της Γιώτας Ιωαννίδου
Η συνέντευξη τύπου του πρωθυπουργού με εξαγγελίες για αλλαγές στην εκπαίδευση, στις 9 Μαΐου, στο υπουργείο παιδείας την ώρα που κυκλοφορούσαν στη δημοσιότητα τα νέα μέτρα κοινωνικής λεηλασίας του 4ου μνημονίου, θα έμοιαζε με ανέκδοτο, αν δεν υποδήλωνε την πλήρη ταύτιση της κυβέρνησης με τις επιδιώξεις του κεφαλαίου, της ΕΕ και του ΟΟΣΑ. Ακόμη περισσότερο η δήλωση του κ Τσίπρα ότι οι εξαγγελίες γίνονται τώρα, αλλά οι λεπτομέρειες των μέτρων και τα νομοσχέδια θα περνούν μέσα στο Καλοκαίρι «για να μην διαταραχθεί η διαδικασία των πανελληνίων», πέρα από το ότι ακολουθεί την ίδια τακτική με τους προηγούμενους ΣαμαροΒενιζέλους δείχνει ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ όχι μόνο αποπειράται μια αντιδραστική αναδιάρθρωση της εκπαίδευσης που θα ξεσηκώσει αντιδράσεις αλλά και ότι φοβάται ότι της θυμίζει το μέγεθος των εκπαιδευτικών κινητοποιήσεων του 2013 .
Τι προβλέπει το τέταρτο μνημόνιο; Ολοκλήρωση της Έκθεσης του ΟΟΣΑ μέχρι το Νοέμβριο του 2017- αυτής που οι διαρροές της εφημερίδας Αυγής το χειμώνα, περιέγραφαν ότι θεωρεί σαν βέλτιστη πρακτική για τη χρηματοδότηση της εκπαίδευσης το πρότυπο των κουπονιών της Χιλής-. Αύξηση των ωρών διδασκαλίας ανά εκπαιδευτικό και των αναλογιών μαθητών ανά τάξη και ανά εκπαιδευτικό. Αξιολόγηση σχολείων, εκπαιδευτικών και αναβάθμιση της εξωτερικής αξιολόγησης . Τριετές επιχειρησιακό σχέδιο για την εκπαίδευση που προβλέπει νομοθέτηση αλλαγών στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου, στο σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ και στα ίδια τα ΑΕΙ. Θεσμοθέτηση συμπράξεων επιχειρήσεων με κοινωνικούς εταίρους, για αύξηση των θέσεων μαθητείας και ενσωμάτωσης δι αυτών, των αποφοίτων των ΕΠΑΛ στο εργατικό δυναμικό. Αυστηρό έλεγχο των οικονομικών πόρων για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, στα πλαίσια της δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ λεηλατώντας τα συνθήματα του εκπαιδευτικού κινήματος για δωδεκάχρονο, δημόσιο και δωρεάν, υποχρεωτικό σχολείο, και αντίστοιχη δίχρονη προσχολική αγωγή, παρουσίασε την αντιδραστική αναδιάρθρωση που επιχειρεί η κυβέρνησή του με τη συμφωνία ΝΔ – ΠΑΣΟΚ, τη βούλα του ΣΕΒ και τη χείρα βοηθείας της ΓΣΕΕ, ως προσπάθεια υλοποίησής τους. Εννοούν, όπως εξήγησαν στα πορίσματα του περιβόητου διαλόγου, το 70% των 16άρηδων να οδηγούνται στην κατάρτιση και την ελαστική, κακοπληρωμένη εργασία μέσω της μαθητείας, το υπόλοιπο 30% σε έναν νέο εξεταστικό μινώταυρο για την επιλογή όσων αρκούν να καλύψουν τις θέσεις στην Ανώτατη Εκπαίδευση που όλο και μειώνονται και τα προνήπια σε δομή προσχολικής εκπαίδευσης όχι απαραίτητα δημόσια και όχι απαραίτητα στο νηπιαγωγείο. Και όλα αυτά κάπου στο τέλος ενός τριετούς σχεδιασμού, έστω και αν αυτός υπερβαίνει τη θητεία της σημερινής κυβέρνησης, αποκαλύπτοντας ότι ο σχεδιασμός αυτός είναι μέρος της αποδοχής των στρατηγικών κατευθύνσεων κεφαλαίου ΕΕ – ΟΟΣΑ σε συναίνεση με όλο το αστικό πολιτικό σκηνικό.
Οι εξετάσεις για την εισαγωγή στα ΑΕΙ δεν καταργούνται αλλά αλλάζει ο χαρακτήρας τους . Η εισαγωγή στα ΑΕΙ συνδέεται άμεσα με το «Εθνικό Απολυτήριο». Η περιβόητη αναβάθμιση των δύο τελευταίων τάξεων του Λυκείου με τα λιγότερα μαθήματα, δεν περιγράφει μόνο έναν τρόπο διαχείρισης των ελλείψεων του εκπαιδευτικού προσωπικού, σε καθεστώς μηδενικών διορισμών που πλέον έχει μονιμοποιηθεί. Αλλά προαναγγέλλει ένα ταξικό δίχρονο κύκλο σπουδών των λίγων του κ. Λιάκου (που κατ’ όνομα θα λέγεται Λύκειο), που μέσα από ένα σκληρό πλέγμα ταξικών και εξεταστικών φίλτρων θα φθάνουν στο Απολυτήριο για να διεκδικήσουν τη δυνατότητα εισαγωγής στα ΑΕΙ για την συντριπτική πλειονότητα των όποιων θα υπάρχει πάντα ο κλειστός αριθμός εισακτέων (numerous clauses).
Η επιτυχία της εφαρμογής της μαθητείας (3.000 νέες θέσεις ο στόχος για το Σεπτέμβρη του 2017), ανακηρύσσεται μέσα από τα λεγόμενα του πρωθυπουργού, ως ο μείζων στόχος της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΚ), με αδιαμφισβήτητο επιχείρημα υπέρ του (!), τα συγχαρητήρια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς την κυβέρνησή του, για την εφαρμογή της. «Οι επιχειρήσεις προσλαμβάνουν με επιδότηση» δηλαδή πληρώνοντας ελάχιστα και το «δημόσιο σχολείο παρακολουθεί την επαγγελματική ένταξη του μαθητή», δήλωσε περιχαρής ο πρωθυπουργός. Έτσι κυνικά απλά μετατρέπεται η τεχνική εκπαίδευση σε κατάρτιση στις ανάγκες του εργοδότη και ο εκπαιδευτικός σε επόπτη εργασίας.
Για όσους μηρύκαζαν αφελώς ως επιχείρημα αναβάθμισης των ΕΠΑΛ τη δυνατότητα των αποφοίτων τους για εισαγωγή με ειδικό ποσοστό στην Ανώτατη Εκπαίδευση, ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε ότι πρόκειται για πρόσβαση σε διετείς επαγγελματικές σχολές που θα ιδρυθούν στην Ανώτατη Εκπαίδευση και δεν θα οδηγούν προφανώς στο πτυχίο του αντίστοιχου τμήματος και στα επαγγελματικά του δικαιώματα, αλλά θα ξεκινούν το κυνήγι των ακριβοπληρωμένων και κερδοφόρων πιστοποιήσεων και επαναπιστοποιήσεων κατάρτισης.
Στο ίδιο πλαίσιο ο πρωθυπουργός ανήγγειλε τη διαμόρφωση πτυχίων πολλών ταχυτήτων, κατά το παλιό, γνωστό πρότυπο της Μπολόνια. Εμπεδώνονται αμετάκλητα ο πρώτος 4ετης κύκλος σπουδών επιπέδου bachelor που από-επιστημονικοποιείται και λειτουργεί ως εκπαιδευτήριο, χαμηλού κόστους παροχής ανώτερων δεξιοτήτων για τους απόφοιτους «Λυκείου» με καθολική πρακτική άσκηση ως δώρο στους εργοδότες που δεν θα πληρώνουν τίποτε. Βάζουν μάλιστα στο τέλος του πρώτου έτους και ένα γενναίο εξεταστικό φίλτρο. Παράλληλα συγκροτείται και ένας μικρότερος μονοετής η διετής πρώτος κύκλος παροχής αναβαθμισμένων δεξιοτήτων για τους απόφοιτους των ΕΠΑΛ, επιπέδου 5 του υφιστάμενου Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων ο οποίος θα υποδέχεται και τους αποτυχημένους των εξετάσεων στο πρώτο έτος του μεγαλύτερου πρώτου κύκλου. Στη συνέχεια ακολουθεί ο δεύτερος κύκλος για τους μισούς αποφοίτους του πρώτου κύκλου ως πελάτες με δίδακτρα παντού(!!!!) και με ορισμένους «θύλακες αριστείας» εντός του, ο οποίος αποτελεί και την κερκόπορτα για τα ιδιωτικά ΑΕΙ και τέλος ο τελευταίος κύκλος για διδακτορικό (επίπεδο 8). Αφού επιπλέον ανακοίνωσε επίσης προτάσεις όπως η ίδρυση του “Πανεπιστήμιου Δυτικής Αττικής” με συγχώνευση ΤΕΙ Αθηνών και Πειραιά, που θα δίνει πτυχία επιπέδου 6 πράγμα που θα ισχύει και για τα πτυχία των τετραετών σχολών ΑΕΙ, υποδεέστερων (επιστημονικά, οικονομικά, επαγγελματικά) των διπλωμάτων επιπέδου 7 που δίνονται στους αποφοίτους του δευτέρου κύκλου αλλά και όσων πενταετών, εξαετών σχολών θα πληρούν τα κριτήρια που θα θέσει κατά την αξιολόγησή τους η ΑΔΙΠ. Γενικά μπαίνει πια σε μακρόχρονη εφαρμογή η κατάργηση της αμφιμονοσήμαντης σχέσης ανάμεσα στο πτυχίο και την άσκηση ενός επαγγέλματος υπακούοντας στις νόρμες των ατομικών συμβάσεων εργασίας και γενικά της ευέλικτης εργασίας. Π.χ. το επάγγελμα του πολιτικού μηχανικού θα μπορεί να ασκηθεί εάν ο ενδιαφερόμενος συγκεντρώσει ένα ελάχιστο προσδιορισμένο αριθμό μορίων μέσα από εναλλακτικές διαδρομές πέραν των σπουδών στο Πολυτεχνείο που κατά βάση θα συνδυάζουν πτυχία επιπέδου 5 ή 6, παρακολούθηση πιστοποιημένων προγραμμάτων επιμόρφωσης ή κατάρτισης, αλλεπάλληλες επαναπιστοποιήσεις, εργασιακή εμπειρία, πρακτική άσκηση κ.λ.π.
Ιδιαίτερα εδώ χρειάζεται να θυμίσουμε ορισμένα από αυτά που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ ήδη υλοποιεί και συζητήθηκαν στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων στη Βουλή, στις 4 Απριλίου, με την παρουσίασή τους από τον υπουργό παιδείας κ. Γαβρόγλου και τις συμπληρώσεις του κ. Γεωργάτου Προέδρου (εκεί προτάθηκε) του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας και Ανθρώπινου Δυναμικού (ΕΣΕΚΑΑΔ). Εκεί ανακοινώθηκαν τα παραπάνω μέτρα για το Λύκειο, το ευέλικτο, πρώτο έτος στα Πανεπιστήμια και η καθιέρωση διετών δομών εντός ΑΕΙ για τους αποφοίτους των ΕΠΑΛ.
Ο υπουργός παιδείας μίλησε για τη συγκρότηση τριών νέων Θεσμών:
– του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας και Ανθρώπινου Δυναμικού (ΕΣΕΚΑΑΔ, ν. 4452/ άρθρο 18, Φεβρουάριος 2017, που προτάθηκε πρόεδρος ο Σ. Γεωργάτος) με τη συμμετοχή εκπροσώπων εκπαιδευτικών φορέων και επιχειρήσεων, για τη σύνδεση των πτυχίων με τις ανάγκες των επιχειρήσεων
– της Επιτροπής για τη μελέτη των οικονομικών της εκπαίδευσης που έχει συγκροτηθεί (έλεγχος κονδυλίων από τα προνήπια έως τα διδακτορικά), όπου συμμετέχουν εμπειρογνώμονες από όλα τα κόμματα και από ότι γίνεται κατανοητό θα βοηθήσουν στο σχεδιασμό των μέτρων δημοσιονομικής πειθαρχίας (βλέπε περικοπών και λιτότητας)
– τα Περιφερειακά Ακαδημαϊκά Συμβούλια Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας που θα θεσμοθετηθούν έως τέλος Μαίου και θα συμμετέχουν εκπρόσωποι Πανεπιστημίων, ΤΕΙ, Ερευνητικών Κέντρων κάθε Περιφέρειας, εκπρόσωποι Εμπορικών και βιομηχανικών Επιμελητηρίων και θα συζητούν και θα διαμορφώνουν τις «αναπτυξιακές προτάσεις».
Ακόμη πιο αποκαλυπτικός για το ρόλο του ΕΣΕΚΑΑΔ, που έρχεται να αντικαταστήσει το ΕΣΥΠ, ήταν ο καθηγητής Σπύρος Γεωργάτος που προτάθηκε και κατέλαβε τη θέση του προέδρου. Μεταξύ άλλων δήλωσε:
«Αν με ρωτούσατε έτσι αυθόρμητα να περιγράψω μερικά από τα θέματα που έχουν μεγάλη σημασία, θα έλεγα ότι πρέπει κάποτε να δούμε το θέμα της μαθητείας των φοιτητών σε δημόσιες ή ιδιωτικές επιχειρήσεις, θα πρέπει να πούμε κάτι για τις συμπράξεις των ΙΕΚ με τα Πανεπιστήμια, που είναι μείζον θέμα και στην αναβάθμιση της τεχνικής εκπαίδευσης. Θα πρέπει να εφεύρουμε σύνθετους και πιο εξειδικευμένους δείκτες αποτίμησης του εκπαιδευτικού και του ερευνητικού έργου, διότι οι δείκτες που χρησιμοποιούνται από την ΑΔΙΠ, είναι κατά την άποψή μου, πολύ αδροί και καθόλου εξειδικευμένοι και βέβαια, υπάρχει μια παλέτα πραγμάτων, τα οποία αφορούν τα ίδια τα τμήματα, τα πανεπιστήμια, τα ΤΕΙ και όλες τις βαθμίδες της ανώτατης εκπαίδευσης, όπως είναι μια σχετική κινητικότητα και των φοιτητών και του προσωπικού μέσα στα πανεπιστήμια». «Να μην είμαστε επ άπειρο το διεθνές παράδοξο. Τι σημαίνει «έχεις τελειώσει τη σχολή μηχανικών, είσαι μηχανικός» Να το αποδείξεις. Για παράδειγμα με ένα ισοδύναμο πρακτικής άσκησης» . Στο ίδιο μήκος κύματος συνέχισε: «…υπάρχει ένα ζήτημα πολύ αμφισβητούμενο, αλλά εν πάσει περιπτώσει που πρέπει να το δούμε για το εάν θα πρέπει να υπάρχουν εθνικές εξετάσεις για την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος …» Και ολοκληρώνοντας για το ρόλο της επιτροπής συμπλήρωσε « Εγώ, έχω στο μυαλό μου μια μικρογραφία ΟΟΣΑ, έναν εθνικό ΟΟΣΑ»….
Τέλος, επανερχόμενοι στην συνέντευξη του πρωθυπουργού οφείλουμε να εντοπίσουμε την προκλητικότητα, δήθεν επιτυχών δηλώσεων για μια σειρά ζητήματα σε σχέση με την αντιεκπαιδευτική πολιτική που ακολουθεί στην πράξη η κυβέρνησή του. Έτσι η κάλυψη του δικαιώματος όλων των παιδιών σε δημόσια, δωρεάν προσχολική αγωγή συνδέθηκε με την αντιδραστική συζήτηση για κουπόνια και γονεική επιλογή. Η διακήρυξη δήθεν αναβάθμισης της γλωσσομάθειας στο ελληνικό σχολείο φαντάζει κοροϊδία, όταν με τις τελευταίες εγκυκλίους του υπουργείου, μειώνονται τα ξενόγλωσσα τμήματα ενώ ταυτόχρονα γίνονται πολυπληθή και καταργούνται τα επίπεδα και το δικαίωμα επιλογής δεύτερης ξένης γλώσσας. Το ίδιο φαντάζει και η υποστήριξη της Ειδικής Αγωγής ενός πολύπαθου χώρου που η μονιμότητα του προσωπικού είναι καθοριστική παιδαγωγική προϋπόθεση και θα συνεχίσουν κατά 100% να καλύπτονται από αναπληρωτές. Ή η ένταξη των 5.000 προσφυγόπουλων στο σχολείο και η πρόσληψη 450 αναπληρωτών, όταν οι αρχικές δεσμεύσεις Φίλη πέρσι τον Οκτώβριο ήταν για 10.000 παιδιά και 800 προσλήψεις, που και πάλι ήταν περίπου το 50% του συνολικού αριθμού προσφυγόπουλων. Τι να πει δε κανείς όταν η ανεργία της νεολαίας καλπάζει, η μετανάστευση αυξάνει, η εργοδοτική και κρατική αυθαιρεσία της ελαστικής εργασίας, των κοινωφελών και της απληρωσιάς κυριαρχούν και ο κ. Τσίπρας εξαγγέλλει ξανά τη διαβόητη ενίσχυση της νεανικής επιχειρηματικότητας και καινοτομίας των αποφοίτων της Ανώτατης Εκπαίδευσης, μέσω επιχειρήσεων start up και επιδοτήσεων ΕΣΠΑ;
Ένα είναι το σίγουρο. Ότι ο μόνος τρόπος αναχαίτησης της αντιδραστικής επίθεσης που κλιμακώνει η κυβέρνηση απέναντι στην εκπαίδευση μέσα στο καλοκαίρι, είναι το εκπαιδευτικό κίνημα να κάνει πραγματικότητα τους φόβους της. Να ξαναζωντανέψει μαχητικά τις ημέρες του μαζικού, αποφασιστικού αγώνα του 2013.
