Δημήτρης Γρηγορόπουλος
Σήμερα Δευτέρα 19 Σεπτεμβρίου πραγματοποιείται η κηδεία της Ελισάβετ, ενώ κορυφώνονται οι εκδηλώσεις στη μνήμη της. Γιατί η αστική τάξη διατηρεί έναν πανάκριβο θεσμό που έρχεται από το παρελθόν; Γιατί ο θρήνος διαχέεται σε ευρύτερα λαϊκά στρώματα;
Ηδη από την ημέρα του θανάτου της βασίλισσας Ελισάβετ τα αστικά ΜΜΕ στη χώρα μας και οι αστοί πολιτικοί διαγκωνίζονταν –σαν έτοιμοι από καιρό– για να θρηνήσουν τη βασίλισσα, να εξάρουν τον χαρακτήρα της και την άμεμπτη συμπεριφορά της στην άσκηση των καθηκόντων της. Μία ατελείωτη, μονότονη, καθόλου πειστική αγιογραφία κυριάρχησε, όσον αφορά στην προσφορά της Ελισάβετ στους Άγγλους πολίτες, αλλά και στην παγκόσμια σφαίρα. Πώς εξηγείται αυτός ο θρήνος και η αγιοποίηση της βασίλισσας Ελισάβετ; Όχι απ’ τους αστούς πολιτικούς που, κατά τα ειωθότα, υποκρίνονται, κατά το αστικό savoir-vivre, χύνοντας κροκοδείλια δάκρυα για μια μεγάλη βασίλισσα που «λάμπρυνε» με την πολιτεία της την Αγγλία και τον θεσμό της βασιλείας.
Η απορία και ο κοινωνικός προβληματισμός αφορά τα λαϊκά στρώματα της Αγγλίας, και όχι μόνον, που χύνουν ποταμούς δακρύων για την «καλή και σεμνή βασίλισσα», ενώ ακόμη και οι λάτρεις, όσοι υπάρχουν ακόμη, του θεσμού γνωρίζουν και παραδέχονται ότι οι βασιλείς στην Αγγλία και όπου διασώζεται ο αναχρονιστικός αυτός θεσμός, είναι αργόσχολοι ανώτατοι αξιωματούχοι, που δεν έχουν καμία ουσιαστική συμβολή και ρόλο στη διακυβέρνηση της χώρας, άρα και στη διαχείριση της τύχης των πολιτών.
Το παράδοξο του θρήνου των απλών πολιτών γίνεται εντονότερο, αν αναλογιστεί κανείς ότι η επιχορήγηση του βασιλικού οίκου είναι υπέρογκη, ενώ δεν φορολογείται η βασιλική κληρονομιά σε αντίθεση με την κληρονομιά ενός απλού πολίτη που φορολογείται με συντελεστή 40%. Ο θρήνος των απλών πολιτών φαντάζει ακόμη πιο παράλογος, αν αναλογιστεί κανείς ότι «η βασίλισσά τους» απέκτησε τον τίτλο της κληρονομικώ δικαιώματι, δεν επιφορτίζεται με κυβερνητικές υποχρεώσεις, αμείβεται με παχυλό μισθό, ενώ εκατομμύρια πολίτες, πληττόμενοι απ’ τις αλλεπάλληλες κρίσεις, δεν έχουν ή δεν θα έχουν χρήματα, για να καλύψουν τις στοιχειώδεις βιοτικές ανάγκες και να πληρώσουν τους λογαριασμούς της ενέργειας, αλλά και τους βαρείς φόρους. Αυτή η ανορθόλογη λατρεία και ο θρήνος για τους γαλαζοαίματους ενσταλάζεται με καλοδουλεμένη προπαγάνδα απ’ την παιδική ηλικία και συνδέεται με την πρόοδο, την ιστορική εξέλιξη και αναβάθμιση μιας χώρας, σύνδεση αυθαίρετη και στρεβλωτική στις περισσότερες περιπτώσεις, αν εξετάσει κανείς διαχρονικά την πορεία του βασιλικού θεσμού στην Αγγλία.
Στην ορθολογική και όχι χειραγωγική προσέγγιση του θεσμού της βασιλείας προκύπτει και δεύτερη απορία: Γιατί η αστική τάξη, που μόνο για τη γαλαντομία της δεν διακρίνεται, περιβάλλει με τόση αίγλη και προνόμια έναν θεσμό, που είναι συμβολικός, και δεν συμβάλλει στη διακυβέρνηση της χώρας; Η απάντηση είναι ότι η βασιλεία, όπου επιβιώνει, είναι άχρηστη όντως για τον λαό, δεν είναι όμως άχρηστη και για την αστική τάξη, που γι’ αυτό τη χρυσοπληρώνει. Σε τι έγκειται λοιπόν η χρησιμότητα του θεσμού της βασιλείας για την κυβερνώσα αστική τάξη;
Η βασιλεία προβάλλεται ως αρχή εκπροσωπούσα και συμβάλλουσα στην εθνική ενότητα, συγκαλύπτοντας τις οξύτατες ταξικές αντιθέσεις
Η βασιλεία προβάλλεται ως αρχή εκπροσωπούσα και συμβάλλουσα στην εθνική ενότητα. Οι βασιλείς εκφράζουν αυτή την αταξική κοινωνική ενότητα, που στην πραγματικότητα είναι ταξικά διαβαθμισμένη με οξύτατες αντιθέσεις. Αυτός ο ρόλος τους είναι διαρκής, αλλά γίνεται εμφατικότερος σε πολεμικές περιόδους, όταν η βασιλεία ως εκπρόσωπος και σύμβολο του έθνους καλεί τον λαό να συμπαραταχθεί με την εκάστοτε κυβέρνηση, για να προωθηθούν τα «εθνικά πεπρωμένα»… Η παρέμβαση των βασιλέων και συγκεκριμένα και της Ελισάβετ συνέτρεξε τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους των Άγγλων μεταστοιχειώνοντας τον αντιδραστικό χαρακτήρα τους σε «εθνικό μεγαλείο», «δόξα της Αγγλίας», «ευημερία για τον λαό», που πρέπει σύσσωμος να υποστηρίζει αυτή την εθνική (ιμπεριαλιστική) πολιτική. Αλλά και στη διάρκεια μεγάλων κοινωνικών και οικονομικών κρίσεων, οι βασιλείς με μελοδραματικούς τόνους συνιστούν στον λαό υπομονή, καρτερία και ενότητα να υπερβεί αυτή την κρίση. Μ’ άλλα λόγια να ανεχτεί και να υποστηρίζει την όξυνση της ταξικής εκμετάλλευσης, με την οποία συνδέονται οι οικονομικοκοινωνικές κρίσεις, όπως η μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, που είχε ολέθρια κοινωνικά αποτελέσματα, ενώ τα απόνερά της ακόμη πλήττουν τις κοινωνίες.
Ουσιαστικά κύρια κρατική λειτουργία της βασιλείας είναι ο μετασχηματισμός της σε θεμελιώδη, αν και άτυπο, ιδεολογικό μηχανισμό του κράτους (ΙΜΚ) με τη μία ή την άλλη μορφή και ανάλογα με τις προκύπτουσες ανάγκες του συστήματος.
Το στέμμα του αίματος
Στήριγμα σε αποικιακά εγκλήματα
Απόδειξη της φιλοϊμπεριαλιστικής στάσης της Ελισάβετ αποτελεί η διακριτική μεν –δια της σιωπής και της αδράνειας, συνήθως– αλλά σαφής και αποφασιστική υποστήριξή της στα βάρβαρα εγχειρήματα του αγγλικού ιμπεριαλισμού.
Και μόνον η ευθύνη της Ελισάβετ για τον απαγχονισμό των κυπρίων αγωνιστών κατά της αγγλικής κατοχής Καραολή και Δημητρίου αρκεί, για να της αφαιρεθεί το φωτοστέφανο της Αγίας, το οποίο της αποδίδουν και λαϊκοί άνθρωποι. Η Ελισάβετ έχει άμεση συνευθύνη για τον απαγχονισμό των Κυπρίων αγωνιστών, γιατί αρνήθηκε να τους δώσει χάρη, όπως προβλεπόταν από την αγγλική νομοθεσία. Ευθύνη όμως φέρει και για τον απαγχονισμό και άλλων Κυπρίων αγωνιστών από τον αιματοβαμμένο αρμοστή Χάρντιγκ.
Αλλά τα άγρια εγκλήματα του αγγλικού ιμπεριαλισμού με τη συγκατάθεση και ευλογία πάντα της βασίλισσας Ελισάβετ επεκτείνονται και σε άλλες χώρες. Έξι μήνες μετά την ανάρρηση της Ελισάβετ στο θρόνο, το 1953, πραγματοποιήθηκε στην Κένυα σφαγή των εξεγερμένων κατοίκων από τα αγγλικά στρατεύματα, με 100.000 νεκρούς. Τον Οκτώβριο του 1956 Βρετανία, Γαλλία και Ισραήλ, εισέβαλαν στην Αίγυπτο, για να αποχωρήσουν μετά από πολύνεκρες μάχες. Το 1972 στο Ντέρι της Βόρειας Ιρλανδίας, τη «Ματωμένη Κυριακή», Βρετανοί στρατιώτες άνοιξαν πυρ κατά ειρηνικής διαδήλωσης εναντίον της αγγλικής αποικιοκρατίας, σκοτώνοντας και τραυματίζοντας δεκάδες διαδηλωτές. Το 1982 αγγλικός στόλος εκστράτευσε κατά των νησιών Φόκλαντ στον Ατλαντικό ωκεανό και επέβαλε βίαια εκ νέου την αποικιοκρατική αγγλική εξουσία. Σε αυτές τις αιματηρές εξορμήσεις –και σε άλλες– η Ελισάβετ «εποίησε την νήσσαν» και ευλόγησε τα αγγλικά όπλα, για να φέρουν τη νίκη στην ιμπεριαλιστική Αγγλία…