Χρίστος Κρανάκης
Πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση στην γεμάτη αίθουσα της ΕΣΗΕΑ με καθοριστική τη συμβολή των δημοσιογράφων εισηγητών
Σε μία πλούσια και ενδιαφέρουσα συζήτηση εξελίχθηκε η εκδήλωση του Πριν για τις εξελίξεις στη Συρία αλλά και ευρύτερα στη Μέση Ανατολή την Τετάρτη 8 Ιανουαρίου. Σε μία γεμάτη αίθουσα της ΕΣΗΕΑ, σύντροφοι και φίλοι της εφημερίδας, έδωσαν το παρόν εκφράζοντας τόσο το ενδιαφέρον τους για τα γεωπολιτικά τεκταινόμενα της περιοχής, όσο και τη στήριξή τους στις προσπάθειες της Συντακτικής Επιτροπής να συνδράμει στην αναγκαία κουβέντα που πρέπει να ανοίξει γύρω από το καθήκοντα της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς και του αντιπολεμικού κινήματος στην Ελλάδα.
Ανοίγοντας τη συζήτηση, εκ μέρους της ΣΕ του Πριν, η Λίτσα Φρυδά τόνισε πως τα τελευταία γεγονότα, που απειλούν την περιοχή με ακόμη πιο γενικευμένη ανάφλεξη, οφείλονται κυρίαρχα στους αυξημένους πολεμικούς ανταγωνισμούς του κεφαλαίου, των αστικών κρατών και των ιμπεριαλιστικών μπλοκ, και παρουσίασε τους τρεις εισηγητές δημοσιογράφους (τα βίντεο με τις ομιλίες θα αναρτηθούν στα ηλεκτρονικά μέσα του Πριν).
Τον λόγο αρχικά έλαβε ο Πάνος Χαρίτος, άνθρωπος που έχει υπηρετήσει την ενημέρωση με δια ζώσης ανταποκρίσεις από διάφορες περιοχές της Μέσης Ανατολής και από τη Συρία. Ξεκινώντας, παρουσίασε κάποια βασικά ιστορικά στοιχεία, απαραίτητα για να αντιληφθούμε καλύτερα τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στη χώρα. Όπως είπε, 71 χρόνια μετά την ανεξαρτητοποίηση της Συρίας και 53 μετά την ανάληψη της εξουσίας από την οικογένεια Άσαντ, η Συρία -μία χώρα με χαρακτηριστική έλξη για τον δυτικό τρόπο ζωής-, πλέον βιώνει μία καθολική ανατροπή των πολιτικών δεδομένων που υπήρχαν για δεκαετίες με ασαφή αποτελέσματα. Συχνά στη χώρα τα τελευταία χρόνια, επικρατούσαν κοινωνικές διεργασίες και αντιπαραθέσεις, με επίκεντρο τη νεολαία που ζήταγε μεταρρυθμίσεις και εκδημοκρατισμό. Οι όποιες προσδοκίες -ίσως- γέννησε η ανάληψη καθηκόντων από τον Μπασάρ Αλ Άσαντ το 2000, γρήγορα αποδείχθηκαν φρούδες και πλατιά στρώματα της κοινωνίας συνέχισαν να διαμαρτύρονται για τις πολιτικές του καθεστώτος. Η άγρια καταστολή και η παρέμβαση άλλων δυνάμεων οδήγησαν στο ξέσπασμα του εμφυλίου το 2011. Ενός εμφυλίου που πήρε τη μορφή «πολέμου διά αντιπροσώπων» με ξένες δυνάμεις να υπερασπίζονται τα δικά τους γεωστρατηγικά σχέδια. Παρά τη σχετική σταθεροποίηση του καθεστώτος Άσαντ και των εξωτερικών σύμμαχων του τα τελευταία χρόνια, δεν υπήρχε πραγματική υποστήριξη στο εσωτερικό, ενώ και η αλλαγή στις εξωτερικές συνθήκες έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην εν τέλει ανατροπή του αυταρχικού καθεστώτος. Πέρα από το απροσδιόριστο μέλλον που ανοίγεται μπροστά στους κατοίκους της Συρίας και την έλλειψη εγγυήσεων πως η νέα ηγεσία θα αποποιηθεί όντως το φονταμελιστικό της παρελθόν, ο Πάνος Χαρίτος στάθηκε και στις επικίνδυνες απολήξεις που μπορεί να φέρει ευρύτερα η νέα αυτή εξέλιξη. Όπως είπε, η απουσία εθνικού στρατού, καθιστά ευάλωτη τη συριακή κοινωνία στη δράση ένοπλων ομάδων (όπως έγινε στο Ιράκ), πράγμα που μπορεί να εμφανιστεί ως «δικαιολογία» γειτονικών χωρών ή μεγάλων δυνάμεων ώστε να εγκαθιδρύσουν ενεργή στρατιωτική παρουσία σε τμήματα της χώρας. Η ανάμειξη Τουρκίας και Ισραήλ στη Συρία, όπως εκτίμησε, θα φέρει νέες αναμεταξύ τους εντάσεις, αναγκάζοντάς τες να αλλάξουν το «αμυντικό» τους δόγμα….
Στη συνέχεια, τη σκυτάλη έλαβε ο Σεΐτ Αλντογάν, ανταποκριτής στην Αθήνα της τουρκικής αριστερής εφημερίδας Εβρενσέλ. Αφού εκτίμησε πως η Μέση Ανατολή, έχει μετατραπεί σε πεδίο μαχών για τα ιμπεριαλιστικά μπλοκ επειδή κατέχει το 48% του παγκόσμιου φυσικού αερίου και το 43% του πετρελαίου, αναφέρθηκε στο ποιες δυνάμεις επωφελούνται από τις εξελίξεις στη Συρία και πως αυτές σκοπεύουν να κεφαλαιοποιήσουν τα κέρδη τους. Όπως εξήγησε, η διαπραγματευτική ισχύς της Τουρκίας έχει αυξηθεί. Η Άγκυρα, δεν προτίθεται να μείνει άπραγη απέναντι στις όποιες διεκδικήσεις των Κούρδων της Συρίας ή να δεχτεί κανενός είδους ανεξαρτησίας τους και ως εκ τούτου δεν σκοπεύει να φύγει από τη «ζώνη ασφαλείας» στα συριακά σύνορα που έχει κατακτήσει από το 2019. Ταυτόχρονα, εξήγησε πως κερδισμένο βγαίνει και το Ισραήλ, καθώς το νέο καθεστώς φαίνεται πως αποσιωπά τις ισραηλινές επεμβάσεις στοχεύοντας αποκλειστικά στο Ιράν, κάτι που δείχνει πως πιθανότατα είναι έτοιμο να συνεργαστεί με το κράτος-δολοφόνο. Παρά τις όποιες τριβές, μπορεί να σημειωθούν ανάμεσα στη νατοϊκή Τουρκία και το Ισραήλ, ο Σεΐτ Αλντογάν υποστήριξε πως μεγάλος κερδισμένος των πρόσφατων εξελίξεων είναι ευρύτερα το δυτικό στρατόπεδο. Μάλιστα, προειδοποίησε πως αυτό σε καμία περίπτωση δεν συνιστά δίχτυ προστασία για τους κουρδικούς πληθυσμούς, καθώς οι ιμπεριαλιστές έχουν αποδείξει ιστορικά πως όταν κριθεί σκόπιμο δεν διστάζουν να θυσιάσουν τους «συμμάχους» τους.
Η έλλειψη μιας απελευθερωτικής προοπτικής και τα επιθετικά σχέδια των κρατών του ΝΑΤΟ και του Ισραήλ
Κλείνοντας τον κύκλο των εισηγήσεων, ο Γιώργος Παυλόπουλος, μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του Πριν, τόνισε πως ό,τι βλέπουμε σήμερα στο πεδίο των καπιταλιστικών ανταγωνισμών, είναι κρίκοι σε μία αλυσίδα γεωστρατηγικών ανακατατάξεων που ξεκίνησε από το 1989. Πλέον, αποτυπώνεται με τον πιο κατάφωρο τρόπο, η ανάγκη του καπιταλισμού να αλλάξει τον κόσμο όπως αυτός είχε διαμορφωθεί μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι πρόσφατες δηλώσεις του Τραμπ, όπως ανέφερε, συνιστούν ένδειξη πως ζούμε την εποχή των μεγάλων αντιθέσεων και ανταγωνισμών! Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται και οι τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Εκεί, οι Παλαιστίνιοι και οι Κούρδοι βιώνουν την πιο δύσκολη στιγμή της ιστορίας τους, με τους πρώτους να σφυροκοπούνται στη Γάζα από το Ισραήλ και στη Δυτική Όχθη από την προδοτική Παλαιστινιακή Αρχή και το Ισραήλ. Οι δεύτεροι, παρά τον ηρωικό αγώνα που έχουν δώσει, βρίσκονται αντιμέτωποι με τη συνθηκολόγηση. Όπως τόνισε, βασική αιτία των δυσμενών αυτών εξελίξεων είναι η έλλειψη ενός κοινωνικού αφηγήματος στη Μέση Ανατολή, που να μπορεί να ενώσει τους λαούς σε απελευθερωτικά προτάγματα. Ωστόσο, η συγκροτημένη αντιπολεμική-διεθνιστική δράση είναι το «όπλο» για να υπάρξει διέξοδος από τα σχέδια των ιμπεριαλιστών και οι λαοί να μην αναγκάζονται να διαλέγουν ανάμεσα στον «ελαφρώς καλύτερο» δυνάστη τους. Το αρχικό ξέσπασμα της Αραβικής Άνοιξης, αλλά και η μετέπειτα αποτυχία της να πάρει κοινωνικό και απελευθερωτικό χαρακτήρα και να μην εγκολπωθεί από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις προσφέρουν πολύτιμα διδάγματα σε αυτή την κατεύθυνση.
Ακολούθησαν ερωτήσεις και παρεμβάσεις, με την υπόσχεση πως η συζήτηση και η πάλη θα συνεχιστούν.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν στο φύλλο 4-5 Ιανουαρίου
(Σύντομα θα δημοσιεύσουμε τα βίντεο της εκδήλωσης σε υψηλή ανάλυση)
