Γιώργος Μουρμούρης
▸ Προαναγγελθέν έγκλημα ο θανάσιμος πυροβολισμός κατά του 16χρονου Κώστα Φραγκούλη από αστυνομικό της ΔΙΑΣ
«Ας το ακούσει η ελληνική κοινωνία: οι αστυνομικοί αυτοί κυκλοφορούν ελεύθεροι, ένστολοι, ένοπλοι και επικίνδυνοι […] με κατεύθυνση του Υπουργού για περισσότερες “καταδιώξεις” και με ευθεία στοχοποίηση “ομάδων υψηλής παραβατικότητας”».
Με τα λόγια αυτά, τη Δευτέρα 1 Νοεμβρίου 2021, οι δικηγόροι της οικογένειας του 18χρονου Νίκου Σαμπάνη, που έπεσε νεκρός από 36 σφαίρες αστυνομικών στο Πέραμα Αττικής, κατήγγειλαν την πολιτική και θεσμική κάλυψη του υπουργού Προστασίας του Πολίτη Τάκη Θεοδωρικάκου στους «πιστολέρο» της ομάδας ΔΙΑΣ, που έστρωνε τον δρόμο για το επόμενο περιστατικό σοβαρού τραυματισμού ή και θανάτου από τους «κυνηγούς κεφαλών» με τη μπλε στολή. Το περιστατικό αυτό ήρθε 13 μήνες μετά, με τον πυροβολισμό πισώπλατα του 16χρονου Κώστα Φραγκούλη κατά τη διάρκεια καταδίωξης στη δυτική Θεσσαλονίκη, που ξεκίνησε όταν ο νεαρός Ρομά δεν πλήρωσε καύσιμα αξίας 20 ευρώ.
«Το πέρασμα από τον κολασμό της εγκληματικής πράξης στη στοχοποίηση ομάδων πληθυσμού –οι Ρομά είναι μία από αυτές– συνιστά οριστικό διαζύγιο της ΕΛΑΣ με τις βασικές ορίζουσες του κράτους δικαίου. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Ελληνική Δημοκρατία θα λογοδοτήσει σε διεθνή φόρα και δικαιοδοτικά όργανα για τη συστηματοποίηση της αστυνομικής αυθαιρεσίας. Μέχρι τότε, όμως, δυστυχώς είναι προδιαγεγραμμένο ότι θα υπάρξουν παρόμοια περιστατικά που θα καταλήξουν ξανά σε θανάτους», ανέφερε ακόμα (προφητικά) η ίδια ανακοίνωση των Ηλία Γιαννόπουλου, Θανάση Καμπαγιάννη και Αλεξάνδρας Καραγιάννη, οι οποίοι ξεκαθάριζαν ότι «η ευθύνη για ό,τι ακολουθήσει ανήκει πλέον στα χέρια των πολιτικών προϊσταμένων της ΕΛΑΣ και στις κεφαλές της κυβέρνησης».
Θεοδωρικάκος μετά τη δολοφονία Σαμπάνη: «Δεν μπορεί να διακόπτεται καμία καταδίωξη»
Ποιες ήταν οι δηλώσεις και ενέργειες του Τάκη Θεοδωρικάκου, που οδήγησαν στην οργίλη ανακοίνωση των δικηγόρων της οικογένειας Σαμπάνη; Λίγα 24ωρα μετά την αιματηρή καταδίωξη και ενώ οι διαρροές ηχητικών από τις μάταιες εκκλήσεις του Κέντρου Επιχειρήσεων της Άμεσης Δράσης προς τους αστυνομικούς της ΔΙΑΣ να διακόψουν την επικίνδυνη καταδίωξη εντός αστικού ιστού έκαναν τον γύρο των ΜΜΕ, ο υπουργός παρείχε πλήρη στήριξη στους «πιστολέρο» αστυνομικούς, οι οποίοι δεν τέθηκαν καν σε διαθεσιμότητα, ξηλώνοντας τη διοίκηση της Άμεσης Δράσης και δηλώνοντας ότι «δεν μπορεί να διακόπτεται καμία καταδίωξη και έρευνα ατόμων που ελέγχονται για παραβατική και παράνομη συμπεριφορά και δεν μπορεί να υπάρχει ανοχή σε περιοχές και ομάδες υψηλής παραβατικότητας». Έναν χρόνο μετά και ενώ μεσολάβησαν αρκετά περιστατικά καταδίωξης με πυροβολισμούς, ο 16χρονος Κώστας Φραγκούλης κατέληγε να χαροπαλεύει στο «Ιπποκράτειο» της Θεσσαλονίκης με μια σφαίρα στο κεφάλι.
Η δημιουργία μιας αστυνομίας που «θα κάνει χρήση των όπλων της» αποτελούσε ανέκαθεν «υγρό όνειρο» της ελληνικής ακροδεξιάς, που ένιωθε να ασφυκτιά από το κλίμα αποστροφής προς την αστυνομική βία και αυθαιρεσία, που κυριάρχησε κατά τις δεκαετίες της μεταπολίτευσης. Δεν είναι τυχαίο ότι τον Μάρτιο του 2011 οι τότε βουλευτές του ΛΑΟΣ και νυν υπουργοί της ΝΔ, Θάνος Πλεύρης, Άδωνις Γεωργιάδης και Μάκης Βορίδης, είχαν καταθέσει από κοινού τροπολογία για να επιτραπεί η χρήση όπλου από αστυνομικούς κατά τη διάρκεια καταδίωξης. «Σε περίπτωση καταδίωξης υπόπτων που σχετίζονται με εγκληματικές δραστηριότητες, ο αστυνομικός δύναται να κάνει χρήση πυροβόλου όπλου, χωρίς να απαιτείται να συντρέχουν οι λοιπές προϋποθέσεις του παρόντος άρθρου (σ.σ., το άρθρο 3 του Ν. 3169/03)», ανέφερε η τροπολογία των τριών ακροδεξιών βουλευτών.
Έπρεπε να περιμένουν δέκα χρόνια, ωστόσο οι τρεις άλλοτε βουλευτές του κόμματος Καρατζαφέρη κατάφεραν να δουν το «όνειρό τους» να παίρνει σάρκα και οστά και μάλιστα από μία κυβέρνηση στην οποία βρίσκονται επικεφαλής υπουργείων καίριας σημασίας. Βεβαίως, χρειάστηκε να κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι: Η έκρηξη της κρατικής βίας και καταστολής την περίοδο των πρώτων μεγάλων αντιμνημονιακών απεργιών και κινητοποιήσεων· η κοινή δράση αστυνομίας – Χρυσής Αυγής την περίοδο 2012-2013, τουλάχιστον μέχρι τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα· η κανονικοποίηση της καταστολής την περίοδο του ΣΥΡΙΖΑ («να ξεδοντιαστούν όλα τα φίδια που απειλούν την κοινοβουλευτική αστική δημοκρατία» καλούσε ήδη από τον Ιούνιο του 2015 ο τότε αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Γιάννης Πανούσης). Και η εκλογή της κυβέρνησης της ΝΔ το 2019 με το δόγμα «νόμος και τάξη» στην προμετωπίδα.
Το πλαίσιο μέσα στο οποίο οξύνεται ξανά σήμερα η καταστολή δεν είναι βεβαίως ίδιο με το 2019. Τότε, με την αύρα της νίκης και πατώντας πάνω στα κοινωνικά αποκαΐδια του ΣΥΡΙΖΑ, η Νέα Δημοκρατία επιχείρησε να εξανδραποδίσει τα κινήματα, να ισοπεδώσει την αντικαπιταλιστική Αριστερά και τον αντιεξουσιαστικό χώρο, να πετάξει στον Καιάδα της σαδιστικής κρατικής βίας τους «παρίες» της κοινωνίας, να δημιουργήσει έναν χώρο παραγωγής τρόμου και συμμόρφωσης που άγγιζε τις παρυφές της «κανονικότητας», όπως έδειξε η περίπτωση Ινδαρέ. Η καταστολή ήταν μια επένδυση για το μέλλον.
Σήμερα, το μέλλον είναι εδώ. Οι διαδοχικές και πολύμορφες καπιταλιστικές κρίσεις, οι θηριώδεις ανισότητες που γέννησε η δεκαετία των μνημονίων και η βαθειά ταξική πολιτική της ΝΔ, οι δυσοίωνες προοπτικές για εργαζόμενους και λαϊκά στρώματα, σε συνδυασμό με τις μαχητικές αντιστάσεις που συνάντησε η εφαρμογή του δόγματος «νόμος και τάξη» όλα τα προηγούμενα χρόνια, δημιουργούν ένα εύφλεκτο πεδίο, πολύ λιγότερο ανεκτικό προς την κρατική καταστολή. οι παλλόμενες διαδηλώσεις για την 6η Δεκέμβρη, που πυροδότησε η σφαίρα σε βάρος του 16χρονου Φραγκούλη, δείχνουν ότι «ο κάμπος είναι έτοιμος να πάρει φωτιά».