του Γιώργου Δελαστίκ
Αποτελεί πια μακρινή ανάμνηση για τους ηγέτες της ΕΕ, σε βάθος δεκαετίας και πλέον, η θετική έκβαση κάποιου δημοψηφίσματος που να διεξήχθη σε οποιαδήποτε χώρα-μέλος. Τις τελευταίες δεκαετίες, για οποιοδήποτε θέμα και να ερωτηθεί οποιοσδήποτε ευρωπαϊκός λαός με δημοψήφισμα, η απάντησή του είναι ένα μεγαλοπρεπές «Όχι»! Οι σχέσεις μεταξύ λαών και ηγετών σε κάθε χώρα της ΕΕ έχουν προσλάβει εχθρικά χαρακτηριστικά. Οι λαοί της Ευρώπης δείχνουν ξεκάθαρα την άρνησή τους να δεχθούν την οικοδόμηση του Δ’ Γερμανικού Ράιχ με «ειρηνικά» μέσα, με κύριο όπλο το ευρώ.
Όχι, δεν φτάσαμε στο σημείο σε κάποια χώρα-μέλος της ΕΕ να συζητείται η …απαγόρευση των δημοψηφισμάτων ως μέσο έκφρασης της λαϊκής θέλησης, ούτε πρόκειται να γίνει αυτό. Ο προβληματισμός όμως είναι μεγάλος. «Δημοψηφίσματα κλονίζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση», ήταν ο τίτλος ολοσέλιδης ανάλυσης στη σελίδα 3 της γερμανόφρονος Καθημερινής την Τρίτη. «Ο χορός που άνοιξε δύσκολα θα κλείσει… Ο λαϊκισμός ενδύεται τη φενάκη της αμεσοδημοκρατίας και υπονομεύει τη συνοχή της Ευρώπης», ήταν το συμπέρασμα του συντάκτη. Ένα συμπέρασμα που αναδεικνύει τόσο την έκταση του προβληματισμού όσο και τη δημαγωγική προσπάθεια συγκάλυψης του προβλήματος μέσω της στρέβλωσής του. Ο «λαϊκισμός» αναδεικνύεται πλέον στον υπ’ αριθμόν ένα εχθρό της ΕΕ, είτε είναι δεξιού είτε αριστερού χαρακτήρα. Οι αποσπασμένοι εντελώς από τα λαϊκά προβλήματα γραφειοκράτες των Βρυξελλών, οι οποίοι εισπράττουν αστρονομικές αμοιβές για τις υπηρεσίες που παρέχουν στο σύστημα και ζουν μέσα στη χλιδή, χαρακτηρίζουν «λαϊκισμό» οτιδήποτε δεν τους αρέσει και νομίζουν ότι έτσι ξεμπερδεύουν με αυτήν την απειλή.
Το δυστύχημα για τα λαϊκά στρώματα είναι ότι σταδιακά την ηγεσία του αντί-ΕΕ αγώνα αναλαμβάνουν εκείνα τα στρώματα της αστικής τάξης στις σημαντικότερες χώρες της ΕΕ που καταστρέφονται λόγω της γερμανικής πολιτικής. Ο Αλέξης Τσίπρας μεταβλήθηκε ήδη σε γερμανικό πιόνι και δεν παίζει πλέον κανένα ρόλο ως παράγοντας αντίστασης στα σχέδια του Βερολίνου. Αντιθέτως, η Αγγλία αποχώρησε και από την ΕΕ, αφού ουδέποτε υπήρξε μέλος της ευρωζώνης, αρνούμενη πεισματικά να υιοθετήσει το ευρώ, έχοντας και την πείρα της αυτοκρατορίας πίσω της. Στην Ιταλία, ο Ματέο Ρέντσι προσδιόρισε για τις 4 Δεκεμβρίου το δημοψήφισμα, το οποίο θα χάσει και έτσι θα αρχίσει η πορεία της απομάκρυνσής του από την εξουσία. Να παραιτηθεί ο ίδιος αποκλείεται, παρά τις δηλώσεις του που έχει κάνει ότι θα παραιτηθεί οπωσδήποτε αν χάσει το δημοψήφισμα. Δεν θα το κάνει, αλλά οι πιέσεις που θα του ασκηθούν θα κάμψουν την αντίσταση παραμονής του στην εξουσία.
Πόσω μάλλον που η πλειοψηφία, η απόλυτη πλειοψηφία πλέον του ιταλικού λαού, εκφράζεται από κόμματα που έχουν ένα κεντρικό σύνθημα: «Έξω η Ιταλία από το ευρώ»! Φυσικά, οι Ιταλοί είναι σαν τους Έλληνες ―άλλα λένε, άλλα εννοούν και άλλα κάνουν— αλλά σίγουρα θα είναι μεγάλη αναστάτωση για την ΕΕ, αν στην Ιταλία σχηματιστεί κυβέρνηση με αντί-ευρώ κατεύθυνση στην πολιτική της. Η ουσία, όμως, είναι ότι σε αυτή τη φάση οι ευρωπαϊκές εξελίξεις θα κριθούν στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας, οι οποίες θα γίνουν σε επτά μήνες από τώρα, στα τέλη Απριλίου και στις αρχές Μαΐου του 2017. Η Μαρίν Λεπέν μεταλλάσσει το κόμμα της, από ανοικτό νεοφασιστικό το κάνει πρώτα απ’ όλα κόμμα εκείνου του τμήματος της γαλλικής αστικής τάξης που καταστρέφεται λόγω της γερμανικής πολιτικής στην ΕΕ. Εννοείται ότι πέρα από το τμήμα της αστικής τάξης της Γαλλίας, η Λεπέν προσπαθεί να ενσωματώσει και τα γαλλικά μεσαία στρώματα που καταστρέφονται λόγω της γερμανικής πολιτικής, όπως και εκείνα τα τμήματα της γαλλικής εργατικής τάξης που υφίστανται τις συνέπειες της πολιτικής των Γερμανών. Στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, ο οποίος δεν έχει σημασία, η Λεπέν θα βγει πρώτη, όπως δείχνουν όλες οι δημοσκοπήσεις. Στο δεύτερο γύρο θα χάσει. Αν όμως το ποσοστό της κυμανθεί από 35% και πάνω, η Γερμανία θα υποχρεωθεί ή να εγκαταλείψει την πολιτική της λιτότητας ή να καταστεί μάρτυρας της διάλυσης της ευρωζώνης με γερμανική ευθύνη. Το ερώτημα που τίθεται λοιπόν είναι: Μπορεί η Μαρίν Λεπέν να πάρει 35%;
Δεν αποκλείεται καθόλου, είναι η απάντηση. Από το δεύτερο γύρο θα αποκλειστεί οπωσδήποτε ο Φρανσουά Ολάντ. Θα πάνε λοιπόν οι Γάλλοι κομμουνιστές και οι αριστεροί να ψηφίσουν Λεπέν ή Σαρκοζί; To πιθανότερο είναι μεγάλο μέρους τους να μην πάει καθόλου να ψηφίσει στο δεύτερο γύρο. Αν γίνει όντως έτσι, το ποσοστό της Λεπέν θα αυξηθεί λόγω της αποχής. Θα δούμε όμως τι θα γίνει στην πράξη…