Παναγιώτης Ξοπλίδης
Απεμπλουτισμένο ουράνιο το Κίεβο, πυρηνικά στη Λευκορωσία η Μόσχα
Η «κρεατομηχανή» του Μπαχμούτ έχει αναδειχθεί σε επίκεντρο του πολέμου, καθώς το διακύβευμα φαίνεται πως είναι πολύ μεγαλύτερο από ό,τι αρχικά φαινόταν. Εκεί αφανίζεται ο ανθός της ουκρανικής νεολαίας και χάνονται χιλιάδες και από τις δύο πλευρές, ενώ την ίδια στιγμή όλα δείχνουν ότι ετοιμάζεται η αποφασιστική αναμέτρηση της άνοιξης.
Τετρακόσιες ημέρες συμπληρώθηκαν στον πόλεμο της Ουκρανίας και δεν διαφαίνεται άμεσα οποιαδήποτε προοπτική τερματισμού του. Στο στρατιωτικό σκέλος, οι επιχειρήσεις τους τελευταίους μήνες θυμίζουν μάχες χαρακωμάτων με αιματηρές συγκρούσεις για λίγα χιλιόμετρα εδάφους, μικρά χωριά και συνοικίες πόλεων. Το Μπαχμούτ έχει μετατραπεί σε μια κρεατομηχανή, με χιλιάδες νεκρούς στους 7 μήνες που διαρκεί η μάχη, η οποία ίσως κρίνει την έκβαση του πολέμου. Ο Ζελένσκι για πρώτη φορά παραδέχθηκε ότι μια ήττα στο Μπαχμούτ θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα και την εσωτερική αμφισβήτηση. «Η κοινωνία μας θα αισθάνεται κουρασμένη, η κοινωνία μας θα με ωθήσει να κάνω συμβιβασμό μαζί τους», δήλωσε.
Ο διχασμός της ουκρανικής κοινωνίας βγαίνει στην επιφάνεια και με τη σύγκρουση στην ορθόδοξη Εκκλησία. Το καθεστώς Ζελένσκι απειλεί με εισβολή ακόμα και στο μοναστηριακό συγκρότημα της Αγίας Λαύρας του Κιέβου, έδρα της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, που έχει τους περισσότερους πιστούς στη χώρα, αν και αποσχίστηκε από το πατριαρχείο της Μόσχας μόλις πέρσι, μετά τη ρωσική εισβολή. Η ηγεσία της κατηγορείται για υπόθαλψη ρωσικής προπαγάνδας, ενώ εκατοντάδες μοναχοί και πιστοί έχουν καταλάβει το μοναστήρι, κατηγορώντας τις ΗΠΑ ότι πληρώνουν την ουκρανική κυβέρνηση «για να τους στερήσει τον Θεό».
ΗΠΑ και ΕΕ, την ίδια στιγμή, χρηματοδοτούν ακόμη πιο γενναιόδωρα τον εξοπλισμό του ουκρανικού στρατού, που ετοιμάζει μια εαρινή αντεπίθεση ενισχυμένος και από 200.000 εφέδρους. Ως στόχος δηλώνεται η ανακατάληψη όλων των χαμένων εδαφών, ωστόσο ακόμα και αντιπρόσωποι δυτικών κυβερνήσεων αναγνωρίζουν ότι η Κριμαία, το Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ είναι αδύνατο να ανακτηθούν. Το Μπαχμούτ έχει σχεδόν αφανίσει τον ουκρανικό στρατό, υποστηρίζει ο ιδιοκτήτης των μισθοφόρων της Wagner, Εβγκένι Πριγκόζιν. Ο τακτικός ρωσικός στρατός έχει μικρή εμπλοκή στο σφαγείο του Μπαχμούτ και θα είναι ο μόνος παίχτης στη στρατιωτική σκακιέρα μετά το τέλος αυτής της μάχης, σύμφωνα με τον Πριγκόζιν, καθώς «ακόμα κι αν η Wagner εξαλειφθεί μετά το Μπαχμούτ, θα έχει εκπληρώσει τον ιστορικό της ρόλο».
Ο Ζελένσκι, γνωρίζοντας ότι η ήττα στο Μπαχμούτ θα υποχρέωνε την Ουκρανία να κάνει συμβιβασμούς, ενισχύεται ακόμα και με όπλα που μπορούν να χαρακτηριστούν ως συμβατικά πυρηνικά. Ενώ τα δυτικά ΜΜΕ αναπαράγουν συνεχώς την «πυρηνική απειλή του Πούτιν», η βρετανική κυβέρνηση ετοιμάζεται να παραδώσει πυρομαχικά απεμπλουτισμένου ουρανίου στον ουκρανικό στρατό. Το ΝΑΤΟ δεν είχε διστάσει, άλλωστε, να τα χρησιμοποιήσει το 1999 στη Γιουγκοσλαβία, προκαλώντας ραγδαία άνοδο καρκινογενέσεων σε φαντάρους και άμαχους. Προκλητικά δε, ο Τζον Κίρμπι, εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου, δήλωσε ότι «αν η Ρωσία φοβάται την ανάπτυξη όπλων απεμπλουτισμένου ουρανίου, μπορεί να αποσύρει τα τανκς της από την Ουκρανία». Ως απάντηση, η Ρωσία συμφώνησε με τον πρόεδρο της Λευκορωσίας την εγκατάσταση πυρηνικών κεφαλών στο έδαφος της χώρας που συνορεύει άμεσα με κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ.
Η διπλωματία φαίνεται να βρίσκεται σε αδράνεια, με εξαίρεση το σχέδιο της Κίνας για εκεχειρία και σταδιακά βήματα διευθέτησης. Ο Πούτιν, στη συνάντηση που είχε με τον κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ στη Μόσχα πριν μια εβδομάδα, δήλωσε έτοιμος να διαπραγματευτεί με βάση αυτό το ειρηνευτικό σχέδιο. Οι δύο ηγέτες, που είχαν συναντηθεί και στο Πεκίνο στη διάρκεια της χειμερινής Ολυμπιάδας πέρσι, λίγες μέρες πριν την έναρξη της ρωσικής επίθεσης, επιβεβαίωσαν την στρατηγική συμμαχία τους. Αυτή είναι που έχει απορροφήσει σε σημαντικό βαθμό τις επιπτώσεις των οικονομικών κυρώσεων, καθώς η Δύση ανακαλύπτει ότι η επιρροή της στην Ασία, τον αραβικό κόσμο, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική περιορίζεται.
«Ιδιωτικοποιείται» και ο πόλεμος: Η Wagner άξια διάδοχος της Blackwater
Εδώ βρίσκεται, άλλωστε, και η αιτία της πολεμικής σύγκρουσης, στον ανταγωνισμό ενός ανερχόμενου άξονα Κίνας-Ρωσίας με τον μέχρι σήμερα κυρίαρχο της Δύσης. Η στρατιωτική εξάντληση και πιθανή ήττα της Ρωσίας είναι ο βασικός στόχος του πολέμου στην Ουκρανία σήμερα, με μακροπρόθεσμη στόχευση προς την Κίνα. Ενώ ο πόλεμος με σφαίρες, βόμβες και πυραύλους μαίνεται στην Ουκρανία, οξύνεται ταυτόχρονα ο οικονομικός πόλεμος σε άλλα σημεία του πλανήτη. Ακόμα και μια πιθανή (αν και όχι άμεσα ορατή) εκεχειρία στην Ουκρανία, θα είναι μια ανάπαυλα, καθώς μάλιστα τα φαινόμενα παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης επανέρχονται, αυξάνοντας τον κίνδυνο «επίλυσης» τους με καταφυγή σε στρατιωτική σύγκρουση.
Τα θύματα σήμερα είναι ο ουκρανικός λαός και οι δεκάδες χιλιάδες νεκροί φαντάροι και από τις δύο πλευρές. Μόνο στο Μπαχμούτ οι νεκροί υπολογίζονται σε δεκάδες χιλιάδες, αν και τα στοιχεία που δίνονται είναι δύσκολο να εξακριβωθούν. Η νεολαία της Ουκρανίας αφανίζεται, ενώ η σύγχρονη μορφή πολέμου έχει αναδείξει τον αιματοβαμμένο ρόλο ιδιωτικών μισθοφορικών εταιρειών. Στις αμερικάνικες επεμβάσεις σε Ιράκ και Αφγανιστάν ήταν η περιβόητη Blackwater, υπεύθυνη για κάποια από τα χειρότερα εγκλήματα πολέμου τότε. Τώρα η Wagner επιστρατεύει κατάδικους, ισοβίτες, απόκληρους της ρωσικής κοινωνίας, που γίνονται κρέας στα κανόνια.
Αυτή η αιματοχυσία δυστυχώς παραβλέπεται και από την Αριστερά, που ακολουθεί της επιλογές των αστικών κυβερνήσεων σε κάθε εμπλεκόμενη χώρα. Αντί να αναδεικνύει το απίστευτο ανθρώπινο κόστος του σφαγείου στο Μπαχμούτ, η πλειοψηφία των αριστερών και κομμουνιστικών οργανώσεων στη Ρωσία, την Ουκρανία και την Ευρώπη υψώνει πολεμοχαρή λάβαρα. Άραγε στο πλήρως ισοπεδωμένο Μπαχμούτ θα στηθούν αγάλματα του Λένιν, αν καταληφθεί από τους μισθοφόρους του ολιγάρχη της Wagner; Η ενίσχυση του ουκρανικού στρατού, ώστε να «ηττηθεί ο Πούτιν», σύμφωνα με εκκλήσεις και οργανώσεων της ευρωπαϊκής Αριστεράς, περιλαμβάνει μήπως και τα όπλα απεμπλουτισμένου ουρανίου; Η Αριστερά, ως κατοικίδιο των ιμπεριαλιστικών κέντρων, γίνεται ακίνδυνη και ενσωματώνεται όσο αδυνατεί να αναλύσει τον σύγχρονο καπιταλισμό και να επαναφέρει ένα επαναστατικό όραμα, που θα είναι το μόνο που τελικά θα μπορέσει να σταματήσει αυτή τη θανάσιμη απειλή για τους λαούς.