▸Γιώργος Μιχαηλίδης, από το facebook
Οι τραγωδίες -συνήθως- δε γίνονται τυχαία
Στις 13 Φλεβάρη δύο στρατιώτες του ουκρανικού στρατού δολοφόνησαν δύο κατοίκους και τραυμάτισαν άλλους δύο, σε μια καφετέρια στο μεθοριακό χωριό Гранитное. Ένας εκ των δολοφονημένων και οι δύο τραυματίες ανήκαν στην ελληνική μειονότητα της Ουκρανίας. Ο έτερος δολοφονημένος ήταν ουκρανικής καταγωγής, μέλος της Εθνοφρουράς. Οι στρατιώτες συνελήφθησαν και θα δικαστούν με τις κατηγορίες της δολοφονίας και του χουλιγκανισμού. Σήμερα ο ΥΠΕΞ., Δένδιας, πραγματοποίησε διάβημα προς τον πρέσβη της Ουκρανίας στην Ελλάδα για το γεγονός. Ο τελευταίος εκδήλωσε τη θλίψη του και διασαφήνισε ότι πρόκειται για τυχαίο γεγονός χωρίς πολιτικά ή εθνικά κίνητρα. Η επίσημη εκδοχή αναφέρει ότι οι δύο στρατιώτες έφυγαν παράνομα από τις θέσεις τους και μεθυσμένοι ενεπλάκησαν σε καυγά σε καφενείο όπου μετά άρχισαν να πυροβολούν. Πόσο τυχαίο όμως ήταν αυτό το συμβάν; Ας δούμε λίγο την αλληλουχία κάποιων γεγονότων.
Το χωριό Гранитное βρίσκεται ακριβώς στο σύνορο μεταξύ Ουκρανίας και της αποσχισθείσας περιοχής της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονιέτσκ, στα όρια του ποταμού Κάλμιους (φωτο). Εκεί σταθμεύουν μόνιμα δυνάμεις του ουκρανικού στρατού ενώ περνούν και εθνικιστικές παρακρατικές δυνάμεις. Παρ’ όλα αυτά από την έναρξη του πολέμου ήταν σχετικά ήρεμο. Όλα άλλαξαν όταν τον Οκτώβριο ο τοπικός διοικητής του ουκρανικού στρατού αποφάσισε (φαντάζομαι κατ’ εντολή και όχι αυτοβούλως) να παραβιάσει την “γκρι ζώνη” μπαίνοντας στον οικισμό Σταρομαρίιβκα, ο οποίος έως τότε δεν ελεγχόταν από κανέναν .
Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι τον κάλεσαν οι κάτοικοι, οι οποίοι λόγω του ότι το τοπικό checkpoint παρέμενε κλειστό αναγκάζονταν να κάνουν τεράστιους κύκλους για να εξυπηρετηθούν για απλές ανάγκες τους. Για την ΛΔ Ντονιέτσκ όμως αυτή η κίνηση αποτέλεσε παραβίαση της ”γκρι ζώνης”, κατάληψη του οικισμού και προσπάθεια να εγκαθιδρυθεί ουκρανική κυριαρχία σε εκείνο το σημείο. Σε αντίθεση με τα δυτικά ΜΜΕ και την ουκρανική θέση που υποβάθμιζαν το γεγονός μιλώντας για ”πόλεμο που ξεκίνησε για το πως θα μεταφέρονται κάποια ψώνια στους κατοίκους” (βλ. NY Times), οι παρατηρητές του ΟΑΣΕ στην αναφορά τους στις 11 Νοέμβρη κάνουν λόγο για χαρακώματα που φτιάχνει ο ουκρανικός στρατός στα ανατολικά του ποταμού Κάλμιους, μάλλον με την πρόφαση ότι μεταφέρει ψώνια και ξύλα για τις σόμπες… Αντιλαμβανόμαστε ότι πρόκειται για την παραβίαση ενός σημαντικού φυσικού συνόρου σε μια συγκυρία που όλα κρέμονται σε μια κλωστή. Οπότε οι θέσεις του ουκρανικού στρατού βομβαρδίστηκαν με αποτέλεσμα 1 νεκρό Ουκρανό στρατιώτη. Η Ουκρανία απάντησε με τη χρήση (για πρώτη φορά) τουρκικού εξοπλισμένου drone που βομβάρδισε τις θέσεις της ΛΔ Ντονιέτσκ, στην ίδια περιοχή. Έκτοτε το χωριό Гранитное έχει μπει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, με συγκεκριμένες επιπτώσεις για τη ζωή των κατοίκων.
Στα τέλη Νοέμβρη, η εκπρόσωπος Τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας, Μαρία Ζαχάροβα καταγγέλλει ότι οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις παραβιάζουν την εκεχειρία και χρησιμοποιούν drones σε ουδέτερες ζώνες ενώ σύμφωνα με έκθεση των παρατηρητών του ΟΑΣΕ έχουν προχωρήσει παράνομα, πάνω από 1 χλμ στην περιοχή του χωριού Гранитное. Από την άλλη πλευρά η ουκρανική κυβέρνηση παρουσιάζει το Гранитное περίπου ως μαρτυρικό χωριό, το οποίο βομβαρδίζουν ανηλεώς οι “τρομοκράτες” της ΛΔ Ντονιέτσκ. Την 1η Δεκέμβρη ουκρανικό κανάλι κάνει ρεπορτάζ για τη ζωή των κατοίκων και των στρατιωτών στο χωριό Гранитное και τον οικισμό Σταρομαρίιβκα.
Ρεπορτάζ κάνουν και διάφορα δυτικά ΜΜΕ, γερμανικές εφημερίδες κ.ο.κ. όπου οι Ουκρανοί στρατιώτες στο χωριό εμφανίζονται κατά δήλωσή τους ως “υπερασπιστές της Ευρώπης” .
Στις 29 Δεκεμβρίου κυκλοφορεί βίντεο στα ρώσικα social media από το χωριό Гранитное που παρουσιάζει εξονυχιστικό έλεγχο Ουκρανών στρατιωτών σε σπίτι κατοίκου.
Καταγγέλλεται η επιβολή καθεστώτος τρόμου στον ντόπιο πληθυσμό.
Στις 19 Ιανουαρίου, ο εκπρόσωπος Τύπου της ΛΔ Ντονιέτσκ καταγγέλλει (και τα ρωσικά media αναπαράγουν ότι παραστρατιωτικοί του νεοναζιστικού Δεξιού Τομέα εμφανίζονται σε μεθοριακά χωριά και είναι πιθανό να στήσουν προβοκάτσιες και σαμποτάζ τα οποία να χρεώσουν στη Ρωσία. Συγκεκριμένα για το χωριό Гранитное λέγεται ότι εμφανίστηκε ομάδα εθνικιστών του Δεξιού Τομέα στις 6 Ιανουαρίου.
Θα έλεγε κανείς ότι αυτά είναι κάπως αναμενόμενα για ένα μεθοριακό χωριό μιας εμπόλεμης ζώνης. Αλλά στις 7 Φεβρουαρίου, μία περίπου εβδομάδα πριν το περιστατικό της δολοφονίας, οι Αρχές της Ουκρανίας με βίντεο και φωτογραφίες ανακοινώνουν τη σύλληψη μίας γυναίκας στο χωριό Гранитное, η οποία κατηγορείται ως κατάσκοπος της ΛΔ Ντονιέτσκ. Συγκεκριμένα κατηγορήθηκε ότι προμήθευε την άλλη πλευρά με αναλυτικούς χάρτες των θέσεων και των κινήσεων του ουκρανικού στρατού στην περιοχή.
Την ίδια ημέρα εμφανίζεται νέο ρεπορτάζ για το χωριό από την Deutsche Welle το οποίο έχει φιλο-ουκρανική χροιά και εστιάζει στο δράμα των κατοίκων.
Σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου που έδωσε ο εκπρόσωπος Τύπου της ΛΔ Ντονιέτσκ, Εντουάρντ Μπασούριν: αναφέρθηκε αναλυτικά στο γεγονός της διπλής δολοφονίας στο χωριό Гранитное υποστηρίζοντας πως κατά τον καυγά που ξέσπασε στο καφενείο οι μεθυσμένοι Ουκρανοί στρατιώτες κατηγόρησαν τους κατοίκους για «σεπαρατιστές/αποσχιστές» και ότι μισούν την Ουκρανία.
Αν πιάσουμε το νήμα των γεγονότων, λοιπόν, βλέπουμε ξεκάθαρα ότι άσχετα αν η δολοφονία των κατοίκων ήταν προμελετημένη ή όχι, το συμβάν δεν μπορεί να χαρακτηριστεί τυχαίο. Τα όπλα σπάνια εκπυρσοκροτούν τυχαία. Βλέπουμε ξεκάθαρα, σε μικρογραφία, πως κεντρικά σχεδιασμένες πολιτικές αποφάσεις (π.χ. κλιμάκωση της έντασης) οδηγούν βήμα-βήμα σε τραγωδίες. Και μάλιστα εμμέσως μπορούμε να αντιληφθούμε πως στήνεται η κλιμάκωση συνολικά. Είναι πολύ ενδιαφέρον το πως η μία κίνηση διαδέχεται την άλλη και πως αναλαμβάνουν να την παρουσιάσουν στο διεθνές κοινό τα έγκριτα ΜΜΕ.
Υπό μία έννοια, ο κύριος Δένδιας και το ελληνικό κράτος δεν μπορούν ακριβώς να διαμαρτύρονται για την απώλεια των ελληνικής καταγωγής μειονοτικών. Είναι κάπως υποκριτικό.