Το 6ο συνέδριο της νεολαίας Κομμουνιστική Απελευθέρωση, που πραγματοποιείται αυτό το Σαββατοκύριακο, σηματοδοτεί το σχεδόν καθολικό πέρασμα της οργάνωσης στη γενιά Z. Εκείνη, καλείται να «διαβάσει» το παρελθόν, τις στιγμές κορύφωσης του νεολαιίστικου κινήματος, αλλά κυρίαρχα να «κοιτάξει» το παρόν με τα δικά της μάτια. Μία γενιά στην οποία δεν θεωρείται τόσο «κουλ» να είσαι σε μία κομμουνιστική οργάνωση νεολαίας, όπως άλλες παλαιότερες περιόδους, που ο όρος «συλλογικότητα» φαντάζει παρωχημένος, παρατηρούνται ισχυρές τάσεις χειραφέτησης που χαλάνε το αφήγημα περί μίας «αδιάφορης» γενιάς. Όπως εξηγούν τα νεότερα μέλη της νΚΑ, η γενιά τους έχει ζήσει πολλά. Έχει γίνει αντικείμενο προπαγάνδας και αστικής κατήχησης, παρόλα αυτά, συνεχίζει να αντιδρά. Το έδειξε το φοιτητικό κίνημα του ’24, τα φετινά Τέμπη και άλλα παραδείγματα…
Αυτό που απαιτείται είναι μία προσπάθεια βαθύτερης κατανόησης του τρόπου με τον οποίο συγκροτεί συνείδηση η νέα γενιά και των βασικών παραγόντων που επιδρούν κατά τη συγκρότηση αυτής. Οι θέσεις του 6ου συνεδρίου της νΚΑ, πραγματεύονται -μεταξύ άλλων- ακριβώς αυτό. Ομοίως, και τα κείμενα συμβολής μελών της οργάνωσης που έχουν αναρτηθεί στο επίσημο site της οργάνωσης (nka.gr).
Στόχος δεν είναι απλώς μία «εμπεριστατωμένη ανάλυση» των προβλημάτων, αλλά ειδικότερα η συγκρότηση ενός πλήρους πολιτικού σχεδίου, που θα ξεκινάει από το «μικρό» και θα καταλήγει στο «μεγάλο». Ενός σχεδίου που «θα συνδέει την πάλη για ζωή με αξιοπρέπεια στο σήμερα με την πάλη για μια άλλη κοινωνία».
Νέα γενιά, νέα κομμουνιστική οργάνωση νεολαίας
Επιμέλεια: Κυριακή Καράμπαλη
H 30χρονη νΚΑ, πλέον, περνάει στην Gen z. Τι πρέπει να αλλάξει για να επικοινωνήσει καλύτερα με το νεότερο ηλικιακό φάσμα;
Αρετή: Όταν μιλάμε για τη Gen z γενιά προσπαθώ στο μυαλό μου να βάλω σε μια σειρά τα καθοριστικά γεγονότα που την έχουν στιγματίσει. Από την κρίση, την καραντίνα πριν κάποια χρόνια, την εφαρμογή της ΕΒΕ και πως αντιλαμβάνεται την είσοδο της στο πανεπιστήμιο με βάση αυτή, μέχρι και το δολοφονικό έγκλημα των Τεμπών. Η προσέγγιση λοιπόν και η απάντηση που πρέπει να έχει μία σύγχρονη οργάνωση νεολαίας προς την Gen Z πρέπει κυρίαρχα να βασίζεται στην ανάλυση όσων έχει περάσει η γενιά αυτή και πως πολιτικά/κοινωνικά έχει επηρεαστεί από αυτά. Για αυτό, η βαθύτερη ανάλυση για τις τάσεις υποταγής που καθηλώνουν τη νέα γενιά, αλλά και τις τάσεις χειραφέτησης που εκδηλώνονται παρότι με αντιφατικό τρόπο, αποτελούν σημαντικό τμήμα των θέσεων του 6ου συνεδρίου. Σε μία εποχή που η νέα γενιά μαθαίνει πως οι ανθρώπινες σχέσεις χρωματίζονται με όρους συμφέροντος και όχι συνεργασίας και αλληλεγγύης και που η στρεσαριστική καθημερινότητα και η έλλειψη ελεύθερου ποιοτικού χρόνου ενισχύουν τα ψυχικά νοσήματα ειδικά της νεολαίας, η νΚΑ πρέπει να αναλύσει το πώς όλα αυτά συγκροτούν συνειδήσεις.
Η Gen Z συχνά βρίσκεται στο επίκεντρο αρνητικής κριτικής. Τι απαντάτε;
Μυρτώ: Από μικρά παιδιά ακούμε τους μεγαλύτερους να μας λένε «Εσείς ζείτε καλύτερα, εμείς δεν είχαμε τις δυνατότητες που έχετε εσείς σήμερα», αλλά δυστυχώς -παρότι λέγεται καλοπροαίρετα- αυτή η φράση δεν ισχύει σε όλα τα επίπεδα. Η γενιά μας κουβαλά στις πλάτες της όχι μόνο τα διαχρονικά προβλήματα –ακρίβεια, φτώχεια, απόγνωση– αλλά και τον κυκλώνα της τεχνολογίας που φροντίζει όχι να μας κάνει την καθημερινότητα πιο εύκολη, αλλά να πλουτίσει το κεφάλαιο. Ζούμε σε έναν κόσμο υπερπληροφόρησης, όπου όλα τρέχουν και τίποτα δεν είναι αρκετό. Ο διαρκής ανταγωνισμός, το άγχος της επιτυχίας, η πίεση της εικόνας, η χαμηλή αυτοπεποίθηση… όλα μας βαραίνουν. Κι όμως, μέσα σ’ αυτή την ασφυξία, δεν σταματάμε να αναζητούμε τον εαυτό μας, να παλεύουμε, να δημιουργούμε, να διεκδικούμε. Είμαστε μια γενιά που, παρά τις δυσκολίες, δεν σκύβει το κεφάλι! Η δύναμή μας γεννιέται μέσα από τις ίδιες τις αντιξοότητες.
Απαντάτε με οργάνωση και συλλογική στράτευση σε μία εποχή που θριαμβεύει ο ατομικισμός. Γιατί;
Γιάννης: Νομίζω πως είναι πλέον ξεκάθαρο το πως όχι απλά θριαμβεύει ο ατομικισμός, αλλά μάς διδάσκεται σαν μονόδρομος. Από τις πρώτες τάξεις του σχολείου, μάς καλλιεργείται μια κουλτούρα του ανταγωνισμού, του κοινωνικού κανιβαλισμού, και ο ατομικός δρόμος φαντάζει σαν η μόνη λύση. Φαίνεται δύσκολο να φανταστεί κανείς έναν κόσμο πέρα από τον καπιταλισμό, πόσο μάλλον να στρατευτεί σε μια οργάνωση που παλεύει για την ανατροπή του. Είναι όμως ακριβώς αυτή η στράτευση που μας απελευθερώνει και συλλογικά αλλά και ατομικά, διότι μόνο μέσω αυτής μπορούμε να βρούμε προοπτική! Αναλύοντας και καταλαβαίνοντας βαθύτερα τα αίτια των προβλημάτων των οποίων βιώνουμε στο σήμερα, προσπαθούμε να περιγράψουμε και τον τρόπο με τον οποίο θα επιλυθούν. Οραματιζόμαστε, και εν τέλει οικοδομούμε, την κοινωνία του αύριο που θα χωράει τα όνειρα και τις επιθυμίες μας. Θέλουμε μια νΚΑ που αντανακλά αυτήν ακριβώς την κοινωνία.
«Η στράτευση μας απελευθερώνει συλλογικά και ατομικά, διότι μόνο μέσω αυτής μπορούμε να βρούμε προοπτική!»
«Κόμματα» και «κομματικές νεολαίες» είναι φράσεις που χρησιμοποιούνται συχνά υποτιμητικά. Για κάποιους «έχει περάσει η εποχή τους». Είναι έτσι;
Ζαχαρίας: Στην εποχή μας οι όροι «κόμματα» και «κομματικές νεολαίες» συνήθως είτε αποτελούν ταμπού, είτε χρησιμοποιούνται υποτιμητικά, ενώ για αρκετούς/ες θεωρούνται παρωχημένοι. Σίγουρα σε αυτό μεγάλο ρόλο παίζει η απογοήτευση του κόσμου που πηγάζει από το γεγονός ότι βλέπει την κυρίαρχη αστική ιδεολογία να κερδίζει έδαφος την ώρα που ο ίδιος νιώθει ότι δεν τον χωράει ο κόσμος των λίγων. Δεν βλέπει να μπορεί να σχηματίζεται ένα αντίπαλο δέος το οποίο να δύναται να παράξει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για μια άλλη προοπτική πέρα από εκείνη που του επιφυλάσσει ο καπιταλισμός, σε μια κοινωνία που προωθεί την αποπολιτικοποίηση, τον ατομικό δρόμο και την ανταγωνιστικότητα. Αυτό τον ρόλο έρχεται να παίξει λοιπόν η νεολαία Κομμουνιστική Απελευθέρωση, με βάση τις σύγχρονες ανάγκες και το στάδιο του ολοκληρωτικού καπιταλισμού στο σήμερα. Να υπερβεί θετικά συντηρητικές και ξεπερασμένες αντιλήψεις για την έννοια του κόμματος, να σπάσει την φοβικότητα και να αναδείξει την αναγκαιότητα στράτευσης πίσω από μια ιδέα και ένα εγχείρημα για το μέλλον που μας ανήκει.
«Η νΚΑ καλείται να υπερβεί θετικά τις συντηρητικές και ξεπερασμένες αντιλήψεις για την έννοια του κόμματος»
Ποια η αξία χρήσης μιας κομμουνιστικής οργάνωσης νεολαίας στο σήμερα;
Θοδωρής: Οι τάσεις ριζοσπαστικοποίησης της νεολαίας που ξεπηδούν ιδιαίτερα από τις οξυμένες κινηματικά περιόδους, όπως αυτή των Τεμπών, σηματοδοτούν την ανάγκη διοχέτευσης και οργάνωσης τους σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο πάλης! Αυτό βέβαια μπορεί να γίνει μονάχα μέσω μιας σύγχρονης κομμουνιστικής οργάνωσης νεολαίας και της στράτευσης σε αυτήν. Μιας οργάνωσης που αμφισβητεί την παντοκρατορία του συστήματος και μάχεται ενάντια του, που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή κάθε μικρού και μεγάλου αγώνα του κινήματος, στην οποία έχουν χώρο όλοι, όλες και όλα που θέλουν να δώσουν μάχη απέναντι στην αδικία και που έχει τη δυνατότητα να παράξει ένα μάχιμο, ανατρεπτικό σχέδιο που θα συνδέει την πάλη για ζωή με αξιοπρέπεια στο σήμερα με την πάλη για μια άλλη κοινωνία.
Ποιες τάσεις/ρεύματα εντοπίζετε στο κίνημα νεολαίας αυτή τη στιγμή; Ποιες συγκεκριμένα θέλει να εκπροσωπήσει η νΚΑ;
Νικολέτα: Ενάντια στο αφήγημα Τhere Ιs Νo Αlternative είδαμε μέσα από τα νεολαιίστικα κινήματα που ξέσπασαν διεθνώς τα τελευταία χρόνια την ελπίδα των νέων για μια άλλη κοινωνία. Μέσα στα κινήματα αυτά -όπως πάντα άλλωστε- διαμορφώνονται αντιφατικές τάσεις. Μερικές από αυτές υποτάσσονται σε συνδιαχειριστικές λογικές που δεν έχουν στόχο την άμεση ανατροπή της κυρίαρχης πολιτικής και του συστήματος, αλλά την ενσωμάτωσή τους σε αυτό. Άλλες εκφράζουν την έντονη οργή και αγανάκτηση, χωρίς όμως να συνοδεύονται από μια πολιτική πρόταση για το πως η οργή μπορεί να γίνει δύναμη ανατροπής και να αναδείξει μια νέα προοπτική, ενώ άλλα ρεύματα κάνουν σαφές πως η μόνη λύση είναι «Για να αναπνεύσουμε να τους ανατρέψουμε». Το τελευταίο, είναι και το ρεύμα που θέλουμε να τονώσουμε. Αυτό συγκροτείται σε δύο επίπεδα. Τη νεολαία που αρχικά δεν φοβάται να αμφισβητεί και να συγκρουστεί με το κυρίαρχο σύστημα σήμερα. Και την επαναστατική νεολαία που βλέπει την κομμουνιστική απελευθέρωση ως δυνατή εναλλακτική λύση που θα έρθει για να χτιστεί μία κοινωνία απεγκλωβισμένη από κάθε είδους εκμετάλλευση και καταπίεση.
«Το ρεύμα που θέλουμε να εκφράσουμε κεφαλαιοποιείται στο σύνθημα: “Για να αναπνεύσουμε να τους ανατρέψουμε”»
Η νεολαία δυσκολεύεται να συνυπάρξει οργανικά με το εργατικό κίνημα. Αποτελεί στόχο των Θέσεων η συνύπαρξη αυτή;
Αρετή: Η νεολαία είτε λόγω εργασιακής προοπτικής είτε λόγω καθημερινότητας (από την αρχή της κρίσης και έπειτα η εργασία παράλληλα με τις σπουδές γίνεται αναγκαστική επιλογή για πολλούς/ες/α φοιτητές, φοιτήτριες και φοιτητά) έχει το συμφέρον της στην πλευρά της εργατικής τάξης. Για αυτό ακριβώς τον λόγο είναι αναγκαίος στόχος- όπως μπαίνει και στις θέσεις- η συνύπαρξη της νεολαίας με το εργατικό κίνημα. Για να επιτευχθεί αυτό, χρειάζονται δυο πράγματα: Πρώτον, ένα φοιτητικό κίνημα με εργατική στροφή που αντιλαμβάνεται ότι η μάχη για την διεκδίκηση δημόσιας και δωρεάν παιδείας, είναι ένας αγώνας που εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο: Αυτό της απαίτησης καλύτερων όρων ζωής, αντίστασης και ρήξης με την κυρίαρχη τάξη πραγμάτων και επιδιώκει άρα ουσιαστική συζήτηση βάζοντας κοινό βηματισμό και σχεδιασμό με τους εργαζόμενους. Δεύτερον, η εργαζόμενη νεολαία να βρει χώρο εντός του εργατικού κινήματος. Σίγουρα ο τρόπος με τον οποίο συγκροτείται το υπάρχον εργατικό κίνημα είναι βασικός ενισχυτικός παράγοντας στη δυσκολία αυτή. Βασικές αιτίες για αυτό είναι η σήψη και απονέκρωση που έχει προκαλέσει ο εργοδοτικός συνδικαλισμός και η απουσία επαναστατικής, εργατικής πολιτικής. Η ανασυγκρότηση της αντικαπιταλιστικής πτέρυγας στα πανεπιστήμια και στα εργατικά σχήματα είναι αναγκαία, ώστε να αποτελέσει κομμάτι εκείνου του εργατικού κινήματος που θα βάζει μπροστά τις ανάγκες της πληττόμενης πλειοψηφίας, με αιτήματα που ανταποκρίνονται στην ανάγκη μας για αξιοπρεπή ζωή και εργασία, που θα οργανώνεται μέσα από αμεσοδημοκρατικές και από τα κάτω διαδικασίες.
«Η ανασυγκρότηση της αντικαπιταλιστικής πτέρυγας στα πανεπιστήμια και στα εργατικά σχήματα είναι αναγκαία»
Στον αντίποδα των νεολαιίστικων κινημάτων. Παρατηρούνται τάσεις συντηρητικοποίησης των νέων ανθρώπων. Που οφείλονται αυτές και πως ανατρέπονται;
Ζαχαρίας: Οι τάσεις συντηρητικοποίησης των νέων ανθρώπων είναι κάτι το οποίο επιδιώκει πάντα η αστική τάξη γιατί φοβάται το τι μπορεί να καταφέρει η εργατική τάξη αν αντιμετωπίσει συλλογικά το όραμα για μια κομμουνιστική κοινωνία ως ρεαλιστικό στόχο. Πολεμάνε κάθε φωνή αντίδρασης με κάθε τρόπο. Το βιώνουμε και στους χώρους που σπουδάζουμε, οι οποίοι είναι αποστειρωμένοι και διώκεται κάθε πολιτική και συνδικαλιστική δράση, ενώ μόνος στόχος του φοιτητή/τριας πρέπει να είναι η καριέρα του. Παράλληλα κυριαρχεί η αντίληψη του ανταγωνισμού και του ατομικού δρόμου με τον οποίο μεγαλώνουν οι νέοι, καθώς δεν έχει γίνει ακόμα σαφές μέχρι το πώς μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα. Ωστόσο, οργή δε σταματάει να υπάρχει, εξάλλου φάνηκε και στο κίνημα κόντρα στην συγκάλυψη για το έγκλημα των Τεμπών, και αυτή προσπαθούν να τη φιμώσουν με μανία. Μόνο μέσα από την οργανωμένη πάλη λοιπόν, η εν λόγω συντηρητικοποίηση θα ανατραπεί, όταν ο λαός πειστεί ότι στο τέλος θα βγει νικητής.
Μυρτώ: Όταν όλα γύρω σου μοιάζουν να καταρρέουν, είναι ανθρώπινο να αναζητάς κάτι σταθερό, κάτι να κρατηθείς. Έτσι εξηγείται και η στροφή πολλών νέων στη θρησκεία ή την «πατρίδα». Ζούμε σε μια εποχή γεμάτη ανασφάλεια: Ακρίβεια που πνίγει, φτώχεια που διαρκώς βαθαίνει, πολεμικές απειλές που προβάλλονται διαρκώς από τα μέσα ενημέρωσης. Μέσα σε αυτό το κλίμα, το αφήγημα «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια» φαντάζει σε κάποιους σαν ένα καταφύγιο, σαν μια επιστροφή σε κάτι «σίγουρο». Όμως η συντήρηση δεν είναι λύση· είναι παύση. Η ανατροπή αυτού του αφηγήματος ξεκινά όταν καταλάβουμε πως η πραγματική ασφάλεια δεν βρίσκεται στο παρελθόν, αλλά στη συλλογική δράση και στην ανάγκη για αλλαγή. Όταν αντιληφθούμε ότι η δύναμη να αλλάξουμε τον κόσμο βρίσκεται στα δικά μας χέρια.
«Η συντήρηση δεν είναι λύση· είναι παύση. Η ανατροπή αυτού του αφηγήματος ξεκινά όταν καταλάβουμε πως η πραγματική ασφάλεια βρίσκεται στην ανάγκη για αλλαγή.»
Είναι “κουλ” να είσαι κομμουνιστής/ρια/το το 2025;
Νικολέτα: Η αλήθεια είναι πως το 2025 ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας δεν είναι θετικά προσκείμενο προς τον κομμουνισμό, κάτι στο οποίο έπαιξε καθοριστικό ρόλο η δυτική προπαγάνδα του αντικομμουνισμού, ειδικότερα μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης. Παρ’ όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια βλέπουμε την νεολαία -και όχι μόνο- να προσπαθεί να εκφράσει τις τάσεις ριζοσπαστικοποίησής της και να ξεσπούν κινήματα. Με το κίνημα διαρκείας του ’06-’07 ενάντια στα ιδιωτικά πανεπιστήμια, με τον Δεκέμβρη του ’08, αλλά και πιο πρόσφατα με το φοιτητικό κίνημα του ’24 και τις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις για τα Τέμπη. Γεγονότα που αναδεικνύουν την ανάγκη του οργανωμένου αγώνα για έναν άλλον κόσμο, έναν κόσμο που να μας χωρά, χειραφετημένο από κάθε είδους διακρίσεις. Μια νεολαία που θα δημιουργεί με βάση τις νέες δυνατότητες, για τις ανάγκες τις κοινωνίας.
Θοδωρής: Στην εποχή αυτού του απάνθρωπου καπιταλισμού, που ο πόλεμος, ο ρατσισμός και η βία θερίζουν, που πουλάμε τη δημιουργικότητα μας και των ιδρώτα μας μέχρι να γεράσουμε, που ζούμε την ολομέτωπη επίθεση στις ελευθερίες και τα αγαθά, που ζούμε την ολοκληρωτική καταστροφή του περιβάλλοντος, αυτό που είναι πραγματικά «κουλ» είναι ένας σύγχρονος κομμουνισμός του 21ου αιώνα όπου θα ζούμε με όλα τα αναγκαία, που θα έχουμε ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας μας, που δεν ζούμε για να δουλεύουμε, που η επιστήμη θα αξιοποιείται για τις ανάγκες μας, που θα συνυπάρχουμε σε ένα κοινωνικό πλαίσιο του «Από τον καθένα ανάλογα με τις δυνατότητες του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του».
«Κομμουνισμός στον 21ο αιώνα, για να ζούμε με όλα τα αναγκαία, να έχουμε ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς μας»
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν στο φύλλο 12-13 Απριλίου 2025
