Η καπιταλιστική κρίτση αύξησε τα εργοδοτικά εγκλήματα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ

Το εργατικό και ταξικό κίνημα οφείλουν να θέσουν στην πρώτη γραμμή το αίτημα για μέτρα υγιεινής και ασφάλειας, να διεκδικήσει τον απαιτούμενο εξοπλισμό, να αφαιρέσει πλούτο από το κεφάλαιο για αυτό το σκοπό!

Ανύπαρκτο πλαίσιο προστασίας των εργαζομένων

«ΒΑΡΙΔΙ» ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Η κυβέρνηση τον περασμένο Οκτώβριο ενέκρινε την «Εθνική Στρατηγική για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία για τα έτη 2016-2020». Ωστόσο κούφια λόγια και «στρατηγικές» διαβάζουμε και πάλι. Όταν αποψιλώνεται το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ) ή πάει για διάλυση το Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΛΙΝΥΑΕ), πώς θα ελεγχθούν οι εργοδότες, πώς θα μελετηθούν οι επιπτώσεις των αντεργατικών επιλογών τους; Το ίδιο το ΣΕΠΕ έχει δηλώσει πως υπάρχουν επιχειρήσεις που δεν έχουν επιθεωρηθεί ποτέ, λόγω του μη επικαιροποιημένου μητρώου των επιχειρήσεων. Δηλαδή το ΣΕΠΕ δεν γνωρίζει την ύπαρξή τους! Οι Επιθεωρητές Ασφάλειας και Υγείας αντί να ελέγχουν εταιρείες, ασχολούνται με τη γραφειοκρατία του ΣΕΠΕ στο 60% του χρόνου εργασίας τους.  Η έλλειψη προσωπικού είναι προφανής, καθώς απαιτούνται δεκάδες νέες προσλήψεις. Η τελευταία έκθεση πεπραγμένων ΣΕΠΕ δημοσιεύθηκε το 2013, τα στατιστικά ΙΚΑ σταματούν στο 2013, και τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ στο 2014. Τέτοια είναι η σπουδή κράτους και κυβερνώντων για τους νεκρούς εργάτες στους χώρους δουλειάς…

Η ουσία λοιπόν παραμένει: Ο κόσμος της δουλειάς, όσο βαθαίνει η καπιταλιστική κρίση, όσο το κεφάλαιο εντατικοποιεί με κάθε κόστος την απομύζηση υπεραξίας από τους εργαζόμενους, πετώντας κάθε «βαρίδι» «εργατικού κόστους», όπως είναι τα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας, τόσο θα αυξάνεται ο φόρος αίματος της εργατικής τάξης, και μάλιστα των πιο εκτεθειμένων και ευάλωτων τμημάτων της, που εργάζεται σε καθεστώς μαύρης, ελαστικής ή ανειδίκευτης εργασίας.

Δεν είναι μόνο η στατιστική των οικονομικών αριθμών ενάντια στον κόσμο της εργασίας, το ύψος των μισθών, η φορολεηλασία που υπομένει, η ανεργία. Πλέον σε βάρος του είναι και η στατιστική του θανάτου και των τραυματισμών σε έναν ακήρυχτο πόλεμο στους χώρους δουλειάς, που δυστυχώς τα τελευταία χρόνια προκαλεί όλο και πιο πολλά θύματα.

Η δραματική χειροτέρευση της στατιστικής των εργοδοτικών εγκλημάτων δεν είναι μόνο θέμα εξοπλισμού ή μέτρων ασφάλειας. Καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν και οι ποιοτικές αντιδραστικές αλλαγές που έχουν επιτευχθεί στους χώρους δουλειάς με σημαντικότερες την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων, την γενίκευση της ελαστικής εργασίας, αλλά και την μεγάλη αύξηση των ωρών εργασίας. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το 2016 μεταξύ 40 και 47 ωρών εβδομαδιαίως εργάζονταν 1.575.000 άτομα και πάνω από 48 ώρες 1.057.000 άτομα!

Είναι σαφές ότι όπου υποχωρεί το συλλογικό πλαίσιο προστασίας των εργασιακών δικαιωμάτων και το πλαίσιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων, δημιουργούνται νέα πεδία παραβατικότητας και νέα πεδία εργοδοτικής αυθαιρεσίας. Δεν είναι τυχαίο ότι το χρονικό διάστημα 2015-2016, σε 45.000 σχετικούς ελέγχους,  τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν για παραβάσεις είναι πάνω από 7 εκατ. ευρώ.

Από το 2013 και μετά, έχουμε μία σταθερή αύξηση των εργατικών ατυχημάτων για κάθε έτος γύρω στο 10%.

Στα πέτρινα χρόνια της πιο παρατεταμένης καπιταλιστικής κρίσης που γνώρισε η νεώτερη  Ελλάδα, χιλιάδες επιχειρήσεις έχουν κλείσει, δεκάδες κλάδοι έχουν υποστεί καθίζηση έως ξεκλήρισμα, εκατομμύρια εργαζόμενοι έχασαν τις δουλειές τους. Ωστόσο, τα εργατικά «ατυχήματα», οι δεκάδες νεκροί και οι χιλιάδες τραυματίες εργάτες στο βωμό του κέρδους, της περιστολής του «μισθολογικού κόστους», της «ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων» και της εντατικοποίησης, παρά τις λιγότερες δουλειές, τις λιγότερες επιχειρήσεις και την αυξανόμενη υποαπασχόληση, όχι μόνο δεν περιορίζονται, αλλά τα δύο τελευταία χρόνια τείνουν να αυξηθούν δραματικά.

Με βάση στοιχεία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Επιθεωρητών Εργασίας (ΠΟΣΕΠΕ), ειδικά, από το 2013 και μετά, τα εργατικά ατυχήματα στη χώρα μας καταγράφουν αύξηση. Αυτό το χρονικό όριο δεν είναι τυχαίο. Συνδέεται με την γιγάντωση της τάσης ελαστικοποίησης της εργασίας και απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων, αλλά και με τη μείωση των κονδυλίων για τη λήψη μέτρων ασφάλειας από πλευράς των εργοδοτών.

Αν θεωρηθεί ότι το 2010 είναι η χρονιά αφετηρίας της μνημονιακής λαίλαπας, τα εργατικά ατυχήματα που δηλώθηκαν στο ΣΕΠΕ, ήταν 5.721. Το 2016, ο αντίστοιχος αριθμός εργατικών ατυχημάτων ανήλθε στα 6.500, αυξημένα κατά 13%! Από το 2013 και μετά, έχουμε μία σταθερή αύξηση των εργατικών ατυχημάτων για κάθε έτος γύρω στο 10%. Ενώ στα έτη 2011 και 2012 παρατηρήθηκε μείωση των δηλωθέντων εργατικών ατυχημάτων, από το 2013 και μετά, παρατηρείται αύξηση. Κι όμως αυτό δεν είναι παράδοξο! Κι αυτό γιατί το κεφάλαιο ξέρει να αξιοποιεί προς όφελός του τα νέα δεδομένα, μετά τα μέτρα των μνημονίων και την ένταση της καπιταλιστικής κρίσης. Μέχρι το 2008, οι επιχειρήσεις, στο πλαίσιο των επενδύσεών τους για εκσυγχρονισμό, επένδυαν σε νέο εξοπλισμό, τηρούσαν τα προσχήματα των όποιων θεσπισμένων προδιαγραφών περί μέτρων ασφάλειας, συντηρούσαν πιο επιμελώς τα συστήματα ασφάλειας της εργασίας που εφάρμοζαν. Αυτό πλέον έχει αλλάξει δραματικά. Επίσης, σημειώθηκε ραγδαία μείωση της κατασκευαστικής και οικοδομικής δραστηριότητας. Αυτή η εικόνα αντιστράφηκε ριζικά από το 2010 και μετά, έτσι ώστε να φτάσουμε στην αύξηση των εργατικών ατυχημάτων, και ειδικά, τα έτη 2013 έως και 2016, παρόλο που σημειώθηκε κατακόρυφη πτώση της οικοδομής και μείωση του ΑΕΠ κατά 30% περίπου, άρα και της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Δεν υπάρχει κανένας εργοδότης, μικρός ή μεγάλος, εγχώριος ή πολυεθνικός, που να μην επέβαλε περιορισμό ή και κατάργηση κονδυλίων που αφορούσαν τη λήψη μέτρων ασφάλειας της εργασίας.

Ανάλογη είναι η πορεία που ακολουθούν και τα θανατηφόρα ατυχήματα. Συγκεκριμένα, όπως φαίνεται και στο σχετικό πίνακα, το 2013, τα θανατηφόρα ατυχήματα ήταν 65, το 2014  63, το 2015 67 και το 2016 73. Αυτό σημαίνει αύξηση 10% περίπου κάθε χρόνο, αν εξαιρέσουμε μία ανεπαίσθητη πτώση το 2014. Επίσης είναι εντυπωσιακό και ένα άλλο στοιχείο. Εάν κάνουμε αναγωγή στον αριθμό των εργαζόμενων το 2010 (4,39 εκατ.) και το 2016 (3,67 εκατ.) η αναλογία εργατικών «ατυχημάτων» ήταν 1:767 χιλ. το 2010 και 1:565 χιλ. το 2016, δηλαδή χειροτέρεψε η αναλογία καθώς αυξήθηκε η πυκνότητα των ατυχημάτων.  Αυτή η τάση συνεχίζεται με δραματικό ρυθμό και εντός του 2017. Για το πρώτο τρίμηνο του 2017, σύμφωνα με την ΠΟΣΕΠΕ, παρατηρείται μία αύξηση 15%, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2016 στα δηλωθέντα εργατικά ατυχήματα. Ειδικότερα, το 2016, στο πρώτο τρίμηνο, τα δηλωθέντα εργατικά ατυχήματα ήταν 1.421, ενώ, για το 2017, ανήλθαν στα 1.608, δηλαδή αυξήθηκαν κατά 13%. Με αυτό το ρυθμό, η εκτίμηση είναι ότι τα δηλωθέντα ατυχήματα φέτος θα υπερβούν τα 7000!

Μάλιστα τον περασμένο Αύγουστο, η εικόνα με τα εργοδοτικά εγκλήματα παρέπεμπε σε πολεμική σύρραξη στους χώρους δουλειάς, καθώς μετρήσαμε 11 επισήμως νεκρούς μέσα σε ένα μήνα. Κατά μέσο όρο θρηνούμε 120-130 νεκρούς από εργατικά «ατυχήματα», την ώρα μάλιστα που στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Eurostat, καταγράφεται μια απόκλιση κατά 39% μεταξύ  των δηλωθέντων και των ατυχημάτων που πραγματικά συμβαίνουν, εκτινάσσοντας τον αριθμό τους στο δυσθεώρητο ύψος των 35.000 κατ’ έτος, όπως έχει επισημάνει και ο Α. Ταργουτζίδης από το ΕΛΙΝΥΑΕ Θεσσαλονίκης.

Για να έχουμε μια πιο σφαιρική εικόνα του τι συμβαίνει στην Ελλάδα σε σχέση με την ΕΕ των 28 χωρών, αξίζει να δούμε τα ακόλουθα στοιχεία (Δ. Πινότση, ΕΛΙΝΥΑΕ):  Το 2014 στην ΕΕ (28) αναφέρθηκαν τουλάχιστον 3.221.074 (προσωρινά στοιχεία) εργατικά ατυχήματα με απουσία από την εργασία μεγαλύτερη των τριών ημερών, σημειώνοντας αύξηση σε σχέση την προηγούμενη χρονιά κατά 93.528, και τα θανατηφόρα ανήλθαν σε τουλάχιστον 3.774, αυξημένα κατά 100. Επίσης, στην ΕΕ (28) τα εργατικά «ατυχήματα» ανά 100.000 εργαζόμενους ήταν 1.576 το 2012, 1.533 το 2013 και 1.559 το 2014. Εάν συγκρίνουμε την κατάταξη των χωρών με βάση τον δείκτη επίπτωσης ατυχημάτων στην ΕΕ (15) στην κορυφή βρίσκεται η Γαλλία με δείκτη 3.160 και επίπεδο αναγγελίας 100%, ακολουθούμενη από Πορτογαλία (2.892) και Ισπανία (2.768) (έτος αναφοράς το 2015), με την Ελλάδα να βρίσκεται στον …πάτο της λίστας με δείκτη μόλις 159 και επίπεδο αναγγελίας μόλις 39%, δηλαδή το 61% των «ατυχημάτων» παραμένει αδήλωτο!

Η υποβάθμιση των όρων και συνθηκών εργασίας στους χώρους δουλειάς δεν φέρνει όμως μόνο περισσότερους νεκρούς ή τραυματισμένους εργάτες. Οι συνθήκες εντατικοποίησης, το κυνήγι των εργοδοτικών «στόχων», η άνοδος της «παραγωγικότητας» δημιουργούν ευνοϊκό έδαφος για την αύξηση του στρες και των διαφόρων νόσων που πλήττουν όλο και περισσότερους εργαζόμενους.  Σύμφωνα με την Θ. Κουκουλάκη (ημερίδα ΕΛΙΝΥΑΕ 16/11/2017), στην Ευρώπη το 25% των εργαζομένων βιώνουν στρες στον περισσότερο χρόνο της εργασίας τους.  Το αντίστοιχο  ποσοστό των εργαζομένων στην Ελλάδα που δηλώνει ότι υποφέρει από εργασιακό στρες είναι υπερδιπλάσιο του μέσου όρου των χωρών της ΕΕ. Οι πιο συχνές αιτίες ήταν ο υπερβολικός φόρτος εργασίας, η αναδιοργάνωση εργασίας ή η ανασφάλεια, και το «μπούλινγκ και παρενόχληση στην εργασία.  Επίσης, μια  ευρωπαϊκή δημοσκόπηση για την ασφάλεια και την υγεία, που έλαβε χώρα το 2013, κατέδειξε ότι το 93% των Ελλήνων πιστεύουν ότι το εργασιακό στρες θα αυξηθεί τα επόμενα πέντε έτη και το 83% θεωρεί ότι θα σημειώσει σημαντική αύξηση, ότι 4 στους 10 εργαζόμενους θεωρούν πως δεν υπάρχει ικανοποιητική διαχείριση των ψυχοκοινωνικών παραγόντων στους χώρους εργασίας, και ότι το 86,1% των επιχειρήσεων στην Ελλάδα δεν είχαν πλάνο δράσης για την πρόληψη του στρες και το 69,5% δεν είχαν διαδικασίες για τη διαχείριση της παρενόχλησης.  Πέρα από όλα τα παραπάνω, έως το έτος 2020 προβλέπεται ότι η κατάθλιψη θα είναι η δεύτερη ασθένεια που θα οδηγεί σε ανικανότητα.

Δραματικά είναι τα στοιχεία που αφορούν και την επαγγελματική νοσηρότητα. Στην ημερίδα του ΕΛΙΝΥΑΕ, ο γιατρός εργασίας Β. Δρακόπουλος τόνισε πως σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, υπάρχουν συνολικά περίπου 2,34 εκατ. θάνατοι  που σχετίζονται με την εργασία, ετησίως. Τα 2,02 εκατ. θανάτων προκαλούνται από ασθένειες που σχετίζονται με την εργασία (πάνω από 5.500 θάνατοι ημερησίως), ενώ ο ετήσιος αριθμός των μη θανατηφόρων, σχετικών με την εργασία, ασθενειών υπολογίζεται σε 160 εκατομμύρια.

Επίσης, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, με την εργασία σχετίζονται το 37% των οσφυαλγιών, το 16% της απώλειας ακοής, το 13% της χρόνιας αποφρακτικής  πνευμονοπάθειας, το 11% του βρογχικού άσθματος, το 10% του καρκίνου του πνεύμονα και το 8% των τραυματισμών.

Όσον αφορά την εκτίμηση της θνησιμότητας που σχετίζεται με την εργασία στην ΕΕ (27), περίπου 167.000 θάνατοι ετησίως αποδίδονται σε ασθένειες και ατυχήματα που σχετίζονται με την εργασία, συμπεριλαμβανομένων 7.460 θανάτων που προκαλούνται από εργατικά ατυχήματα. Επίσης, 95.581 θάνατοι ετησίως οφείλονται σε καρκίνους που σχετίζονται με την εργασία, ενώ το 9,6% του συνόλου των θανάτων από καρκίνο εκτιμάται ότι οφείλεται στην εργασία (2002). Σύμφωνα δε με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμού για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία, το κόστος των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών κυμαίνεται από 2.6% – 3.8% του ΑΕΠ. Στην Ελλάδα, το κόστος αυτό αντιστοιχεί σε 7,38 δισ. ευρώ (βάσει ΑΕΠ 2016).

Διαλύουν τον μόνο φορέα για ασφάλεια και υγιεινή

ΣΕΒ-ΓΣΕΕ ΚΛΕΙΝΟΥΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ, ΑΠΟΛΥΟΥΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ

Ο πιο αψευδής μάρτυρας ότι το κεφάλαιο δεν δίνει δεκάρα για τους εργαζόμενους, αλλά και για την συμπαιγνία του αστικοποιημένου συνδικαλισμού τύπου ΓΣΕΕ είναι η περίπτωση του Ελληνικού Ινστιτούτου για την Υγιεινή και Ασφάλεια της Εργασίας. Το ΕΛΙΝΥΑΕ, μετά την προσχεδιασμένη αποχώρηση του ΣΕΒ και την αναπόφευκτη μείωση των εσόδων του, δρομολογεί κατόπιν απόφαση του ΔΣ στις 16/11, την πλήρη απαξίωσή του με την προώθηση 17 απολύσεων που αντιστοιχούν σε πάνω από 50% του επιστημονικού του δυναμικού και διακοπή λειτουργίας 5 περιφερειακών παραρτημάτων (Βόλου, Ιωαννίνων, Κομοτηνής, Κρήτης, Τρίπολης). Το σχέδιο του ΣΕΒ για απαξίωση ή και λουκέτο του ΕΛΙΝΥΑΕ υλοποιείται στην πράξη από την πλειοψηφία της ΓΣΕΕ και τους άλλους ιδρυτικούς φορείς (ΕΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ).

Όπως τονίζει το σωματείο εργαζομένων στο ΕΛΙΝΥΑΕ, το κλείσιμο ή η απαξίωση του μόνου αυτή τη στιγμή εξειδικευμένου μη κερδοσκοπικού ερευνητικού Ινστιτούτου για θέματα υγείας και ασφάλειας, υπονομεύει ακόμη περισσότερο τις δυνατότητες διερεύνησης των συνθηκών εργασίας κατά κλάδο, μετρήσεων βλαπτικών παραγόντων, μελέτης των μέτρων πρόληψης, πληροφόρησης και εκπαίδευσης για την προστασία των εργαζομένων από τον επαγγελματικό κίνδυνο και από τους κινδύνους που σχετίζονται με το ευρύτερο περιβάλλον, όπως οι φυσικές καταστροφές (σεισμοί, πλημμύρες) και τα τεχνολογικά ατυχήματα μεγάλης έκτασης.

Η μεθόδευση πραγματοποιείται με πρόσχημα την ελλιπή χρηματοδότηση. Οι ιδρυτικοί φορείς και οι διοικήσεις έχουν συνευθύνη για την οικονομική διαχείριση έως σήμερα. Έχουν απορροφηθεί σημαντικά κοινοτικά κονδύλια με επίκληση της περιφερειακής δομής που τώρα ξαφνικά δεν τη θεωρούν αναγκαία. Σύμφωνα με το σωματείο, υπάρχουν δυνατότητες αύξησης της χρηματοδότησης του Ινστιτούτου, ωστόσο οι ιδρυτικοί φορείς αρνούνται να συμφωνήσουν, π.χ. σε αύξηση της χρηματοδότησης από τους πόρους του ΛΑΕΚ. Το Υπουργείο Εργασίας στα λόγια υποστηρίζει τη σημασία και τις δυνατότητες αξιοποίησης του Ινστιτούτου (π.χ. από το ΣΕΠΕ, για μετρήσεις κ.λπ.), αλλά εμφανίζεται να «σηκώνει τα χέρια ψηλά» στο σχεδιασμό του ΣΕΒ για το ΕΛΙΝΥΑΕ, αφήνοντάς το τελικά να οδηγηθεί στην απαξίωση.

ΟΙ «ΕΝΟΧΟΙ» ΚΛΑΔΟΙ

Λιανεμπόριο και ΟΤΑ «σκοτώνουν» τους εργάτες τους

ΕΡΓΟΛΑΒΙΕΣ ΚΑΙ ΕΛΑΣΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Η συχνότητα των εργοδοτικών εγκλημάτων στους χώρους δουλειάς εστιάζεται σε συγκεκριμένους κλάδους εργασίας αλλά κυρίως στις ελαστικές σχέσεις εργασίας και αυτό ασφαλώς δεν είναι τυχαίο. «Πρωταθλητές» στο έγκλημα αναδεικνύονται τα τελευταία χρόνια οι δήμοι, καθώς στην Τοπική Αυτοδιοίκηση έχουν καταγραφεί επτά νεκροί τους τελευταίους μήνες ενώ σύμφωνα με την ΠΟΕ-ΟΤΑ, στο διάστημα από τον Ιούλιο 2014 μέχρι και τον Αύγουστο 2017, σημειώθηκαν 34 θάνατοι εργατών, ενώ τον τελευταίο ενάμιση χρόνο καταγράφηκαν 32 τα σοβαρά εργατικά «ατυχήματα».

Οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν ότι πολλοί δήμοι παραβιάζουν τη νομοθεσία μη παρέχοντας τα απαιτούμενα Μέσα Ατομικής Προστασίας, ενώ παρατηρείται έλλειψη συντήρησης ή ακαταλληλότητα απορριμματοφόρων και μηχανημάτων κ.λπ., και εντατικοποίηση της εργασίας εξαιτίας έλλειψης προσωπικού στους δήμους. Ωστόσο, κρίσιμη παράμετρος είναι το γεγονός ότι τα περισσότερα θύματα είναι εργαζόμενοι «μιας χρήσης», «ωφελούμενοι» που η κυβέρνηση «πανηγυρίζει» ότι τους βρήκε δουλειά για 8 μήνες ή συμβασιούχοι, δηλαδή ανειδίκευτο, φθηνό προσωπικό.  Κραυγαλέες τέτοιες περιπτώσεις υπήρξαν ο συμβασιούχος του δήμου Μαραθώνα, η άτυχη 30χρονη στον Πύργο, αλλά και ο 73χρονος (!) που έκανε κοινωνική εργασία για χρέη προς το Δημόσιο στο δήμο Καλαμαριάς και σκοτώθηκε κατά την κοπή δέντρου.  Ένας άλλος μεγάλος χώρος όπου έχει γιγαντωθεί ο αριθμός των θυμάτων από τη «δεξαμενή» των εργολαβικών συνεργείων, είναι η ΔΕΗ, όπου από το 2014 ως σήμερα, στους περίπου 25 νεκρούς εργάτες, τουλάχιστον οι 10 ήταν «εργολαβικοί».  Ανάλογη εικόνα και στον ΟΤΕ, όπου πρόσφατα η ΑΣΕ-ΟΤΕ κατήγγειλε ότι τα δηλωμένα εργατικά ατυχήματα έχουν αυξηθεί κατά 200%!

Όσον αφορά τα πιο επικίνδυνα επαγγέλματα-κλάδοι, είναι εντυπωσιακό ότι από το 2009 έως και σήμερα, τα περισσότερα εργατικά ατυχήματα παρατηρούνται στο χώρο του λιανικού εμπορίου με σταθερά ποσοστά (20% το 2009 και 21% το 2016). Στις κατασκευές το ποσοστό είναι μειούμενο, λόγω μείωσης της οικοδομής (από 15% το 2009 στο 7,6% το 2016. Στη δημόσια διοίκηση, κυρίως, δήμους, από 3% το 2009, αυξήθηκε στο 5,7% το 2016, στα νοσοκομεία από 3,5% το 2009 στο 5,4% το 2016 και, τέλος, στους χώρους αποθήκευσης, στη βιομηχανία τροφίμων και στα ξενοδοχεία, όπου τα αντίστοιχα ποσοστά διαμορφώνονται σταθερά, από το 2009 έως το 2016, περίπου στο 5,5%.

Είναι σαφές ότι όπου υποχωρεί το συλλογικό πλαίσιο προστασίας των εργασιακών δικαιωμάτων και το πλαίσιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων, όπου οι εργαζόμενοι μένουν χωρίς τα στοιχειώδη δικαιώματα και μέσα εργασίας δημιουργούνται νέα πεδία εργοδοτικής αυθαιρεσίας. Ένα από αυτά τα πεδία είναι και η συνειδητή από την εργοδοτική πλευρά, υποβάθμιση της ανάγκης για λήψη των  απαραίτητων μέτρων ασφαλείας . Αν αυτό συνδυαστεί με την εντατικοποίηση που υπάρχει σε δύσκολους χώρους, πολλές φορές τις ευέλικτες μορφές εργασίας με πολλούς εργολάβους και πολλές υπερεργολαβίες στα τεχνικά έργα, την ενέργεια κ.α.  όλα αυτά δημιουργούν ένα πλαίσιο εχθρικό για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων και άκρως …φιλικό για τα εργοδοτικά κέρδη.