Νίκος Πελεκούδας
Η κυβέρνηση της ΝΔ ψήφισε τον νέο Κώδικα Μετανάστευσης, με τον οποίο το ελληνικό κράτος επιχειρεί να συνδυάσει την εισαγωγή φθηνής και ελεγχόμενης εργατικής δύναμης με τη στέρηση του δικαιώματος μακροπρόθεσμης άδειας διαμονής και πολύ περισσότερο απόκτησης ιθαγένειας. Η πολιτική αυτή συνδυάζεται με τη σκληρή αντιπροσφυγική γραμμή στα σύνορα και την επικράτεια.
Εισαγωγή φθηνού εργατικού δυναμικού
Η κατά πλειοψηφία ψήφιση του Κώδικα Μετανάστευσης από τη Βουλή την περασμένη εβδομάδα, συνέπεσε με την κοινή υπουργική απόφαση για την εισαγωγή 168.000 εργατών τρίτων χωρών, κυρίως ανειδίκευτων, προκειμένου το κεφάλαιο και το ελληνικό κράτος, να αντιμετωπίσουν την άρνηση των εργαζομένων να εργαστούν σε θέσεις εξευτελιστικά αμειβόμενες και με εξουθενωτικούς ρυθμούς. Στις συμφωνίες αυτές το ελληνικό κράτος διατηρεί το δικαίωμα να κατανείμει του εργάτες αυτούς σε όποια περιφέρεια κρίνει ότι είναι αναγκαίο να εργαστούν. Αλλά όχι μόνο αυτό. Οι εργαζόμενοι από τρίτες χώρες υποχρεώνονται να κάνουν δουλειές και πέραν της μίας ειδικότητας, όπου και όπως τους ζητηθεί, χωρίς κανένα εργασιακό δικαίωμα!
Ο Κώδικας Μετανάστευσης έρχεται να συμπυκνώσει και να βαθύνει τους όρους εκμετάλλευσης των μεταναστών εργατών, να δυσχεράνει τους όρους παραμονής τους στη χώρα με μια σχετική ασφάλεια, ενώ πάει χέρι χέρι με τη λυσσαλέα προσπάθεια απώθησης των προσφύγων σε Αιγαίο και Έβρο. Ζήτημα για το οποίο η ελληνική κυβέρνηση καταγγέλλεται από πολλές οργανώσεις και φορείς, που ασχολούνται με την υποστήριξη προσφύγων. Είναι σαφές, επίσης, πως αποτελεί ξεκάθαρη επίθεση στο εργατικό κίνημα και συνολικά στους εργαζόμενους, με την πίεση καταβαράθρωσης γενικά των εργασιακών σχέσεων. Επιχειρεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες του κεφαλαίου, ειδικά σε τομείς που θα τρέξουν κονδύλια από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης.
Η τωρινή νομοθετική παρέμβαση της ΝΔ βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με τη διαχρονική πολιτική του ελληνικού κράτους, έχοντας τη συμφωνία του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ
Ας δούμε πώς ο Κώδικας Μετανάστευσης ξεδιπλώνει την επίθεση στους εργάτες και τις εργάτριες από άλλες χώρες σε πέντε βήματα. Πρώτο, η βασικότερη ίσως ρύθμιση του νέου Κώδικα είναι η λεγόμενη μετάκληση, δηλαδή η παροχή δυνατότητας στο ελληνικό κράτος (σε αυτό συμφωνούν επίσης ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ) να «υποδέχονται εργαζόμενους τρίτων χωρών προκειμένου να αντιμετωπιστούν επείγουσες ανάγκες στο πεδίο της οικονομίας. Ήδη περίπου 20.000 θέσεις έχει συμφωνηθεί να καλυφθούν με διμερείς συμφωνίες που έχουν γίνει με την Αίγυπτο και το Μπαγκλαντές. Αυτοί οι εργαζόμενοι θα εργάζονται για εννιά μήνες στη χώρα και θα επιστρέφουν στην πατρίδα τους για το υπόλοιπο τρίμηνο, διαδικασία που θα μπορεί να επαναλαμβάνεται για πέντε χρόνια! Εννοείται πως δεν συνοδεύεται από κανένα σημαντικό δικαίωμα, όπως διεκδίκηση άδειας διαμονής ή οικογενειακή επανένωση. Οι εγγυήσεις για παροχή καταλύματος στους εργαζόμενους αυτούς, γνωρίζοντας όλοι μας τι συμβαίνει ήδη στις τουριστικές περιοχές ή στη Μανωλάδα, πείθουν για την «αξιοπιστία» των προβλέψεων. Ταυτόχρονα, βλέποντας τη μεγάλη εικόνα για το πώς αντιλαμβάνεται η κυβέρνηση την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, γίνεται εμφανής η επιλεκτική ευαισθησία της στους προσφυγικούς πληθυσμούς. Τα αιτήματα ασύλου από Ουκρανούς πρόσφυγες έχουν γίνει αποδεκτά σε ποσοστό 94%, την ίδια στιγμή που η Μεσόγειος συνεχίζει να είναι ένα πραγματικό φέρετρο για τους εξ Ανατολής «εχθρούς».
Δεύτερο, νέα παρέμβαση του Κώδικα είναι το περίφημο καθεστώς της «Άδειας του επί μακρόν διαμένοντος». Είναι μια παρέμβαση που συμπυκνώνει και βαθαίνει το καθεστώς ομηρίας και διαρκούς επανεξέτασης του δικαιώματος διαμονής ενός μετανάστη. Παραμένουν οι προϋποθέσεις των 120 ενσήμων τον χρόνο, τα εξωπραγματικά πολλές φορές εισοδηματικά κριτήρια, ενώ προτεραιότητα θα έχουν όσοι έχουν εξασφαλίσει δεκαετή διαμονή στη χώρα με τις προηγούμενες εθνικές άδειες. Η ίδια η κυβέρνηση διατυμπανίζει πως πρακτικά 380.000 από το σύνολο των 749.000 (ο ένας στους δύο) θα μπορούν ανεμπόδιστα να δουλέψουν οπουδήποτε στη χώρα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Την ίδια στιγμή, για τα παιδιά των μεταναστών παραμένει η υποχρεωτική εξαετής φοίτηση σε σχολείο ως προϋπόθεση παροχής άδειας διαμονής, με ανανέωση ανά πέντε έτη μετά την ενηλικίωσή τους. Ενώ για τα ασυνόδευτα παιδιά δεν υπάρχει καμιά στέρεη δυνατότητα παραμονής στη χώρα μετά την ενηλικίωση, ακόμα και αν καταφέρουν να φοιτήσουν σε κάποιο σχολείο. Ταυτόχρονα, δεν υπάρχει καμιά πρόβλεψη για υποχρεωτική άδεια διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, ακόμα και για θύματα εμπορίας ανθρώπων! Όλοι οι άνθρωποι που έχουν εγκλωβιστεί εδώ σε στρατόπεδα συγκέντρωσης δεν προβλέπεται να έχουν δικαίωμα οικογενειακής επανένωσης, ενώ όλος ο χρόνος αναμονής για παροχή ασύλου δεν προσμετράται στη διεκδίκηση έκδοση άδειας διαμονής . Άσυλο παίρνει ο 1 στους 4 πρόσφυγες, με συντριπτική υπεροχή των Ουκρανών όπως προαναφέρθηκε.
Τρίτο, η κυβέρνηση συμπυκνώνει και επεκτείνει την αντιμεταναστευτική πολιτική του ελληνικού κράτους, έχοντας τη συναίνεση και συμφωνία στα βασικά σημεία του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ, χωρίς να υποτιμάται και η πίεση εκ δεξιών της (Ελληνική Λύση, παλιότερα Χρυσή Αυγή). Στο σχετικό non paper που διέρρευσε, δηλώνεται πως ο Κώδικας αποτελεί συνέχεια της κρατικής πολιτικής από το 1991, με κεντρικό άξονα διαμόρφωσής του τους νόμους 3386/2005 και 4251/2014, με βασικό στοιχείο τον αποτρεπτικό για την υποδοχή μεταναστών. Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκε νομοθετικά και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με τον 4375/2016, με τον οποίο ενσωματώθηκαν και οι προβλέψεις της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας. Άλλωστε τον περασμένο Σεπτέμβρη στη ΔΕΘ, ο ίδιος ο Α. Τσίπρας προδιέγραψε το βασικό σκεπτικό του ίδιου του Κώδικα, δηλώνοντας πως οι μετανάστες που έρχονται εδώ ή θα δουλεύουν όπως τους πει το ελληνικό κράτος ή θα πρέπει να απελαύνονται. Επίσης, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει στηρίξει τη συμφωνία Ελλάδας-Μπαγκλαντές για την «εισαγωγή» 15.000 εργατών, που αποτελεί άλλωστε κεντρική πλευρά του σημερινού Κώδικα. Κατά συνέπεια, η σημερινή νομοθετική παρέμβαση της ΝΔ είναι σε πλήρη αρμονία με τη διαχρονική ελληνική κρατική πολιτική, έχοντας τη συμφωνία του ΣΥΡΙΖΑ. Σημείο που έχει ιδιαίτερη σημασία ενόψει των ερχόμενων εκλογών και όχι μόνο για αυτό.
Τέταρτο, ο Κώδικας, πέραν όλων των άλλων που ήδη έχουν αναφερθεί ,είναι και βαθιά ταξικός. Μέχρι τώρα είδαμε το δίκοπο μαχαίρι της αποτροπής ευρείας παροχής άδειας διαμονής σε μετανάστες, καθώς και το αποτρεπτικό πλαίσιο εισδοχής νέων και προσφύγων, μαζί με τις συμφωνίες μετακλητών αναλόγως των άμεσων καπιταλιστικών κρατικών αναγκών. Την εικόνα έρχεται να συμπληρώσει η κάλυψη και αναβάθμιση της λεγόμενης άδειας διαμονής μόνιμου επενδυτή (Golden Visa)! Η σχετική άδεια εφαρμόζεται ήδη από το 2014 και η έγκριση των σχετικών αιτημάτων προχωρά με ρυθμούς ρεκόρ, ειδικά στο real estate, με συντριπτικό ποσοστό προερχόμενων από την Κίνα (62,5%), ενώ ακολουθεί η Τουρκία (6,6%) και ο Λίβανος (4,6%). Οι άδειες διαμονής μόνιμου επενδυτή δίνονται και με βάση το πού θα επενδύσει ο επιχειρηματίας, με την προτεραιότητα να δίνεται από το ελληνικό κράτος στην Αττική, την Κεντρική Μακεδονία, τη Μύκονο και τη Σαντορίνη. Εννοείται ότι διευκολύνεται αυτομάτως η οικογενειακή ένωση του επενδυτή που θα πάρει την άδεια.
Πέμπτο, ο ΣΥΡΙΖΑ όπως και το ΠΑΣΟΚ στην ψοφοδεή κριτική που έκαναν σε σημεία του Κώδικα, επιχείρησαν να ποντάρουν σε μια επιχειρηματολογία ότι υπάρχουν μη συμβατές με την ευρωπαϊκή πολιτική πλευρές. Τεράστιο ψέμα. Ο Κώδικας στηρίζεται σε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και σκεπτικό που η ίδια η ΕΕ επιβεβαίωσε. Η κυβέρνηση συμμετέχει στη συνεργασία MED 5 (μαζί με Ισπανία, Ιταλία, Μάλτα και Κύπρο) για την κοινή επιχείρηση απώθησης προσφύγων και μεταναστών. Ενώ συμμετείχε και στην πρωτοβουλία για την προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ μαζί με Αυστρία, Λιθουανία και Πολωνία. Στους αντιμεταναστευτικούς μηχανισμούς υποστήριξης των ελληνικών συνόρων δρα η Frontex, ενώ είχε και βοήθεια από τον Μακρόν, ενώ το ίδιο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαίωσε τις σχετικές πρωτοβουλίες.
Βέβαια, είναι τέτοια η ζέση της ελληνικής κυβέρνησης ενάντια στους πρόσφυγες που πρόσφατα ακόμα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποχρεώθηκε να διαμαρτυρηθεί για ορισμένες «υπερβολές» — τη μη τήρηση στοιχειωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων και την άρνηση παροχής ασύλου στους πρόσφυγες για ανθρωπιστικούς λόγους. Αντίδραση που μπορεί να ερμηνευτεί στο πλαίσιο των γενικότερων αντιμεταναστευτικών πολιτικών των κρατών μελών της ΕΕ που καθιστούν τους πρόσφυγες μπαλάκι στις πολιτικές επιλογές του εκμεταλλευτικού και ιμπεριαλιστικού υπερεθνικού οργανισμού. Ο πρόσφυγας και ο μετανάστης μπορεί ίσως να έχει κάποια δικαιώματα, αρκεί να μην βρίσκεται στην επικράτεια κάποιου κράτους-μέλους. Όσο πιο μακριά τόσο πιο καλά.
Πρό(σ)κληση μάχης για το εργατικό κίνημα
Οι όροι με τους οποίους το εργατικό κίνημα θα «υποδεχτεί» τους 168.000 εργάτες το επόμενο διάστημα είναι ένα εξαιρετικά κρίσιμο πολιτικό ζήτημα, που θα αποτελέσει και κριτήριο της πολιτικοποίησης του κινήματος σε διεθνιστική και αντικαπιταλιστική κατεύθυνση — δείκτη του ποιοτικού μετασχηματισμού του. Θα είναι ταυτόχρονα και ένα σημείο από το οποίο μπορεί να ξεκινήσει και το ξήλωμα συνολικά του Κώδικα (αντί)Μετανάστευσης. Η αγωνιστική υποδοχή, για αξιοπρεπείς και συμβατές με τις σύγχρονες εργατικές ανάγκες εργασιακές σχέσεις, είναι ένα σημείο που μπορεί να επαναφέρει με άλλο τρόπο και από άλλο δρόμο την ανάγκη της συνένωσης των εργατικών αγώνων για μια άλλη ζωή, για την ήττα του αστικού κράτους και όλων των διαχειριστών του.
Η πάλη για τον Κώδικα Μετανάστευσης δεν μπορεί να υλοποιηθεί από τον αστικοποιημένο κυβερνητικό και εργοδοτικό συνδικαλισμό της ΓΣΕΕ ούτε και από το ΠΑΜΕ, που αναβάλλει την αναγκαία αντικαπιταλιστική πάλη στο εδώ και το τώρα για μια άλλη κοινωνία, που είναι άγνωστο πώς μπορεί να έρθει χωρίς να πατάει στο καυτό παρόν του ολοκληρωτικού καπιταλισμού. Η μάχη για τον Κώδικα Μετανάστευσης είναι μάχη για ένα νέο εργατικό κίνημα.
Αναγκαία η διεθνιστική κομμουνιστική παρέμβαση
Στην αναγκαία αυτή αναμέτρηση δεν ξεκινάμε από μηδενική βάση. Έχουμε δώσει μάχες ήδη από το 2016 και μετά, πολλές φορές σε ένα κλίμα τρομοκρατίας τόσο του μαχόμενου εργατικού κινήματος όσο και των ίδιων των μεταναστών. Η ψήφιση του Κώδικα πετάει το γάντι στην κομμουνιστική διεθνιστική αριστερά. Καθιστά αδιαπραγμάτευτη την πάλη μας ενάντια στον ρατσισμό, την Ευρώπη-φρούριο και την αντικαπιταλιστική αποδέσμευση και διάλυση της ΕΕ, την αντεργατική-αντιλαϊκή και ρατσιστική συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας. Καθιστά επείγουσα τη σύγκρουση με την αστική πολιτική για την παροχή δικαιώματος ασύλου στους πρόσφυγες, για την παροχή των δημοκρατικών τους ελευθεριών, για τα ανοιχτά σύνορα και το γκρέμισμα του τείχους του αίσχους στον Έβρο, για αξιοπρεπή στέγαση στις πόλεις και τα χωριά για κάθε μετανάστη, πρόσφυγα, εργαζόμενο. Για πλήρη δικαιώματα σε εργασία, παιδεία, υγεία, ελεύθερη μετακίνηση σε πρόσφυγες και μετανάστες. Για την αναγκαία διεύρυνσή τους για όλους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες. Για το τσάκισμα όλου του νομοθετικού χαρτοβασίλειου που μεθοδικά προωθούν και αναπαράγουν όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις από το 1991 μέχρι σήμερα, χαρτοβασίλειο ρατσιστικό, διασπαστικό για την εργατική τάξη στο σύνολό της, αλά και μεταξύ των μεταναστών. Για το άνοιγμα των σωματείων στους μετανάστες και τις μετανάστριες, το κάλεσμά τους σε κινήσεις γειτονιάς και σε αντικαπιταλιστικές κινήσεις πόλης. Να παλέψουμε μαζί για μεγαλύτερους μισθούς και φτηνότερα είδη διαβίωσης. Για να σταματήσει η μαφιόζικη τρομοκράτηση των μεταναστών, για να σταματήσουν οι εργοδοτικές δολοφονίες στους χώρους δουλειάς. Αυτή η μάχη είναι δικιά μας!