του Διονύση Ελευθεράτου
Η σύλληψη, τα χρέη στο ΙΚΑ, η «υγιής επιχειρηματικότητα».
Η είδηση επιβεβαίωσε ότι δυστυχώς η «επιχειρηματικότητα τελεί υπό διωγμό»: συνελήφθη για χρέη προς το ΙΚΑ και θα δικαστεί ο Νίκος Ταβουλάρης, «αφεντικό» των Ναυπηγείων Ελευσίνας και Σύρου (Νεωρίου). Κατηγορείται ότι τα Ναυπηγεία Ελευσίνας δεν κατέβαλαν εισφορές που αγγίζουν το ποσό του 1,4 εκατ. ευρώ. Αίσχος! Σε μια «κανονική ευρωπαϊκή χώρα» κι όχι εκδοχή «σοβιετικού μοντέλου» όπως ήταν η Ελλάδα από το 1974 έως το σωτήριο μνημονιακό 2010 (τα λέμε καλά, κύριε Άδωνη ή κύριε Λοβέρδε;) τέτοια μεγέθη θα έδιναν το μέτρο της οικονομικής «ευελιξίας». Θα συνιστούσαν λόγο να επαινεθεί το ένστικτο οικονομικής επιβίωσης όχι να διασύρονται υγιείς επιχειρηματίες. Αλλά, τι τα θέλετε; Δεν θα γίνουμε ποτέ κανονικό κράτος…
Αφήστε το άλλο: το «στρίμωγμα» του κ. Ταβουλάρη αίρει και την πολυπόθητη «συνέχεια του κράτους». Σφάλλουν όσοι τυχόν νομίζουν ότι αυτή η ιερή «συνέχεια» αφορά μόνο τις σχέσεις της χώρας με τους δανειστές της. Ασυγχώρητο λάθος. Υπάρχει και το εσωτερικό μέτωπο – και είναι σοβαρότατο. Εκτός από τους εταίρους εξωτερικού υπάρχουν και οι μεγάλες εταιρείες εσωτερικού. Ε, δεν γίνεται το ανεύθυνο ελληνικό κράτος να δίνει τέτοια δείγματα γραφής, τώρα, εννέα μόλις μήνες αφότου κατατέθηκε η περίφημη «ταβουλάρειος» τροπολογία…
Τι; Την ξεχάσατε; Υπενθυμίζουμε: επρόκειτο για την πρώτη τροπολογία την οποία κατέθεσε η κυβέρνηση έπειτα από τις ευρωεκλογές του Μαΐου 2014. Με αυτήν τα Ναυπηγεία Σύρου εξαιρέθηκαν από την υποχρέωση καταβολής ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών εισφορών. Ταυτοχρόνως, ανεστάλη η λήψη αναγκαστικών μέτρων σε όλες τις επιχειρήσεις του ναυπηγικού τομέα. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του capital.gr, η ρύθμιση εκείνη προκαλούσε στα ασφαλιστικά ταμεία ζημιά 12,5 εκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων τα 7,5 προέκυπταν «από το ευνοϊκό καθεστώς είσπραξης των ληξιπρόθεσμων οφειλών για τα Ναυπηγεία Σύρου».
Η τροπολογία εκείνη έφερε την υπογραφή των τότε υπουργών Οικονομικών (Στουρνάρα), Εργασίας (Βρούτση) και Δικαιοσύνης (Αθανασίου). Πού είχε ενταχθεί; Στο νομοσχέδιο «για την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας». ΟΚ, η έννοια «δημόσιο συμφέρον» είναι παμπάλαια και μόνο σε παιδί δεν παραπέμπει, αλλά ο αδυσώπητος βιασμός της υπό μία έννοια καθιστούσε συμβατή την ένταξη της συγκεκριμένης τροπολογίας στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο.
Συγγνώμη, παρασυρθήκαμε από τα κλισέ των απομειναριών του «σοβιετικού μοντέλου»… Συνερχόμαστε και συνεχίζουμε: τι συνέβη στον απόηχο της τροπολογίας; «Πάρτι» χολής και μικρότητας… Θυμήθηκαν διάφοροι «σοβιετοπρεπείς» ότι ο Ν. Ταβουλάρης είχε διατελέσει διευθυντής της αλήστου μνήμης Πολιτικής Άνοιξης, του κόμματος το οποίο είχε ιδρύσει ο Αντ. Σαμαράς το 1993. Θυμήθηκαν και ισχυρίστηκαν ότι ο Σαμαράς έκανε μεγάλη εξυπηρέτηση σε έναν πολιτικό φίλο και παλιό πολιτικό συνεργάτη.
Κακοήθειες! Πολλαπλές, μάλιστα. Διότι, πρώτον, ο πολιτικός ανήρ που διευκολύνει κάποιον παλιό φίλο ή συνεργάτη ο οποίος δεν του είναι πλέον χρήσιμος από κομματικής ή πολιτικής πλευράς τιμά την ανιδιοτελή πλευρά του δημόσιου βίου. Ως εκ τούτου θα έπρεπε να επαινεθεί κι όχι να επικριθεί ο τότε πρωθυπουργός – αλλά πού να το καταλάβουν αυτό οι μεμψίμοιροι λαϊκιστές.
Δεύτερον, η γενική οικονομική γραμμή πλεύσης της κυβέρνησης Σαμαροβενιζέλου στόχευσε καθαρότατα στην απαλλαγή του «υψηλού» επιχειρηματικού κόσμου από τέτοια βαρίδια που έπλητταν την ανταγωνιστικότητα. Αν τώρα κάποιοι επωφελήθηκαν περισσότερο ή ταχύτερα από τους άλλους, αυτό δεν είναι λόγος να ρίξουμε αναθέματα στην κυβέρνηση των Σαμαροβενιζέλων. Εάν δεν την αποκαθήλωνε ο ανώριμος λαός, θα είχαμε την ευκαιρία να κρίνουμε, στο τέλος της τετραετίας κατά πόσο οι Σαμαροβενιζέλοι θα είχαν μοιράσει δικαίως την «πίτα», στο μεγάλο παιχνίδι της αναδιανομής πλούτου υπέρ των «άνω διαζωμάτων» της κοινωνίας (σόρι, μας παρέσυραν πάλι τα αιώνια στερεότυπα του λαϊκισμού).
Αλήθεια, χάθηκε εντελώς ο σεβασμός σε αυτόν τον τόπο; Από το 1963 ο Ν. Ταβουλάρης ασχολείται με διυλιστήρια και ναυπηγεία. Τώρα θα «τραβιέται» για 1,4 ή για μερικά ψωρο- εκατομμύρια ευρώ οφειλών στο ΙΚΑ; Και ποιο θα είναι, παρακαλώ, το παράπλευρο πρακτικό αποτέλεσμα; Να υπονομευθεί η ευγενική εκστρατεία που εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια, με τη συγκινητική αρωγή των περισσότερων ΜΜΕ…
Τι φταίει για το χάλι των ασφαλιστικών ταμείων; Μερικές χιλιάδες «συνταξιούχοι-μαϊμού» και φυσικά η… μακροζωία μας. Σχεδόν εξαφανίστηκε από τις σταχυολογήσεις αιτίων και υπαιτίων το «έπος» του PSI, δηλαδή ο αφανισμός του 75% των αποθεματικών. Κοντεύουμε να ξεχάσουμε τι σημαίνουν (και) για τα ταμεία οι ανθρωποθάλασσες των ανέργων και οι καταβυθίσεις των μισθών. Τα λίγο πιο μακρινά «παραγράφηκαν» ήδη. Ο χρηματιστηριακός τζόγος με τα αποθεματικά, τα δομημένα ομόλογα, η άτυπη αναγόρευση της μαύρης εργασίας σε… αναπτυξιακό μέτρο, από τον καιρό του «εκσυγχρονιστή» Σημίτη και της «ισχυρής Ελλάδας». Κι εκεί που όλα αυτά είχαν θαφτεί μια χαρά, εκεί που η αποφυγή καταβολής εισφορών ταυτίστηκε με την εικόνα ενός απεγνωσμένου, μικρομεσαίου μαγαζάτορα, να σου η δίωξη Ταβουλάρη. Να σου πάλι στο προσκήνιο το αιώνιο θέμα «ασφαλιστικά ταμεία και επιχειρηματικότητα μεγάλου κυβισμού». Ε, αυτό προφανώς εγκυμονεί τον κίνδυνο της αντεπίθεσης των αντιλήψεων «του τελευταίου σοβιετικού μοντέλου». Είναι σαν να μπαίνει το θωρηκτό Ποτέμκιν στο Νεώριο ή την Ελευσίνα! Όχι για επισκευές αλλά για ιδεολογικές μαγκιές…
Αντί επιλόγου – και… στα σοβαρά: «Μα η βαριά βιομηχανία μαστίζεται από την κρίση». Ασφαλώς. Μόνο που σε αυτή την υπόθεση δεν υπάρχουν μόνο οι κρατικές παραγγελίες, οι οποίες αναμένονταν αλλά δεν έγιναν. Υπάρχει και το όλο «πακέτο» των επιχειρηματικών σχεδίων, προτεραιοτήτων, χειρισμών, συνεργασιών. Δεν αξιολογείται άραγε αυτό;
Όποιος «σκάψει» λίγο βαθύτερα στο χρόνο και την εγχώρια επιχειρηματική ιστορία, θα διαπιστώσει πόσο εύκολα τα «ιερά τέρατα» της ελληνικής οικονομικής ελίτ συνήθιζαν να σηκώνουν ψηλά τα χέρια, όταν κάποια διεθνής κρίση έκανε τα πράγματα δυσκολότερα. Αυτό ίσχυε σε όλη τη βαριά βιομηχανία, αλλά και στη ναυπηγοεπισκευαστική, ειδικότερα. Παράδειγμα: το ωστικό κύμα της κρίσης του 1973-1974 πίεσε τα ευρωπαϊκά ναυπηγεία και κατέστησε «επιθετικότερα» εκείνα της ΝΑ Ασίας. Αφελώς ανέμεναν πολλοί (μεταξύ τους και πολιτικοί) ότι τα «μεγάλα κεφάλια» της ελληνικής επιχειρηματικότητας θα ανασυγκροτούσαν τον κλάδο. Αμ δε… Ο Νιάρχος, ο οποίος είχε φτιάξει από τη δεκαετία του 1950 την αυτοκρατορία του χάρη στις απίστευτες φοροαπαλλαγές και το όλο καθεστώς της κρατικοδίαιτης επιχειρηματικότητας, δεν «χάλασε τη ζαχαρένια του»: προσανατολίστηκε στα άλογα, στα ξενοδοχεία της Φλόριντα και τα παιχνίδια με τον χρυσό. Στο τέλος της δεκαετίας του 1970 ο όμιλος Γουλανδρή εγκατέλειψε το Ναυπηγείο του Νεωρίου, όπως ακριβώς άλλοι αστέρες της βαριάς βιομηχανίας και μεταλλουργίας, καλομαθημένοι έως τότε από τη διαρκή τραπεζική – κρατική ενίσχυση, άφηναν τα εργοστάσιά τους να καταντήσουν κουφάρια και να περάσουν ως «προβληματικές επιχειρήσεις» στα χέρια του Δημοσίου.
Όσοι, πάλι, δεν έχουν διάθεση για ιστορικές, διδακτικές αναδρομές, μπορούν να περιοριστούν στην τρέχουσα υπόθεση Ταβουλάρη – χρεών στο ΙΚΑ. Ποιος ξέρει, ίσως ο ηλικιωμένος επιχειρηματίας θα μπορούσε να εμπνευστεί από την υπερασπιστική γραμμή, την οποία είχε χαράξει για τον εαυτό του τον Δεκέμβριο του 2007 ο Βασίλης Μαγγίνας, τότε υπουργός Απασχόλησης: στο εξοχικό του βρέθηκαν ανασφάλιστοι αλλοδαποί εργάτες κι εκείνος ισχυρίστηκε ότι απλώς τους φιλοξενούσε. Φανταζόμαστε ότι ο Ν. Ταβουλάρης μπορεί να πει ότι θεωρεί τα δυο Ναυπηγεία «σπίτια» του, τόσα χρόνια που τα διοικεί. Άρα, με λίγη καλή θέληση, το προσωπικό εκλαμβάνεται ευκόλως ως «ομάς μονίμως φιλοξενούμενων». Κρίμα, λείπει ένας Αθανασίου κι ένας Βρούτσης που θα μπορούσαν να το κατοχυρώσουν και σε τροπολογία…
