του Μπάμπη Συριόπουλου
Το βιβλίο του Νίκου Μπογιόπουλου «την άλλη φορά… Αριστερά» εκδόθηκε πρόσφατα από τις εκδόσεις ΚΨΜ. Είναι μια συλλογή κειμένων και άρθρων γραμμένων το διάστημα 2013-2015. Για το Ν. Μπογιόπουλο, δεν χρειάζεται να πούμε πολλά. Είναι ο γνωστός κομμουνιστής δημοσιογράφος και συγγραφέας (το προηγούμενο βιβλίο του είναι το «Είναι ο καπιταλισμός, ηλίθιε») που έχει αντιμετωπίσει πολλές φορές με επιτυχία σε δημόσιο διάλογο τους πολιτικούς και μιντιακούς εκπροσώπους του καπιταλιστικού ευρωμονόδρομου. Τα κείμενα του βιβλίου είναι χωρισμένα σε θεματικές ενότητες για τα βασικά ζητήματα που μας απασχόλησαν τα τελευταία χρόνια και δίχασαν την κοινωνία αλλά και την Αριστερά.
Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο δημόσιο χρέος, την προέλευσή του, τα αίτιά του, τα ταξικά συμφέροντα που εξυπηρετεί καθώς και τις επιπτώσεις του στους εργαζόμενους και στο λαό της χώρας. Ξεκάθαρη είναι και η άποψη του συγγραφέα για τη διέξοδο από τη μέγγενη της πληρωμής των τοκοχρεολυσίων: η μόνη λύση είναι η διαγραφή ενός χρέους που έχει αποπληρωθεί ήδη, κάτι που δεν μπορεί να γίνει με τη συναίνεση των διεθνών τοκογλύφων παρά μόνο μονομερώς. Σ’ αυτή την ενότητα επίσης αποκαλύπτεται η τεράστια αύξηση της ανισότητας στον πλανήτη και στη χώρα μας καθώς και το ταξικό πρόσημο των εφαρμοζόμενων πολιτικών. Οι αριθμοί βγαίνουν εδώ από το συνηθισμένο τεχνοκρατικό τους πλαίσιο και συνδέονται με τις ζωές των ανθρώπων και τα συμφέροντα του κεφαλαίου.
Στην επόμενη ενότητα, για τον φασισμό και τη Χρυσή Αυγή, αναδεικνύονται ο ναζιστικός και εγκληματικός χαρακτήρας της οργάνωσης. Πέρα όμως από αυτή την διαπίστωση, πανθομολογούμενη πια εξάλλου, το πιο σημαντικό είναι η αποκάλυψη με αδιάσειστα στοιχεία του βαθιά συστημικού της χαρακτήρα. Η υποστήριξη από μέρους της των εφοπλιστικών συμφερόντων (με το αζημίωτο βέβαια!) και των σχετικών φοροαπαλλαγών στη Βουλή, η ψήφιση της απορρόφησης της Αγροτικής Τράπεζας από την Πειραιώς, οι ύμνοι στην ελληνική επιχειρηματικότητα όπως επίσης και οι όρκοι πίστης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ μιλάνε από μόνα τους. Σε μια ιστορική αναδρομή σε Ιταλία, Γερμανία και Ελλάδα αναδεικνύονται οι κοινωνικές δυνάμεις αλλά και τα πολιτικά κόμματα που στήριξαν την άνοδο του φασισμού προπολεμικά στην Ευρώπη, καταρρίπτοντας το μύθο περί σύγκρουσης των άκρων.
Η επόμενη ενότητα είναι αφιερωμένη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην ευρωζώνη και στη θέση της Ελλάδας σ’ αυτές. Ο συγγραφέας αναλύει τον αντιδημοκρατικό, αντεργατικό χαρακτήρα της ΕΕ, αναπόφευκτο εξαιτίας των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου και των τραπεζών που εκπροσωπεί. Θυμίζει ότι η προδικτατορική ΕΔΑ, κάτι που πολλοί όψιμοι θαυμαστές της «πλατύτητάς» της ξεχνάνε, ονόμαζε την τότε ΕΟΚ «λάκκο των λεόντων». Απορρίπτει τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης και έντιμου συμβιβασμού στα πλαίσιά της, -τώρα πια το είδαν όλοι με τον πιο επώδυνο τρόπο- βλέποντας την αποδέσμευση ως μόνη λύση, συνδέοντας αυτή την αποδέσμευση με την αντικαπιταλιστική ανατροπή. Μιλάει «για την έξοδο και την αποδέσμευση από την ΕΕ με προοπτική να πάρει στα χέρια του την εξουσία ο λαός» (σελ. 120). Απορρίπτει το δίλημμα «ευρώ ή δραχμή» επικεντρώνοντας στην ιδιοκτησία και την εξουσία, υποτιμώντας όμως, κατά τη γνώμη μας, την σημασία που έχει το νόμισμα γι’ αυτούς ακριβώς που έχουν την ιδιοκτησία και την εξουσία.
Στην ενότητα για τη φορολογία αναφέρεται στην φοροεπιδρομή από το 2010 και μετά, δείχνοντας ταυτόχρονα πώς ότι οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα «πλήρωσαν τη νύφη».
Στην τελευταία και πολύ ενδιαφέρουσα ενότητα παρακολουθεί την πορεία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ από τις προεκλογικές υποσχέσεις για ακύρωση των μνημονίων με ένα νόμο, μέχρι την υπογραφή του 3ου μνημονίου. Διαβάζοντας, «ξαναζεί» κανείς τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου, την αθέτηση των υποσχέσεων για τα 751 ευρώ κτλ., το δημοψήφισμα, όλες τις φάσεις που μας σημάδεψαν τον τελευταίο χρόνο.
Το διάβασμα του βιβλίου είναι πειστικό αν το διαβάσει κάποιος που δεν είναι οργανωμένος αριστερός και δεν συμμετέχει στο κίνημα τα τελευταία είκοσι χρόνια, είναι όμως χρησιμότατο και στους «πεισμένους» αγωνιστές γιατί εξοπλίζει με πλήθος στοιχεία, πληροφορίες, επιχειρήματα. Δεν «λύνει» όλα τα προβλήματα, πχ θέματα που αφορούν την οργάνωση του κινήματος, το πώς θα γίνει το «ανέβασμα» των λαϊκών συνειδήσεων, τη διαλεκτική ανάμεσα στη διαπάλη των γραμμών και την ενότητα δράσης μέσα στην Αριστερά κτλ., αλλά έτσι κι αλλιώς όλα αυτά δεν είναι υπόθεση μόνο ενός κομμουνιστή δημοσιογράφου αλλά μιας πολύ ευρύτερης συλλογικής προσπάθειας.
Ο Νίκος Μπογιόπουλος πιστεύει ότι οι λέξεις πρέπει να χουν νόημα, δεν μπορεί κανείς να τις χρησιμοποιεί όπως και όποτε θέλει. Επιμένει να προσπαθεί να ορίσει τι είναι Αριστερά και τι όχι ενάντια στην αντίληψη του «αριστερόμετρου» που υποστηρίζει ούτε λίγο ούτε πολύ αριστερός είναι όποιος λέει ότι είναι. Γράφει λοιπόν (σελ. 287): «Η Αριστερά εφόσον θέλει να είναι δύναμη της κοινωνικής απελευθέρωσης και όχι μια ακόμα λωρίδα -η αριστερή λωρίδα- του ίδιου καθεστωτικού δρόμου, δε μπορεί παρά να τοποθετείται ξεκάθαρα απέναντι σε κάθε λογική που ‘’κουκουλώνει’’ τις ταξικές αντιθέσεις και προωθεί τη λογική ‘’και στον ληστή ψωμί και στον χωροφύλακα χαμπέρι’’. Γι’ αυτό και η Αριστερά δεν είναι Ερυθρός Σταυρός ούτε ΟΗΕ…».