Αντώνης Δραγανίγος
Οι μισθωτοί και τα λαϊκά στρώματα πληρώνουν το 70% της πολύ αυξημένης φορολογίας, ενώ οι δαπάνες του προϋπολογισμού για την αποπληρωμή του τοκογλυφικού χρέους όλο και αυξάνονται, όπως και αυτές για εξοπλισμούς. Τα κονδύλια για παιδεία, υγεία, κοινωνικές υπηρεσίες και μισθούς είναι στάσιμα. Η σκιά του Μεσοπρόθεσμου της ΕΕ πέφτει βαριά.
Το σιδερένιο κλουβί του Μεσοπρόθεσμου της ΕΕ
«Πολεμική οικονομία», «δημοσιονομική σταθερότητα», «αποπληρωμή του χρέους», «ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων». Αυτές είναι οι «λέξεις κλειδιά» μέσα από τις οποίες πρέπει να αναζητήσει κανείς τις προβλέψεις του νέου «Συμφώνου Σταθερότητας» της ΕΕ, αυτά που η κυβέρνηση της ΝΔ, με τη συναίνεση όλης της «δημοκρατικής αντιπολίτευσης», συμφώνησε και υλοποιεί μέσα απ’ τον προϋπολογισμό του 2025.
Στις 30 Σεπτεμβρίου 2024 εγκρίθηκε από το υπουργικό συμβούλιο το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό-Διαρθρωτικό Σχέδιο (νέο «Μεσοπρόθεσμο») για την περίοδο 2025-2028, σε υλοποίηση του αναθεωρημένου ευρωπαϊκού πλαισίου «οικονομικής διακυβέρνησης» που τέθηκε σε ισχύ στις 30 Απριλίου 2024.
Το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό-Διαρθρωτικό Σχέδιο της ΕΕ αποτελεί ένα δρακόντειο σύμφωνο χειρότερο απ’ τα μνημόνια, που οργανώνει και υλοποιεί την επίθεση στον κόσμο της δουλειάς στην ιστορική περίοδο της πολεμικής προετοιμασίας, της όξυνσης του ανταγωνισμού ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα και της νέας βουτιάς στην καπιταλιστική κρίση, ζητήματα που έχουν άρρηκτη σχέση μεταξύ τους.
Σε υλοποίηση των προβλέψεων του Συμφώνου Σταθερότητας κατατέθηκε και ψηφίζεται το Σαββατοκύριακο ο προϋπολογισμός του 2025, αφού είχε υποβληθεί νωρίτερα στους «Ευρωπαϊκούς Θεσμούς». Υποτίθεται, «βγήκαμε απ’ τα μνημόνια», μόνο και μόνο για να εφαρμοστεί όλο το μνημονιακό πλαίσιο τόσο στο περιεχόμενο της πολιτικής, όσο και στον τρόπο ελέγχου και «διακυβέρνησης» πιο αποφασιστικά και αποτελεσματικά.
Αυτή η πολιτική αποτελεί τη βάση, το «σιδερένιο κλουβί» άσκησης της κυρίαρχης πολιτικής στην ελληνική κοινωνία. Η υποταγή ή η άρνηση, η απειθαρχία και ο αγώνας για την ανατροπή κρίνει το αν μια δύναμη ανήκει στην Αριστερά ή όχι. Τόσο απλά.
Επιστροφή στα ματωμένα πλεονάσματα με κόφτη και αποπληρωμή δανειστών
Τρεις είναι οι βασικοί στόχοι του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού -Διαρθρωτικού Σχεδίου (ΜΔΔΣ). Πρώτο η αποπληρωμή του δυσβάσταχτου για τον λαό, χιλιοπληρωμένου χρέους. Δεύτερο η επιστροφή στα ματωμένα πρωτογενή πλεονάσματα. Και τρίτο η επιβολή κόφτη δαπανών! Ενός συμφωνημένο κόφτη δαπανών που θα ισχύει ότι και να γίνει, ότι φόρους και αν μαζέψουν, ότι κοινωνικές ανάγκες και αν προκύψουν για τα επόμενα πέντε χρόνια, αναπαράγοντας την σημερινή αθλιότητα.
Σε ό,τι αφορά το χρέος οι χώρες υποχρεούνται να μειώνουν το χρέος 1% του ΑΕΠ τον χρόνο. Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό προβλέπεται ότι το ληξιπρόθεσμο χρέος την ερχόμενη πενταετία θα είναι (σε δισ. ευρώ): 2025 9,9 δισ., 2026 13 δισ., 2027 12 δισ., 2028 15,7 δισ., 2029 10,7 δισ., 2030 11,02 δισ. Αυτές είναι οι δυσθεώρητες ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημόσιου χρέους που πρέπει να ξεπληρώνονται κάθε έτος. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δαπάνες των τόκων για το 2024 ήταν αυξημένες κατά ένα περίπου δισ. ευρώ, ποσό που απλά προέκυψε απ την αύξηση των επιτοκίων, δείχνοντας ότι το χρέος είναι ένα βαρέλι δίχως πάτο.
Το ΜΔΔΣ επιστρέφει στα όρια του ελλείμματος (3%) και στα πρωτογενή πλεονάσματα. Οι στόχοι για το πρωτογενές πλέονασμα για την ερχόμενη πενταετία όπως καταγράφονται στο Μεσοπρόθεσμο είναι οι παρακάτω: 2024 2,4%, 2025 2,5%, 2026 2,4% 2027 2,4%, 2028 2,4%.
Τέλος το νέο πλαίσιο προβλέπει ένα ανώτατο όριο αύξησης των δαπανών. Όπως γράφεται: «Με το Μεσοπρόθεσμο ορίζεται όριο δαπανών (net expenditure benchmark): ο δείκτης δαπανών δεν θα πρέπει να αυξάνεται ταχύτερα από έναν συγκεκριμένο ρυθμό μεταβολής ο οποίος θα προσδιορίζεται μέσω της ανάλυσης βιωσιμότητας του χρέους». Το συμφωνημένο όριο αύξησης δαπανών στο Μεσοπρόθεσμο είναι: 2024 2,6%, 2025 3,7%, 2026 3,6%, 2027 3,1%, 2028 3%.
Η βάρβαρη αυτή πολιτική θα επιταχύνει την κατάρρευση των δημόσιων δαπανών σε παιδεία-υγεία κλπ., αλλά όχι στον πόλεμο, όπως θα φανεί παρακάτω.
Η βαθιά ταξικότητα του προϋπολογισμού φαίνεται πρώτα απ’ όλα στο από πού παίρνει και πού δίνει. Η κυβέρνηση κοκορεύεται πως το καλύτερο απ’ τις προβλέψεις αποτέλεσμα της εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2024 προήλθε και από την συγκράτηση των δαπανών των φορέων γενικής κυβέρνησης που οδήγησε σε «υπερεκτέλεση» κατά 5,5 δισ. ευρώ.
Παρόλα αυτά για το 2025 προβλέπεται οι φόροι να αυξηθούν ακόμα περισσότερο κατά 2,464 δισ. ευρώ στα 66,713 δισ. ευρώ, αυξημένοι 6% σε σχέση με το 2024. Το ενδιαφέρον φυσικά είναι από πού θα προκύψουν τα λεφτά αυτά. Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό αυτά θα προκύψουν ως εξής:
Τα μισά από αυτά, δηλαδή 38 περίπου δισ. ευρώ € θα προκύψουν από τους έμμεσους φόρους, δηλαδή το άθροισμα του ΦΠΑ και του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης! Έτσι ο πιο άθλιος, άδικος και αντιλαϊκός φόρος, βασικός συντελεστής της πρωτοφανούς ακρίβειας είναι που τροφοδοτεί τα κρατικά ταμεία.
Ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων, που κατά τεκμήριο πληρώνεται από τα λαϊκά στρώματα, ιδιαίτερα τους μισθωτούς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, προβλέπεται να φτάσει τα 14,359 δισ. ευρώ, αυξημένος κατά 882 εκατομμύρια ή 6,16% σε σχέση με το 2024. Αντίθετα η πολυδιαφημισμένη «πάταξη της φοροδιαφυγής» (που βέβαια απευθύνεται μόνο στα μικροαστικά στρώματα και όχι στο μεγάλο κεφάλαιο) προβλέπεται να αποφέρει στην κατηγορία φορολογία νομικών προσώπων αύξηση των εσόδων κατά 1,53% (από τα 7,85 στα 7,97 δισ. ευρώ). Στην δε κατηγορία φόροι κεφαλαίου προβλέπεται η θηριώδης αύξηση του…0%, αφήνοντας το υπερβολικό ποσό των 250 εκατ. ευρώ.. άθικτο.
Έτσι οι μισθωτοί και τα λαϊκά στρώματα πληρώνουν το 70% της φορολογίας και πέρα από τους έμμεσους φόρους πληρώνουν και τους διπλάσιους άμεσους φόρους από τα Νομικά Πρόσωπα!
Ας δούμε και πού δίνει ο προϋπολογισμός, μιάς και η κυβέρνηση ορκίζεται πως δίνει και μάλιστα πολλά!Δίνει πρώτα απ’ όλα στο χρέος. Για την αποπληρωμή του χρέους στον προϋπολογισμό του 2025 έχουν προβλεφθεί 9,356 δισ. ευρώ, 4% του ΑΕΠ, ή αλλιώς το 12,5% των εσόδων του κρατικού προυπολογισμού!
Οι δαπάνες για εξοπλισμούς το 2025 αυξάνονται 50%, ενώ για Υγεία και Παιδεία είναι στα ίδια
Έπονται οι στρατιωτικές δαπάνες. Οι δαπάνες για το υπουργείο Άμυνας ανέρχονται σε περίπου 6,17 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 2,5 δισ. ευρώ (από 1,6 δισ. το 2024, αυξημένα κατά 50%) αφορούν αποπληρωμές για την παραλαβή των νέων εξοπλιστικών προγραμμάτων (φρεγάτες, F-35 κλπ.) Επειδή μάλιστα ο συνολικός προϋπολογισμός του υπουργείου αυτού μένει στάσιμος, μάλλον προβλέπεται μεγάλη υποβάθμιση των συνθηκών ζωής των στρατευμένων για να ξεπληρωθούν οι «αγορές του αιώνα».
Για το υπουργείο Υγείας προβλέπεται αύξηση του προϋπολογισμού κατά 842 εκατ. ευρώ, ώστε να φτάσουν στα 7,177 δισ. ευρώ. Με αυτή την αύξηση οι δαπάνες για την υγεία στην Ελλάδα παραμένουν ως ποσοστό του ΑΕΠ στο 3%, που αποτελεί περίπου το 1/3 του μέσου όρου της ΕΕ (9% του ΑΕΠ)!
Οι δαπάνες του υπουργείου Παιδείας παραμένουν ουσιαστικά στάσιμες, αυξημένες κατά… 1,13% (από τα 6,5 στα 6,6 δισ. ευρώ). Για τον πολιτισμό η κυβέρνηση των αρίστων προβλέπει… μείωση από τα 324 στα 257 εκατ. ευρώ!
Πανωλεθρία προβλέπεται στους Δήμους για τους οποίους προβλέπεται η δυσθεώρητη αύξηση του 1,1% (από τα 3,36 στα 3,4 δισ. ευρώ) επιβάλλοντάς τους ουσιαστικά να μετατραπούν σε φορομπηχτικούς και χρηματοδοτικούς μηχανισμούς για να επιβιώσουν.
Με όλα αυτά δεν μας παραξενεύει το γεγονός ότι το κονδύλι στον προϋπολογισμό για παροχές προς τους εργαζόμενους προβλέπεται να μειωθεί σε απόλυτα νούμερα (!) από 14,94 σε 14,89 δισ. ευρώ! Καταλαβαίνουμε τι είδους αναπροσαρμογή μισθών πρέπει να περιμένουν οι εργαζόμενοι του δημοσίου και οι συνταξιούχοι.
Ούτε ότι η βασικότερη αιτία της αύξησης των επιδοτήσεων στον ΕΟΠΠΥ είναι η κάλυψη με 578 εκ ευρώ του κενού που προκύπτει από την μείωση των ασφαλιστικών εισφορών που το διαφημίζουν σαν… φιλολαϊκό μέτρο.
Και παρόλη αυτή την βία δεν μπορούν να «μαζέψουν» την κατάσταση. Ήδη οι απλήρωτες υποχρεώσεις του δημοσίου (προς κοινωνικούς φορείς, πληρωμές ΠΔΕ κλπ) έχουν εκτιναχθεί από 1,7 δισ. τον Δεκέμβρη του 2022 σε 2,6 δισ. τον Ιούλιο του 2024
Ο πόλεμος, η ΕΕ, το κεφάλαιο, η αριστερά
Κρίση, δημοσιονομικός γύψος και λιτότητα στους λαούς, πολεμική οικονομία και πόλεμος είναι οι τρεις αλληλένδετες, άρρηκτα μεταξύ τους δεμένες πλευρές της αστικής πολιτικής. Η μία στηρίζει και στηρίζεται από την άλλη. Έχουμε μπει στη νέα πολεμική περίοδο του καπιταλισμού. Στην περίοδο που οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί παροξύνονται και παίρνουν πολεμική μορφή, τόσο στις διακρατικές σχέσεις όσο και στο εσωτερικό της κάθε χώρας, στον «κοινωνικό πόλεμο».
Πλήθος στελέχη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ κραυγάζουν ότι «έχουμε μπει σε περίοδο πολέμου», ότι ο «πόλεμος δεν είναι μια μακρινή υπόθεση» και ότι η «Ευρώπη πρέπει να μετασχηματισθεί σε πολεμική οικονομία». Η έκθεση Ντράγκι και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνουν 500 δισ. ευρώ στρατιωτικές δαπάνες για την επόμενη δεκαετία, ενώ οι δαπάνες για τον πόλεμο είναι οι μόνες που εξαιρούνται από τους δημοσιονομικούς «κόφτες». Νεώτερες εκθέσεις της ΕΕ ζητούν ακόμα μεγαλύτερη άνοδο των στρατιωτικών δαπανών.
Η Ελλάδα έχει συμφωνήσει ότι θα δώσει συνολικά για την αποπληρωμή των νέων όπλων στην δωδεκαετία 2024-2035 19,4 δισ. ευρώ!
Οι άρχουσες τάξεις εξοπλίζονται σαν αστακοί. Ο πόλεμος είναι βαθιά εσωτερική ανάγκη στον σημερινό καπιταλισμό. Αποτελεί μέσο για να λυθούν βίαια οι ανταγωνισμοί των καπιταλιστικών μπλοκ για την παγκόσμια ηγεμονία. Αποτελεί δρόμο για να εκτονωθεί η καπιταλιστική κρίση υπερσυσσώρευσης του κεφαλαίου, παράγοντας πολυβόλα, τανκς και αεροπλάνα που η «κατανάλωσή» τους δεν εξαρτάται απ’ τον εργατικό μισθό. Αποτελεί τέλος μέσο για την προληπτική αντεπανάσταση, για το πότισμα των λαών με το εθνικιστικό δηλητήριο, για τη συσπείρωση πίσω από την αστική «μας» τάξη.
Σε αυτόν τον καπιταλισμό έχουμε να απαντήσουμε.
Για ένα εργατικό κίνημα ανατροπής
Διεκδικήσεις που βελτιώνουν τη ζωή, σε ρήξη με τους πυλώνες του κεφαλαίου
Τη φτώχεια και τον πόλεμο θα τον νικήσει η εργατική τάξη και οι σύμμαχοί της με τους αγώνες τους. Μόνο αυτοί μπορούν να βάλουν φραγμό στον όλεθρο. Γι’ αυτό και απαιτείται τομή στο εργατικό κίνημα και σε όλες τις μορφές ύπαρξης του κινήματος και της «πτέρυγας».
Παλεύουμε για μαζικό, μαχητικό, εργατικό κίνημα σε σύγκρουση με το πλαίσιο της δημοσιονομικής σταθερότητας και του πολέμου, την κυβέρνηση, την ΕΕ και το κεφάλαιο. Κόντρα στον εργοδοτικό και κυβερνητικό συνδικαλισμό των ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ. Με την ενοποίηση όλων των αγωνιζόμενων δυνάμεων και μετώπων, με συντονισμό σωματείων, επιτροπών αγώνα. Με συνέχεια και κλιμάκωση των αγώνων για την ανατροπή.
Παλεύουμε για αυξήσεις εδώ και τώρα 30% σε μισθούς και συντάξεις, κατώτατο μισθό και σύνταξη 1.200 ευρώ καθαρά, επιστροφή 13ου και 14ου μισθού (στο δημόσιο) και της 13-14ης σύνταξης, ελεύθερες Συλλογικές Συμβάσεις.
Παλεύουμε ενάντια στην ακρίβεια για διατίμηση στα τιμολόγια του ρεύματος, των καυσίμων, στις αυξήσεις των ενοικίων. Κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης και του ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης και διατροφής.
Κατάργηση του χρηματιστηρίου της ενέργειας, ενίσχυση της μικρής και μεσαίας αγροτιάς για μείωση του κόστους παραγωγής τροφίμων
Παλεύουμε για αποκλειστικά δημόσια, δωρεάν υγεία, παιδεία, συγκοινωνίες. Διπλασιασμό των δαπανών για τα κοινωνικά αγαθά. Ακύρωση των ιδιωτικοποιήσεων. Λειτουργία των δημόσιων εταιρειών σε όφελος της λαϊκής πλειοψηφίας με εργατικό έλεγχο κόντρα στην επιχειρηματική λειτουργία. Να καταργηθεί το ΤΑΙΠΕΔ.
Η απειθαρχία στα νέα μνημονιακά Προγράμματα Σταθερότητας και την πολιτική της ΕΕ και η δραστική μείωση των στρατιωτικών δαπανών δεν είναι στόχοι ζύμωσης. Είναι άμεσοι στόχοι πάλης, μέτρο και κριτήριο για το εργατικό κίνημα και την Αριστερά που τιμάει το όνομά της.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν στο φύλλο 14-15 Δεκεμβρίου
