της Κατερίνας Σταυρούλα
Έχουν περάσει σχεδόν 400 χρόνια από το 1619, όταν οι πρώτοι Αφρικανοί έφτασαν σκλάβοι στην Αμερική, κι όμως ο πρώτος αφροαμερικανός πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών αναγκάστηκε από τα γεγονότα να παραδεχτεί σε τηλεοπτική του συνέντευξη πως ο ρατσισμός ζει βαθιά ριζωμένος στην κοινωνία των ΗΠΑ. Σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο ΒΕΤ ο Μπαράκ Ομπάμα δεν φάνηκε και τόσο αισιόδοξος, παρά το γεγονός ότι έδειχνε αποφασισμένος. «Όσο βαθιά κι αν είναι ριζωμένος ο ρατσισμός ή η προκατάληψη σε μια κοινωνία, πρέπει να είσαι σε επαγρύπνηση αλλά και να αναγνωρίζεις ότι το ξερίζωμα θα απαιτήσει χρόνο, ότι πρέπει να είσαι σταθερός στις διεκδικήσεις σου και να μην τα παρατάς, όταν δεν επιτυγχάνεις μεμιάς όλους τους στόχους» είπε ανάμεσα στα άλλα, ενώ από τους δρόμους της Νέας Υόρκης και της Καλιφόρνιας, στο Μπέρκλεϊ, στα γήπεδα του NBA και στα σκαλιά του Καπιτωλίου έφτανε ο απόηχος των φωνών χιλιάδων πολιτών: «Δεν μπορώ να αναπνεύσω!»
Τη στιγμή που τα σώματα ενόρκων απαλλάσσουν τους λευκούς αστυνομικούς υπεύθυνους για τους θανάτους των αφροαμερικανών Μάικλ Μπράουν και Έρικ Γκάρνερ, νέα κρούσματα αστυνομικής βίας καταγράφονται διαρκώς, όπως ο πυροβολισμός ενός ακόμα αφροαμερικανού πολίτη, του Κέντρικ Μπαρτί, από αστυνομικό στην Όραντζ της Φλόριντα. Η αμερικανική κοινωνία δεν έχει βρει το αντίδοτο για το δηλητήριο του ρατσισμού που έχει ριζώσει στις δομές του κράτους αλλά και μεταξύ των πολιτών. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσίευσε το Μπλούμπεργκ πριν από μια εβδομάδα, 53% των συμμετεχόντων στην έρευνα θεωρούν πως οι φυλετικές σχέσεις έχουν επιδεινωθεί «υπό τη θητεία του πρώτου μαύρου προέδρου» των ΗΠΑ, ενώ μόνο το 9% πιστεύει πως βελτιώθηκαν. Την άποψη αυτή συμμερίζεται το 56% των λευκών έναντι 45% των Αφροαμερικανών ερωτηθέντων. Αντίστοιχη δημοσκόπηση του Ασοσιέιτεντ Πρες το 2012 αποκάλυπτε ότι 51% των Αμερικανών επιδεικνύουν συμπεριφορά με σαφή ρατσιστικά χαρακτηριστικά απέναντι στους μαύρους συμπολίτες του, ποσοστό αυξημένο κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες από την αντίστοιχη έρευνα προτού ο Μπαράκ Ομπάμα γίνει πρόεδρος.
Ακόμα πιο ανησυχητικά είναι τα στοιχεία για τον πληθυσμό των φυλακών των Ηνωμένων Πολιτειών που επιβεβαιώνουν το βαθύ ρήγμα. Η αναλογία των μαύρων Αμερικανών ανδρών που φυλακίζονται είναι 4.347 ανά 100.000, 6,5 φορές μεγαλύτερη από τον μέσο όρο του συνολικού πληθυσμού που είναι 707 φυλακισμένοι ανά 100.000. Κι ενώ οι αφροαμερικανοί αποτελούν το 13% του πληθυσμού των ΗΠΑ, ένας στους δέκα μαύρους άντρες ηλικίας 30-40 βρίσκεται προφυλακισμένος ή κρατούμενος ανά πάσα στιγμή. Εντυπωσιακή και η φτώχεια της μαύρης κοινότητας, που διαμένει στην πλειονότητά της σε γκετοποιημένες γειτονιές, όταν η καθαρή αξία των νοικοκυριών αγγίζει κατά μέσο όρο τα 4.995 δολάρια για τις αφροαμερικάνικες οικογένειες, σε αντίθεση με τα 97.000 δολάρια των λευκών νοικοκυριών. Το ποσοστό φτώχειας των Αφροαμερικανών φτάνει στο 27,4%, διπλάσιο από τον εθνικό μέσο όρο, κάνοντας τη ζωή τους να μοιάζει ελάχιστα καλύτερη από τη ζωή στη Γάζα.