▸Κ.Ε.Δ.Δ.Α. – Κίνηση για τις Ελευθερίες, τα Δημοκρατικά Δικαιώματα, την Αλληλεγγύη
Ανακοίνωση της ΚΕΔΔΑ για τις αντιδημοκρατικές αλλαγές στον ποινικό κώδικα και τον κώδικα πολιτικής δικονομίας
Θα μας βρουν απέναντι
Ψηφίστηκε την Πέμπτη 22/2/2024 από την κυβερνητική πλειοψηφία το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τίτλο «Παρεμβάσεις στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας».
Οι αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα είναι στην κατεύθυνση της αυστηροποίησης της δυνατότητας αναστολής της ποινής, της αύξησης των ανωτάτων ορίων των χρηματικών ποινών σε όλα τα αδικήματα και των ανώτατων ορίων των προβλεπομένων ποινών μετά από ελαφρυντικά, ενώ το ελαφρυντικό μετεφηβικής ηλικίας προβλέπεται πλέον μέχρι τα 21 αντί των 25 ετών.
Γίνεται ακόμα πιο εύκολη η παραπομπή των υποθέσεων στο ακροατήριο, που με βούλευμα μέχρι τώρα μπορεί να μην παραπέμπονταν, οπότε συνοπτικά θα μπορούσε να πει κανείς, περισσότερες δίκες, περισσότερη φυλακή για όλους. Ομοίως και η παράταση της προσωρινής κράτησης και στην απόπειρα τέλεσης κακουργήματος με κριτήριο για την δυνατότητα παράτασής της από δώδεκα μήνες σε δεκαοχτώ να αποτελεί το ύψος της ποινής του αντίστοιχου τετελεσμένου κακουργήματος. Στην ίδια κατεύθυνση αυξάνεται το ύψος της συνολικής ποινής μετά από συγχώνευση, καθώς το ανώτατο όριο ανέρχεται πλέον για ποινή κάθειρξης (κακουργήματα) σε 25 έτη από 20 και για ποινή φυλάκισης σε 10 έτη από 8.
Φυσικά στο στόχαστρο παραμένουν οι λαϊκές κινητοποιήσεις. Στις κινητοποιήσεις σε νοσοκομεία προστέθηκαν και οι κινητοποιήσεις στα σχολεία, ως αδικήματα που προκαλούν απειλή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους σε περίπτωση φωνασκιών και τουλάχιστον δύο ετών σε περίπτωση βιαιοπραγιών.
Επαναφέρεται η απέλαση αλλοδαπού ως μέτρου ασφαλείας και ως παρεπόμενης ποινής από το ποινικό δικαστήριο, που είναι βέβαιο ότι θα γεμίσει τις φυλακές με αλλοδαπούς των οποίων η απέλαση είναι ανέφικτη.
Δυσχεραίνεται η δοσοποίηση των ποινών που μετατρέπονται σε χρήμα, ενώ επαναφέρεται η διατύπωση του έντιμου αντί για σύννομο βίο ως ελαφρυντικό. Η αοριστία του πνεύματος και ηθικής επανέρχεται. Ο σύννομος βίος δεν αρκεί.
Η αναστολή της ποινής παρέχεται πλέον μόνο για ποινές έως ένα έτος, αντί για έως τρία που ισχύει, και μάλιστα όχι υποχρεωτικά ή κατά κανόνα, αλλά δυνητικά, με αιτιολογημένη απόφαση και με σαφή προτροπή επιβολής περιοριστικών όρων. Για τις ποινές άνω των τριών ετών δεν αναφέρεται πουθενά ούτε αναστολή, ούτε μετατροπή. Άρα έκτιση, έστω και μερική.
Στην πραγματικότητα, η επαναφορά της δυνατότητας φυλάκισης για πλημμελήματα επιβεβαιώνει την κατασταλτική φιλοσοφία της κυβέρνησης και ακυρώνει στην πράξη τα βήματα φιλελεύθερης μεταρρύθμισης της ποινικής νομοθεσίας των προηγουμένων ετών και την αποποινικοποίηση των μικρών αδικημάτων.
Η επαναφορά της μετατροπής της ποινής σε χρήμα επιβεβαιώνει την αποτυχία των πειραμάτων για εναλλακτικούς τρόπους θέσπισης ποινής, π.χ. κοινωφελής εργασία, που δεν λειτουργεί, και επισφραγίζει για άλλη μια φορά ότι η δικονομική μεταχείριση των δραστών και η πραγματική έκτιση της ποινής τους ή όχι θα εξαρτάται από την οικονομική τους κατάσταση.
Και βέβαια συμβάλλουν στη συμφόρηση των φυλακών αντί για το αντίθετο, συνυπολογίζοντας και την αυστηροποίηση των προϋποθέσεων της υφ’ όρον απόλυσης.
Όσο αποκρουστικές και αν είναι οι προεκτεθείσες τροποποιήσεις στον Ποινικό Κώδικα, εκείνες που ανοίγουν διάπλατα τον δρόμο για την κατάργηση της δίκαιης δίκης, τις παραπομπές και καταδίκες με συνοπτικές διαδικασίες, την κατάργηση της αμεσότητας, τον ευτελισμό της λαϊκής δικαιοσύνης, την αποψίλωση του δικαιώματος καταφυγής σε ένδικα μέσα, την απαλλαγή εισαγγελικών διατάξεων από την αιτιολόγηση και βέβαια την απροκάλυπτη εισπρακτική σκοπιμότητα που ενισχύει και επιλέξει ταξικά και κοινωνικά ακόμα περισσότερο την κατασταλτική.
Σε σχέση με τις αλλαγές στην Ποινική Δικονομία, η κατάργηση του Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων και γενικά η ενίσχυση της αρμοδιότητας του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου και Μονομελούς Εφετείου και όλα τα μονομελή δικαστήρια συνιστούν νομιμοποίηση της δικαστικής αυθαιρεσίας.
Ακόμα, η πέρα από κάθε δικονομική φαντασία εκδίκαση των εφέσεων κατά αποφάσεων Τριμελούς Εφετείου από άλλο ισομελές και ομοιόβαθμο δικαστήριο, πάλι από Τριμελές Εφετείο που θα συγκροτείται από αρχαιότερους δικαστές συνιστά ουσιαστικά κατάργηση του δεύτερου βαθμού δικαιοδοσίας και της ιεραρχικής κλιμάκωσης των δικαστηρίων που κρίνουν σε δεύτερο βαθμό κατόπιν άσκησης ενδίκων μέσων την υπόθεση.
Ικανοποιείται το χρόνιο αίτημα της αστυνομίας, που θέλει να απαλλάσσεται από τη βάσανο των ερωτήσεων έδρας και συνηγόρων, που άπειρες φορές έχει συμβάλει στην αποκάλυψη ψεμάτων, αστυνομικών σκευωριών και στημένων δικογραφιών. Θέλουν δίκες με αδικήματα “δι’ εκθέσεως βεβαιούμενα” και με μόνα και αναμφισβήτητα ενοχοποιητικά αποδεικτικά στοιχεία τις αρχικές καταθέσεις των αστυνομικών στην αστυνομική προανάκριση.
Συρρικνώνονται ακόμα περισσότερο οι αρμοδιότητες των ενόρκων και ουσιαστικά καταργείται η λαϊκή δικαιοσύνη. Ενώ ήδη έχει αποψιλωθεί με την αφαίρεση των περισσότερων κακουργημάτων από την αρμοδιότητα των Μικτών Ορκωτών Δικαστηρίων. Μεταξύ άλλων αφαιρείται από τους ενόρκους η κρίση για τα ελαφρυντικά, τις παρεπόμενες ποινές, τη μετατροπή η αναστολή της ποινής και τη συνολική ποινή συγχώνευσης. Η παρουσία τους στα έδρανα περιορίζεται σε σχεδόν διακοσμητική.
Αυξάνονται εν γένει προβλεπόμενα παράβολα, δικαστικά έξοδα που επιβάλλονται και η μετατροπή της ποινής σε χρήμα, με αποτέλεσμα να γίνεται ακόμα πιο ξεκάθαρος ο ταξικός χαρακτήρας της δικαιοσύνης.
Η κυβέρνηση έχει ξεκάθαρη στόχευση. Οι λαϊκές κινητοποιήσεις στο στόχαστρο, η αστυνομία στο απυρόβλητο, οι φτωχοί και φτωχές εκτεθειμένοι και εκτεθειμένες σε φυλάκιση, οι έχοντες καθίστανται προνομιούχοι και η εκλογική πελατεία ικανοποιημένη από τον συμβολισμό της περισσότερης φυλακής, μεγαλύτερης καταστολής.
Η ΚΕΔΔΑ θα εντείνει τον αγώνα για :
Ø Υπεράσπιση των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών ενάντια στις αντιδημοκρατικές αλλαγές του Ποινικού Κώδικα και του κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
Ø Κατάργηση όλων των νόμων και διατάξεων που στοχοποιούν τη διακίνηση των ιδεών και των πολιτικών απόψεων, εκτός της φασιστικής προπαγάνδας, που ποινικοποιούν τους αγώνες, που λειτουργούν εκδικητικά και όχι διαπαιδαγωγικά για τους καταδικασμένους
Ø Υπεράσπιση των δικαιωμάτων των διωκόμενων
Ø Ενάντια στην μεροληπτικά ταξική λειτουργία της αστικής δικαιοσύνης