Γιώργος Μουρμούρης
Τρεις εβδομάδες μετά τον Ντάνιελ οι κάτοικοι παλεύουν μόνοι τους με τις λάσπες. Η καταστροφή έχει αρχίσει να επηρεάζει αλυσιδωτά πολλές πτυχές της τοπικής οικονομίας, ενώ εντείνεται και η ανησυχία για την άθλια υγειονομική κατάσταση.
Χάος είναι η μόνη λέξη που μπορεί αδρά να περιγράψει το σκηνικό που επικρατεί στη Θεσσαλία τρεις εβδομάδες μετά τη σαρωτική επέλαση της κακοκαιρίας Ντάνιελ και μετά τις πρόσφατες νεροποντές που επιδείνωσαν την κατάσταση. Με τον πρώτο μήνα του φθινοπώρου να πλησιάζει στο τέλος του, οι κάτοικοι των πληγεισών περιοχών ζουν με τον διαρκώς παρόντα φόβο μιας νέας καταστροφής, που θα μπορούσε να γυρίσει το κοντέρ ξανά στο μηδέν.
Όχι ότι στο διάστημα που μεσολάβησε από την καταστροφή έχουν αλλάξει πολλά. Με μηδαμινή κρατική βοήθεια, οι κάτοικοι των περιοχών που επλήγησαν προσπαθούν να ανασυνταχθούν. Να καθαρίσουν από τη λάσπη σπίτια και δρόμους. Να πετάξουν την παλιά οικοσκευή και να αποκαταστήσουν μια στοιχειώδη, νέα καθημερινότητα.
«Η κατάσταση είναι φριχτή. Βαριά αντικείμενα παραμένουν στους δρόμους. Οι υποδομές είναι διαλυμένες. Αποζημιώσεις δεν έχουν δοθεί, ακόμα και την πρώτη αρωγή ελάχιστοι την έχουν λάβει», λέει στο Πριν από τον Παλαμά Καρδίτσας η Ιωάννα Κατσιαμπούρα, υποψήφια περιφερειακή σύμβουλος με την Αριστερή Παρέμβαση Θεσσαλίας. Καταγγέλλει ότι από τον οικισμό δεν έχουν περάσει ακόμα τα συνεργεία για να καταγράψουν τις ζημιές, ενώ συνολικά κεντρικό κράτος και περιφερειακή αρχή είναι ανύπαρκτα. Στους μεγάλους απόντες συγκαταλέγεται και η εκκλησία, που φαίνεται πως περιορίστηκε στην αποστολή από το Άγιο Όρος της εικόνας της Παναγίας «Φοβερά Προστασία».
Με τις εβδομάδες να περνούν και έναν εξαιρετικά δύσκολο χειμώνα να πλησιάζει, μεταξύ των πλημμυροπαθών επικρατεί εκνευρισμός και απογοήτευση. Δημιουργούνται έριδες και εντάσεις που εγείρουν ανησυχίες, καθώς στρώνεται πρόσφορο έδαφος για διάδοση ακροδεξιών αντιλήψεων.
Στις περιοχές που επλήγησαν χρειάζεται χρόνος και χρήμα ώστε τα σπίτια να γίνουν και πάλι κατοικήσιμα. Πρέπει να στεγνώσουν, να αλλαχτούν πόρτες, παράθυρα και κουφώματα, να βαφτούν και να αντικατασταθεί η οικοσκευή. Η πηγή εισοδήματος των περισσότερων κατοίκων των χωριών του κάμπου, οι καλλιέργειες, έχουν καταστραφεί. Το ίδιο και τα αγροτικά μηχανήματα (τρακτέρ, αλωνιστικές μηχανές), τα λιπάσματα, όση από τη σοδειά είχε συγκομιστεί και φυλασσόταν σε αποθήκες. Φήμες θέλουν ήδη την πώληση εκτάσεων έναντι ευτελούς τιμήματος προς εγκατάσταση φωτοβολταϊκών να φαντάζει μια διέξοδος. Δυο χωριά της περιοχής, η Μεταμόρφωση και ο Βλοχός, παραμένουν βυθισμένα στο νερό.
Η άθλια υγειονομική κατάσταση έχει αρχίσει ήδη να αποτυπώνεται στα σώματα των ανθρώπων, με γαστρεντερίτιδες, λοιμώξεις του αναπνευστικού και δερματικές παθήσεις. «Υπάρχουν νεκρά ζώα που ακόμα δεν έχουν περισυλλεγεί. Τα κοράκια κάνουν τη δουλειά», λέει η Ιωάννα Κατσιαμπούρα, κάνοντας λόγο για απόκοσμες εικόνες. Τονίζει, μεταξύ άλλων, την ανάγκη να παρασχεθεί ψυχολογική υποστήριξη στους πληγέντες, καθώς καλούνται να ζήσουν με το τραύμα της καταστροφής. Η περιοχή του Παλαμά, άλλωστε, μετρά δέκα νεκρούς από την πλημμύρα.
Οι συνθήκες φέρνουν στην ημερήσια διάταξη τη διεκδίκηση από το κράτος πλήρους αποζημίωσης για την καταστροφή, την εγκατάσταση των πλημμυροπαθών σε ξενοδοχεία και την άμεση εκτέλεση αντιπλημμυρικών έργων. Την πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη: Στον Παλαμά, το κέντρο υγείας παραμένει πλημμυρισμένο. Η περιοχή θεωρητικά εξυπηρετείται από το νοσοκομείο της Καρδίτσας, όμως τα οχήματα πολλών κατοίκων έχουν καταστραφεί. Το ίδιο και το οδικό δίκτυο σε πολλά σημεία του κάμπου. Η μεταφορά προμηθειών από την πρωτεύουσα του νομού είναι άθλος για όσους έχουν χάσει το μεταφορικό τους μέσο.
Η καταστροφή έχει αρχίσει ήδη, αλυσιδωτά, να επηρεάζει πολλές πτυχές της τοπικής οικονομίας. Πολλά από τα καταστήματα που διέλυσε η πλημμύρα πιθανότατα δεν θα ανοίξουν ξανά. Παρ᾿ όλα αυτά, η πρόσκληση του Δήμου Πύλου Νέστορος προς του πλημμυροπαθείς να γίνουν εσωτερικοί μετανάστες και να δουλέψουν στα κτήματα της Πελοποννήσου δεν φαίνεται να βρήκε ανταπόκριση, καθώς θεωρήθηκε προσβλητική, όπως και ήταν.
Αγωνιστικό ραντεβού για το μεσημέρι της Κυριακής 1/10 στην πλατεία του Παλαμά
Όσον αφορά τα στελέχη του τοπικού και κεντρικού κράτους, κανείς δεν έχει επιχειρήσει να εμφανιστεί στον Παλαμά Καρδίτσας μετά τον προπηλακισμό του περιφερειάρχη Κώστα Αγοραστού από έξαλλους πλημμυροπαθείς, τις πρώτες ημέρες μετά την καταστροφή. Για την Κυριακή 1 Οκτωβρίου προγραμματίζεται μεγάλο συλλαλητήριο στον Παλαμά Καρδίτσας, με στόχο να μετατρέψει την οργή και την απελπισία σε διεκδίκηση και αγώνα. Το αγωνιστικό ραντεβού δίνεται για τις 12 το μεσημέρι στην κεντρική πλατεία του χωριού.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν (30.9.23)