Θεοπίστη Καπέτα, Γιώργος Κώνστας, Νίκος Μανάβης
▸Η ζωή στα νησιά, ιδιαίτερα στα μικρά, διέπεται από τυχαίους παράγοντες που καθορίζουν για το ποιος θα ζήσει και ποιους θα πεθάνει λόγω της ακραίας και διαχρονικής υποβάθμισης των παροχών υγείας, ενώ τον τελευταίο ενάμιση χρόνο υπάρχει περαιτέρω επιδείνωση της κατάσταση λόγω της πανδημίας. Όλα αυτά την ίδια ώρα που η κυβέρνηση έχει κάνει καραμέλα «την ανάδειξη της χώρας μας ως ασφαλούς τουριστικού προορισμού», αδιαφορώντας πλήρως για τα συνεχή αιτήματα των νησιωτών περί ενίσχυσης των δομών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, όπως λέει στο Πριν η δημοτική σύμβουλος Αμοργού Ελευθερία Ψυχογιού, το προηγούμενο διάστημα προχώρησε σε τεράστιες περικοπές σε όλους τους τομείς με τη πρόφαση ότι πρόκειται για λεφτά που εξασφαλίζονται για την αντιμετώπιση του κορονοϊού. Στη πραγματικότητα, ελάχιστα λεφτά έχουν δοθεί γι’ αυτό το σκοπό και πολλές από τις ανάγκες καλύπτονται από τους δήμους.
Για παράδειγμα, στην Αμοργό λειτουργεί μια τροχοβίλα για τα ισχνά περιστατικά η οποία χρηματοδοτήθηκε από τον δήμο διότι η περιφέρεια αγνοούσε συστηματικά το αίτημα για ειδικό χώρο. Μόλις πριν από μια εβδομάδα στάλθηκε μοριακός αναλυτής. Πρόκειται για μια σημαντική έλλειψη καθώς σε πολλά νησιά, ειδικά στα μικρά, τα τεστ έπρεπε να στέλνονται στην Αθήνα με καράβι με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση των αποτελεσμάτων αλλά και αύξηση του κόστους.
«Πιο επικίνδυνο από την covid-19, είναι η παντελής κρατική και χρόνια αδιαφορία. Τα νησιά δεν είναι μόνο παραθεριστικές κατοικίες και καλοκαίρια με ρομαντικές αμμουδιές. Έχουν μόνιμους κάτοικους που ζουν παρατημένοι, ξεχασμένοι για πολλούς χειμώνες στους βράχους του Αιγαίου, με την πίκρα της χρόνιας αδιαφορίας και κρατικής αναλγησίας», δηλώνει στο Πριν η Ελευθερία Ψυχογιού.
Αντίστοιχα προβλήματα με τις Κυκλάδες υπάρχουν και στα Δωδεκάνησα. Ειδικά τη τελευταία εβδομάδα παρατηρείται μεγάλη αύξηση κρουσμάτων και ιικού φορτίου. Πάραυτα εντοπίζονται τρομερές ελλείψεις ακόμη και σήμερα τόσο σε υγειονομικούς όσο και σε εξοπλισμούς. Για παράδειγμα στην Κω, στο Γενικό Νοσοκομείο-Κέντρο Υγείας λειτουργεί τμήμα παθολογίας-covid με δύο άτομα.
Σε ότι αφορά την κατάσταση του ΕΣΥ στα νησιά του Ιονίου, ενδεικτική είναι η πρόσφατη καταγγελία του συλλόγου εργαζομένων του Γενικό Νοσοκομείο Λευκάδας για την τρομερή υποστελέχωση σε ιατρικό προσωπικό, με αποτέλεσμα να υπάρχουν οξυμένα προβλήματα στη λειτουργία των χειρουργείων και συνεχείς μετακινήσεις αναισθησιολόγων από άλλα νοσοκομεία.
Σε όλα αυτά προστίθενται καίρια προβλήματα τα οποία προϋπήρχαν εδώ και χρόνια στη νησιωτική Ελλάδα. Η διακομιδή ασθενών γίνεται μεροληπτικά και πολύ περιορισμένα. Το ΕΚΑΒ σε πάρα πολλές περιπτώσεις κρίνει με μεροληψία ποιος θα λάβει την απαραίτητη φροντίδα που χρειάζεται, ασχέτως από τις συστάσεις των γιατρών που παρακαλούν για την επείγουσα μεταφορά των ασθενών, ενώ σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν καθυστερήσεις αρκετών ωρών οι οποίες έχουν αποβεί μοιραίες.
Βόρειο Αιγαίο: Χωρίς γιατρούς και Υγεία
Μάιος 2021, ο πρόεδρος της Βολισσού στην Βορειοδυτική Χίο διαμαρτύρεται για την υγειονομική κάλυψη του χωριού. «Η καθημερινή παρουσία γιατρού γενικής ιατρικής φαίνεται ότι αποτελεί πια παρελθόν, χωρίς ελπίδα να ξαναγίνει πραγματικότητα. Ακόμη και οι τακτικότερες επισκέψεις γιατρών γενικής ιατρικής παραμένουν όνειρο», αναφέρει συγκεκριμένα.
Στην Λέσβο, το Κέντρο Υγείας Άντισσας (στην δυτική πλευρά του νησιού) τους τελευταίους μήνες λειτουργεί με ένα ειδικευμένο γιατρό και τρεις αγροτικούς. Σύμφωνα με το οργανόγραμμά του θα έπρεπε να εργάζονται τέσσερις ειδικευμένοι γιατροί και επτά αγροτικοί. Η έλλειψη αγροτικών γιατρών είναι αποτέλεσμα της μεθοδολογίας που ακολουθείται στην πρόσληψή τους. Σειρά παρεμβάσεων για το θέμα έχουν γίνει από την Ένωση Ιατρών ΕΣΥ Λέσβου και την ΟΕΝΓΕ. Ωστόσο, αντί να στελεχωθεί το Κέντρο με τον αναγκαίο αριθμό γιατρών, η 2η ΥΠΕ υπέδειξε ως λύση να πηγαίνουν γιατροί από τα άλλα Κέντρα Υγείας προκειμένου να καλύπτονται οι εφημερίες.
Το Κέντρο Υγείας της Άντισσας καλύπτει περίπου την μισή Λέσβο (σε γεωγραφική έκταση) και 5.500 κατοίκους, στην πλειοψηφία ανθρώπους μεγάλης ηλικίας με αυξημένη νοσηρότητα. Το Κέντρο Υγείας, όπως και όλης της χώρας, από τις αρχές του χρόνου λειτουργούν κι ως εμβολιαστικά κέντρα. Δηλαδή, ενώ μειώθηκε το προσωπικό του, καλείται να καλύψει πολύ μεγαλύτερο όγκο δουλειάς.
Ο τομέας της Πρωτοβάθμιας Υγείας είναι αυτός που αντιμετωπίζει τα μεγαλύτερα προβλήματα στελέχωσης, οργάνωσης, υποδομών και εξοπλισμού στα νησιά του Βορείου Αιγαίου. Κι αυτό συνέβαινε τόσο πριν την πανδημία όσο και κατά την διάρκεια της. Για παράδειγμα στην Θύμαινα, ένας κάτοικος του νησιού έχασε την ζωή του τον Αύγουστο του 2020 γιατί δεν υπήρχε γιατρός. Μετά από αυτό το περιστατικό το κενό καλύφθηκε για λίγες ημέρες από στρατιωτικό γιατρό. Λίγες εβδομάδες αργότερα ένας κάτοικος των Φούρνων πέθανε κατά την μεταφορά του στην Ικαρία, με την αγροτική γιατρό που τον συνόδευε να μην έχει την δυνατότητα να του προσφέρει ουσιαστικές υπηρεσίες.
Στα νοσοκομεία των μεγάλων νησιών (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Ικαρία, Λήμνος) το βασικό πρόβλημα είναι οι απαρχαιωμένοι οργανισμοί τους. Για παράδειγμα, το νοσοκομείο της Λέσβου λειτουργεί με ένα οργανισμό που καταρτίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 και με κτηριακές υποδομές που τότε ήταν το 1/3 των σημερινών. Σειρά αναγκαίων ειδικοτήτων δεν περιλαμβάνονται στον οργανισμό και δεν εμφανίζονται ως ελλείψεις είτε αφορούν τους ιατρούς, είτε τους νοσηλευτές. Σε άλλες περιπτώσεις τα οργανογράμματα προβλέπουν την ύπαρξη ενός γιατρού από κάποιες ειδικότητες, με αποτέλεσμα όταν αυτός ο γιατρός παίρνει άδεια, αρρωσταίνει ή αποφασίζει να φύγει από το νησί, ο πληθυσμός να μένει ακάλυπτος επί μήνες ή επί χρόνια.
Επίσης ανύπαρκτο είναι το σύστημα μεταφοράς ασθενών από τα πολύ μικρά νησιά (π.χ. Φούρνοι, Ψαρά, Αϊ Στράτης) προς τα νοσοκομεία των μεγαλύτερων νησιών. Με αποτέλεσμα να χάνεται πολύτιμος χρόνος και σε κάποιες περιπτώσεις και ζωές ασθενών.
Κρήτη: «Χειρουργεία» των νοσοκομείων και όχι ασθενών
Ραντεβού για εξετάσεις; Με το σταγονόμετρο! Μικροεπεμβάσεις ή και σοβαρά χειρουργεία; Για λίγους, με τους περισσότερους ασθενείς να οδηγούνται στις ιδιωτικές κλινικές! Μοριακά τεστ; Στα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα! Σε νοσοκομεία της μίας νόσου έχει μετατραπεί το σύνολο των μονάδων του ΕΣΥ και στην Κρήτη σε βάρος της υγείας των πολιτών την ίδια ώρα που ευρισκόμενα στον… κόσμο τους στελέχη του κυβερνητικού κόμματος μιλούν για ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού στο νησί!
Είναι χαρακτηριστικό πως σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στον τοπικό τύπο το Σωματείο Εργαζομένων στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ) εκκρεμούν 5.000 χειρουργεία με τους ασθενείς να βρίσκονται σε τεράστιες λίστες, ενώ στις 4.000 υπολογίζονται οι ημέρες άδειας που οφείλονται σε γιατρούς, νοσηλευτές και άλλες ειδικότητες, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να παραμένουν στις θέσεις τους αφού δεν υπάρχει κανείς να τους αντικαταστήσει!
Σε ότι αφορά τα ραντεβού για ιατρικές και άλλες εξετάσεις, στο ΠΑΓΝΗ πραγματοποιούνται το 50% όσων γίνονταν πριν τον covid. Στο δε άλλο μεγάλο νοσηλευτικό ίδρυμα του Ηρακλείου το «Βενιζέλειο», σύμφωνα με το σωματείο εργαζομένων, έχουν υποβαθμιστεί μια σειρά από πρωτοπόρες κλινικές όπως ΩΡΛ, Οφθαλμολογική και οι Χειρουργικές αφού ειδικά οι τελευταίες εξυπηρετούν μόνο έκτακτα και ογκολογικά περιστατικά!
Ίδια η κατάσταση και στο Νοσοκομείο Χανίων όπου μόνο για τους πέντε πρώτους μήνες του 2021 έχουν καταγραφεί 400 χειρουργικές επεμβάσεις λιγότερες σε σύγκριση με το 2019! Όσο για τα ραντεβού, ένας τηλεφωνητής για πέντε τηλεφωνικές γραμμές εξασφαλίζει την ταλαιπωρία των ασθενών και των συγγενών τους. Την ίδια ώρα ο ιδιωτικός τομέας έχει αποκτήσει υπερπολλαπλάσια πελατεία αυξάνοντας σημαντικά τα κέρδη του.
Σημαντική… μεγέθυνση παρουσιάζει και το πελατειακό σύστημα που χρόνια λειτουργούν οι κυβερνητικοί βουλευτές στους οποίους προσφεύγουν ψηφοφόροι τους και απελπισμένοι πολίτες προκειμένου να παρέμβουν για λογαριασμός τους ώστε καταφέρουν να κάνουν μια εξέταση ή να εγχειριστούν σε δημόσιο νοσοκομείο καθώς δεν έχουν την οικονομική δύναμη να απευθυνθούν σε ιδιώτες!
