του Γιώργου Κρεασίδη
Το παραμύθι
της ανάπτυξης
ΙΣΟΤΗΤΑ ΓΕΝΕΩΝ ΣΤΗ ΦΤΩΧΕΙΑ
Η πληρωμή 5,2 δισ. ευρώ για το δημόσιο χρέος μόνο μέσα στον επόμενο μήνα και άλλων 10,2 δισ. μέχρι να τελειώσει το καλοκαίρι, δείχνει το πραγματικό πλαίσιο της νέας αντιλαϊκής συμφωνίας με χαρακτηριστικά ενός νέου, του τέταρτου και πιο σκληρού μνημονίου, που υπέγραψαν κυβέρνηση και ΕΕ – ΔΝΤ. Στις δυσβάσταχτες συνέπειες των τριών πρώτων μνημονίων, έρχονται να προστεθούν και νέα μέτρα λεηλασίας του λαϊκού εισοδήματος, αλλά και σημαντικές αναδιαρθρώσεις υπέρ του μεγάλου κεφαλαίου, όπως αυτές στα εργασιακά, τις ιδιωτικοποιήσεις, στο χαρακτήρα των κοινωνικών και δημόσιων υπηρεσιών.
Αυτή τη φορά η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ εγκατέλειψε την προπαγάνδα ότι εξαναγκάστηκε να ψηφίσει μια μνημονιακή συμφωνία για να αποφύγει τα χειρότερα, μαζί όλα τα αμφιλεγόμενα επικοινωνιακά τρικ περί άρνησης της «ιδιοκτησίας» και «πατρότητας» του μνημονιακού προγράμματος ή τα άλλα για ένα αόρατο «παράλληλο πρόγραμμα» και δήθεν «ταξική μεροληψία» υπέρ των φτωχότερων στην εφαρμογή των σφαγιαστικών μέτρων.
Το νέο παραμύθι της κυβερνητικής προπαγάνδας είναι η ανάπτυξη που ήρθε και οδηγεί στην έξοδο από τα μνημόνια. Η συμφωνία που υπέγραψε η κυβέρνηση με την Τρόικα, το τέταρτο μνημόνιο δηλαδή, χαρακτηρίζεται στην αιτιολογική έκθεση του σχετικού νομοσχεδίου ότι «μπορεί να δώσει στην ελληνική οικονομία το χώρο και το χρόνο για να εμπεδώσει την ανάκαμψη που σημειώνει το τελευταίο διάστημα». Παράλληλα διαπιστώνεται ότι βαδίζουμε στην «οριστική έξοδο από τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής». Αυτά τα «προγράμματα» δεν είναι παρά ένας ευφημισμός για τα μνημόνια, αναγκαίος για την πρώτη κυβέρνηση που έχει υπογράψει δυο από αυτά!
Η ριζική μείωση των συντάξεων, με την οποία η κυβέρνηση φιλοδοξεί να μαζέψει μεγάλο μέρος όσων θα πάνε στο χρέος, στοχεύει σύμφωνα με την ίδια αιτιολογική έκθεση στη «διαγενεακή ισότητα και την αλληλεγγύη», ενώ δημιουργεί και τον «απαραίτητο δημοσιονομικό χώρο» για να υπάρξουν μέτρα ανακούφισης των φτωχότερων. Πρόκειται για το γνωστό παραμύθι των «αντίμετρων».
Σε ευθεία αναλογία με το περίφημο «σακσές στόρι» του Σαμαρά, η κυβέρνηση μιλάει για ανάπτυξη που ήδη ήρθε. Ο Υπουργός Οικονομικών Ε. Τσακαλώτος, κάνοντας το άσπρο μαύρο, μιλώντας στη Βουλή αναφέρθηκε στο τέλος της «ακραίας επιτροπείας» και αποκατάσταση του «κοινωνικού κράτους».
Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται παρά για μια συμφωνία που κατοχυρώνει το «μνημόνιο διαρκείας», με πυρήνα αιματηρά πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 4% τουλάχιστον, και όχι 3,5% όπως αρχικά ανακοινώθηκε. Οι μαχητικές κινητοποιήσεις της περασμένης εβδομάδας είναι ζωτική ανάγκη να γίνουν απαρχή για ένα κίνημα ανατροπής και απελευθέρωσης από χρέος, μνημόνια, ευρώ και ΕΕ.
Τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο νόμο που ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ κοστίζουν τελικά περίπου 5,4 δισ. και όχι 3,6 δισ. όπως έλεγε η κυβερνητική προπαγάνδα. Δεν είναι μόνο περικοπές, όλα αυτά εντάσσονται σε αναδιαρθρώσεις και ιδιωτικοποιήσεις, που αλλάζουν ριζικά τους όρους ζωής προκαλώντας μια πραγματική βουτιά –ακόμα μία- στο επίπεδο ζωής. Σκληρά ταξικό και αντεργατικό το πλαίσιο και στα εργασιακά.
Οι περικοπές στις συντάξεις για το 2019 θα ξεπεράσουν το αρχικό ποσό των 1,8 δισ. και θα φτάσουν τα 2,26 δισ., για να αγγίξουν τα 2,35 το 2020 και τα 2,5 δισ. το 2021.
Πραγματικό σοκ θα γνωρίσουν οι συνταξιούχοι όταν αρχίσει να εφαρμόζεται το ψαλίδι στις συντάξεις που ψήφισαν μεταξύ άλλων οι 153 βουλευτές των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ την Πέμπτη. Παρά τα φούμαρα περί «διαγενεακής ισότητας», περίπου 1,3 εκατ. συνταξιούχοι θα δουν τις συντάξεις τους να μειώνονται από 185 ευρώ κατά μέσο όρο, ποσό που μπορεί να φτάσει και τα 300 ευρώ ή το ένα τέταρτο της σύνταξης! Η περίφημη «προσωπική διαφορά» που θα χρύσωνε το χάπι του νόμου Κατρούγκαλου μειώνεται κατά 18%.
Η περσινή υπόσχεση Κατρούγκαλου ότι το τέλος της «προσωπικής διαφοράς» θα αντισταθμιστεί από αυξήσεις με βάση το ΑΕΠ και τον πληθωρισμό, αποδεικνύεται απάτη, καθώς οι …αυξήσεις «παγώνουν» μέχρι το 2022. Την ίδια στιγμή αυξάνονται οι ασφαλιστικές εισφορές, ενώ οι υποσχέσεις σε ελευθέρους επαγγελματίες πως δε θα φορολογηθούν οι εισφορές, διαψεύδονται και αυτές. Τσεκούρι πέφτει και στα οικογενειακά επιδόματα στους συνταξιούχους του δημοσίου και το επίδομα συζύγου στον ιδιωτικό τομέα, κάτι που θα ανεβάσει τη μείωση των συντάξεων σε ποσοστά 20-23%.
Είναι ενδεικτικό για το χαρακτήρα της κυβερνητικής προπαγάνδας πως οι εξαγγελίες Γαβρόγλου για αυξήσεις στους πανεπιστημιακούς στην πράξη αποδεικνύονται μειώσεις, καθώς θα αυξηθεί η φορολόγησή τους. Καθόλου τυχαία δεν είναι όμως η εξαίρεση των ένστολων από τις μειώσεις εισοδήματος, παρά τις αρχικές κυβερνητικές προθέσεις να μπει χέρι σε όλα τα ειδικά μισθολόγια. Ο ρόλος της αστυνομίας ειδικά αναβαθμίζεται μπροστά στο φόβο λαϊκών αντιδράσεων.
Με όλα αυτά οι περικοπές στις συντάξεις για το 2019 θα ξεπεράσουν το αρχικό ποσό των 1,8 δισ. και θα φτάσουν τα 2,26 δισ., για να αγγίξουν τα 2,35 το 2020 και τα 2,5 δισ. το 2021…
Το λαϊκό εισόδημα θα χτυπήσει και η μείωση του αφορολόγητου, άλλη μια «κόκκινη γραμμή» που έγινε… «κόκκινο χαλί». Η κυβέρνηση θα αρπάξει 1,92 δισ. ή 600 ευρώ κατά μέσο από κάθε οικογένεια το 2020, ενώ το μέτρο θα πλήξει τα πιο φτωχά εισοδήματα, ακόμα και αυτά που κυμαίνονται στα 400 ευρώ μηνιαίως περίπου. Από κοντά έρχονται και η κατάργηση της έκπτωσης στις ιατρικές δαπάνες, η μείωση στο επίδομα θέρμανσης και η κατάργηση της έκπτωσης στην παρακράτηση μισθωτών και συνταξιούχων.
Παράλληλα έρχεται τσουνάμι ιδιωτικοποιήσεων με στόχους που φτάνουν τα 4,2 δισ. ευρώ ειδικά για τη διετία 2017-18. Περνούν στο υπερταμείο ιδιωτικοποιήσεων και ξεπουλήματος ΕΛΤΑ, Αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος», ΟΑΣΑ, Αττικό Μετρό ΟΣΕ, Ελληνικές Αλυκές, Διώρυγα Κορίνθου, ΟΑΚΑ, ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ, ΔΕΘ, Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης, Οργανισμός Κεντρικών Αγορών και Αλιείας, Καταστήματα Αφορολογήτων, ΕΥΑΘ, ΕΥΔΑΠ, Κτιριακές Υποδομές, ΕΛΒΟ. Στο ταμείο ιδιωτικοποιήσεων περνάει η εκμετάλλευση των περιφερειακών αεροδρομίων που ξέφυγαν από τη Fraport. Μαζί με αεροδρόμια, νερό, μέσα μαζικής μεταφοράς, επιχειρήσεις, αγορές και υποδομές, θα ανοίξει περισσότερο στο κεφάλαιο και η ενέργεια, με το 66% της ΔΕΣΦΑ και την υποχρεωτική μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική αγορά.
Κορυφαίο αντεργατικό και αντικοινωνικό μέτρο, μετά από απαίτηση των εμπορικών μονοπωλίων, είναι η κατάργηση της κυριακάτικης αργίας από Μάη ως Οκτώβρη, εκτός από τη δεύτερη Κυριακή του Αυγούστου, για τις «τουριστικές περιοχές» όπως βαφτίζονται Αθήνα, Πειραιάς και Θεσσαλονίκη, σχεδόν σε κάθε γωνιά τους κ.ο.κ.
Σε ό,τι αφορά τα εργασιακά, η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων παραπέμπεται στις Καλένδες. Αντίθετα για τις ομαδικές απολύσεις προβλέπεται τροποποίηση νομοθεσίας με μία διαδικασία προειδοποίησης έως τριών μηνών, ενώ μπαίνει σαν προϋπόθεση ο εργοδότης να καταθέτει «κοινωνικό πλάνο για τους υπό απόλυση εργαζόμενους», που αποκαλείται «μέτρα άμβλυνσης των επιπτώσεων της απόλυσης» (ποσά για αυτασφάλιση, κατάρτιση και συμβουλευτική κλπ). Η βασική αντεργατική ανατροπή είναι ότι καταργείται η προέγκριση του υπουργού Εργασίας, αλλά και του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας που απλώς γνωμοδοτεί, κάτι που μπορεί να αξιοποιηθεί σε περίπτωση δικαστικής προσφυγής… Ζήσε Μάη μου δηλαδή. Θα προηγείται και διαβούλευση 30 ημερών με τους εργασιακούς εκπροσώπους. Το όριο των ομαδικών απολύσεων παραμένει στους 6 εργαζομένους για επιχειρήσεις με 20-150 εργαζομένους και στο 5% του προσωπικού μηνιαίως με όρια τους 30 εργαζομένους για επιχειρήσεις με 150 εργαζομένους και πάνω.
Για τις απεργίες προβλέπεται άμεση δικαστική διαδικασία για να κρίνει τη νομιμότητά τους. Δηλαδή με την ίδια δικαστική διαδικασία που κρίνεται μια απεργία παράνομη και καταχρηστική θα κρίνεται στο εξής και η νομιμότητα τυχόν διαφορών που προκύπτουν σε περιπτώσεις απεργιών. Οι μη απεργοί δεν θα πληρώνονται εάν δεν μπορούν να εργάζονται εξαιτίας μιας απεργίας σε εξέλιξη.
Ταυτοχρόνως παραμένει ανοιχτή η διαδικασία αλλαγών στο συνδικαλιστικό νόμο 1264/1982, ύστερα από «διαβούλευση». Οι αλλαγές θα αφορούν τον τρόπο κήρυξης της απεργίας (50% + 1 της γενικής συνέλευσης) στα πρωτοβάθμια σωματεία, αλλά και την προστασία των συνδικαλιστικών στελεχών. Δηλαδή τον περιορισμό του αριθμού των συνδικαλιστικών αδειών, την αναθεώρηση των λόγων απόλυσης των συνδικαλιστών.
Σοβαρό πλήγμα επιχειρείται σε βάρος των πρωτοβάθμιων σωματείων με το νομοθετικό πλαίσιο για τις συνδικαλιστικές άδειες. Συγκεκριμένα, άδεια παρέχεται για όλη τη θητεία στα μέλη του «ΔΣ» ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ (δεν υπάρχει τέτοιο όργανο και μένει ανοιχτό να καθοριστεί τι εννοούν) και των οργάνων της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων, σε πρόεδρο εργατικών κέντρων και Ομοσπονδιών άνω των 1.501 μελών και το γραμματέα για πάνω από 10.000. Αντίστοιχα στο προεδρείο των πιο αντιπροσωπευτικών δευτεροβάθμιων οργανώσεων 15 ημέρες το μήνα.
Για τα πρωτοβάθμια σωματεία, σε όσα έχουν πάνω από 500 μέλη, προβλέπονται για τα προεδρεία 5 ημέρες άδεια… άνευ αποδοχών το μήνα, και 3 ημέρες αν έχουν λιγότερα μέλη, ενώ τα σωματεία θα πληρώνουν τις ασφαλιστικές εισφορές! Πρόκειται για μια διάταξη που ουσιαστικά επιδιώκει να καταργήσει τη συνδικαλιστική δράση των πρωτοβάθμιων σωματείων μπροστά στην… αδυναμία καταβολής των ενσήμων.
Μέτρα από τις περίφημες «εργαλειοθήκες» του ΟΟΣΑ με… όργανα βασανισμού της κοινωνίας περιέχονται επίσης στη συμφωνία, καθώς εξυπηρετούν τις ανάγκες για αναδιαρθρώσεις υπέρ του μονοπωλιακού κεφαλαίου. Υπερφορολόγηση της βραχυχρόνιας μίσθωσης κατοικίας (AIRBNB) σε όφελος των μεγαλοξενοδόχων. Πριμοδότηση των γενόσημων με υποχρεωτική έκπτωση, αν ξεπερνούν το όριο του 22% των συνταγών. Διδασκαλία ξένων γλωσσών σε ιδιωτικά σχολεία για μαθητές άλλων –άρα και δημόσιων- σχολείων. Δυνατότητα στις εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια να διαχειρίζονται προσημειωμένα και υποθηκευμένα ακίνητα. Πρόβλεψη για ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς που μένει να φανεί αν μπορεί να εφαρμοστούν ή τι θα βαφτιστεί «πλειστηριασμός».
Παράλληλα έρχεται η παραπέρα νεοφιλελεύθερη θωράκιση του κράτους και των δημόσιων υπηρεσιών με το πλαφόν του 3,4 δισ. στην επιχορήγηση των δήμων και περιφερειών, με το αιτιολογικό ότι κατάφεραν να φτιάχνουν ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, δηλαδή να πετσοκόψουν τις κοινωνικές υπηρεσίες, να χαρατσώνουν τους δημότες και να στηρίζονται στην ελαστική εργασία. Αντίστοιχα ο κρατικός προϋπολογισμός θα ελέγχεται και από το Δημοσιονομικό Συμβούλιο για τη συμμόρφωσή του με το Δημοσιονομικό Σύμφωνο. Σε ανάλογη φιλοσοφία, την απαρέγκλιτη εφαρμογή των μέτρων του διαρκούς μνημονίου, είναι η νομική ασυλία που δίνεται σε ανώτερα στελέχη του δημόσιου, όπως το ΔΣ του ΕΟΠΥΥ.
Τα μέτρα αυτά κοστίζουν τελικά περίπου 5,4 δισ. και όχι 3,6 δισ. όπως έλεγε η κυβερνητική προπαγάνδα, ένα ποσό έτσι και αλλιώς τεράστιο και δυσβάσταχτο. Παράλληλα τα άλλα μέτρα με χαρακτήρα αναδιαρθρώσεων και οι ιδιωτικοποιήσεων αλλάζουν ριζικά τους όρους ζωής προκαλώντας μια πραγματική βουτιά –ακόμα μία- στο επίπεδο ζωής.
Πάνω από 4% πλεόνασμα για …αντίμετρα
ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΠΕΡΑΣΤΕΙ Ο ΣΤΟΧΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΙΜΑΤΗΡΑ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑΤΑ, ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΑΡΞΟΥΝ ΑΝΤΙΜΕΤΡΑ
Τα περίφημα «αντίμετρα» διαφημίζονται σαν φιλολαϊκά μέτρα που αντισταθμίζουν το σκληρό τέταρτο μνημόνιο. Στην πραγματικότητα εξωραΐζουν τη βάρβαρη συμφωνία κυβέρνησης, ΕΕ και ΔΝΤ, περιέχουν αντιλαϊκά και αντιδραστικά μέτρα και κρύβουν το πραγματικό μέγεθος των αιματηρών «πρωτογενών πλεονασμάτων».
Προϋπόθεση για τα «αντίμετρα» είναι η υλοποίηση του στόχου για τα πρωτογενή πλεονάσματα, αλλά και η συμφωνία της Τρόικας, ενώ σαν φανερό στόχο έχουν την κοινωνική ανοχή στα αντιλαϊκά μέτρα. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ σκοπεύει έτσι να εμφανίσει τις κοινωνικές αντιστάσεις σαν λάθος επιλογή, αφού αν δεν αποδώσει η κοινωνική λεηλασία, δεν θα ευεργετηθεί η κοινωνία και μάλιστα το πιο το χτυπημένο κομμάτι της.
Αποτελούν όμως έστω και μια ανακούφιση όλα αυτά; Στην πραγματικότητα δεν είναι παρά βαθιά αντιδραστικά μέτρα. Από τη μία η βασική μείωση φορολογίας αφορά τις επιχειρήσεις που συνοδεύεται με τις γνώστες σάλτσες για φορολογική δικαιοσύνη και επενδύσεις που θα έρθουν από τα κέρδη. Σε δεύτερο επίπεδο είναι εξωφρενικό να εμφανίζεται σαν αντιστάθμισμα στη μείωση της σύνταξης που δίνει ανάσα, έστω και με το καλαμάκι, σε μεγάλο αριθμό οικογενειών, το συσσίτιο για το παιδί που θα πεινάσει. Μετατρέπεται δηλαδή ο φτωχός σε άπορο και ζητιάνο, τσακίζεται η αξιοπρέπειά του και βαθαίνει η εξάρτησή του από την κρατική φιλανθρωπία.
Το πιο σοβαρό όμως δεδομένο είναι ότι για να φτάσουμε στα αντίμετρα πρέπει να πιαστούν καταρχήν τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, που όπως αποκαλύπτεται από τα κυβερνητικά νον πέιπερ τελικά θα πρέπει να φτάσουν το 4% και όχι 3,5% από το 2019. Κάτι που θα αποτελέσει παγκόσμιο ρεκόρ. Τα ποσά που τάζει η κυβέρνηση θα έρθουν από την υπέρβαση αυτών των στόχων, δηλαδή θα πρέπει να στύψουν την κοινωνία.
Σε κάθε περίπτωση το αν θα έρθουν και ποια από τα «αντίμετρα» θα αποφασιστεί στην τελική αξιολόγηση το καλοκαίρι του 2018 με πολιτική συμφωνία κυβέρνησης και ΕΕ-ΔΝΤ, καθώς η τωρινή συμφωνία περιγράφει, αλλά δεν δεσμεύει για την εφαρμογή τους…
