Αρχοντούλα Βαρβάκη
Σοκαριστικά είναι τα στοιχεία της αποκαλυπτικής έρευνας του ΚΕΠΥ για τις χαμένες χειρουργικές επεμβάσεις στο ΕΣΥ την τετραετία 2020-2023. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση «διαφημίζει» τα 37.000 «δωρεάν» απογευματινά χειρουργεία του Ταμείου Ανάκαμψης.
Αποκαλυπτική σχετικά με την τεράστια μείωση του αριθμού των χειρουργικών επεμβάσεων στα νοσοκομεία του ΕΣΥ κατά τα έτη 2020-2023, είναι η πρόσφατη μελέτη του Κέντρου Έρευνας και Εκπαίδευσης στη Δημόσια Υγεία, την Πολιτική Υγείας και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΚΕΠΥ). Τα στοιχεία προκαλούν σοκ αλλά παράλληλα αποδομούν πλήρως και τα πανηγύρια Μητσοτάκη και Άδωνι, καθώς τα 37.000 «δωρεάν» απογευματινά χειρουργεία μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας φαντάζουν απλά μία σταγόνα στον ωκεανό των εκατοντάδων χιλιάδων χαμένων χειρουργείων της τελευταίας τετραετίας στο ΕΣΥ.
Σύμφωνα λοιπόν με την έρευνα (διαθέσιμη στο site του ΚΕΠΥ), κατά την περίοδο της πανδημίας και τον πρώτο χρόνο μετά από αυτήν (2020-2023), υπολογίζεται ότι «χάθηκαν» έως και 545.000 χειρουργικές επεμβάσεις από τα νοσοκομεία του ΕΣΥ. Και υπαίτιοι γι’ αυτό, δεν είναι ούτε οι μαχόμενοι υγειονομικοί, ούτε η –κατά τον υπουργό Υγείας– «ακροαριστερή οργάνωση» της ΟΕΝΓΕ, αλλά προφανώς η συνειδητή επιλογή της κυβέρνησης για μετατροπή του ΕΣΥ σε μονοθεματικό σύστημα υγείας κατά τη διάρκεια της πανδημίας καθώς και η διαχρονική υποστέλεχωση και υποχρηματοδότηση των δημόσιων νοσοκομείων.
Πιο αναλυτικά, η ερευνητική ομάδα των Ηλία Κονδύλη, Χαράλαμπου Οικονόμου, Αλέξη Μπένου του ΚΕΠΥ διαπιστώνει ότι το 2020, το πρώτο έτος της πανδημίας Covid-19, «παρατηρήθηκε μία μέση μείωση στις χειρουργικές επεμβάσεις στα νοσοκομεία του ΕΣΥ κατά 23%» και το 2021 (δεύτερο έτος της πανδημίας) «μία μέση μείωση κατά 28%. Ενώ, «τα έτη 2022 και 2023 παρατηρήθηκε μια σταδιακή αύξηση των χειρουργικών επεμβάσεων στα νοσοκομεία του ΕΣΥ, χωρίς όμως η χειρουργική δραστηριότητα των δημόσιων νοσοκομείων να ανακάμπτει στα προ-πανδημίας επίπεδα. Πιο συγκεκριμένα το 2023 οι χειρουργικές επεμβάσεις στο ΕΣΥ ήταν κατά 5% λιγότερες σε σχέση με το έτος 2019».
Δίνοντας μια πιο αναλυτική εικόνα, η έκθεση του ΚΕΠΥ σημειώνει πως «υπολογίζεται ότι σε σχέση με το 2019, κατά τη χρονική περίοδο 2020-23 χάθηκαν από τα νοσοκομεία του ΕΣΥ σωρευτικά 359.630 χειρουργικές επεμβάσεις» και «σε σχέση με την τάση της περιόδου 2014-19, κατά τη χρονική περίοδο 2020-23 χάθηκαν από τα νοσοκομεία του ΕΣΥ σωρευτικά 544.914 χειρουργικές επεμβάσεις»!
Όπως εξηγεί η έκθεση, «η πανδημία, κυρίως λόγω της διατάραξης της πρόσβασης του πληθυσμού στα νοσοκομεία και της επικέντρωσης των νοσοκομείων στην αντιμετώπιση των Covid-19 περιστατικών, επέτεινε σημαντικά τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα».
Σ’ αυτές τις συνθήκες, με τις μεγάλες λίστες αναμονής για τα χειρουργεία και τη συνεπαγόμενη επιβάρυνση της υγείας των ασθενών, τα επί πληρωμή απογευματινά χειρουργεία που θεσμοθετήθηκαν τον Μάιο του 2022 και ξεκίνησαν τη λειτουργία τους τον Μάρτιο του 2024, χαρακτηρίζονται από την έκθεση «ένα κοινωνικά άδικο μέτρο, το οποίο μετακυλίει επιπλέον χρηματοδοτικά υγειονομικά βάρη στα ήδη υπέρμετρα οικονομικά βεβαρημένα νοικοκυριά στην Ελλάδα». Όπως τονίζεται, η Ελλάδα είναι η χώρα «με τη δεύτερη υψηλότερη ιδιωτική δαπάνη υγείας και τις υψηλότερες αυτοαναφερόμενες λόγω κόστους ανικανοποίητες ανάγκες υγείας στην Ευρώπη».
Έως και 545.000 χειρουργεία χάθηκαν από τα νοσοκομεία την περίοδο 2020-2023
Με αυτά τα στοιχεία, το ΚΕΠΥ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα 37.000 «δωρεάν» απογευματινά χειρουργεία (συνολικής αξίας 54 εκατ. ευρώ) στα απογευματινά χειρουργεία του ΕΣΥ αλλά και σε ιδιωτικές κλινικές, τα οποία ανακοίνωσε το υπουργείο Υγείας για τους ασθενείς που βρίσκονται στις λίστες αναμονής από τέσσερις μήνες και πάνω, μπροστά στον ωκεανό των εκατοντάδων χιλιάδων χαμένων χειρουργείων της τελευταίας τετραετίας, «δεν έχουν επενδυτικό χαρακτήρα, δεν δημιουργούν δηλαδή τις αναγκαίες προϋποθέσεις σε υλικές υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό για την μακρόπνοη αντιμετώπιση του χρόνιου προβλήματος των αναμονών για χειρουργικές επεμβάσεις στη χώρα μας». Αντιθέτως, είναι και ένα «εργαλείο» στην προσπάθεια της κυβέρνησης να «διαφημίσει και τελικά να εμπεδώσει τη λειτουργία των ιδιωτικών απογευματινών χειρουργείων στα νοσοκομεία του ΕΣΥ». Ξέχωρα από το γεγονός ότι τα 9 εκατ. ευρώ θα δοθούν «δώρο» στους ιδιοκτήτες ιδιωτικών κλινικών, καθώς τα χειρουργεία θα πραγματοποιηθούν εκτός ΕΣΥ.
Όταν –σύμφωνα με στοιχεία της ΟΕΝΓΕ– δεν λειτουργεί το 35% των χειρουργικών αιθουσών των νοσοκομείων της χώρας, λόγω έλλειψης προσωπικού, είναι σαφές ότι το πρόβλημα του ΕΣΥ δεν θα λυθεί με τέτοιο είδους βραχυπρόθεσμες παρεμβάσεις που την επόμενη μέρα αφήνουν τα νοσοκομεία στην ίδια κατάσταση. Το πρόβλημα δεν θα λυθεί, αν η λειτουργία του ΕΣΥ δεν απαλλαγεί από τα ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, αν δεν χρηματοδοτηθεί για την αναγκαία εξασφάλιση υποδομών και εξοπλισμού και για την επαρκή στελέχωσή του με μόνιμο προσωπικό.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν στο φύλλο 14-15 Δεκεμβρίου