του Γιώργου Δελαστίκ
ΑΠΟΛΥΤΟΣ ήταν ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ: «Η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκεται σε υπαρξιακή κρίση», δήλωσε χωρίς περιστροφές, αρχίζοντας την ομιλία του την Τετάρτη στο ευρωκοινοβούλιο. Την ίδια άποψη φαίνεται ότι είχε και ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ: «Αυτή δεν είναι μία ακόμη κρίση. Η κρίση αυτή μπορεί να απειλήσει την ίδια την ύπαρξη της ΕΕ», δήλωσε μετά τη συνάντηση της Πέμπτης με τη Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ, την παραμονή δηλαδή της αίτησης συνόδου κορυφής της Μπρατισλάβα.
Ως και η καγκελάριος της Γερμανίας ήταν ανήσυχη. «Η Ευρώπη βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι», υπογράμμισε την Πέμπτη μετά τη συνάντησή της με τον Ολάντ. Δεν πρότεινε όμως καμία αλλαγή πολιτικής. «Η σύνοδος της Μπρατισλάβα πρέπει να εγκαινιάσει την εκπόνηση ρεαλιστικής ατζέντας που θα αντιμετωπίσει τις ανησυχίες των Ευρωπαίων, ικανοποιώντας τις επιδιώξεις και τις φιλοδοξίες τους», πρόσθεσε.
Την ίδια μέρα παρενέβη στη συζήτηση και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Πολωνός Ντόναλντ Τουσκ. «Χρειαζόμαστε ένα αισιόδοξο σενάριο για το μέλλον της Ευρώπης των 27. Αυτό απαιτεί ρεαλιστική διάγνωση των αιτιών της αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ και των συνεπειών τους για την Ευρώπη», ήταν το μήνυμα που ο Τουσκ ανήρτησε στο τουίτερ. «Ποτέ ξανά δεν έχω δει τόσα λίγα κοινά μεταξύ των κρατών–μελών της ΕΕ», πρόσθεσε στην ομιλία του ο Γιούνκερ. «Η ΕΕ δεν μπορεί να γίνει ένα άχρωμο χωνευτήρι. Η ΕΕ ζει μέσα από την πολυμορφία της», τόνισε. Ο Γιούνκερ δεν ανταποκρίθηκε όμως στις προσδοκίες των νότιων χωρών της ΕΕ, οι οποίες προσδοκούσαν ότι θα τασσόταν υπέρ της χαλάρωσης της εφαρμογής του Συμφώνου Σταθερότητας.
Αντιθέτως, ο πρόεδρος της Κομισιόν προώθησε τη γερμανική γραμμή στο κρίσιμο θέμα της συγκρότησης ευρωπαϊκού στρατού και τη δημιουργία αμυντικού ταμείου, υπογραμμίζοντας ότι η έλλειψη συνεργασίας στην άμυνα κοστίζει στις χώρες της ΕΕ από 25 έως 100 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, πράγμα που είναι εντελώς αυθαίρετο. Στο πλαίσιο αυτό, ο Γιούνκερ δήλωσε ότι θα ήθελε να δει την αρμόδια για τα θέματα εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Μογκερίνι να αναλαμβάνει ρόλο πραγματικής υπουργού Εξωτερικών της ΕΕ. «Η Ευρώπη απουσιάζει από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων για την επίλυση του συριακού προβλήματος», επισήμανε χαρακτηριστικά, υπονοώντας ότι η ΕΕ απουσιάζει από την προσπάθεια εύρεσης κάποιας λύσης σε ένα πρόβλημα, του οποίου σχεδόν όλες τις συνέπειες υφίσταται η ίδια η ΕΕ με το προσφυγικό συριακό πρόβλημα. Βέβαια, ο Γιούνκερ αποσιωπά το γεγονός ότι η ΕΕ πρωτοστάτησε στους πολέμους που διέλυσαν τη Συρία, τη Λιβύη, το Ιράκ.
Η κατάσταση, ως συνήθως, είναι χειρότερη από όσο περιγράφεται, όπως αποκάλυψε το γεγονός της σύγκρουσης ανάμεσα στους υπουργούς Εξωτερικών του Λουξεμβούργου και της Ουγγαρίας. Ο Λουξεμβουργιανός υπουργός Εξωτερικών Ζαν Άσελμπορν κατηγόρησε δικαίως την Ουγγαρία ότι «μεταχειρίζεται χειρότερα και από άγρια ζώα» τους δυστυχείς που ζητούν άσυλο στη χώρα αυτή και ζήτησε την αποβολή της Ουγγαρίας από την ΕΕ! Αυτό συνέβη για πρώτη φορά, ένας υπουργός δηλαδή κάποιας χώρας-μέλους της ΕΕ να ζητήσει την εκδίωξη από την ΕΕ μιας άλλης χώρας. Δεν ιδρώνει όμως το αφτί των Ούγγρων από κάτι τέτοια πράγματα. Σε δύο εβδομάδες, στις 2 Οκτωβρίου, θα γίνει δημοψήφισμα στην Ουγγαρία, όπου θεωρείται βέβαιο πως η πλειοψηφία των Ούγγρων πολιτών θα αρνηθεί να παράσχει το δικαίωμα ασύλου σε όλα κι όλα …1.294 άτομα! Χώρια που όλοι οι πρόσφυγες αισθάνονται πλέον αηδία όταν ακούν τη λέξη Ουγγαρία —πόσο μάλλον να ζήσουν στη χώρα αυτή. Η ουσία, πάντως, της υπόθεσης συνίσταται στο γεγονός ότι η ΕΕ θέλει μεν να καταστρέψει χώρες και λαούς αλλά αρνείται να αντιμετωπίσει τις συνέπειες των απεχθών αυτών πράξεών της. Θέλει να μην αντιμετωπίζει καμία συνέπεια από την πολιτική που ασκεί, λες και η πολιτική της αυτή δεν έχει συνέπειες για κανέναν! Η σχετική συζήτηση γίνεται όχι για την πολιτική της ΕΕ, αλλά αφηρημένα και εν κενώ. Η άτυπη σύνοδος της Μπρατισλάβα απέτυχε παταγωδώς. «Ελπίζω ότι η σύνοδος κορυφής στη Μπρατισλάβα θα ξεκινήσει μια διαδικασία καινούργιας αναβίωσης της Ευρώπης, διαφορετικά θα πρέπει να αγωνιστούμε για την επιβίωση της ΕΕ», έγραψε σε άρθρο του στην Καθημερινή ο Σλοβάκος υπουργός Εξωτερικών Μίροσλαβ Λάιτσακ.
Τίποτα τέτοιο δεν έγινε στην Μπρατισλάβα. «Οι άνθρωποι δεν αισθάνονται ότι επωφελούνται από τις πολιτικές της ΕΕ πλέον», ομολογεί στο άρθρο του ο Λάιτσακ. «Θα πρέπει όλοι μας να εργαστούμε σκληρά για να ξανακερδίσουμε την εμπιστοσύνη και την υποστήριξη των πολιτών για την ευρωπαϊκή ιδέα», τονίζει. Δεν θα γίνει αυτό. Θα μπορέσουμε όμως εμείς να εκμεταλλευθούμε την υπαρξιακή κρίση της ΕΕ για να συνεισφέρουμε στη διάλυσή της;