Πλούσια η λογοτεχνική σοδειά του 2023. Εκατοντάδες βιβλία, ελληνικά και μεταφρασμένα, κυκλοφόρησαν και πολλά από αυτά αξίζουν την προσοχή μας. Συντάκτες του Πριν καταθέτουν τις προτάσεις τους. . Εδώ θα βρείτε αντίστοιχες προτάσεις για εκδόσεις εκτός μυθοπλασίας
Hury David, Ο Μουσταφά πάει στον πόλεμο, μτφρ. Γιάννης Καυκιάς, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου
Ένα μεγάλης έκτασης και πλοκής μυθιστόρημα, εμπνευσμένο από πραγματικά γεγονότα, το οποίο διασχίζει πάνω από δεκαετίες γαλλικής και βορειοαφρικανικής ιστορίας από το 1930 (και πιο πριν) έως τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Με κεντρικό ήρωα έναν άνδρα μαροκινής καταγωγής, που θα βρεθεί στη Γαλλία και θα πάρει μέρος στην αντίσταση κατά των ναζί (από την πλευρά των γκολικών δυνάμεων) κι αργότερα θα συνδεθεί με τον αγώνα για την απελευθέρωση της Αλγερίας, αντιμετωπίζοντας την καταστολή του γαλλικού κράτους (και των δωσιλόγων) και των παρακρατικών οργανώσεων (OAS). Με διαρκή φλασμπάκ, ο συγγραφέας Ιρί Νταβίντ, πλέκει μια ιστορία που κρατά το ενδιαφέρον, σκιαγραφώντας τρεις εποχές, δίνοντας με απτό τρόπο πολιτικά στοιχεία για την κατάσταση στη Γαλλία, μιλώντας όμως και για τη φιλία, την προδοσία και τον έρωτα.
Pierre Assouline, To υπερωκεάνιο, μτφρ. Μαριάνθη Πάσχου, εκδ. Πόλις
Το 1932, λίγους μήνες πριν από την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, ένα ολοκαίνουργιο και πολυτελέστατο υπερωκεάνιο αποπλέει από τη Μασσαλία με προορισμό την Ιαπωνία. Κεντρικό πρόσωπο ένας βιβλιοπώλης με εξειδίκευση στα σπάνια βιβλία, λάτρης της λογοτεχνίας. Μια πολυπρόσωπη τοιχογραφία με ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον ιστορικό φόντο. Συζητήσεις για το μέλλον του κόσμου ενώ τα σύννεφα πυκνώνουν. Ένα γοητευτικό μυθιστόρημα όπως και τα άλλα δύο του Πιέρ Ασουλίν που έχουν ήδη κυκλοφορήσει στην Ελλάδα κι έχουν αποκτήσει πιστούς αναγνώστες, το Ξενοδοχείο Lutetia και το Ένας πύργος στη Γερμανία – Ζιγκμαρίνγκεν, και τα δύο από τις εκδόσεις Πόλις. Και το ναυάγιο του θαυμαστού σκάφους δεν είναι παρά μια προαναγγελία του ναυαγίου της Ευρώπης.
Άννα Μαρία Ορτέζε, Η θάλασσα δεν βρέχει τη Νάπολη, μτφρ. Μαρία Φραγκούλη, εκδ. Καστανιώτης
Η Άννα Μαρία Ορτέζε (1914-1998) θεωρείται μια από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του ιταλικού μαγικού ρεαλισμού. Η νέα έκδοση είναι μία συλλογή με 12 πεζογραφήματα, που όλα αναφέρονται στη Νάπολη των αρχών του ’50, μια πόλη πυκνοκατοικημένη και ρημαγμένη από τον πόλεμο. Πολύ δυνατές, καθηλωτικές περιγραφές της ζωής των προλεταριακών στρωμάτων στις λαϊκές πολυκατοικίες. Οι πέντε πρώτες ιστορίες είναι διηγήματα με στοιχεία ρεπορτάζ, καθώς η ίδια η συγγραφέας, αν και γεννημένη στη Ρώμη, είχε ζήσει αρκετά χρόνια στη Νάπολη και γνώρισε από πρώτο χέρι τους λογοτεχνικούς κύκλους της πόλης, τους οποίους περιγράφει στα επτά επόμενα πεζογραφήματα. Ιδίως το πολυσέλιδο διήγημα –σχεδόν νουβέλα– «Η ακούσια πόλη» μπορεί χωρίς υπερβολή να χαρακτηριστεί αριστούργημα.
Άρης Μαραγκόπουλος, Ω! Τι υπέροχη εκδρομή!, εκδ. Τόπος
Ένα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα, συνέχεια του προηγούμενου μυθιστορήματος του συγγραφέαΦλλσστ, Φλλσστ, Φλλλσστ (2020, επίσης εκδ. Τόπος) όπου ο τίτλος παραπέμπει στον ήχο των κυμάτων που σκάνε στην ακτή. Η ακτή, η θάλασσα, παίζει κυρίαρχο ρόλο στη ζωή των δεκαπέντε προσώπων που συγκεντρώνονται σε μια παραλία της Αττικής για ένα παράξενο μνημόσυνο δύο συντρόφων τους που χάθηκαν απροσδόκητα. Η Εκδρομή είναι ένα βιβλίο δράσης αλλά και ιδεών, που εκτυλίσσεται στα χρόνια της κρίσης και του «σαβανοτραχανά», όπως εύστοχα περιγράφει ο συγγραφέας την επίδραση της νεοβαρβαρότητας, του ρατσισμού και της σκληρότητας –θεσμικής και ατομικής– στους χαρακτήρες του βιβλίου. Ένα βαθιά πολιτικό βιβλίο που αφήνει μια πνοή ελπίδας: μέσα από τη φιλία και την αλληλεγγύη οι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν, προς το καλύτερο εννοείται.
Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος, Ο οβολός, εκδ. Κίχλη
Μια συλλογή σύντομων διηγημάτων στο αναγνωρίσιμο, τρυφερό και περιπαικτικό ύφος του συγγραφέα, του οποίου το έργο επανεκδίδεται από τις εκδόσεις Κίχλη. Μικρές ιστορίες όπου το φαινομενικά ασήμαντο παίρνει μια άλλη διάσταση. Αναμνήσεις από την παιδική ηλικία του συγγραφέα στον Πύργο της δεκαετίας του ’30, καθώς και ιστορίες του σήμερα και της ωριμότητας. Η δεξιοτεχνία της γραφής δεν είναι αυτοσκοπός αλλά αποκαλύπτει έναν βαθύ ουμανισμό και μια πλατιά καλλιέργεια που ποτέ δεν γίνεται επιδεικτική. Εδώ ο γραπτός λόγος κυλά σαν γάργαρο νεράκι, χωρίς καμία επιτήδευση και χωρίς ο αναγνώστης να υποψιάζεται τον συγγραφικό μόχθο που έχει προηγηθεί — με άλλα λόγια «το λίγο είναι πολύ». Δικαιολογημένα ο Η. Χ. Παπαδημητρακόπουλος κατέχει μια ξεχωριστή θέση στα ελληνικά γράμματα και είναι αναμφίβολα ένας από τους συγγραφείς που αξίζει να γνωρίσουν οι νεότερες γενιές.
Θωμάς Κοροβίνης, Ποιήματα και τραγούδια, εκδ. Άγρα
Ποιήματα του Θωμά Κοροβίνη, μελοποιημένα και μη. Ο γνωστός Θεσσαλονικιός συγγραφέας, λόγιος και καλλιτέχνης, έχει επανειλημμένα αποδείξει, με μαστοριά κι ευαισθησία, τη γνώση και την αγάπη του για τον λαϊκό πολιτισμό — και αυτή η στάση του αντανακλάται και στα ποιήματά του. Ακολουθεί ένα σύντομο απόσπασμα από το οπισθόφυλλο, που δείχνει το ύφος του βιβλίου: «Εμείς αγαπάμε όχι τη ζοφερή και απάνθρωπη πλευρά της αλητείας, την ξέφρενη αληταμπουρία, τον ανθρωποβόρο τυχοδιωκτισμό, τον βίαιο τραμπουκισμό, ούτε την αληταρία της πολιτικής, των σκοτεινών γραφείων και των απρόσιτων σαλονιών. Αλλά την πολυδαίδαλη διαδρομή καθενός προς τη δική του Ιθάκη με το ακριβό κόστος του ρίσκου τής προσωπικής επιλογής, του “ανοιχτού δρόμου” κόντρα στο ρεύμα […]».
Τζίλιαν Μακ Άλιστερ, Λάθος μέρος, λάθος στιγμή, μτφρ. Μαρία-Νεφέλη Ταμία, κδ. Μεταίχμιο
Μια μητέρα ξαγρυπνά περιμένοντας τον γιο της. Εκεί που κοιτάζει από το παράθυρο, τον βλέπει οπλισμένο να πλησιάζει έναν άντρα. Άφωνη, παρακολουθεί τον έφηβο γιο της να σκοτώνει έναν άγνωστο μπροστά στα μάτια της. Εκείνη τη νύχτα αποκοιμιέται απελπισμένη, γνωρίζοντας ότι ο γιος της δεν έχει μέλλον. Ώσπου ξυπνά… και είναι χθες. Κι έπειτα ξαναξυπνά… και είναι προχθές. Κάθε πρωί ξυπνά μία μέρα πριν από τον φόνο, έχοντας μία ευκαιρία να τον σταματήσει. Ένα έξυπνο, με ισορροπημένες ανατροπές, μυθιστόρημα, που κινείται με ευελιξία ανάμεσα στο αστυνομικό, το ψυχολογικό και το κοινωνικό, με κύρια όπλα τον ιλιγγιώδη ρυθμό των γεγονότων και την αίσθηση κινούμενης άμμου που δημιουργείται με την αντιστροφή του χρόνου.
French Tana, Ο ερευνητής, μτφρ. Δέσποινα Δρακάκη, εκδ. Μεταίχμιο
Ένα αστυνομικό μυθιστόρημα που απέσπασε διεθνώς πολύ θετικές κριτικές. Μια ιστορία μυστηρίου και αγωνίας που ερευνά με δεξιοτεχνία πώς αποφασίζουμε τι είναι λάθος και τι σωστό σε έναν κόσμο όπου τίποτα από τα δύο δεν είναι απλό. Μετά από 25 χρόνια υπηρεσίας στην αστυνομία του Σικάγο και με ένα δύσκολο διαζύγιο στην πλάτη του, ο Καλ Χούπερ θέλει μια καινούργια ζωή. Πιστεύει ότι μια μικρή φάρμα σε ένα απομονωμένο χωριό της Ιρλανδίας είναι ακριβώς αυτό που χρειάζεται: ένας ειδυλλιακός τόπος με μια καλή παμπ, όπου δεν συμβαίνει ποτέ τίποτα. Σύντομα όμως ανακαλύπτει ότι ακόμα και στο πιο ήσυχο χωριουδάκι υπάρχουν καλά κρυμμένα μυστικά, πως οι άνθρωποι δεν είναι πάντα αυτό που δείχνουν και πως τα προβλήματα εμφανίζονται απροσδόκητα.
Βρασίδας Καραλής, Αποχαιρετισμός στον Ρόμπερτ, μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Lifo
\
Το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή που κυκλοφόρησε πρόσφατα δεν έχει σχέση με τα προηγούμενα επιστημονικά και λογοτεχνικά του έργα. Είναι ένα γράμμα αποχαιρετισμού στον αγαπημένο του Ρόμπερτ Μήντερ, που πέθανε τον Μάιο του 2022. Είναι ένας απολογισμός μιας κοινής ζωής 30 χρόνων δυο ανθρώπων που ερωτεύτηκαν δυνατά, δημιούργησαν ωραία, ονειρεύτηκαν έναν όμορφο κόσμο. Πρόκειται για μια ελεγεία που έχει θέμα της μια προσωπική ιστορία, μέρος της ιστορίας των ανθρώπων που η περιπέτειά τους σε αυτή τη γη αποκαλύπτει τη δύναμη και τον πλούτο της αγάπης. Ο «αποχαιρετισμός στον Ρόμπερτ» είναι ταυτοχρόνως και ένας λυτρωτικός χαιρετισμός σε όσα μας κάνουν καλύτερους ανθρώπους.
Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ, Τι τρέλα, τι παλάτια, μτφρ. Σταύρος Παπασταύρου, εκδ. Άγρα
Το Νοέμβριο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Άγρα ένα από τα πρώτα και πιο σημαντικά αστυνομικά μυθιστορήματα του σπουδαίου Γάλλου συγγραφέα, μια απολαυστική και καυστική κριτική της απληστίας και του καπιταλισμού. Ένας ισχυρός επιχειρηματίας, που διαχειρίζεται την τεράστια περιουσία του νεκρού αδελφού του, προσλαμβάνει έναν επαγγελματία εκτελεστή για να βγάλει από τη μέση τον ανιψιό του. Στην εξίσωση μπλέκεται μια γυναίκα είχε προσληφθεί για να προσέχει τον νεαρό. Ο Μανσέτ υπήρξε, σύμφωνα με τον εύστοχο χαρακτηρισμό του Τζέιμς Ελρόι, «λαμπρός αφηγητής, στρατευμένος αριστερός, προβοκάτορας, άσωτος, μεγάλη μορφή του γαλλικού νουάρ, αμφισβητίας, εχθρός της Πέμπτης Δημοκρατίας». Μεταμόρφωσε το γαλλικό νουάρ, εισάγοντας στα έργο του ριζοσπαστικό και ανατρεπτικό περιεχόμενο και τους προβληματισμούς του Μάη του ’68
Πόπη Δέδε-Δεσύλλα, Η δύναμη του πλίθινου σπιτιού, εκδ. Τόπος
Το πρώτο βιβλίο της Πόπης Δέδε-Δεσύλλα είναι μια ξεχωριστή λογοτεχνική μαρτυρία. Σαν σε κινηµατογραφική ταινία, η συγγραφέας ζωντανεύει αληθινά περιστατικά από τα χρόνια πριν και κατά τη διάρκεια της δικτατορίας και της Μεταπολίτευσης, όπως τα έζησαν τα πρόσωπα του βιβλίου και η ίδια στην επαρχία και αργότερα στην Αθήνα. Μια αφήγηση τρυφερή και συγκινητική, ιστορικά ακριβής και αιχµηρή, αποκαλυπτική και ενίοτε ελαφρώς ειρωνική. Στις σελίδες του βιβλίου ξεδιπλώνονται αντιθέσεις και συγκρούσεις, ανάµεσα στη φτώχεια και την απληστία, στην ντοµπροσύνη και την υποκρισία, στην αξιοπρέπεια και τη δουλικότητα, στην περηφάνεια και την υποταγή. Συνολικά αναδεικνύει τη διαχρονική υπεροχή των αξιών του σκεπτόµενου κοινωνικού ανθρώπου, πολύτιµων και στη σηµερινή εποχή.
Γιάννης Χαλκιαδάκης, Το χιονισμένο λιβάδι, εκδ. ArtPath
Το παραμύθι Το χιονισμένο λιβάδι, για παιδιά 9-11 χρόνων, είναι το δεύτερο παραμύθι του παραμυθά και τραγουδοποιού Γιάννη Χαλκιαδάκη, το οποίο εκδίδεται μετά την εξαιρετική αποδοχή του πρώτου Η Πέμπτη θάλασσα και ο βασιλιάς Ασημένιος. Αποτελεί μια πολύ όμορφη έκδοση με 48 σελίδες και εικονογράφηση του Σταύρου Χαμπάκη. Στις σελίδες του περιγράφεται η διαφορετικότητα και η μετανάστευση, καθώς και ο ψυχισμός που αυτές δημιουργούν. Με αρκετή φαντασία και με το κείμενο που κυλάει σαν νερό, επιχειρεί, στον βαθμό που μπορεί, να καταδείξει στα παιδιά πώς θα ήταν ιδανικά η ζωή σε μία πολυπολιτισμική κοινωνία. Ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί από μικρούς και μεγάλους.
Τζόναθαν Κόου, Bournville. Το διαιρεμένο βασίλειο, μτφρ. Άλκηστις Τριμπέρη, εκδ. Πόλις
Στο νέο του βιβλίο, ο πολιτικοποιημένος Βρετανός συγγραφέας αφηγείται την ιστορία μιας οικογένειας και ταυτόχρονα της χώρας του, εστιάζοντας σε σημαντικές ιστορικές στιγμές. Μέσα από το πέρασμα του χρόνου, βλέπουμε πώς αλλάζει όχι μόνο η κεντρική ηρωίδα αλλά και η κοινωνία. Όλα συμβαίνουν σε ένα ήρεμο προάστιο του Μπέρμιγχαμ, στο οποίο λειτουργεί το διασημότερο εργοστάσιο σοκολάτας στην Αγγλία. Πρόκειται για ένα έργο πολύ βρετανικό, κάτι που ίσως κάνει λίγο πιο δύσκολη την προσέγγιση του αναγνώστη. Ωστόσο διατηρεί σε σημαντικό βαθμό –με μια πιο «ώριμη» και συντηρητική οπτική– το χιούμορ, την οξυδέρκεια και την νοσταλγία που χαρακτηρίζουν τα βιβλία που τον καθιέρωσαν.
Παντελής Μπουκάλας, Ο Πέτρος της Μάνης και το φάσμα των Φατριών, εκδ. Άγρα
To βιβλίο είναι βασισμένο στην έρευνα του δημοσιογράφου, ποιητή και συγγραφέα για έναν πρωταγωνιστή της ελληνικής επανάστασης του 1821, τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Το ενδιαφέρον βιβλίο αποτελεί αποτέλεσμα της συνεργασίας του Π. Μπουκάλα με τον Φώτη Μακρή της θεατρικής ομάδας «Νέος Λόγος». Καρπός αυτής της συνεργασίας είναι το βιβλίο και η θεατρική παράσταση Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και το φάσμα των φατριών. Το βιβλίο συνδυάζει τη μυθοπλασία, με ιστορικές γνώσεις και ανέκδοτες πληροφορίες για ένα σύνθετο πρόσωπο της ελληνικής ιστορίας, ευρύτερα γνωστό όχι μόνο για τη μεγάλη συμβολή του στα επαναστατικά χρόνια αλλά και για την εμπλοκή της οικογένειάς του στη δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια.
Wu Ming, UFO 78, μτφρ. Αννα Γρίβα, Εκδόσεις των Συναδέλφων
Η συγγραφική κολεκτίβα από την Ιταλία, με το όνομα Wo Ming (Γου Μινγκ, στα κινεζικά σημαίνει «ανώνυμος» ή «κανένας») «ξανακτυπά» με ένα βιβλίο για τη χρονιά που συγκλόνισε τη γειτονική χώρα, το 1978, με την απαγωγή και την εκτέλεση του Άλντο Μόρο. Συνεπείς με τον τρόπο του να προσεγγίζουν τα μεγάλα γεγονότα με μια παράπλευρη ιστορία, επικεντρώνονται στην «ουφολογία» που σάρωνε την Ιταλία σε μια εποχή ρευστότητας και ανησυχίας. Δύο χιλιάδες «θεάσεις» UFO στον ιταλικό ουρανό είχαν δηλωθεί, όπως δεκάδες «επαφές τρίτου τύπου» με διαγαλαξιακούς ταξιδιώτες. Όπως είπε ένας από την κολεκτίβα των Γου Μινγκ που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, ανάλογο κύμα UFO είχε αναφερθεί και την περίοδο της πανδημίας… Το UFO 78 είναι ένα μυθιστόρημα που θα ικανοποιήσει τους φίλους της κολεκτίβας και θα δημιουργήσει καινούργιους.
