Γιώργος Παυλόπουλος
▸ Σε ανώτερη, πιο επικίνδυνη φάση η σύγκρουση ΗΠΑ και Ρωσίας
Σχεδόν βέβαιη πρέπει να θεωρείται η ένταξη στο ΝΑΤΟ της Σουηδίας και της Φινλανδίας, των δύο σκανδιναβικών χωρών που έστω και για τα μάτια του κόσμου, παρέμεναν μέχρι σήμερα ανένταχτες και «ευμενώς προς τη Δύση» ουδέτερες. Οι διαδικασίες, μάλιστα, αναμένεται πως θα είναι συνοπτικές και θα ολοκληρωθούν σε χρόνο εξπρές, ίσως και ως τη σύνοδο κορυφής της Μαδρίτης, στις 29-30 Ιουνίου. Παρά το γεγονός ότι μέχρι η ένταξη να επικυρωθεί τυπικά από τα κοινοβούλια των 30 κρατών-μελών (θα απαιτηθούν 6-12 μήνες), οι δύο χώρες δεν θα υπάγονται στο περίφημο άρθρο 5, που προβλέπει τη στήριξη όλων των εταίρων σε περίπτωση στρατιωτικής εμπλοκής, ΗΠΑ, Βρετανία και άλλοι έχουν φροντίσει ήδη να τους παρέχουν εγγυήσεις σε διμερές επίπεδο.
Με τον τρόπο αυτό, η σύγκρουση ανάμεσα στη Δύση και τη Ρωσία περνά σε ένα νέο, ανώτερο επίπεδο. Με τα νατοϊκά στρατεύματα να εγκαθίστανται πολύ κοντά στην Αγία Πετρούπολη (η Φινλανδία έχει χερσαία σύνορα μήκους 1.300 χιλιομέτρων με τη Ρωσία) και τους πυραύλους τους να είναι σε θέση να πλήξουν τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ρωσίας και τη Μόσχα σε ελάχιστα λεπτά, είναι προφανές ότι η περικύκλωση την οποία ήθελε να αποτρέψει ο Πούτιν εισβάλλοντας στην Ουκρανία, όπως τουλάχιστον ισχυρίστηκε ο ίδιος, θα είναι πλέον γεγονός. Αντί για τη «φινλανδοποίηση» της Ουκρανίας, αυτό που τελικά συμβαίνει είναι η «νατοποίηση» της Σουηδίας και της Φινλανδίας.
Το λογικό είναι, λοιπόν, να υπάρξει μια δυναμική αντίδραση από την πλευρά της Μόσχας —ειδάλλως, δεν θα μπορεί να στηρίξει τα επιχειρήματα που προέβαλε για την Ουκρανία. Καθώς, δε, είναι φανερό ότι δεν διαθέτει τη στρατιωτική ικανότητα, τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα, για να εισβάλει στις δύο σκανδιναβικές χώρες και να τα βάλει ουσιαστικά με το ΝΑΤΟ, δεν είναι λίγοι εκείνοι που φοβούνται και προβλέπουν πως το επόμενο βήμα της θα είναι τρομακτικό. Κι αυτό διότι είναι πιθανό να περιλαμβάνει την εμπλοκή του πυρηνικού οπλοστασίου της Ρωσίας, κάτι που μοιραία θα οδηγήσει σε μια νέα –και πιο επικίνδυνη– Κρίση των Πυραύλων, μετά από εκείνη στην Κούβα πριν από ακριβώς 60 χρόνια — με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την Ευρώπη και την ανθρωπότητα ολόκληρη. Πολύ περισσότερο, καθώς τα όσα συμβαίνουν στη βορειοανατολική Ευρώπη αποτελούν ένα επεισόδιο στο θρίλερ των γεωπολιτικών και οικονομικών ανταγωνισμών στην εποχή του ολοκληρωτικού καπιταλισμού, που θα οξύνονται διαρκώς.
Πιο ορατή παρά ποτέ η πυρηνική απειλή, πιθανή πλέον μια νέα Κρίση των Πυραύλων
Σε κάθε περίπτωση, οι τελευταίες εξελίξεις δεν αφήνουν πλέον περιθώριο αμφιβολίας αναφορικά με το ποιοι είναι οι πραγματικοί αντίπαλοι σε αυτόν τον πόλεμο. Έναν πόλεμο, ο οποίος εξαρχής πολύ λίγο είχε να κάνει με αυτή καθαυτή την Ουκρανία και ακόμη λιγότερο με το Ντονμπάς, που απλώς μετατράπηκαν σε ρινγκ στο οποίο επέλεξαν να λύσουν τις διαφορές τους η Δύση –κυρίως οι ΗΠΑ– και η Ρωσία. Οι δε λαοί τους καταδικάστηκαν να πληρώσουν βαρύτατο φόρο αίματος, να δουν ολόκληρες πόλεις να ισοπεδώνονται, εκατομμύρια να παίρνουν τον δρόμο της προσφυγιάς (σε 6 εκατ. υπολογίζει ο ΟΗΕ όσους έχουν φύγει από τη χώρα, αριθμός που αντιστοιχεί σε πάνω από το 15% του πληθυσμού της) και τη χώρα να ακρωτηριάζεται και να μοιράζεται σε ζώνες επιρροής. Όσο για τη «φιλειρηνική ΕΕ», η διαπίστωση ότι υποτάσσεται πλήρως στις ΗΠΑ αποτελεί μόνο τη μία πλευρά του νομίσματος. Η άλλη είναι ότι με τον πόλεμο στην Ουκρανία, οι αστικές της τάξεις (ή, τουλάχιστον, ένα μεγάλο τμήμα τους) βρήκαν την ευκαιρία που αναζητούσαν, ώστε να ξεπεράσουν οριστικά τα ταμπού του παρελθόντος και να διεκδικήσουν αυτό που θεωρούν πως τους ανήκει με τον μοναδικό αποτελεσματικό τρόπο: τη βία.