του Μιχάλη Ψύλου
Εφιάλτης ή η πραγματικότητα;» διερωτάται στο κύριο άρθρο της η σερβική εφημερίδα Ντανάς μετά την επίσκεψη του αλβανού πρωθυπουργού Έντι Ράμα στο Βελιγράδι -την πρώτη αλβανού ηγέτη στη σερβική πρωτεύουσα από το 1946 (!)- εδώ και 68 χρόνια δηλαδή, όταν ο Ενβέρ Χότζα είχε επισκεφθεί τον στρατάρχη Τίτο. Αφορμή για τον «εφιάλτη» ήταν η κοινή συνέντευξη Τύπου που έδωσε ο αλβανός πρωθυπουργός με τον σέρβο ομόλογό του Αλεξάνταρ Βούτσις, όπου ο Ράμα δεν δίστασε να εξευτελίσει δημοσίως τη σερβική ηγεσία ζητώντας από το Βελιγράδι να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσόβου. «Δεν επιτρέπω σε κανέναν να καταχράται τη φιλοξενία μας και ως επισκέπτης να προσπαθεί να μας ταπεινώσει μιλώντας για το Κόσοβο. Για τη Σερβία, το Κόσοβο είναι αναπόσπαστο τμήμα και ποτέ δεν θα διαπραγματευτούμε με την Αλβανία αυτό το θέμα» απάντησε ο σέρβος πρωθυπουργός. Κυνική και αφοπλιστική η απάντηση που έδωσε ο αλβανός πρωθυπουργός, όταν του είπαν πώς «δεν έχει μπέσα» εφόσον είχε συμφωνήσει με τον σέρβο ομόλογό του να μην αναφερθούν δημοσίως στο θέμα του Κοσόβου. «Στη Σερβία δεν υπάρχει η έννοια… μπέσα» είπε ο Εντι Ράμα.
Στο Κόσοβο βρίσκονται οι ρίζες της αντιπαράθεσης των δύο χωρών. Η μονομερής ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου το 2008 μετά τον πόλεμο του ΝΑΤΟ στη Σερβία το 1999 και τη διεθνή αναγνώριση της ανεξαρτησίας του από 100 χώρες έχει φτάσει πλέον σε κρίσιμη φάση. Το ανεξάρτητο Κόσοβο αποδεικνύεται καθημερινά ότι δεν μπορεί να σταθεί οικονομικά ως βιώσιμη χώρα και αργά ή γρήγορα θα ενσωματωθεί στην Αλβανία. Είναι άλλωστε χωρίς νόημα η ύπαρξη δύο αλβανικών κρατών και μάλιστα γειτονικών.
Εξάλλου ο Ράμα, όταν έφυγε από το Βελιγράδι οδικώς, πέρασε από το Πρέσεβο, μια περιοχή στη Νότια Σερβία όπου κατοικούν 60.000 Αλβανοί και οι συγκρούσεις με τους Σέρβους είναι συχνές. Οι αλβανοί κάτοικοι στο Πρέσεβο επιφύλαξαν φυσικά υποδοχή ήρωα στον Έντι Ράμα. Στη συνέχεια διέσχισε το Κόσοβο.
Ο αλβανός πρωθυπουργός υποστήριξε μάλιστα ότι η Αλβανία αποτελεί πρότυπο για τη συμπεριφορά στις μειονότητες, ισχυριζόμενος ότι η ελληνική μειονότητα «δεν αισθάνεται καμία διάκριση σε σχέση με τους πολίτες της Αλβανίας που είναι αλβανικής εθνότητας». Και όλα αυτά τη στιγμή που η αλβανική κυβέρνηση συνένωσε το Δήμο της Χιμάρας με την αμιγώς μουσουλμανική επαρχία Βράνισα, για να μην μπορεί να εκλεγεί έλληνας δήμαρχος. Ο Ράμα δημιούργησε και το Δήμο Τσαμουριάς στα ελληνοαλβανικά σύνορα εντάσσοντας σε αυτόν τον Δήμο των Τσάμηδων και πέντε χωριά με σημαντικό ελληνικό πληθυσμό. Οι ελληνοαλβανικές σχέσεις βρίσκονται άλλωστε στο χειρότερο σημείο τους εδώ και 20 χρόνια, καθώς η ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον σοσιαλιστή Έντι Ράμα μάλλον χειροτέρεψε παρά βελτίωσε τις κακές, και επί Σαλί Μπερίσα, σχέσεις των δύο χωρών. Το χειρότερο είναι πως ο «αυτοτελής» αλβανικός εθνικισμός διαπλέκεται όλο και περισσότερο και οικονομικά. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα Αλβανίας με αρχηγό τον Έντι Ράμα έχει κάνει προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο των Τιράνων ζητώντας να ακυρωθεί η συμφωνία Ελλάδας – Αλβανίας τον Απρίλιο του 2009, η οποία οριοθετούσε τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες των δύο γειτονικών κρατών. Ο αλβανός υπουργός Εξωτερικών Ντ. Μπουσάτι προανήγγειλε ποινικές διώξεις εναντίον της προηγούμενης κυβέρνησης του Δημοκρατικού Κόμματος του Σαλί Μπερίσα που υπέγραψε τη συμφωνία.