Μαριάννα Τζιαντζή
Αρκετές φορές, στο τέλος μιας δίσεκτης χρονιάς, σημαδεμένης από αρρώστιες, θανάτους και αναποδιές, ακούμε τα λόγια: «Τι χρονιά κι αυτή! Να φύγει και να μην ξανάρθει», εννοώντας να μην ξανάρθουν άλλες τέτοιες φουρτούνες και στραπάτσα και το νέο έτος να μας φέρει «υγεία κι ευτυχία» — όμως ακόμα κι αυτή η συμβατική ευχή μοιάζει κοροϊδία, όταν η δημόσια υγεία ξεχαρβαλώνεται συστηματικά. Φέτος, λίγο πριν φτάσει το 2023, ζούμε στον αστερισμό των «περικοπών». Κι ενώ στα χρόνια των μνημονίων οι περικοπές μισθών και συντάξεων έρχονταν από τα πάνω, επιβάλλονταν με τη μορφή πολυνομοσχέδιων, σήμερα ο καθένας αναγκάζεται να κάνει περικοπές όπου μπορεί. Να στερείται, να κόβει τα αναγκαία, επιστρατεύοντας τη φαντασία του και τις αντοχές του.
DIY, Do It Yourself, αγαπητέ καταναλωτή, είναι σαν να μας λένε. Οι περικοπές εξατατομικεύονται. Η κυβέρνηση σου προτείνει το καλάθι, φρόντισε εσύ να το γεμίσεις με τον πιο έξυπνο τρόπο. Πώς υπάρχουν οι smart τηλεοράσεις και τα smart κινητά; Γίνε κι εσύ ο smart πελάτης. Ξέχνα το μινιμάρκετ της γειτονιάς, τρέχα στις αλυσίδες σουπερμάρκετ, δες τις αναρτημένες λίστες των 50 προϊόντων της εβδομάδας και πράξε αναλόγως. Από εδώ θα προμηθευτείς φτηνότερο λάδι, πιο πέρα θα βρεις φτηνότερα σαμπουάν και άλλα προϊόντα «μάρκας μ’ έκαψες». Όσο για την «ποιότητα», ξέχνα την. Τι και αν τα φασόλια-προσφορά είναι προπέρσινα και θέλουν διπλάσιο χρόνο για να βράσουν; Τι και αν η φέτα-προσφορά έχει γεύση ασβέστη; Τι κι αν ο συσκευασμένος καφές θυμίζει το ρεβιθόζουμο της Κατοχής;
Σε μια έκρηξη γενναιοδωρίας, ο Άδωνις Γεωργιάδης εξαγγέλλει το «καλάθι των Χριστουγέννων», που θα περιλαμβάνει γαλοπούλα, μοσχάρι, τσουρέκι, σοκολάτα. Μόνο που τα φωτογενή κρέατα που βλέπουμε στις τηλεοπτικές διαφημίσεις και στα φυλλάδια δεν είναι ίδια με εκείνα τα κατσιασμένα και γεμάτα λίπος κρέατα της «προσφοράς» στα ψυγεία των σουπερμάρκετ. Το κρέας της κυβερνητικής χασαποταβέρνας δεν είναι απ’ αυτό που ο ιδιοκτήτης της «δίνει και στα παιδιά του».
Τα παράπονά μας στον Πούτιν, ο οποίος, σύμφωνα με το κυρίαρχο δυτικό αφήγημα, ενσαρκώνει τη σύγχρονη «Αυτοκρατορία του Κακού». Αυτός μας παίρνει το καλό κοψίδι από το στόμα, αυτός μας αφήνει χειμωνιάτικα να ξεπαγιάζουμε σε σπίτια δίχως θέρμανση. Σε συνέντευξή του στον ΑΝΤ1, τον περασμένο μήνα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης το είπε καθαρά: Δεν υπάρχει «ακρίβεια Μητσοτάκη», αλλά «ακρίβεια Πούτιν». «Γιατί αν υπήρχε ακρίβεια Μητσοτάκη, θα έπρεπε να υπάρχει και ακρίβεια Μακρόν, ακρίβεια Μπάιντεν, ακρίβεια Σολτς». Αποστομωτικό επιχείρημα. Αυτή η ακρίβεια έχει ρωσική ονομασία προέλευσης. Καμία σχέση με τα τρελά κέρδη των σουπερμάρκετ, των διυλιστηρίων πετρελαίου, των τραπεζών, του real estate.
Αυτή τη χρονιά η επικαιρότητα μας πρόσφερε πολλές αφορμές να σοκαριστούμε, να πέσουμε από τα σύννεφα, να αγανακτήσουμε, να ξεχάσουμε για λίγο τα της τσέπης μας και του οικογενειακού προϋπολογισμού. Πολλά ήταν τα τέρατα (ή τα φερόμενα ως τέρατα) που έγιναν πρωτοσέλιδα και πρώτο θέμα στα δελτία ειδήσεων. Από το πρωτοπαλίκαρο της Νέας Δημοκρατίας και της Εκκλησίας, τον ευλαβή έμπορο των Σεπολίων, με τη χρυσή καδένα και το ανατριχιαστικό χαμόγελο, μέχρι τους γυναικοκτόνους, τις Κιβωτούς της Αμαρτίας και, πιο πρόσφατα, τα λαμπερά ευρωλαμόγια των Βρυξελλών.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η ακρίβεια έχει ρωσική ονομασία προέλευσης. Καμία σχέση με τα τρελά κέρδη των σουπερμάρκετ, και των τραπεζών
Οι ναύτες της θρυλικής ταινίας Θωρηκτό Ποτέμκιν εξεγείρονται γιατί δεν θέλουν να τρώνε το σκουληκιασμένο κρέας που τους ταϊζουν στο τσαρικό σκάφος. Αυτά όμως πριν από εκατό χρόνια. Οι λαϊκές ανάγκες, ως γνωστόν, καθορίζονται ιστορικά. Σήμερα το ισοδύναμο εκείνου του τοξικού κρέατος είναι τα φτηνιάρικα (αλλά και πάλι πανάκριβα) προϊόντα από τα οποία δεν κινδυνεύουμε από δηλητηρίαση, είναι η φτηνιάρικη, η μίζερη ζωή στην οποία καταδικάζονται εκατομμύρια άνθρωποι. Είναι οι περικοπές όχι μόνο στα είδη πρώτης ανάγκης (ρούχα, παπούτσια κ.λπ.) αλλά και οι περικοπές στα συναισθήματα, στην ανθρώπινη επαφή, στην κοινωνική ζωή. Γιατί και η κοινωνική ζωή στοιχίζει, όπως στοιχίζουν η μετακίνηση, το κέρασμα, το φιλικό γλέντι, οι μουσαφιραίοι. Όχι «βάλε» αλλά «βγάλε ένα πιάτο απ’ το τραπέζι». Ας περιοριστούμε στη θαλπωρή του Facebook.
Ναι, να φύγει και να μην ξανάρθει το 2022 (έτσι κι αλλιώς δεν ξανάρχεται). Κυρίως όμως να μην ξανάρθει ο τρόπος που απαντάμε, που αντιδρούμε στην αθλιότητα που μας περιβάλλει. Πώς θα γίνει αυτό; Μόνο αν οι «πολλοί», οι ριζοσπαστικοποιημένοι και μη, πειστούν ότι εμείς, που μιλάμε εν ονόματί τους, είμαστε κομμάτι τους. Μόνο οι «πολλοί» μπορούν να δώσουν μια απάντηση, οργανωμένα και αυθόρμητα, μόνο η δική τους αγωνιστική φωνή μπορεί συθέμελα να κλονίσει παλάτια και θρόνους, να κάνει σκόνη τα επίσημα ψέματα, την κοροϊδία και την εκμετάλλευση που μας περικυκλώνουν.