Δανάη Μαραγκουδάκη
▸ Έκτακτη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Frontex ζήτησε υποκριτικά η Κομισιόν μετά τις καταγγελίες για «πιθανολογούμενα περιστατικά επαναπροωθήσεων» στο Αιγαίο. Δεκάδες στοιχεία όμως αποκαλύπτουν ότι η Frontex συμμετείχε και κάλυπτε τις παράνομες επιχειρήσεις του λιμενικού.
Για «πιθανολογούμενα περιστατικά επαναπροωθήσεων» –τα γνωστά push-backs– στην Ελλάδα έκανε λόγο η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ Ίλβα Γιόχανσον, η οποία ζήτησε μαζί με πρόεδρο της Κομισιόν έκτακτη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Frontex στις 10 Νοεμβρίου καθώς πρέπει να συζητηθεί… «η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων». Την ίδια ώρα, ολοένα και περισσότερο βγαίνουν στη δημοσιότητα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι το ελληνικό λιμενικό προχωρά σε επαναπροωθήσεις προσφύγων στο Αιγαίο με τη συμμετοχή μάλιστα σκαφών της ευρωπαϊκής ακτοφυλακής.
Η ΜΚΟ Aegean Boat Report κάνει λόγο για 32 παράνομες επαναπροωθήσεις από το λιμενικό μόλις μέσα στον Οκτώβριο. Συνολικά 881 άνθρωποι στερήθηκαν το δικαίωμά τους να ζητήσουν άσυλο, ενώ τα ανθρώπινα δικαιώματά τους παραβιάστηκαν από εκπροσώπους της ελληνικής κυβέρνησης.
Από την πλευρά του ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης «καλωσόρισε» την απόφαση της Κομισιόν. «Καλωσορίζουμε την απόφαση της Ίλβα Γιόχανσον να ζητήσει τη σύγκληση του διοικητικού συμβουλίου της Frontex, για να εξετάσει τους ισχυρισμούς για υποτιθέμενες επαναπροωθήσεις, έτσι ώστε να λάμψει η αλήθεια», δήλωσε χαρακτηριστικά. Επίσης για ακόμα μια φορά ο υπουργός αισθάνθηκε την ανάγκη να υπενθυμίσει πως «ήμασταν και είμαστε ξεκάθαροι πως η Ελλάδα δεν συμμετέχει σε υποτιθέμενες επαναπροωθήσεις». Βέβαια, καμία απάντηση δεν έχει δοθεί ακόμα από την κυβέρνηση στη σειρά καταγγελιών σε βάρος των πρακτικών των ελληνικών αρχών από φορείς όπως ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Επιμένει πως πρόκειται για «οργανωμένη προπαγάνδα» που προέρχεται από την Τουρκία.
Τα παράνομα push-backs πραγματοποιούνται από το ελληνικό λιμενικό σε συνεργασία με την Frontex
Ο δημοσιογράφος και περιφερειακός σύμβουλος Βορείου Αιγαίου με την Ανταρσία στο Αιγαίο-Αντικαπιταλιστική Αριστερά Νίκος Μανάβης μάς εξηγεί πως υπάρχουν τρεις τρόποι επαναπροώθησης των προσφύγων. Ο πρώτος είναι να εντοπιστεί μεσοπέλαγα μια βάρκα με πρόσφυγες και είτε το ελληνικό είτε το τούρκικο λιμενικό να προσπαθήσουν με διελεύσεις των σκαφών να «διώξουν» τους πρόσφυγες στα χωρικά ύδατα του άλλου. Ο δεύτερος τρόπος που έχει καταγραφεί είναι να φτάνουν πρόσφυγες στις ακτές των ελληνικών νησιών του Βορείου Αιγαίου και στη συνέχεια να μεταφέρονται με το ζόρι από το λιμενικό σε σωστικές λέμβους και να αφήνονται μεσοπέλαγα αφότου σπρωχτούν προς τα τουρκικά παράλια. Τέλος ο τρίτος, αφορά πρόσφυγες που επίσης μεταφέρονται με το ζόρι από το λιμενικό σε σωστικές λέμβους και στη συνέχεια αφήνονται σε βραχονησίδες που βρίσκονται εντός των τουρκικών χωρικών υδάτων.
Δικηγόροι που ασχολούνται με το προσφυγικό αποκαλούν αυτές τις «επιστροφές» παραβάσεις της αρχής της μη επαναπροώθησης, σύμφωνα με την οποία ο πρόσφυγας δεν πρέπει να επιστρέφεται σε χώρα όπου απειλείται η ζωή ή η ελευθερία του. Το σημαντικό στοιχείο, λοιπόν, αφορά τη στιγμή στην οποία λαμβάνει γνώση το ελληνικό κράτος οποιαδήποτε πληροφορία περί κινδύνου υποβολής σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη-εξευτελιστική μεταχείριση. Από την ώρα που το λιμενικό αντιλαμβάνεται τους πρόσφυγες στη θάλασσα υφίσταται απόλυτη υποχρέωση του κράτους να παράσχει καταφύγιο.
So, who violates #humanrights on a daily basis on your watch? There are plenty of clues. Here’s dozens of #pushbacks reports in #Greece and in the #AegeanSea: https://t.co/9CPpGF7biw (video source: https://t.co/NXnBnpmyXL)
Cc. @migrationgovgr @vonderleyen @YlvaJohansson @frontex pic.twitter.com/zC7yHToDoY— SARwatchMED (@SARwatchMED) October 28, 2020
Πριν λίγες μέρες με το ζήτημα των επαναπροωθήσεων ασχολήθηκε και το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel το οποίο υποστήριξε πως τα παράνομα push-backs πραγματοποιούνται από το ελληνικό λιμενικό σε συνεργασία με την Frontex. Καταγγελίες προσφύγων και δημοσιογραφικές έρευνες αποκαλύπτουν πως η Frontex συμμετείχε, κατέγραφε και κάλυπτε τις παράνομες επιχειρήσεις του λιμενικού.
H Frontex από την πλευρά της ξεκίνησε… εσωτερική έρευνα προκειμένου να διερευνηθούν τα περιστατικά αλλά παράλληλα «αρνείται επιτακτικά κάθε ισχυρισμό για την οποιαδήποτε συμμετοχή της σε επαναπροωθήσεις». Ενδιαφέρον έχει ότι μέχρι και γερμανικά μέσα όπως η Die Tageszeitung (ΤΑΖ) αναφέρεται στη Frontex: «Η Frontex συνειδητά ως συνένοχος για παράνομη και απάνθρωπη συμπεριφορά κρατικών υπηρεσιών; Η Κομισιόν ζητά τώρα διαλεύκανση της υπόθεσης αλλά γιατί αυτή τη φορά θα οδηγούσε σε κάποιο αποτέλεσμα;».
Οι καταγγελίες για τις επαναπροωθήσεις συσσωρεύονται εδώ και μήνες, οι φωτογραφίες, τα βίντεο και οι μαρτυρίες συνθέτουν μια τρομακτική κατάσταση στην οποία υποβάλλονται εκατοντάδες πρόσφυγες, ωστόσο ακόμα πιο τρομακτικό είναι το γεγονός ότι η σκόπιμη ολιγωρία των ευρωπαϊκών αρχών δεν είναι παρά μια έμμεση αποδοχή της πρακτικής της ελληνικής κυβέρνησης να απαλλαχθεί από το έξτρα «βάρος» κάποιων προσφύγων να έρθουν στην Ελλάδα πριν έρθει ο χειμώνας.
Λεφτά για πρόσφυγες στους μεγαλοεργολάβους
Το μεγάλο φαγοπότι του κατασκευαστικού κεφαλαίου επεκτείνεται και στο προσφυγικό. Όπως ανακοίνωσε στις 19 Οκτωβρίου το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου ο Όμιλος Επιχειρήσεις Μυτιληναίος με κλειστή διαδικασία θα λάβει 120 εκατ. ευρώ για να κατασκευάσει σε Σάμο, Λέρο και Κω τις κλειστές εγκαταστάσεις για τη φυλάκιση των προσφύγων. Στη διαδικασία είχαν προσκληθεί και οι Άκτωρ και ΤΕΡΝΑ για τις οποίες θα υπάρξουν άλλες «δουλειές» καθώς είναι σίγουρο ότι η «πίτα» θα μοιραστεί ώστε να μείνουν όλοι ικανοποιημένοι. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου στα τρία νησιά την ίδια μέρα υπήρχαν συνολικά 6.047 πρόσφυγες που σημαίνει ότι για να φυλακίσει μια τετραμελή οικογένεια η κυβέρνηση δίνει περίπου 80.000 ευρώ. Με λιγότερα χρήματα, όπως σημειώνει ο Συντονισμός για το Προσφυγικό-Μεταναστευτικό (ΣΥΠΡΟΜΕ), θα μπορούσε ακόμα και να αγοραστούν κατοικίες από το οικιστικό απόθεμα που υπάρχει σε όλη την χώρα για να μείνουν πρόσφυγες αλλά και ντόπιοι άστεγοι.