Βουλγαρία “γιοκ”, φάρος η Ιρλανδία

του Διονύση Ελευθεράτου

Μοστράρουν πάλι ως παράδειγμα προς μίμηση τον πάλαι ποτέ «κέλτικο τίγρη»

Γηράσκουμε αεί διδασκόμενοι, φτωχαίνουμε αεί συμβουλευόμε­νοι. Από το 2010, έτος – πρεμιέρα των Μνημονίων, μας βομβαρδί­ζουν νουθεσίες για στωικότητα, αλλά και… θετικά παραδείγματα εξωτερικού.

Πριν από λίγα χρόνια, το «όραμα» ήταν η …Βουλγαρία, λόγω του «ευλογημένου» συν­δυασμού χαμηλότατων μισθών και μηδαμινής φορολογίας επιχειρήσεων. Ανελλιπώς διαλα­λούσαν ότι η «βουλγαροποίηση» της ελληνι­κής οικονομίας θα έκανε τη χώρα ακαταμάχη­το «πόλο έλξης» ξένων επενδύσεων. Ποιοι; Οι ίδιοι «φωστήρες» που πετσόκοβαν τον προϋ­πολογισμό δημοσίων επενδύσεων παραπάνω από όσο είχαν δεσμευτεί στην τρόικα, για χά­ρη του «πρωτογενούς πλεονάσματος».

Τι κι αν οι ξένες επενδύσεις μειώνονταν διαρκώς στη Βουλγαρία; Η αρλουμπολογία απτόητη, επί των επάλξεων! «Ας διδαχθούμε από τους βόρειους γείτονες, Έλληνες επιχει­ρηματίες καταλάμβαναν την πρώτη (σ.σ. ενί­οτε δεύτερη ή τρίτη) θέση των επενδύσεων στη χώρα τους». Η σκέψη ότι αυτό συνέβαι­νε επειδή, απλούστατα, ήταν πενιχρότατος ή πλήρως αποκαρδιωτικός ο συνολικός όγκος των ξένων επενδύσεων στη Βουλγαρία, δεν περνούσε από τα μυαλά των «παπαγάλων». Κι αν περνούσε, εκεί θα σταματούσε. Δεν θα έφθανε μέχρι το στόμα ή το πληκτρολόγιο.

Κάποια στιγμή ξεθύμανε το βουλγαρικό «παράδειγμα». Ίσως να επέδρασε κι εκείνο το οκταήμερο των μαζικότατων διαδηλώσεων (Φεβρουάριος 2013, όταν παραιτήθηκε η κυ­βέρνηση Μπορίσοφ) εναντίον των εξοργιστι­κών αυξήσεων στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύ­ματος, τις οποίες προκάλεσαν οι ιδιωτικοποι­ήσεις στον ενεργειακό τομέα: Έγινε ξαφνικά η Βουλγαρία συνώνυμη της κοινωνικής αντίστα­σης, οπότε οι αναφορές στη χώρα «αραίωσαν».

Έκτοτε «χλόμιασε» κάπως η ανάδειξη διε­θνών παραδειγμάτων προς μίμηση, αλλά αυ­τές είναι προσωρινές εκκρεμότητες: Τώρα βρέ­θηκε άλλη χώρα – πρότυπο. Για την ακρίβεια, ξαναγίνεται πρότυπο το παραδοσιακό καμάρι των απανταχού νεοφιλελεύθερων, η Ιρλανδία.

Η αφορμή; Η Ιρλανδία δανείστηκε από τις αγορές με αρνητικό επιτόκιο (-0,1%). Επανα­κάμπτει ο… «φάρος», μόνο που τώρα επαινεί­ται κυρίως για λόγους πολιτικούς στα «συ­στημικά» ΜΜΕ και το Ίντερνετ: «Να, ορίστε, εκεί που υπάρχει συναίνεση, σταθερότητα και δεν πουλιέται μαγκιά στους εταίρους, οι χώ­ρες τα καταφέρνουν»… Αυτή την περίοδο, βε­βαίως, ολόκληρης της Ευρωζώνης τα κρατι­κά ομόλογα πωλούνται με επιτόκια που αγγί­ζουν «ιστορικό χαμηλό» και ενίοτε πέφτουν κάτω του 0%. Δεν πρόκειται ειδικά για ιρλαν­δικό άθλο. Άρα, εάν κάποιος θέλει να «παίξει» με το ιρλανδικό θέμα, ας εστιάσει στο γεγονός ότι η χώρα αυτή δανείζεται από τις αγορές.

Μήπως να κάναμε τον κόπο να ρωτήσουμε και την ιρλανδική κοινωνία κατά πόσο συμμε­ρίζεται την ευφορία αυτή; Οι ίδιοι, πάνω- κά­τω, «παπαγάλοι» που τώρα μας θέλουν «Ιρ­λανδούς», πέρσι προέβλεπαν μεγαλειώδεις …φωταψίες στην άκρη του δικού μας τούνελ, επειδή η τότε ελληνική κυβέρνηση δανείστη­κε από τις αγορές. Δεν είδαμε τότε λαϊκά πάρτι στους δρόμους, ούτε πολλούς να πιστεύουν τα διάφορα φαιδρά «βγαίνουμε από την κρίση».

Να υπενθυμίσουμε, μήπως, ότι οι Ιρλανδοί «ξήλωσαν» ήδη μία μνημονιακή κυβέρνηση και τώρα δίνουν, σύμφωνα με τις δημοκοπή­σεις, πρωτοφανή δύναμη στο Σιν Φέιν; Γιατί το κάνουν, άραγε; Για να σπάσουν την… ανία που τους προκαλεί η «βεβαιότητα» ότι αφή­νουν και οι δικές τους ζωές πίσω την κρίση;

Ναι, επιβλήθηκαν «ομογάλακτες» πολιτι­κές λιτότητας σε διαφορετικές χώρες, αλλά δεν ήταν παντού ίδια η βαναυσότητα, η έντα­ση και η «τοξικότητα» των περικοπών. Ούτε τα ίδια αποθέματα αντοχής έχουν απομείνει σε όλες τις κοινωνίες που υπέστησαν πολιτικές λιτότητας, ούτε τα πλήγματα στον παραγωγι­κό ιστό και τα «ζωτικά όργανα» κάθε οικονο­μίας ήταν ίσα.

Καταλαβαίνουν άραγε τι «συγκρίνουν»; Την Ελλάδα της απονεκρωμένης ζήτησης με την Ιρλανδία, όπου ο κατώτατος μισθός πα­ρέμεινε στα… 1.462 ευρώ; Είδαν, μήπως, το ΑΕΠ της Ιρλανδίας ή άλλης χώρας να βυθί­ζεται όσο το ελληνικό; Είδαν αλλού την ανερ­γία να τριπλασιάζεται σε τρία χρόνια ή το φό­ρο καυσίμων να αυξάνει σε μία διετία (2010 -12) κατά 1.471%;

Να τους υπενθυμίσουμε τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Κομισιόν τον Οκτώβριο του 2013, για την πενταετία 2007-2012; Οι απώ­λειες στα ακαθάριστα εισοδήματα των νοικο­κυριών ήταν 6,2% στην Ιρλανδία, 5,3% στην Πορτογαλία, 11,3% στην Ισπανία, 10,9% στην Ιταλία και… 35,4% στην Ελλάδα, σε αυτό το τόσο «βολικό» θύμα του θεσμικού «Μένγκε­λε» που ακούει στο όνομα «Ευρωζώνη»!

Ω, ναι, για όλα αυτά ευθυνόταν ο «λαϊκι­σμός της μεταπολίτευσης» κι όχι ο οδοστρω­τήρας της θανατηφόρας «δημοσιονομικής προσαρμογής» του 2010 κι εντεύθεν. Κι οι δι­άφοροι ανεκδιήγητοι που στήριξαν όλα τα μέ­τρα του ολέθρου, τώρα ζητούν από την ελληνι­κή κοινωνία να πάψει να βογκά και να παρα­δειγματιστεί από τον Ιρλανδό ασθενή, ο οποί­ος – στο παραδίπλα κρεβάτι του νοσοκομείου – δείχνει λιγότερο εξουθενωμένος! Καταλαβαί­νουν τι λένε και -κυρίως- σε ποιους το λένε;

Φυσικά αναδεικνύει και η ιρλανδική περι­πέτεια τον παραλογισμό της μονεταριστικής «τάξης πραγμάτων»: Προτού υπαχθεί η χώρα σε Μνημόνιο το δημόσιο χρέος της ήταν μό­λις 25% του ΑΕΠ κι όταν άρχισε η επιχείρη­ση «σωτηρίας» βρέθηκε στο 124%! Η Ιρλαν­δία βεβαίως ήταν ανέκαθεν «πρωταθλήτρια» στο συνολικό εξωτερικό (δημόσιο και ιδιωτι­κό) χρέος, αλλά αυτό συνήθως δεν θέλουν να το ακούν «παπαγαλάκια» και «νεοφιλελέδες»…