Κυριάκος Νασόπουλος
▸Νόμος του κράτους είναι από την περασμένη Τρίτη το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που προετοιμάζει το έδαφος για την ιδιωτικοποίηση του νερού και λύνει ακόμα περισσότερο τα χέρια του κεφαλαίου για «πράσινες» επενδύσεις.
Με τη στήριξη των κυβερνητικών βουλευτών ψηφίστηκε το βράδυ της Τρίτης (21/3) στη Βουλή το επίμαχο νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας το οποίο ανοίγει τον δρόμο για την ιδιωτικοποίηση του νερού καθώς προετοιμάζει το έδαφος για την πλήρη εφαρμογή της ευρωπαϊκής οδηγίας 2000/60 σχετικά με την απελευθέρωση της αγοράς του. Πλέον, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργεια (ΡΑΕ) μετονομάζεται σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), ενώ παράλληλα διευρύνεται το αντικείμενό της και εντάσσονται στις αρμοδιότητές της υπηρεσίες ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων.
Πρόκειται αναμφίβολα, παρά τις κατηγορηματικές διαψεύσεις του αρμόδιου υπουργού Κώστα Σκρέκα, για ένα σαφές πρώτο βήμα στην διαδικασία ιδιωτικοποίησης του νερού, αν λάβουμε υπόψη μας και την εμπειρία από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας αλλά και από τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων. «Η θεσμοθέτηση ρυθμιστικών αρχών σε κοινωνικά αγαθά εντάσσεται στις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποβλέπει στην αντιμετώπισή τους ως εμπόρευμα και αποσκοπεί στη ρύθμιση της αγοράς του αγαθού που “απελευθερώνεται”», εξηγεί για τη συγκεκριμένη εξέλιξη, στην ανακοίνωσή του, το ΝΑΡ για την Κομμουνιστική Απελευθέρωση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμα και η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής επισήμανε προς το υπουργείο ότι η μεταφορά ρυθμιστικών αρμοδιοτήτων για τα ύδατα στη ΡΑΕ αντίκειται στην εθνική και κοινοτική νομοθεσία και στη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (1904/2014, 190/2022, 191/2022).
Μία μέρα πριν το κοινοβουλευτικό «ναι» στο νομοσχέδιο, την Δευτέρα 20/3, χιλιάδες πολίτες είχαν βροντοφωνάξει στο Σύνταγμα ένα μεγάλο «όχι» στην ιδιωτικοποίηση του νερού και την περαιτέρω καταστροφή του περιβάλλοντος ελέω «πράσινων επενδύσεων», ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα των σωματείων εργαζομένων στην ΕΥΔΑΠ καθώς και άλλων συλλογικοτήτων και εργατικών σχημάτων. Αντίστοιχες μαζικές κινητοποιήσεις πραγματοποιήθηκαν και σε άλλες πόλεις της χώρας.
Σε ότι αφορά την κοινοβουλευτική διαδικασία, η κυβέρνηση προσπάθησε να διασκεδάσει τις «εντυπώσεις» με μικρές αλλαγές της τελευταίας στιγμής στο τελικό κείμενο του νομοσχεδίου. Στο θέμα του νερού, το υπουργείο έκανε μια μικρή τροποποίηση σχετικά με τις αρμοδιότητες της ΡΑΕ, προσπαθώντας μάταια να πείσει ότι δεν προωθεί την ιδιωτικοποίηση. Συγκεκριμένα, στην αναφορά ότι η ΡΑΕ μπορεί να ελέγχει συμβάσεις παραχώρησης των υπηρεσιών ύδατος σε τρίτους, το σε «τρίτους» άλλαξε με την έκφραση «μεταξύ παρόχων ύδατος».
Στο άλλο σκανδαλώδες κομμάτι του νομοσχεδίου, σχετικά με την «πράσινη» ανάπτυξη και τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), παρέμειναν μία σειρά ρυθμίσεων κατά παράβαση οποιασδήποτε περιβαλλοντικής προστασίας. Μετά την γενική κατακραυγή αποσύρθηκαν φωτογραφικές διατάξεις για την επέκταση των οικισμών και τον χαρακτηρισμό κοινόχρηστων οδών όπως και κάποιες διατάξεις για τις περιοχές Natura. Μεταξύ άλλων «πάγωσαν» -προς το παρόν τουλάχιστον- ειδικές προβλέψεις για «υποζώνες», αλλαγή στις χρήσεις γης, συνυπολογισμό στις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες των «πραγματικών» πολεοδομικών και οικονομικών συνθηκών κ.ά. Παράλληλα, προβλέφθηκε η δυνατότητα παράτασης «προσωρινών» μέτρων προστασίας μιας περιοχής Natura (μέχρι να ολοκληρωθεί η ειδική περιβαλλοντική μελέτη) έως τέσσερα χρόνια.
«Οι συνέπειες της ιδιωτικοποίησης του νερού θα είναι ανυπολόγιστες. Ιδιωτικοποίηση σημαίνει χειρότερης ποιότητας και ακριβότερο νερό. Αυτή είναι η εμπειρία από ιδιωτικοποιήσεις σε όλο τον κόσμο. Γι’ αυτό παντού γεννιούνται κινήματα που διεκδικούν -και κερδίζουν- το νερό ξανά σε δημόσιο έλεγχο. {…} Εμείς τους λέμε “Κάτω τα χέρια σας από το νερό μας”. Το νήμα που συνδέει όλους τους αγώνες είναι ένα. Μεταφορές, ρεύμα, νερό, όλα είναι δημόσια αγαθά και θα τα υπερασπιστούμε με κάθε τρόπο. Δημόσιες επιχειρήσεις με εργατικό έλεγχο. Για να ταξιδεύουμε και να φτάνουμε στους προορισμούς μας. Για να μην κόβουμε από το φαγητό για να πληρώσουμε το ρεύμα. Για να πίνουμε καθαρό φθηνό νερό», τονίζει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
«Ο λαός με τραγικό τρόπο συνειδητοποίησε βαθύτερα αυτό που φωνάζει στις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις για το έγκλημα στα Τέμπη: Οι ιδιωτικοποιήσεις δολοφονούν. Δεν μπορεί (η κυβέρνηση) να παραδώσει στα κερδοσκοπικά συμφέροντα, το νερό, το παρόν και το μέλλον της ζωής και δεν θα το κάνει. Όπου ιδιωτικοποιήθηκε το νερό , όπως ο “κώδικας του νερού” που ισχύει στη Χιλή από την περίοδο της χούντας Πινοσέτ, κάθε σταγόνα νερού έχει ιδιοκτήτη, δεν είναι κοινό αγαθό», το σχόλιο πάνω από 30 αντικαπιταλιστικών κινήσεων δήμων και περιφερειών.
ΝΑΡ: Το νερό δεν θα γίνει εμπόρευμα
Όπως σημειώνει το ΝΑΡ, στόχος της κυβέρνησης, ακόμα και λίγες εβδομάδες πριν τις εκλογές, είναι «να επιταχύνει την υλοποίηση της πολιτικής της ΕΕ για την “πράσινη και ψηφιακή μετάβαση”, να προωθήσει την παραπέρα εμπορευματοποίηση της ενέργειας, του περιβάλλοντος, της διαχείρισης αποβλήτων και του νερού, υποβαθμίζοντας για ακόμα μια φορά την περιβαλλοντική προστασία και εντείνοντας το πολεοδομικό χάος». Παράλληλα όμως ξεκαθαρίζει, από την σκοπιά των λαϊκών αναγκών και συμφερόντων πως «το νερό δεν μπορεί και δεν θα επιτρέψουμε να γίνει εμπόρευμα».
Μετά και την ψήφιση του νομοσχεδίου, το αμέσως προσεχές διάστημα θα πρέπει να μαζικοποιηθεί το κίνημα για την υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα του νερού. Με βασικά αιτήματα μεταξύ άλλων: α) Δημόσιος όλος ο κύκλος του νερού και της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων για την εξυπηρέτηση των λαϊκών αναγκών, με προστασία του περιβάλλοντος και με κοινωνικό-εργατικό έλεγχο, β) οικονομική στήριξη των ΔΕΥΑ που συσσώρευσαν χρέη άνω των 120 εκατ. ευρώ λόγω του υπέρογκου ενεργειακού κόστους και γ) δραστική μείωση των οικιακών τιμολογίων και των τιμολογίων των φτωχών αγροτικών νοικοκυριών.
Μαζικές κινητοποιήσεις ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του νερού