8η Μάρτη – Εργατικό κίνημα: Μάχη για τα δικαιώματα στη δουλειά

Χρυσούλα Μονιάκη, εργαζόμενη στην ΕΛΣΤΑΤ

Ρόζυ Μονάκη, ηθοποιός

Γιατί φεμινιστική απεργία και γιατί ανεξάρτητη ταξική συγκέντρωση του φεμινιστικού κι εργατικού κινήματος;

Η έμφυλη καταπίεση δεν ανατρέπεται ολοκληρωτικά μόνο με την καταδίκη των πολιτικών γραμμών των αστικών κυβερνήσεων, αλλά μαζί με την αποκαθήλωση των πρακτικών και ιδεολογημάτων του αστικού επιτελείου, υπάρχει ανάγκη να τσακιστεί το ίδιο το σύστημα που χτυπάει τα δικαιώματά μας στη δουλειά. Πρόκειται για το πιο βίαιο και ανθρωποφαγικό κοινωνικοπολιτικό σύστημα, που στο όνομα της κερδοφορίας ενισχύει και εντείνει κάθε μορφή καταπίεσης, καθώς επωφελείται από τις διασπάσεις της εργατικής τάξης. Έτσι η έμφυλη καταπίεση, η έμφυλη βία καθώς κι η ανάπτυξη αντιδραστικών αντιφεμινιστικών ιδεολογημάτων δεν θα μπορούσαν να μην αποτελούν καθημερινή συνθήκη. Γι αυτό έχει χρέος και συμφέρον να εμπλακεί και να παλέψει συνολικά το ίδιο το εργατικό κινημα.

Σε κοινέςΚατηγορίες

Γιατί να αποκλείει ο φεμινισμός;

8 Μάρτη: Μαχητική φεμινιστική διαδήλωση-Βία και χημικά από ΜΑΤ

Από το ίδιο το σπίτι κιόλας, το γεγονός ότι οι οικιακές εργασίες και οι εργασίες που έχουν να κάνουν με την φροντίδα των παιδιών και των ηλικιωμένων, αναλαμβάνονται άνισα από τις γυναίκες, σε συνδυασμό, ειδικά σήμερα, με την υποχώρηση των εργασιακών δικαιωμάτων και του κράτους πρόνοιας, είναι φαινόμενο ριζωμένο κατά βάση στην εργατική τάξη. Ο κατασκευασμένος κοινωνικά αυτός, έμφυλος καταμερισμός, φυσικοποιείται και παρουσιάζεται ως βιολογικά καθορισμένος ρόλος της γυναίκας. Πρόκειται για το αντιδραστικό αφήγημα που θέλει τη γυναίκα όχι μόνο στη γραμμή παραγωγής αλλά και ως ένα σώμα-μηχανή αναπαραγωγής της εργατικής τάξης.

Οι γυναίκες, ενώ φορτώνονται δυσανάλογα τα βάρη στο σπίτι, πλήττονται και περισσότερο από την ανεργία, τις επισφαλείς και ελαστικές θέσεις εργασίας, τις χαμηλές μισθολογικές αποδοχές. Στον ιδιωτικό τομέα ακολουθείται το δόγμα: «Σκέφτεσαι να κάνεις παιδιά; Δεν μας κάνεις». Οι απολύσεις εγκύων, η άρνηση παραχώρησης των αδειών μητρότητας παρόλες τις εξαγγελίες για την τόνωση της γονεϊκότητας, είναι πάγιες πρακτικές για τα αφεντικά. Ακόμη και στο δημόσιο, δεν είναι λίγα τα παραδείγματα απορρίψεων γιατί μια γυναίκα «προσπαθεί να προσαρμόσει την επαγγελματική της ζωή στο πλαίσιο που της θέτει η οικογενειακή της ζωή λόγω των μικρών παιδιών που έχει…».

Να τσακιστεί το σύστημα της εκμετάλλευσης που στηρίζεται στη διάσπαση της εργατικής τάξης

Σε πολλά επαγγέλματα η εμφάνιση και το σώμα της γυναίκας σεξουαλικοποιείται και εμπορευματοποιείται και συστηματικά εμφανίζονται φαινόμενα σεξουαλικών παρενοχλήσεων. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν όλες οι μαρτυρίες και καταγγελίες του κινήματος #metoo από τον χώρο του πολιτισμού και του αθλητισμού καθώς επίσης και από το χώρο της εστίασης.

Όλα τα παραπάνω έρχονται να οξυνθούν με τον νέο νόμο Χατζηδάκη που καταργεί το 8ωρο και ανοίγει το δρόμο για απολύσεις όσων καταγγέλλουν περιστατικά εργοδοτικής αυθαιρεσίας ή έμφυλων διακρίσεων και βίας. Η ενσωμάτωση εντός νομοσχεδίου της Σύμβαση 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας «για την εξάλειψη της βίας και παρενόχλησης στον κόσμο της εργασίας» και της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1158 «για την ισορροπία μεταξύ της επαγγελματικής και της ιδιωτικής ζωής για τους γονείς και τους φροντιστές» δεν είναι παρά μία απάτη. Στην πραγματικότητα πρόκειται για δεσμεύσεις που όφειλε η κυβέρνηση να εκπληρώσει απέναντι στους Ευρωπαίους εταίρους, που φυσικά δεν έχουν αντίκτυπο στην καθημερινότητα των γυναικών.

Ο νέος αντεργατικός-αντισυνδικαλιστικός νόμος της ΝΔ έρχεται ως συνέχεια σε μια μακρά πορεία υπερεκμετάλλευσης της εργατικής τάξης. Φέρνει από την αύξηση των ωρών εργασίας μέχρι την ποινικοποίηση του συνδικαλισμού, αξιοποιώντας και παλιότερες αλλαγές στα εργασιακά που είχε φέρει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και όλες οι προγενέστερες. Ένα τέτοιo νομικό πλαίσιο προφανώς θα πλήξει δυσανάλογα και τα πιο καταπιεσμένα κομμάτια της εργατικής τάξης, τις γυναίκες, τα ΛΟΑΤΚΙΑ+ άτομα, τις θηλυκότητες. Στο πλαίσιο της πανδημίας είδαμε την τηλεργασία να διευρύνει τον εργάσιμο χρόνο και να πλήττει πιο πολύ τις γυναίκες, που αναλαμβάνουν παραδοσιακά το φορτίο της αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης στο σπίτι. Η τηλεργασία γίνεται κανόνας.

Το εργατικό κίνημα χρειάζεται να ασχοληθεί ιδιαίτερα με αυτά τα θέματα. Είναι πολύ ελπιδοφόρα η απόφαση πρωτοβάθμιων σωματείων, όπως της Έρευνας, να εντάξουν στο παρατηρητήριο για την εργοδοτική αυθαιρεσία και περιστατικά έμφυλης βίας και διακρίσεων στο χώρο εργασίας.

Γίνεται προσπάθεια από πολλά ταξικά σωματεία η 8η Μάρτη να καθιερωθεί ως φεμινιστική απεργία. «Σκοντάφτει» στον γραφειοκρατικοποιημένο συνδικαλισμό και τις αστικές δυνάμεις «τύπου ΣΥΡΙΖΑ» που ούτε θέλουν ούτε μπορούν να δουν ταξικά το θέμα των φεμινιστικών αγώνων παρά τις όποιες διακυρήξεις τους για τα μάτια του κόσμου. Μετά από πίεση των Παρεμβάσεων Δημοσίου και άλλων εργατικών σχημάτων της ταξικής πτέρυγας προκηρύσσονται πρωινές στάσεις εργασίας και συμμετοχή στη συγκέντρωση στην πλατεία Κλαυθμώνος έξω από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας.

Οδηγός Ενάντια στην Έμφυλη Βία στους Χώρους Δουλειάς

Έφη Παπαπαύλου, μέλος της Συνέλευσης Φεμινιστικών και Εργατικών Συλλογικοτήτων

Η Συνέλευση Φεμινιστικών και Εργατικών Συλλογικοτήτων (ΦΕΜΕΡΓ) ολοκλήρωσε έναν οδηγό σχετικά με το πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την έμφυλη βία της παρενόχλησης και των διακρίσεων στους χώρους εργασίας. Μέσα από αυτόν τον οδηγό θέλουμε να απευθυνθούμε σε κάθε γυναίκα, θηλυκότητα και ΛΟΑΤΚΙΑ+ εργαζόμενη/ο που βιώνει οποιαδήποτε μορφή βίας, σωματική, ψυχολογική, συναισθηματική, σεξουαλική (παρενόχληση, βιασμός, εκμετάλλευση), οικονομική και λεκτική. Η γενικότερη κανονικοποίηση τέτοιων γεγονότων και η κουλτούρα της σιωπής μεταθέτει την ευθύνη στις επιζώσες παραβιαστικών συμπεριφορών και κάνει την αντιμετώπιση τους πάρα πολύ δύσκολη βασισμένη στον ατομικό δρόμο.

Μέσα στον οδηγό θέλουμε να ανοίξει η συζήτηση με γνώμονα τους συλλογικούς τρόπους διαχείρισης, να τονίσουμε ότι καμία δεν είναι μόνη/ο και πως η κάθε επιζώσα έμφυλης βίας μπορεί να απευθυνθεί σε εργατικά σχήματα και φεμινιστικές συλλογικότητες που είναι ασφαλείς χώροι ώστε να μιλήσει σε κλίμα εμπιστοσύνης. Παράλληλα κάναμε μια προσπάθεια να περιγράψουμε κάποια βήματα σχετικά με το πως η κάθε επιζώσα έμφυλης βίας μπορεί να αναζητήσει ψυχολογική, ιατρική και νομική υποστήριξη.

Είναι πολύ σημαντικό τα σωματεία και τα εργατικά σχήματα να παίρνουν a priori ξεκάθαρη θέση υπέρ των καταγγελλουσών και των καταγγελόντων και να ενημερώνουν και να χειραφετούν τον κλάδο για τα ζητήματα έμφυλης και εργοδοτικής βίας. Ο οδηγός είναι δημοσιευμένος στα social media της Συνέλευσης ΦΕΜΕΡΓ.