήφθηκε ελαφρά τη καρδία, ούτε εν μία νυκτί. Αντίθετα, αποτελεί συνέχεια στον δρόμο που πολλοί αγωνιστές/ριες έχουν ήδη τραβήξει από πέρσι με την εμφάνιση νέων σχημάτων στον απόηχο του κινήματος των Τεμπών. Ο δρόμος αυτός περιελάβανε μία ιστορική απόφαση: Την ρήξη με όσες δυνάμεις επεδίωξαν την μετάλλαξη της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς και της ΕΑΑΚ σε ακολουθητή του ΜέΡΑ25 ή του ΚΚΕ. «Φλέρταραν» με επικίνδυνες τοποθετήσεις, πχ «Η Ρωσία αποτελεί εγγυήτρια δύναμη στην Ανατολική Ευρώπη». Επέλεξαν πολλάκις να προβούν σε οργανωτικές αντιπαραθέσεις. Έθεσαν ως «ταμπού» για μια φοιτητική συλλογικότητα να μιλάει για το εργατικό κίνημα κ.ο.κ.. Μέσα από τη ρήξη με το παρελθόν, λοιπόν, η ATTACK επιχειρεί να κάνει το «μεγάλο άλμα» όπως χαρακτηριστικά είπε η ΣΕΝΤΡΑ, σχήμα στο ΤΕΦΑΑ της ακριτικής Κομοτηνής.
Αυτό περιλαμβάνει:
Την ανεξαρτησία της αντικαπιταλιστικής πολιτικής (και) στα πανεπιστήμια. Αν κάνουμε την παραδοχή πως η εποχή που ζούμε χαρακτηρίζεται από μεγάλα κινήματα, τα οποία, ωστόσο, πάντα αφήνουν μία γλυκόπικρη αίσθηση ανεκπλήρωτων προσδοκιών, τότε πρέπει να κάνουμε την αντίστοιχη παραδοχή πως υπάρχει κάποιο έλλειμα στην πολιτική στόχευση των κινηματικών δυνάμεων. Δεν είναι τυχαίο που τα μεγαλύτερα κινήματα των τελευταίων ετών, εντός και εκτός Ελλάδας, καταλήγουν «δωρητές» ψήφων στην σοσιαλδημοκρατία και σε άλλες αστικές «αριστερές» κυβερνήσεις. Στον (όχι και τόσο) μικρόκοσμο των αγώνων στην εκπαίδευση, η ATTACK λέει ξεκάθαρα: Νικηφόρος αγώνας είναι μόνο εκείνος τραβάει «μέχρι τέλους», δεν αρκείται στα αμιγώς φοιτητικά ζητήματα και στα «κακά» υπουργεία, αλλά θέτει στο στόχαστρο και τα πάνω κλιμάκια του «εχθρού» (ΕΕ, ΟΟΣΑ, κυβερνήσεις, κεφάλαιο). Ο αγώνας που δεν αρκείται σε αμυντικούς αγώνες προάσπισης ενός διαλυμένου πανεπιστημίου και «απόκρουσης» νομοθετικών μεταρρυθμίσεων, αλλά εφορμάτε από αυτούς ώστε να εντείνει την πάλη για καθολική δημόσια και δωρεάν παιδεία στο ύψος των κοινωνικών αναγκών, χωρίς να μεταθέτει αυτή την μάχη σε μία αυριανή κοινωνία.
Την κατάκτηση ενός ανώτερου επιπέδου εργατικής φυσιογνωμίας. Η ATTACK κρατάει τα ιστορικά κεκτημένα της ΕΑΑΚ αλλά δεν διστάζει να αφήσει οριστικά στο χρονοντούλαπο της ιστορίας την τοξικότητα και τον εκφυλισμό. Προκρίνει μία αμεσοδημοκρατική δομή, στην οποία κάθε σχήμα θα έχει χώρο και πολιτική έκφραση. Τακτικά πανελλαδικά και ανά τόπους συντονιστικά, στα οποία θα ανταλλάσσεται πολιτική εμπειρία και θα χαράσσεται από κοινού ενιαία γραμμή για τα σχήματα. Η τοποθέτηση του «ΤΡΑΒΕΡΣΟ στο Πολυτεχνείο Κρήτης», ενός νεοσύστατου σχήματος συνοψίζει με τον βέλτιστο τρόπο τι στόχο έχει σε φυσιογνωμικό επίπεδο η ATTACK: «Η συλλογικότητα μας πρέπει να αποτελέσει το νέο πολιτικό σπίτι των σχημάτων που έφυγαν από την ΕΑΑΚ και εξυπηρετούν την υπόθεση της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Σε ένα τέτοιο “πολιτικό σπίτι” είναι θεμελιώδης αξία η δημοκρατία, ο διάλογος, ο κοινός βηματισμός και οι συντροφικές σχέσεις».
Η ATTACK, λοιπόν, μπορεί να έχει ιστορία μίας εβδομάδας ως όνομα, αλλά ως λογική αντλεί έμπνευση και εμπειρία από όλους τους αγώνες του κόσμου της παιδείας όλες τις τελευταίες δεκαετίες και έρχεται να γράψει μία ιστορία που μπορεί να άρχισε το περασμένο σαββατοκύριακο με μία λευκή σελίδα, αλλά σκοπεύει να γεμίσει πολλά βιβλία! Με την πολιτική τόλμη να πει πως το κίνημα θα τα βάλει με το «τέρας» και με την αισιοδοξία πως τελικά θα βγει νικηφόρο, φέρνει μία νέα αντικαπιταλιστική πνοή στα πανεπιστήμια. Στις καθημερινές μάχες ενάντια στην εκπαιδευτική αναδιάρθρωση προπάντων, στον επικείμενο κόμβο των φοιτητικών εκλογών ώστε να πάρουν οι αστικές δυνάμεις το μήνυμα πως το φοιτητικό κίνημα είναι εδώ και ακόμα δυνατότερο, σε κάθε αγώνα στο πλευρό των «από κάτω». Άλλωστε η σύγκρουση ξεκίνησε και θα κρατήσει καιρό…
Με οδηγό την ιδρυτική διακήρυξη του διημέρου
Με ένα μακροσκελές καταληκτικό κείμενο έκλεισε η διαδικασία ίδρυσης της ATTACK στα ΑΕΙ. Το ντοκουμέντο –μεταξύ άλλων– σκιαγραφεί τις βασικές επιδιώξεις της αστικής τάξης στα πανεπιστήμια και το πώς αυτές έχουν προχωρήσει, προκρίνοντας δράσεις και μέσα πάλης για την αντεπίθεση του φοιτητικού κινήματος.
Θέτοντας στο στόχαστρο όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις και τα αστικά κόμματα που –με τον έναν ή τον άλλον νόμο– ενίσχυσαν την «πολιτική των ταξικών φραγμών, της γενικευμένης επιχειρηματικοποίησης/ιδιωτικοποίησης και της αντιδραστικής «μεταρρύθμισης» του πανεπιστήμιου σε όφελος του κεφαλαίου», γίνεται λόγος για ένα πανεπιστήμιο το οποίο «λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια προσαρμοσμένο πλήρως στις ανάγκες της αγοράς και των επιχειρήσεων. Καθορίζει την παρεχόμενη γνώση και την παραγόμενη έρευνα με βάση τις ανάγκες της οικονομίας εις βάρος της συνολικής εποπτείας του εκάστοτε επιστημονικού αντικειμένου και παράγει έρευνα για το στρατό και τις δυνάμεις καταστολής».
Σε ένα τέτοιο αποπνικτικό περιβάλλον για τη σπουδάζουσα νεολαία, ειδικά όσον αφορά το ασθενέστερο οικονομικά τμήμα της, η ανασυγκρότηση των φοιτητικών συλλόγων ορίζεται ως «αναγκαία προϋπόθεση για να μπορέσει το φοιτητικό κίνημα να γίνει ανατρεπτικό και επικίνδυνο, εμπλέκοντας στις διαδικασίες του τους ίδιους τους φοιτητές/ριες». Ο στόχος, όμως, της ανασυγκρότησης των φοιτητικών συλλόγων θα παραμένει «κενό γράμμα» εάν δεν συνοδευτεί με «επιθετικά αιτήματα και στόχους πάλης που πολιτικοποιούν τη συζήτηση στα αμφιθέατρα» και αντιτίθενται της αναδιάρθρωσης σε κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης. Σύμφωνα με την διακήρυξη, μόνο έτσι μπορεί να πάρει «σάρκα και οστά» ένας καθολικός αγώνας διαρκείας απέναντι –όχι μόνο στο εκάστοτε νομοσχέδιο που έρχεται προς ψήφιση– αλλά συνολικά στην εμπορευματοποίηση της παιδείας.
Παρόμοια λογική περιγράφεται και όσον αφορά τη πολιτική φυσιογνωμία και τον τρόπο λειτουργίας της νέας συλλογικότητας. Τα σχήματα παλεύουν το «μικρό» όπως παλεύουν το «μεγάλο» και η συζήτηση εντός τους επιχειρείται να μην «παγιδεύεται» στους τέσσερις τοίχους της σχολής, ενώ αναγκαίος θεωρείται ο συντονισμός τους. «Το κάθε σχήμα δεν μπορεί από μόνο του να χαράξει μια ολοκληρωμένη πολιτική παρέμβαση, για αυτό η συλλογικότητα θα πρέπει να συγκεντρώνει την εμπειρία από όλους τους χώρους και να την επιστρέφει στα υπόλοιπα σχήματα μέσα από συντονιστικές διαδικασίες». Μέσα από αυτές τις διαδικασίες, «θα εκλέγεται μία συντονιστική ομάδα με επαρκή εκπροσώπηση από σχήματα από όλες τις πόλεις, η οποία θα λειτουργεί με κυκλική εναλλαγή σε κάθε πανελλαδική διαδικασία. Κάθε πόλη θα αποφασίζει από τον συντονισμό της την εκπροσώπηση της στην συντονιστική ομάδα. Οι εκπρόσωπου είναι αιρετοί και ανακλητοί».
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν (30.3.24)
