Αντώνης Δραγανίγος
Η Λευκή Βίβλος της ΕΕ για 800 δισ. για στρατιωτικές δαπάνες σε τέσσερα χρόνια εκφράζει τα συμφέροντα του ευρωπαϊκού κεφαλαίου για ενεργότερο ρόλο στον διεθνή ανταγωνισμό και αναζωογόνηση της καπιταλιστικής οικονομίας με επιταγές θανάτου. Οι εργαζόμενοι στην ΕΕ θα πληρώσουν με άγριες περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες άμεσα και με πολεμικές περιπέτειες αύριο.
«Μέρισμα ειρήνης» τέλος, στροφή τώρα στα κανόνια
Όταν βλέπει κανείς επίσημα ευρωπαϊκά κείμενα με τον φρικιαστικό τίτλο για τον «Επανεξοπλισμό της Ευρώπης» (Rearm Europe) καταλαβαίνει ότι το μεγάλο ευρωπαϊκό κεφάλαιο, η γραφειοκρατία των Βρυξελλών που διαχειρίζεται τις υποθέσεις του και οι κυβερνήσεις βάζουν τους λαούς της Ευρώπης σε μαύρες εποχές.
Άλλωστε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην εισήγησή της για τη «Λευκή Βίβλο» για τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης φρόντισε να μην αφήσει και πολλά περιθώρια για παρερμηνείες. «Η εποχή των χαμηλών αμυντικών δαπανών είναι πια παρελθόν…. Η Ευρώπη είναι έτοιμη να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες… Αναλαμβάνουμε αποφασιστική δράση, παρουσιάζοντας έναν χάρτη πορείας για την ‘’Ετοιμότητα με ορίζοντα το 2030’’, με αυξημένες αμυντικές δαπάνες και σημαντικές επενδύσεις στις ικανότητες της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.»
Η ΕΕ διάλεξε. Το «μέρισμα της ειρήνης» τέλειωσε, όπως λένε! Ξοδεύουμε πολλά για κοινωνικές υπηρεσίες. Τώρα προτεραιότητα έχουν τα κανόνια.
Ο ευρωπαϊκός καπιταλισμός επιδιώκει να αναδιοργανώσει όχι μόνο την παραγωγή πολεμικού εξοπλισμού, αλλά όλη την καπιταλιστική παραγωγή γύρω από τον πόλεμο. Κλιμακώνει την πάλη για την παγκόσμια οικονομική και τεχνολογική κυριαρχία μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους από την «πράσινη μετάβαση» και την «ψηφιακή σύγκλιση» στον πόλεμο. Δίνει αντιδραστική διέξοδο στην υπερσυσσώρευση του κεφαλαίου. Και παράλληλα διεκδικεί τον δικό του ιμπεριαλιστικό ρόλο στην παγκόσμια διαμάχη. Εννοείται στην πλάτη των λαών της Ευρώπης.
Λευκή Βίβλος για τον επανεξοπλισμό της ΕΕ
Η Λευκή Βίβλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον «επανεξοπλισμό της Ευρώπης» επικεντρώνεται στους παρακάτω στόχους, σύμφωνα με τους συγγραφείς της: α) Κάλυψη των ελλείψεων ικανοτήτων, με έμφαση στις κρίσιμες ικανότητες που προσδιορίζονται από τα κράτη μέλη, β) Στήριξη της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας μέσω της συγκέντρωσης της ζήτησης και της αύξησης των συνεργατικών δημόσιων συμβάσεων, γ) Στήριξη της Ουκρανίας μέσω αυξημένης στρατιωτικής βοήθειας και βαθύτερης ολοκλήρωσης της ευρωπαϊκής και της ουκρανικής αμυντικής βιομηχανίας, δ) Εμβάθυνση της πανευρωπαϊκής αγοράς στον τομέα της άμυνας, ε) Επιτάχυνση του μετασχηματισμού της άμυνας μέσω ανατρεπτικών καινοτομιών, όπως η Τεχνική Νοημοσύνη και η κβαντική τεχνολογία στ) Ενίσχυση της ευρωπαϊκής ετοιμότητας για τα χειρότερα πιθανά σενάρια, με τη βελτίωση της στρατιωτικής κινητικότητας, τη δημιουργία αποθεμάτων και την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων, ιδίως των χερσαίων συνόρων με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία ζ) Ενίσχυση των εταιρικών σχέσεων με ομονοούσες χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο.
Πρόκειται για ένα μανιφέστο αναβάθμισης του παγκόσμιου πολιτικού, οικονομικού και στρατιωτικού ρόλου του ευρωπαϊκού ιμπεριαλιστικού κέντρου, στον ανταγωνισμό του με τον άξονα Ρωσίας-Κίνας (κυρίως) αλλά και τις ΗΠΑ, στο πλαίσιο ενός κόσμου που αλλάζει «σε έκταση που δεν έχουμε δει από το 1945» και η «τελική του μορφή θα διαμορφωθεί το δεύτερο μισό αυτής της δεκαετίας», όπως λέει η Λευκή Βίβλος δίνοντας ένα δραματικό, και ταυτόχρονα εξαιρετικά επείγοντα χαρακτήρα στην πολιτική τους.
Σε αυτό το πλαίσιο το μέλλον της Ουκρανίας είναι απόλυτα συσχετισμένο με το μέλλον της Ευρώπης, όπως ξεκαθαρίζεται. Όχι όμως μόνο η Ουκρανία. «Η Ευρώπη αντιμετωπίζει αναπτυσσόμενες απειλές και στρατηγικό ανταγωνισμό στην ευρύτερη γειτονιά μας, από την Αρκτική και την Βαλτική έως τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική… Αυταρχικά κράτη όπως η Κίνα επιδιώκουν να επεκτείνουν την επίδρασή τους και να ελέγξουν την (ευρωπαϊκή) οικονομία και κοινωνία! […] Παραδοσιακοί σύμμαχοι και συνασπισμοί όπως οι ΗΠΑ αλλάζουν τις προτεραιότητές τους προς άλλες περιοχές του πλανήτη. Ήρθε η ώρα να επανεξοπλιστούμε». Η ΕΕ λοιπόν θεωρεί… ευρύτερη γειτονιά της τον κόσμο από την Αρκτική έως τη Βόρεια Αφρική, ενώ βλέπει την Κίνα να απειλεί τον ζηλευτό ευρωπαϊκό τρόπο ζωής. Είναι εμφανές ότι επιχειρείται να οικοδομηθεί ένας νέος ευρωπαϊκός μεγαλοϊδεατισμός, πάνω στον οποίο θα πατήσει το κεφάλαιο για την ένοπλη διεκδίκηση του παγκόσμιου ρόλου του.
Η συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία, με στόχο την κατοχύρωση των ευρωπαϊκών καπιταλιστικών συμφερόντων, είναι για τη Λευκή Βίβλο ο πρώτος στόχος της ΕΕ. Με ένταση των εξοπλισμών συμπεριλαμβανομένων όπλων πυροβολικού, συστημάτων αεράμυνας, drones, κατευθείαν ενίσχυση της ουκρανικής πολεμικής βιομηχανίας, της εκπαίδευσης, όπως συγκεκριμένα αναφέρει.
H δημιουργία μιας ισχυρής ευρωπαϊκής πολεμικής βιομηχανίας ή καλύτερα η αναδιοργάνωση της ευρωπαϊκής οικονομίας γύρω από τον πόλεμο είναι η δεύτερη προτεραιότητα. «Η επένδυση στην αμυντική ετοιμότητα της Ευρώπης δεν εξασφαλίζει μόνο την ειρήνη (sic), αλλά διευκολύνει την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Υφιστάμενες αλυσίδες αξίας και βιομηχανικές δυνατότητες, στις παραδοσιακές βιομηχανίες όπως αυτοκινητοβιομηχανία, μέταλλο, αλουμίνιο, χημική βιομηχανία, μπορούν να βρουν νέες ευκαιρίες στην πολεμική βιομηχανία, την ίδια στιγμή που νέα ‘’οικοσυστήματα’’ όπως η τεχνητή νοημοσύνη και τα προηγμένα ηλεκτρονικά μπορούν να τροφοδοτήσουν ειρηνικές και πολεμικές δραστηριότητες»!
Έτσι οι βιομηχανίες, που οι νόμοι της καπιταλιστικής συσσώρευσης δεν τους «επέτρεψαν» να παράγουν περισσότερα τρακτέρ και μηχανήματα, περισσότερα και φτηνότερα ιατρικά μηχανήματα ή οικολογικά λιπάσματα, μπορούν τώρα κάλλιστα να εκτινάξουν την κερδοφορία τους παράγοντας τανκς, drones, νάρκες, έξυπνους πυραύλους, διαστημικό κυβερνοπόλεμο και νευροπαραλυτικά αέρια.
H Λευκή Βίβλο στοχεύει να βελτιώσει και τις υποδομές της Ευρώπης. Για τον στρατό φυσικά! «Για τις μετακινήσεις των στρατευμάτων πρέπει να υπάρχει πρόσβαση σε κρίσιμες μεταφορές υποδομών, που είναι προορισμένες για ‘’διπλή χρήση’’… Για τον λόγο αυτό η ΕΕ έχει καθορίσει τέσσερις προτεραιότητες πολυλειτουργικών διαδρόμων (τραίνο, δρόμοι, θάλασσα και αέρα) για την στρατιωτική κινητικότητα για άμεσης και μεγάλης κλίμακας κίνησης στρατευμάτων. Στο πλαίσιο αυτών των διαδρόμων 500 εστιασμένα προγράμματα έχουν σημειωθεί και χρειάζεται να επικαιροποιηθούν επειγόντως».
Έτσι, αυτή η άθλια συμμορία γραβατωμένων φονιάδων, που ποσώς νοιάστηκε αν οι σιδηρόδρομοι της Ευρώπης είναι ασφαλείς, που καθόλου δεν ενδιαφέρθηκε για το αν τα συστήματα ασφαλείας έχουν εγκατασταθεί, τώρα καθορίζουν «άμεσες προτεραιότητες» και «έργα» για να φτιάξουν τις υποδομές για τον στρατό.
Φυσικά για να γίνουν όλα αυτά χρειάζονται λεφτά, πολλά λεφτά! Γι αυτό και η Λευκή Βίβλος προβλέπει ένα τσουνάμι χρηματοδοτήσεων, ένα θηριώδες «πακέτο» που φτάνει και ξεπερνάει τα 800 δισ. ευρώ, από τώρα ως το 2030! Που θα βρεθούν τα λεφτά αυτά;;
Πρώτο, με αύξηση των εθνικών προϋπολογισμών για τις πολεμικές δαπάνες! Από την αύξηση αυτή προβλέπεται να προέλθουν τα 650 δισ. ευρώ!
Δεύτερο, με κοινό δανεισμό (πρόγραμμα SAFE, Security Action For Europe). To πρόγραμμα προβλέπει δάνεια 150 δισ. ευρώ, τα οποία θα διατεθούν στην πολεμική βιομηχανία των χωρών που συμμετέχουν στην «πρωτοβουλία»
Τρίτο, στα δισεκατομμύρια αυτά θα προστεθούν δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και επιπλέον, για πρώτη φορά, κονδύλια των ευρωπαϊκών συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων (ΕΣΠΑ).
Και τι γίνεται με τους δρακόντειους όρους του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης; Είναι απλό. Καταργούνται για τον πόλεμο. Έτσι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει μέσω ΛΒ την ενεργοποίηση της «Ρήτρας Διαφυγής» μόνο για τις υπερβάλλουσες στρατιωτικές δαπάνες(!), δηλαδή για το επιπλέον μέρος που θα δαπανηθεί από τα κράτη μέλη για εξοπλισμούς. Η «ευελιξία» αυτή, θα επιτρέψει την παράκαμψη από τις συμφωνημένες δαπάνες ίση με την αύξηση των στρατιωτικών δαπανών κάθε μέλους κατά 1,5% σε σχέση με αυτές του 2021 και για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Δηλαδή όποιο κράτος αυξήσει τις στρατιωτικές του δαπάνες κατά 1,5% σε σχέση με το 2021 και για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, το ποσό αυτό, δεν θα υπολογίζεται στους «κόφτες» του Συμφώνου Σταθερότητας».
Τα χρέη θα εκτοξευτούν, οι πολεμικές δαπάνες θα αντικαταστήσουν τα απομεινάρια του κοινωνικού κράτους.
Η φρενίτιδα επανεξοπλισμού του πλανήτη οδηγεί αργά η γρήγορα στην γενίκευση των πολέμων του κεφαλαίου. Η πάλη για την παγκόσμια ηγεμονία έχει μπει για τα καλά στην πολεμική εποχή της. Η Δύση σέρνει την πορεία προς τον πόλεμο και η ΕΕ αποκαλύπτεται στα μάτια των λαών σαν Ένωση Πολέμου!
Εποχή πολέμων, εποχή επαναστάσεων
Ρήξη και αποδέσμευση από ΕΕ και ΝΑΤΟ, σύγκρουση με την αστική πολιτική
Ο πόλεμος γεννιέται από τον καπιταλισμό. Δίνει διέξοδο στην κρίση του μέσα από ένα ματωμένο κύκλο τρομακτικών επενδύσεων κεφαλαίων, που δεν αποφέρουν το αναμενόμενο κέρδος στην «ειρηνική παραγωγή». Ενώνει την εργατική τάξη πίσω από την ξένη «εθνική σημαία» και την βάζει να σφαχτεί με τους προλετάριους της δίπλας χώρας. Τέλος λύνει ένοπλα τον νέο συσχετισμό δυνάμεων και καθορίζει τον παγκόσμιο ηγεμόνα. Έτσι γίνεται και σήμερα, αν τελικά… μείνει πλανήτης για να έχει κάποιον ηγεμόνα.
Η ΕΕ αναδεικνύει όλο το αντιδραστικό, κυνικό, αιματοβαμμένο πρόσωπό της. Το αίτημα της απειθαρχίας, της ρήξης και της αποδέσμευσης από αυτόν τον ιμπεριαλιστικό οργανισμό έρχεται στην ημερήσια διάταξη, όπως και από το ΝΑΤΟ. Κάνει πραγματικά εντύπωση όταν αριστερές δυνάμεις αναμασάνε ακόμα τις πομφόλυγες για την δυνατότητα να αλλάξει, να παίξει φιλειρηνικό ρόλο, ή να επιμένουν ότι η ρήξη αυτή δεν είναι στην ημερήσια διάταξη.
Τον πόλεμο μπορεί να τον σταματήσει η εργατική τάξη, η επαναστατική απειλή και η ίδια η επαναστατική αλλαγή. Μόνο η μετατροπή του ιμπεριαλιστικού πολέμου, σε κοινωνικό πόλεμο ενάντια στην αστική τάξη της δικής μας χώρας θα σώσει την ανθρωπότητα από την πορεία προς τον πόλεμο. Να τι έπρεπε να κάνουν το 1914 και τι πρέπει να κάνουν και τώρα τα εργατικά κόμματα και οι κομμουνιστές. «Να μην ψηφίζουν τις πολεμικές πιστώσεις, να μην ενθαρρύνουν τον σοβινισμό της χώρας “τους” (και των σύμμαχων χωρών), να καταπολεμήσουν πρώτ’ απ’ όλα τον σοβινισμό της “δικής τους” αστικής τάξης, να μην περιορίζονται στις νόμιμες μορφές πάλης όταν αρχίζει η κρίση και η αστική τάξη αφαιρεί η ίδια τη νομιμότητα που δημιούργησε – να ποια είναι η γραμμή δουλειάς που οδηγεί στον εμφύλιο πόλεμο και θα οδηγήσει σ’ αυτόν σε τούτη ή σ’ εκείνη τη στιγμή της πανευρωπαϊκής πυρκαγιάς» (Βλαδιμίρ Λένιν).
Τριπλάσια κονδύλια για τον στρατό απ’ ότι η Ρωσία
Απειλείται η Ευρώπη; Έχει «μείνει πίσω η Ευρώπη» από τη Ρωσία; Οι ρωσικές στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν το 2024 κατά 42% σε ετήσια βάση και έφτασαν τα 145,9 δισεκατομμύρια δολάρια. Η Ευρώπη ξόδεψε σε πραγματικά νούμερα 457 δισ. δολάρια το 2024 αυξημένα 12% σε σχέση με το 2023. Η Γερμανία διαθέτει πλέον τον μεγαλύτερο πολεμικό προϋπολογισμό στην ήπειρο, με 86 δισ. δολ. ξεπερνώντας το Ηνωμένο Βασίλειο (81,1 δισ.), πρώτη φορά εδώ και τρεις δεκαετίες. Οι στρατιωτικές δαπάνες της Γαλλίας το 2024 ήταν 64 δισ., της Ιταλίας 35,2 δισ. και 28,4 δισ. δολ. της Πολωνίας.
Επομένως σε πραγματικά χρήματα (και όχι σε ποσοστά επί του ΑΕΠ, ή σε σύγκριση με την αγοραστική δύναμη και άλλες απίστευτες λογιστικές αλχημείες των δυτικών ΜΜΕ) η Ευρώπη ξοδεύει τρεις φορές περισσότερα χρήματα απ’ ότι η Ρωσία σε στρατιωτικούς εξοπλισμούς. Αντίστοιχα οι εξοπλιστικές δαπάνες των ΗΠΑ το 2024 έφτασαν τα 968 δισ. δολάρια ενώ της Κίνας σε 235 δισ.!
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ώθησε τις στρατιωτικές δαπάνες παγκοσμίως στα 2,46 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2024, αντιπροσωπεύοντας αύξηση 7,4%, ανέφερε το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών (IISS) στην ετήσια εκτίμησή του για τις παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες.
Μέσα λοιπόν στο πλαίσιο του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού, «αντιδραστικού απ’ όλες τις πλευρές» είναι φανερό ποιος σέρνει τον χορό των πολεμικών εξοπλισμών. Και παρόλα αυτά τα μέλη του ΝΑΤΟ έχουν στόχο να φτάσουν τις πολεμικές τους δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ. Η αστική τάξη της χώρας μας είναι δεμένη με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ με χίλια πλοκάμια. Ο αγώνας ενάντια στον πόλεμο έχει σαν αναπόσπαστη πλευρά να σπάσουν αυτοί οι δεσμοί.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν στο φύλλο 5-6 Απριλίου 2025
